Παγκόσμιο βασικό εισόδημα: Ποιοι βρίσκονται πίσω από αυτή την ιδέα

Η έννοια του «οικουμενικού βασικού εισοδήματος» αρχίζει να βρίσκει στηρίγματα ακόμα και στον κόσμο της Silicon Valley. 

Η έννοια του «οικουμενικού βασικού εισοδήματος» αρχίζει να βρίσκει στηρίγματα στη Silicon Valley, όπου στοχαστές από τον Elon Musk της Tesla μέχρι τον Mark Zuckerberg του Facebook υιοθετούν την ιδέα της άμβλυνσης της επίδρασης της αυτοματοποίησης μέσω της προσφοράς σε κάθε άνθρωπο – είτε εργάζεται είτε όχι – ενός ελάχιστου εισοδήματος εφ’ όρου ζωής.

Μάλιστα, ο επενδυτής Sam Altman και η «θερμοκοιτίδα» υποστήριξης startup Y Combinator που ανήκει σ’ αυτόν δοκιμάζουν την ιδέα με ένα πιλοτικό πρότζεκτ που περιλαμβάνει έως και 100 οικογένειες στο Όκλαντ της Καλιφόρνια.

Η ιδέα, πάντως, δεν είναι νέα. Στην πραγματικότητα, εμφανίζεται σποραδικά μέσα στους αιώνες, σε περιόδους οικονομικού μετασχηματισμού, κερδίζοντας συμμάχους στο σύνολο του ιδεολογικού φάσματος.

Ιδού, λοιπόν, μερικοί από τους στοχαστές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που έχουν υποστηρίξει την ιδέα ιστορικά.

Thomas More

Ο αγγλικός δικηγόρος και πολιτικός υπηρέτησε ως σύμβουλος του Ερρίκου του 8ου σε μια εποχή τεράστιας κοινωνικής, θρησκευτικής και οικονομικής αναταραχής. Στο βιβλίο του Ουτοπία (1516), ο More υποστήριξε τη χρήση του βασικού εισοδήματος για τον διαμοιρασμό του πλούτου που δημιουργείτο καθώς τα δημόσια εδάφη περνούσαν στα χέρια ιδιωτών. Το μυθιστόρημα, γραμμένο αρχικά στα Λατινικά, συνέβαλλε στη δημιουργία ενός λογοτεχνικού είδους που ασχολείται με τις «ουτοπικές» – δηλαδή τις ιδανικές – κοινωνίες.

Thomas Paine

Στo βιβλίο του Αγροτική Δικαιοσύνη, του 1790, ο Αμερικανός Ιδρυτικός Πατέρας πρότεινε ένα «μέρισμα του πολίτη» – μια πληρωμή προς όλους τους πολίτες των ΗΠΑ, που θα καλυπτόταν από τη φορολόγηση των ιδιοκτητών γης. Πολλές από τις ιδέες του Paine θεωρήθηκαν ριζοσπαστικές για την εποχή τους· πράγματι, όταν έγραψε το σύντομο βιβλίο, συμβούλευε ηγέτες στην επαναστατική Γαλλία. Αλλά πολλοί ιστορικοί θεωρούν τώρα την «Αγροτική Δικαιοσύνη» ως ένα από τα πνευματικά θεμέλια του προγράμματος παροχής Κοινωνικής Ασφάλισης.

Milton Friedman

Ο υποστηρικτής των ελεύθερων αγορών έγινε διάσημος στη δεκαετία του 1980 ως εξέχων σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ, Ronald Reagan, και της πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας, Margaret Thatcher. Όμως, ήδη από το 1962, ο Friedman είχε υποστηρίξει το βασικό εισόδημα, επισημαίνοντας ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό μέτρο σε σχέση με τη γραφειοκρατία της κοινωνικής πρόνοιας για την ανακούφιση των προβλημάτων των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος. Άλλοι στοχαστές που σχετίζονται με τη λεγόμενη Σχολή του Σικάγου, τη γνωστή συντηρητική σχολή οικονομικής σκέψης, συμπεριλαμβανομένου του Friedrich Hayek, υιοθέτησαν επίσης την ιδέα, αν και αυτή σπάνια υποστηρίχτηκε από τους εκλεγμένους αξιωματούχους που οι ίδιοι συμβούλευαν.

Dr. Martin Luther King Jr.

Κατά τη διάρκεια της δράσης του ως ακτιβιστής υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων, ο King κατάλαβε ότι η οικονομική και η φυλετική ισότητα είναι θεμελιωδώς αλληλένδετες, και άρχισε να καλεί την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να κάνει περισσότερα για να βγάλει τους ανθρώπους από τη φτώχεια. Στο τελευταίο βιβλίο του, Πού πηγαίνουμε από εδώ και πέρα; (1967), ο King πρότεινε ένα βασικό εισόδημα που θα είναι «συνδεδεμένο με τον μέσο όρο της κοινωνίας».

Richard Nixon

Η κυβέρνηση του Ρεπουμπλικανικού Προέδρου διεξήγαγε δοκιμές σχετικά με το οικουμενικό βασικό εισόδημα σε διάφορες Πολιτείες, από το 1968 έως το 1971, διαπιστώνοντας, μεταξύ άλλων, ότι δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στην ηθική της εργασίας. Δύο από τους ανθρώπους στους οποίους ο Nixon είχε αναθέσει τη διεξαγωγή των δοκιμών αυτών ανέλαβαν εξέχοντες ρόλους στην κυβέρνηση του George W. Bush: Ο Donald Rumsfeld, διευθυντής του Γραφείου Οικονομικών Ευκαιριών, ο οποίος έγινε υπουργός Άμυνας υπό τον Bush· και ο ειδικός βοηθός του Rumsfeld, Dick Cheney, ο οποίος υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος του Bush.

Pierre Trudeau

Το πρότζεκτ ‘Mincome»’ του Καναδού ηγέτη στα μέσα της δεκαετίας του 1970 παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα οικουμενικού βασικού εισοδήματος που έχουν εφαρμοστεί ποτέ σε μια προηγμένη οικονομία, αγγίζοντας αρκετές χιλιάδες νοικοκυριά, κυρίως στην επαρχία της Μανιτόμπα. Ο γιος του Trudeau, Justin, είναι ο σημερινός πρωθυπουργός του Καναδά και η ιδέα του οικουμενικού βασικού εισοδήματος συνεχίζει να ζει στη χώρα, καθώς ένα δοκιμαστικό πρόγραμμα πρόκειται να εφαρμοστεί στο Οντάριο αυτό το καλοκαίρι.

https://www.fortunegreece.com