Κώστας Βαξεβάνης: Συνέντευξη στον αναπνευστήρα

Τα βρεγμένα από την απρόσμενη βροχή παπούτσια έκαναν θόρυβο πάνω στα μάρμαρα του εμπορικού κέντρου. Ένα κέντρο που καθόλου εμπορικό δεν φαινόταν. Ανεβαίνοντας τις εκτός λειτουργίας κυλιόμενες σκάλες κάποιες ανθρώπινες σκιές καθρεφτίζονταν στις άδειες βιτρίνες.

Μόλις είχαμε αρχίσει να λαχανιάζουμε φθάσαμε σε έναν όροφο από τον οποίο κάποια κινητικότητα σε οδηγούσε προς το μόνο γραφείο που υπήρχε φως. Το φως αυτό αναδυόταν από το «Κουτί της Πανδώρας».

Ο Κώστας Βαξεβάνης μάς υποδέχθηκε χαμένος μέσα σε ένα πλήθος νεαρών δημοσιογράφων και αμέτρητες στοίβες του περιοδικού HotDoc. Ο άνθρωπος που έγινε το επίκεντρο των editorials πολλών διεθνών μέσων (New York Times, Reuters, Al Jazeera, BBC, Guardian, China Daily, Huffington Post κ.α.) μετά τη δίωξή του για παραβίαση του απορρήτου προσωπικών δεδομένων, βρισκόταν απέναντι από το μικροφωνάκι του αναπνευστήρα.

Στο κουτί της Πανδώρας (κύριες αναφορές από τον Ησίοδο) ο Δίας άφησε μέσα την ελπίδα, είτε στερώντας την από τον κόσμο, είτε φυλάσσοντας την, κατά μια άλλη εκδοχή. Ποιά εκδοχή κρατάτε για το «Κουτί της Πανδώρας» (ΚτΠ);

Όταν ξεκινήσαμε την εκπομπή και σε ένα περιληπτικό σημείωμα λέγαμε ότι μέσα θα έχει εκ των πραγμάτων όλα τα κακά μέσα. Αυτά, δηλαδή, που θα βλέπει ο κόσμος στην Πανδώρα θα είναι αυτά που συνήθως συμβαίνουν και δεν τα αντιλαμβάνεται και καμιά φορά τα σκεπάζει κι η σκόνη της Ιστορίας. Νομίζω ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελπίδα εάν δεν υπάρξει γνώση για το τι συμβαίνει. Οπότε, ακόμα και αν το θεωρήσουμε με την έννοια ότι ανοίγεις το κουτί, γιατί ανοίγουμε το κουτί στο «ΚτΠ» με τα κακά, είναι ο μοναδικός τρόπος να είμαστε ασφαλείς στο μέλλον. Σήμερα υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το τι γίνεται ή για τι πρέπει να γίνει. Εγώ είμαι υπέρ μίας θεωρίας. Ότι προκειμένου να δούμε το τί πρέπει να γίνει, πρέπει να ξέρουμε τι έχει γίνει μέχρι σήμερα. Κι αν δείτε, η προσπάθεια που γίνεται στα μέσα ενημέρωσης είναι να μην ξέρει ο κόσμος του τι γίνεται μέχρι σήμερα. Υπάρχουν χιλιάδες πρωτοσέλιδα κάθε μέρα, κάθε μήνα φόβου από εφημερίδες, από sites (έχει ανοίξει το θέμα της ενημέρωσης και σε άλλες μορφές) που λένε ότι πρέπει να φοβόμαστε χωρίς να εξηγούν γιατί πρέπει να φοβόμαστε. Που λεν ότι τα πράγματα είναι επικίνδυνα χωρίς να λεν γιατί είναι επικίνδυνα. Που λένε ότι τα πράγματα πάνε άσχημα, χωρίς να λένε ποιός τα έκανε άσχημα. Και την ίδια ώρα, μάλιστα, έρχονται εκείνοι που τα έκαναν άσχημα να λένε ότι «εμείς θα τα φτιάξουμε». Άρα, λοιπόν, ας διαλέξει ο καθένας όποια εκδοχή θέλει. Εγώ επιμένω στη μία εκδοχή ότι εάν δεν ξέρουμε το τι συμβαίνει, δηλαδή τα κακά που έχουν συμβεί, δεν πρόκειται ποτέ να ξέρουμε πώς θα είναι το μέλλον και πολύ περισσότερο δεν μπορούμε να το φτιάξουμε το μέλλον. Ζήσαμε 30-40 χρόνια ευωχίας, που όποιος έβγαινε προς τα έξω και έλεγε ότι «ξέρεις, η ζωή του ανθρώπου είναι πολιτική, η διάστασή της είναι πολιτική και άλλα» θεωρούταν γραφικός. Καλός ήταν αυτός ο οποίος ήτανε cool, in και light. Το πρόβλημα του ανθρώπου ήταν αυτό. Που ζούσε μια κατασκευασμένη ευτυχία, που επιθυμούσε, που ζούσε μια Δημοκρατία ετσιθελισμού. Η Δημοκρατία δεν είναι το «θέλω» μας. Η Δημοκρατία έχει ευθύνες. Όλο αυτό το πράγμα το χάσαμε. Της υπεύθυνης στάσης απέναντι στα πράγματα. Όχι γιατί έχω μια αόριστη Ηθική ή αόριστη ηθική ευθύνη αλλά γιατί έτσι πρέπει να γίνει αλλιώς δεν αλλάζει η ζωή σου. Το lifestyle ευνούχισε τον κόσμο. Από το να ζει καλά, να ευχαριστιέται τα πράγματα. Πρέπει π.χ. να ευχαριστιέται μόνο αν έχει πισίνα στο σπίτι.

Δηλαδή, το ΚτΠ θα αναδείκνυε αυτήν την πλευρά;

Δεν ξεκινάς να κάνεις κάποια σταυροφορία, ούτε για να γίνεις ήρωας, ούτε για να σε χειροκροτήσει κάποιος. Ξεκινάς να κάνεις μια δουλειά και κάνοντας τη δουλειά αυτή ανακαλύπτεις ότι τα πράγματα είναι άσχημα και σκαλίζοντας γιατί είναι άσχημα βλέπεις συνεχώς τους ίδιους ανθρώπους και εκεί πια μπαίνει το ηθικό θέμα του τι θα κάνεις.

Απ’ τα μαθηματικά στη δημοσιογραφία. Πώς έγινε η μετάβαση;

Από λάθος υπολογισμό. Μου άρεσε πάντα να γράφω. Το γράψιμο για μένα ήταν ένας τρόπος ζωής και η έρευνα ένας τρόπος ζωής. Η περιέργεια για τα πράγματα ένας τρόπος ζωής. Και νομίζω ότι όλα αυτά είχαν ένα υπόβαθρο μαθηματικό από πίσω τους. Τα πάντα στη ζωή είναι μαθηματικά. Λέω ένα κλισέ, το οποίο το πιστεύω όμως.

Ξεκίνησα από εφημερίδα, στις μεγαλύτερες μάλιστα εφημερίδες. Ως συνεργάτης πάντα. Δεν υπήρξα ποτέ υπάλληλος εφημερίδας και τηλεοπτικά στο Mega, πολεμικές αποστολές στη συνέχεια.

Από τον πόλεμο στη Βοσνία, σε εκείνον του Ιράκ. Από τον Οτσαλάν στην αποκάλυψη του παρακράτους στην υπόθεση του Βατοπεδίου. Στο μεταξύ, η διαδρομή σας στον «δημόσιο βίο» περιλαμβάνει τη συγγραφή τριών μέχρι στιγμής βιβλίων. Αποτελεί για εσάς η συγγραφή μια αλληγορική αποκάλυψη της πραγματικότητας (να πω αυτό που δεν μπορώ να πω) ή απλώς μια συναρπαστική εκ του μηδενός δημιουργία ενός κόσμου;

Υπάρχουν δύο ειδών γραφές. Η μία που μπορεί να είναι δημοσιογραφική αλλά μπορεί να είναι σε βιβλίο. Μια έρευνα. Και υπάρχει το μυθιστόρημα. Έχω γράψει δύο μυθιστορήματα και μία έρευνα. Το μυθιστόρημα παρέχει πολλές πολυτέλειες. Όπως του να πεις πράγματα που δεν μπορείς να τα πεις διαφορετικά και που ο άλλος δεν μπορεί να τα ακούσει εάν τα πεις διαφορετικά. Αν, για παράδειγμα, στο τελευταίο μυθιστόρημα το οποίο μάλιστα πρόσφατα επανεκδόθηκε, «ο άνθρωπος του τείχους», έβγαινα και έλεγα ότι όλα αυτά τα πράγματα συνέβησαν στην Ελλάδα, καθώς πράγματι πολλά από αυτά συνέβησαν στην Ελλάδα, θα μ’ έλεγαν τρελό. Ή έπρεπε να πάρω την ευθύνη και να απαντήσω γιατί τα λέω «τώρα». Είναι το γνωστό «γιατί το λέει τώρα;». Μα γιατί τώρα το ‘χω! Με την ίδια λογική του «γιατί τη λίστα Λαγκάρντ την έδωσες τώρα;». Στο μυθιστόρημα, λοιπόν, έχεις την πολυτέλεια να περιγράψεις την πραγματικότητα με έναν τρόπο που ο άλλος είναι ανοιχτός να την δει όχι κάτω από ένα πρίσμα να σε χαρακτηρίσει αλλά από ένα πρίσμα μιας απλής πλοκής. Αυτό είναι μεγάλη πολυτέλεια.

«Πράκτορες που πουλάνε μυστικά, πολιτικοί που χρηματίζονται, εκδότες που εκβιάζουν». Αυτή η φράση από την περιγραφή του βιβλίου σας Ο άνθρωπος του Τείχους (εκδόσεις Μεταίχμιο) μοιάζει πρελούδιο για τη πρόσφατη κυκλοφορία του περιοδικού HotDoc. Στο HD δεν αποκαλύπτονται μόνο σκάνδαλα αλλά ανατρέπεται η ιστορία που γράφτηκε από τα ΜΜΕ κατά τη Μεταπολίτευση. Με τεκμηρίωση, αποδείξεις και ντοκουμέντα.

Και στο μυθιστόρημα και στο HD υπάρχει ένα κοινό συμπέρασμα. Ότι η Ιστορία δεν είναι αυτό που γράφεται. Συνήθως η Ιστορία είναι πράγματα που δεν ξέρουμε. Ούτε πως έχουν γραφτεί ούτε κάτω από ποιους όρους έχουν γραφτεί. Δυστυχώς στη δημοσιογραφία αυτό κάποιες φορές επιβεβαιώνεται. Δηλαδή, καλά να την έχεις τη θεωρία αλλά όταν έρθει η ώρα και επιβεβαιώνεται, είναι τραγικό. Στο HD, ας πούμε, για τον Κ. Καραμανλή βγάλαμε τα αρχεία της CIA για το πώς έγινε πρωθυπουργός με την επιλογή των Αμερικάνων με αντάλλαγμα το Κυπριακό. Αυτό όταν ένας πολιτικός έχει ολόκληρες γενιές σφραγίσει και μάλιστα με στοιχεία ευεργέτη, εθνάρχη είναι δύσκολο να στέκεσαι απέναντι και να ζητάς απ’ τον άλλον που πράγματι τον στήριξε τόσα χρόνια να το ξεπεράσει. Επίσης, είναι δύσκολο και στην τρέχουσα έρευνα να ζητάς απ’ τον άλλον να ακούσει μια αλήθεια που ενοχλεί.

Την ίδια στιγμή η αγορά του Τύπου συρρικνώνεται. Γιατί ήρθε τώρα η ώρα για το HD;

Λέμε ότι ο Τύπος καταρρέει. Υπάρχουν δύο λόγοι που καταρρέει. Ο πρώτος λόγος είναι αντικειμενικός. Ότι περνάμε στον ηλεκτρονικό Τύπο. Ο οποίος είναι δωρεάν, εύκολος, γρήγορος…

και συμμετέχει κι ο πάσα εις… (δείχνουμε εμάς)

…Ναι. Και πολλές φορές καλύτερα από τους επαγγελματίες. Ο δεύτερος είναι υποκειμενικός. Τί έδινε ο Τύπος στην Ελλάδα; Τι ήταν ο ελληνικός Τύπος; Μια σειρά από συμφέροντα τα οποία εφεύραν μια εφημερίδα ή αγόρασαν μία προκειμένου να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα αυτά. Αυτό ήταν ο Τύπος. Και στη συνέχεια προκειμένου να πουλάει και να δικαιολογεί τη διαφήμιση που έπαιρνε άρχισε να πουλάει. Τα πρώτα κουπόνια ήταν για μαξιλάρια. Μετά βιβλία, μετά CD, DVD και στο μέλλον μπορεί να δούμε και σερβιέτες. Άρα, λοιπόν, όλο αυτό το πράγμα που ονομάστηκε «Τύπος» δεν έχει καμία σχέση με τα Μέσα Ενημέρωσης που ευθύνη τους είναι το να αποδώσουν την πληροφορία που υπάρχει και την είδηση. Με αυτήν την έννοια, εγώ ήμουν ενάντιας στην αντίληψη ότι ο Τύπος «πέφτει». Όχι ο Τύπος θα πέσει στο επίπεδο που θα πέσει αντικειμενικά, λόγω του ηλεκτρονικού Τύπου. Αυτός είναι και ο λόγος που κι εμείς έχουμε και ηλεκτρονική έκδοση. Το θέμα, όμως, είναι ότι ο Τύπος «πέφτει» γιατί δεν προσφέρει κάτι ως Τύπος. Δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε Τύπο μια σειρά από συμφέροντα που ακόμα κι όταν είναι αλληλοσυγκρουόμενα καταφέρνουν να συγκαλύπτουν ο ένας τον άλλον προκειμένου να μη βγει τίποτα προς τα έξω. Εδώ βγάλαμε ένα ολόκληρο τεύχος για τις Τράπεζες, για την Τράπεζα Πειραιώς (είναι μια παράλληλη έρευνα που είναι κάνει και το REUTERS) και δεν ειπώθηκε κουβέντα πουθενά. Δεν γράφτηκε μια γραμμή. Φθάσαμε μάλιστα στο τραγικό σημείο να δημοσιεύσουν τα ΜΜΕ τη διάψευση αλλά όχι την είδηση που διαψεύδουν. Και στις σελίδες που έπρεπε να υπάρχουν τα ρεπορτάζ για αυτά που γίνονται στην Ελλάδα σήμερα με τις Τράπεζες, υπάρχουν οι διαφημίσεις των Τραπεζών. Άρα, λοιπόν, εμείς επειδή θεωρούμε ότι είμαστε ένας άλλος Τύπος ο οποίος δεν υπάρχει στην Ελλάδα κι ο οποίος μπορεί να προσφερθεί εναλλακτικά και να δημιουργήσει μια διάθεση για διάβασμα, είπαμε ότι θα πετύχουμε. Βέβαια, δεν περιμέναμε αυτό που έγινε. Ούτε την επίθεση εννοώ, ούτε την επιτυχία. Περιμέναμε ότι σιγά-σιγά θα αναπτυχθούμε, θα απευθυνόμαστε σε ένα ειδικό κοινό. Τώρα βλέπεις ότι είναι ένα πλατύ έντυπο το οποίο ο καθένας κάνει αναφορά στο HD θέλοντας να πει ότι τρέχει κάτι πολύ σοβαρό. Αυτό είναι πολύ γοητευτικό για εμάς, αλλά έχει και μεγάλες ευθύνες.

Σε κάποια συνέντευξή σας παραθέσατε μια κουβέντα του πατέρα σας που έλεγε ότι «απ’ το να σε γρατζουνάνε μαϊμούδες, καλύτερα να σε φάνε λιοντάρια». Αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη κάποιοι θέλησαν να σας φάνε ή έστω να σας γρατζουνήσουν. Επίσης, λέγεται συχνά ότι την ιστορία την κινούν οι σοφοί και οι τρελοί. Εσείς σε ποιούς ανήκετε;

Δεν έχω το άγχος να με κατατάξω κάπου. Ξέρω σίγουρα ότι την Ιστορία την υπογράφουν οι πλειοψηφίες αλλά την κινούν άνθρωποι που θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα στη ζωή γύρω τους. Όχι στο προσωπικό τους επίπεδο μόνον. Με αυτή την έννοια, ναι, θα με ενδιέφερε μια άλλη Ελλάδα. Ότι πολλές φορές το κίνητρό μου είναι από μια γνώση που έχω που καταγράφει μια αδικία που υπάρχει και πρέπει να σταματήσει, προφανώς και είναι. Ζω σε αυτήν την κοινωνία. Είναι σαν όλο αυτό που μας έλεγαν διάφοροι τύπου που όταν πηγαίναμε στον πόλεμο μας λέγανε «μα γιατί τα πράγματα είναι έτσι;». Μα γιατί είσαι και εσύ βομβαρδιζόμενος. Προσπαθείς να είσαι όσο το δυνατόν ανεπηρέαστος αλλά είσαι ένας που βομβαρδίζουν. Στην περίπτωση τώρα του τι ζούμε σήμερα, δεν μπορείς να δείχνεις στον κόσμο ότι δεν τρέχει κάτι ή ότι, ξέρω ‘γω, η ευθύνη σου να παραθέσεις μόνο τι είπαν τα 5 ή τα 6 πολιτικά κόμματα. Η ευθύνη σου είναι να δεις ποια είναι η αλήθεια. Τεράστια ευθύνη. Ποιος θα την πει στον κόσμο την αλήθεια;

Ο Βρετανός φιλόσοφος Alfred Edward Taylor σε μια υποσημείωση του πιο διάσημου πονήματός του «Πλάτωνας: Ο άνθρωπος και το έργο του» έγραφε ότι «η μεγάλη αδυναμία της αρχαίας δημοκρατίας ήταν η διακυβέρνηση από ανεύθυνους ρήτορες, όπως η σημερινή δημοκρατία τείνει να γίνει διακυβέρνηση από ανεύθυνους δημοσιογράφους» (σελ. 639). Και αυτό το έγραφε το 1926!

Ο ρόλος της δημοσιογραφίας ήταν πάντα συγκεκριμένος. Είναι, δηλαδή, μια εξουσία που πρέπει να είναι απέναντι στις εξουσίες και να υπερασπίζεται το κοινωνικό σύνολο. Εάν το εκλάβει με τέτοιον τρόπο ώστε να εξουσιάζει η ίδια, προφανώς και υπάρχει κίνδυνος για τη Δημοκρατία. Αυτή η μιντιακή Δημοκρατία που έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός. Παντού τα ΜΜΕ έχουν ισχύ και μπορούν να ελέγξουν τη Δημοκρατία ή ακόμη να την καταστρέψουν, αλλά στην Ελλάδα ακολουθεί όλα τα βήματα της διαφθοράς που έχει το πολιτικό σκηνικό. Δηλαδή, έχουμε μια χώρα η οποία κυβερνιέται από επιχειρηματίες που κάνουν ό,τι θέλουν (και πολλές φορές παρανομούν κιόλας), από πολιτικούς που τους αφήνουν να κάνουν ό,τι θέλουν και όταν αποκαλυφθούν οι παρανομίες τους τούς καλύπτουν και από δημοσιογράφους που δεν λένε κουβέντα.

Όπως αποκαλύψατε στο HD, δημοσιογράφοι κεντρικών καναλιών εμπλέκονται τόσο σε χρηματισμούς όσο και σε εταιρίες δημοσίων σχέσεων που αναλαμβάνουν το χτίσιμο του προφίλ του ΔΝΤ, της SIEMENS αλλά και εταιριών οπλικών συστημάτων. Πόση επιρροή ασκεί σήμερα η δημοσιογραφία στο περιεχόμενο των καθημερινών συζητήσεων; Στην καθημερινή ατζέντα; Έχει χειραφετηθεί σε κάποιο βαθμό ο δέκτης της ενημέρωσης;

Αυτό αγγίζει και το κομμάτι των τηλεθεάσεων. Εάν έχει ευθύνη κι ο κόσμος για αυτό που παίζεται κλπ. Στην ερώτηση εάν η κότα έκανε το αυγό ή το αντίθετο, εάν δηλαδή έχει ευθύνη ο πολίτης ή ο δημοσιογράφος η απάντηση είναι ότι σίγουρα τα πράγματα είναι αλληλένδετα, αλληλοτροφοδοτούμενα. Σίγουρα έχει ευθύνη ο πολίτης. Σίγουρα ο δημοσιογράφος είναι εικόνα της κοινωνίας, μιλώντας για το σύνολο της δημοσιογραφίας και όχι για κάποιον προσωπικά. Μέσα, όμως, σε αυτό το σκηνικό, το κακό ή το καλό, έχει την ευθύνη και πρέπει να έχει το μέλημα να πάει την κοινωνία ένα βήμα παρακάτω. Ακόμη κι όταν ξέρει ότι αυτό που γίνεται δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά, ακόμη και όταν ξέρει ότι μια ολόκληρη κοινωνία δυσανασχετεί, βαρυγκωμά ή είναι με το lifestyle ή οτιδήποτε, ο δημοσιογράφος έχει την ευθύνη να πάει τον κόσμο ένα βήμα παρακάτω. Για αυτό είναι δημοσιογράφος. Γράφει και ελέγχει τα δημόσια πράγματα.

Στο παρελθόν πολλοί δημοσιογράφοι έπαιξαν τον ρόλο του αποκαλυπτικού ρεπόρτερ, του διώκτη της διαφθοράς και του εφιάλτη του συστήματος. Πολλοί από αυτούς κατέληξαν πιο «σύστημα» απ’ το ίδιο το σύστημα. Τηλ-έμποροι πραμάτειας, life-style celebrities που κατηγορούνται στη συνείδηση του κόσμου ως εκβιαστές πολιτικών και επιχειρηματικών προσώπων με όργανο τις «αποκαλύψεις» τους. Ο Κώστας Βαξεβάνης τί θέση παίρνει απέναντι σε αυτή την προοπτική για τον εαυτό του και πώς διασφαλίζει την κοινή γνώμη για αυτόν από το character assassination που κατά τη γνώμη του αναπνευστήρα θα επιχειρηθεί εναντίον του;

Καταρχήν, ως προς το πρώτο, θεωρώ ότι είμαι πολύ μεγάλος και πολύ διαφορετικός για να πάω από την από ‘κει πλευρά. Αυτό είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα. Όχι μόνο το δικό μου, αλλά όλης της ομάδας. Έχουμε μια άλλη αντίληψη για τη δημοσιογραφία και τη ζωή. Αυτό είναι η μεγαλύτερη προστασία. Πάντα υπάρχει ένας κίνδυνος απ’ το να το καβαλήσεις μέχρι το να πηδήξεις στην εντελώς απέναντι πλευρά. Νομίζω ότι δεν έχουμε κανέναν λόγο να το κάνουμε.

Τώρα, για τους δολοφόνους του προφίλ και της προσωπικότητας, προφανώς και υπάρχουν και θα υπάρχουν για να σε γρατζουνίσουν, να σε ματώσουν…

Όπως και το δημοσίευμα για συνεργασία σας με την ΕΥΠ…

…Ακριβώς. Για αυτό θα έχετε σύντομα αποκαλύψεις. Δεν μας πτοούν αυτά τα πράγματα. Βέβαια παρόλο που είναι πάρα πολύ γελοία, μπορεί να πιάσουν ένα κομμάτι της κοινής γνώμης. Ήδη λένε γιατί αυτός που έδωσε τη λίστα την έδωσε στο ΚΒ. Η απάντηση είναι πολύ απλή. Σε ποιόν να την έδινε; Σε κάποιον που θα έκανε εκβιασμούς σε αυτήν; Ή σε κάποιον που θα την πήγαινε στον διευθυντή του και εκείνος θα την έβαζε στο συρτάρι; Εγώ δεν έχω διευθυντή να μου υποδείξει να βάλω τίποτα στο συρτάρι. Εδώ εγώ είμαι ο εκδότης. Αλλά κινούμε μόνο με το προσωπικό ρίσκο, το δημοσιογραφικό.

Αν θεωρήσουμε ότι το «σύστημα» δεν κάνει λάθη, τότε τί πιστεύετε ότι έκρυβε η αυτεπάγγελτη Εισαγγελική παρέμβαση για σύλληψή σας με ένα τόσο έωλο κατηγορητήριο; Εκφοβισμός; Προειδοποίηση προς τη δημοσιογραφία; Ή, εν τέλει, ήταν απλώς ένα αυτογκολ;

Το σύστημα είναι κακομαθημένο. Δεν έχει μάθει ότι μπορεί να απειληθεί ξαφνικά από 5 δημοσιογράφους. Εγώ όταν τέλειωσε η αθώωση και ήρθα μέσα στα γραφεία μας, είπα στους συνεργάτες μου μπράβο για το πώς χειριστήκαν το θέμα, γιατί εκείνοι το χειρίστηκαν κυρίως. Είναι η επιβεβαίωση αυτού του πράγματος που λέγαμε όταν ξεκινήσαμε, ότι δηλαδή, εσείς έχετε τη δυνατότητα να τα βάλετε με ένα σύστημα. Ο δημοσιογράφος έχει αυτή τη δυνατότητα. Ο Νόμος, το Σύνταγμα του την παρέχουν.

Το σύστημα, πράγματι, έβαλε αυτογκολ γιατί έχει μάθει ότι μπορεί να φοβίζει κάποιους. Γιατί όποιον δεν χρηματίζει, τον φοβίζει και τελειώνει. Στην περίπτωσή μου ήταν μια κίνηση αμηχανίας, δεν ήξερε πώς να το χειριστεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν κάποιος πάει να κάνει κάτι, τον τσακίζουμε. Εμείς είχαμε χιλιάδες κόσμου από κάτω, τα ελληνικά ΜΜΕ δεν λέγανε κουβέντα και είχαμε όλα τα μέσα από όλον τον κόσμο να έχουν συγκεντρωθεί στην Ευελπίδων για να δώσουν μια διάσταση διαφορετική. Την πάτησαν (σσ @ το σύστημα). Και τώρα θα την ξαναπατήσουν. Δεν μπορεί να αποδεχθεί την ήττα και πάει σε Έφεση.

Στο δημοσιογραφικό και συγγραφικό έργο σας μιλάτε συχνά για δικαιοσύνη. Στη χώρα αυτή οι πολιτικοί αυτό-αμνηστεύονται, τα ΜΜΕ υποβαθμίζουν, οι πολίτες προτιμούν την ασφάλεια της απλότητας από την ελευθερία (Θουκυδίδης). Ποια είναι η δικαίωση για έναν δημοσιογράφο; Είναι τα 191 χιλ. αντίτυπα, ένα ευχαριστώ στον δρόμο ή ένα ακόμη σπίτι στα βόρεια προάστια;

Η δικαίωση είναι αυτό που συμβαίνει. Ότι λες «φίλε», έτσι είναι τα πράγματα και αυτό το καταλαβαίνει ο κόσμος. Γιατί πρέπει να έχεις μια άλλου είδους δικαίωση; Οι άνθρωποι έχουν πάνω τους μια κουλτούρα. Ένα λάθος που κάνουμε στην Ελλάδα και το έχει κάνει το lifestyle και αυτό το πολιτικό σύστημα είναι η ομογενοποίηση. Ο καθένας έχει μια κουλτούρα, μια μόρφωση, μια οικογενειακή καταβολή. Όλα αυτά συνθέτουν τον χαρακτήρα του και τον τρόπο που λειτουργεί. Εμένα, καλώς ή κακώς, ο στραβός ή εχθρικός προς τον εαυτό μου χαρακτήρας, καθώς δεν γνωρίζω πώς μπορεί να αποδειχθεί, μπορεί και το χειρότερο, επιτάσσει ένα πράγμα. Δεν με ενδιαφέρουν τα υπόλοιπα. Έχω δοκιμάσει τα υπόλοιπα με την έννοια ότι ξέρουν πως ζουν άλλοι συνάδελφοι όπως εγώ. Τους έχω δει, έχω φάει μαζί τους. Δεν με ενδιαφέρει αυτή η ζωή.

Αν εντοπίζατε «το χαμένο γονίδιό» σας (εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα) και ανακαλύπτατε ότι έχετε αδερφό τον Ευαγ. Βενιζέλο, ποια θα ήταν η πρώτη σας αντίδραση;

Θα τον λυπόμουν που έγινε όπως έγινε. Ο Βενιζέλος… είναι ένας άνθρωπος που πήδησε στην πολιτική με έναν τρόπο ο οποίος σε λίγους είναι γνωστός, αν και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αυτό. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι αντιλαμβάνεται την πολιτική ως την προσωπική του επικράτηση. Ακόμη και τώρα. Τώρα που βγήκε μια δημοσκόπηση που δείχνει το ΠΑΣΟΚ λίγο πάνω από το κόμμα Ελλήνων Κυνηγών με βασικό αντίπαλο τον Βεργή ή τον Β. Λεβέντη και δεν τον ενδιαφέρει το κόμμα του. Ένα ιστορικό κόμμα που ακόμη και αν διαφωνείς ή όχι με αυτό είναι ένα κόμμα που έχουν περάσει προσωπικότητες από μέσα του και άσχετα που κατέρρευσε με τον τρόπο που κατέρρευσε. Τον Βενιζέλο τον ενδιαφέρει η προσωπική του επιβίωση. Κάνει κάθε μέρα μια δήλωση για να τη γράφουν τα φιλικά προς αυτόν ΜΜΕ για να μην εξαφανιστεί. Κάθε μέρα είναι στα πρωτοσέλιδα, ενώ εν τέλει δεν εκπροσωπεί τίποτα. Ήταν ο πιο αποτυχημένος ΥΠΟΙΚ, ο πιο ρουσφετολογικός Υπουργός Δικαιοσύνης. Σε όποια Υπουργεία πέρασε υπάρχουν 500 σκάνδαλα από πίσω. Είτε ευθύνεται ο ίδιος είτε το σύστημα που διοικούσε. Πλήρως αποτυχημένος. Μιλάει και είναι φληναφήματα. Αν ρωτήσει κανείς τί είπε ο Βενιζέλος, δεν μπορείς να σκεφτείς και να πεις τι είναι χρήσιμο από αυτά που είπε. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη. Κι όμως το σύστημα καθημερινώς το προβάλλει ώστε να επιβιώσει ο ίδιος και πάνω του το ίδιο το σύστημα.

Έχει προκύψει, με αρχή την τηλεοπτική σας σύγκρουση στο ALTER, κάποιου είδους προσωπική κόντρα;

Αυτό το λένε διάφοροι. Αλλά στην πραγματικότητα ο Βενιζέλος είναι ένα επικίνδυνο πολιτικά πρόσωπο. Αν δείτε, οι περισσότεροι νόμοι νομιμοποίησης της διαφθοράς, ξεκινώντας από τα κανάλια και καταλήγοντας στο πώς απελευθέρωσε, αλλάζοντας 5 λέξεις στον Ποινικό Κώδικα, 700 επώνυμους Θεσσαλονικείς απ’ το εδώλιο και τη φυλακή τότε καταλαβαίνεται πόσο τρομερό είναι το ζήτημα. Η πράξη μου απέναντι στον Βενιζέλο είναι συνειδητή. Η αποκαθήλωση του Βενιζέλου ξεκίνησε από εκείνο το βράδυ στο ALTER και πρέπει να συνεχιστεί μέχρι τέλους. Ο Βενιζέλος είναι το πολιτικό σύστημα ολόκληρο. Πάνω του εδράζεται και καθρεφτίζεται ο επιχειρηματίας ο οποίος είναι παράνομος και βολεύεται, ο δημοσιογράφος ο οποίος είναι αργυρώνητος κι ο πολιτικός που εμφανίζεται ως κάτι άλλο από αυτό που είναι. Δεν είναι προσωπικό το ζήτημα. Ο Βενιζέλος αποτελεί μια μεγάλη περίληψη του πολιτικού συστήματος. Και μεγάλη λόγω του όγκου του, του πολιτικού εννοώντας πάντα… Τον βλέπεις στα μάτια και βλέπεις όλα τα προηγούμενα. Το ποιον βόλεψε, τον ποιον τακτοποίησε, για ποιον νομοθέτησε, ποιον κορόιδεψε. Εδώ είπε το χαράτσι «ασφάλιστρο κινδύνου». Αφού είναι έτσι γιατί το έκοψε από τους πλούσιους; Όποιος έχει πάνω από 2.000τ.μ. πληρώνει το 40% του χαρατσιού. Επαναλαμβάνω, δεν είναι τίποτα προσωπικό. Είναι πολιτικό.

Για τον κο Σαμαρά;

Για τον Σαμαρά έχω γράψει ότι έχει πολύ μειωμένη πολιτική αντίληψη και για αυτό προσφεύγει στα εύκολα σχήματα «Πατρίς-θρησκεία-οικογένεια». Ένας θρησκόληπτος άνθρωπος ο οποίος την ώρα που καταστρέφεται η χώρα δεν έχει κάνει μια δήλωση για την αντιπαράθεση ΔΝΤ-Eurogroup για το τι συμφέρει την Ελλάδα. Να πιέσει για το που πρέπει να πάνε τα πράγματα και απαντά λέγοντας «με τη βοήθεια της Παναγίας».

Ο πολίτης πρέπει να μάθει ότι όποιος τον αδικεί, η κατάληξή του θα είναι αυτή. Μέχρι σήμερα λένε στον πολίτη ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα ατιμώρητοι. Θα μου πείτε εγώ τι είμαι τιμωρός; Όχι. Είμαι δημοσιογράφος και κάνω τη δουλειά μου. Επίσης, κανείς δεν θα τιμωρήσει τον Βενιζέλο για όσα έχει κάνει, καθώς έχει καλυφθεί νομικά.

Για τον Σαμαρά έχουμε δημοσιεύσει από τα πρώτα κιόλας τεύχη τόσο για τα της Θράκης, όσο και για τον Φλογαΐτη αλλά και τα μυστικά κονδύλια.

Ποιό θέλετε ή πώς φαντάζεστε να είναι το Ω του Κώστα Βαξεβάνη (Το Ω της Χριστίνας Ωνάση, εκδόσεις Καστανιώτη);

Είναι κάτι που δεν φαντάζομαι. Δεν νομίζω ότι πρέπει να φαντάζεται κάποιος το τέλος. Ακόμη και όταν πλησιάζει. Είναι μεγάλος κίνδυνος. Γίνεσαι Προκρούστης της ζωής σου. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια στην οποία η μητέρα μου έγινε επιχειρηματίας στα 60 της φτιάχνοντας με τις γυναίκες του χωριού έναν γυναικείο συνεταιρισμό και ο πατέρας μου, παρά το ότι έχει κάνει του κόσμου τις επεμβάσεις, είναι οικοδόμος 78 ετών και γυρνάει όλη μέρα στα χωράφια. Ποιο τέλος; Δεν υπάρχει τέλος. Το τέλος έρχεται όταν πρέπει να έρθει από μόνο του. Γιατί να σε απασχολεί εσένα το Ωμέγα; Με όλα τα γράμματα γράφεις τις λέξεις.


ΠΗΓΗ:
anapnefstiras.gr

Πηγή: Κώστας Βαξεβάνης: Συνέντευξη στον αναπνευστήρα - RAMNOUSIA