«Σκοτώνοντας» την ελληνική πολεμική βιομηχανία και άμυνα…

• Του Μανώλη Κυπραίου

Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία. Η ιστορία της μοιάζει με μια κομεντί που εξελίχθηκε σε τραγωδία. Τραγωδία για την οποία την ευθύνη για τον επίλογό της την έχει ο παραγωγός με τον σκηνοθέτη, δηλαδή το ελληνικό κράτος.
Εσχάτως πολλοί υπουργοί και κυβερνητικά στελέχη και μεταξύ αυτών η πρώην αντιπρόεδρος του ΔΝΤ κ. Μιράντα Ξαφά, μας διεμήνυσαν πως οι κρατικές εταιρίες που σχετίζονται με την αμυντική βιομηχανία (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, ΕΑΒ) πρέπει είτε να πουληθούν σε ξένες εταιρίες, είτε να κλείσουν.
Δυστυχώς αν αυτό συμβεί θα μιλάμε για πλήρη εξάρτηση της Ελλάδας από τους ξένους πωλητές όπλων και πυρομαχικών με ότι αυτό συνεπάγεται για την άμυνα και την ασφάλεια της χώρας μας. Και βέβαια το γεγονός πως τα ΕΑΣ και η ΕΑΒ έχουν πέσει σε «μαρασμό» δεν οφείλεται ούτε στους εργαζόμενους, ούτε στο δήθεν χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο που κάποιοι έντεχνα προσπαθούν να περάσουν.
Και σε αυτό το «έγκλημα» θύτες είναι οι κυβερνήσεις της προηγούμενης δεκαπενταετίας οι οποίες κυριολεκτικά αδιαφόρησαν. Μιλούν στην κυβέρνηση για υψηλό κόστος παραγωγής και διάθεσης των πυρομαχικών από ελληνικά χέρια προς τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Κανείς όμως δεν μπαίνει στον κόπο να πει το γιατί, ίσως γιατί δεν πρέπει να γίνει γνωστό, το γιατί.
Πάντα οι αμυντικές βιομηχανίες μιας χώρας, όταν ξεκινούν την παραγωγή οποιοδήποτε πυρομαχικού, μέσου ή οπλικού συστήματος, έχουν μεγάλο αρχικό κόστος. Όμως αυτό το κόστος μειώνεται δραστικά μετά το πέρας κάποιου χρονικού διαστήματος, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ 8 και 12 ετών. Οι ελληνικές κυβερνήσεις λοιπόν αντί να επενδύσουν σε βάθος χρόνου απλά αδιαφόρησαν, μετατρέποντας τις αμυντικές βιομηχανίες σε «πολιτικά παραμάγαζα» στελεχών τους. Και φυσικά ενώ υπήρχαν συμφωνίες με τις μεγάλες ξένες εταιρίες ώστε να δοθούν αντισταθμιστικά ωφελήματα υπό το καθεστώς μεταφοράς τεχνογνωσίας στις ελληνικές αμυντικές βιομηχανίας, αυτές κωλυσιέργησαν, δεν ενοχλήθηκαν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και τα ωφελήματα μετατέθηκαν στις ελληνικές καλένδες.
Και βέβαια, αυτό αποτελεί το «κερασάκι στην τούρτα». Οι κρατικές αλλά και οι ιδιωτικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν, βρίσκονταν και βρίσκονται σε συνεργασία με ελληνικά πανεπιστήμια παράγοντας σχέδια για την κατασκευή πυρομαχικών, οπλικών συστημάτων και οχημάτων τα οποία θα πρόσφεραν τα μέγιστα στην άμυνα της χώρας, θα αποτελούσαν παγκόσμια πρωτότυπα και βέβαια θα μπορούσαν να εξαχθούν με μεγάλα οφέλη για τη δοκιμαζόμενη ελληνική οικονομία.
Το τουρκικό παράδειγμα
Η γειτονική μας Τουρκία για παράδειγμα, επένδυσε τα μέγιστα στην αμυντική της βιομηχανία. Η προσπάθειά της ξεκίνησε το 1992 με το τουρκικό κράτος να χρηματοδοτεί τις κρατικές και ιδιωτικές εταιρίες, παρά το γεγονός πως ήταν ζημιογόνες, κάτι το οποίο είναι απόλυτα φυσιολογικό. Όμως η στρατηγική της Τουρκίας δεν ήταν κοντόφθαλμη, αλλά μακροπρόθεσμη. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
Εν έτει 2011, οι τουρκικές εταιρίες κατασκευάζουν «τα πάντα» από πυρομαχικά κάθε διαμετρήματος, μέχρι συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και βαλλιστικούς πυραύλους. Και βέβαια, προχωρούν στην κατασκευή ενός αμιγώς άρματος μάχης (Altay) και μαχητικού 5ης γενιάς (To F-23T). Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας η κατασκευή άρματος μάχης και μαχητικού από τις τουρκικές βιομηχανίες, μειώνουν το κόστος κατά 42% σε σχέση με το αν αυτά αγοράζονταν από το εξωτερικό, ενώ παράλληλα κατασκευάζονται βάσει των προδιαγραφών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ένα επίσης σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι πως οι εξαγωγές της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας το 2010 ήταν αξίας 850 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ το ποσό αυτό αναμένεται να πενταπλασιαστεί τα επόμενα 5 χρόνια.
Οι μνηστήρες
Τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, θεωρείται βέβαιο-πριν απροόπτου-πως θα αγοραστούν από την ισραηλινή αμυντική βιομηχανία ΙΜΙ (Israeli Military Industries) ενώ για την ΕΑΒ «κονταροχτυπιούνται» η Lockheed Martin και η ΙΑΙ (Israeli Aircraft Industries). Μάλιστα μετά την απόφαση της κυβέρνησης για την αποκρατικοποίησή τους μέσω «fast Track» θεωρείται από τους ξένες επενδυτές μεγάλη ευκαιρία μιας και θα πωληθούν έναντι «πινακίου φακής», ενώ οι έλληνες τεχνικοί-που θεωρούνται από τους καλύτερους στον κόσμο-θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους όχι για την άμυνα της χώρας αλλά για εταιρίες του εξωτερικού που… θα μεταπωλούν αυτή την τεχνολογία (και) στις ελληνικές Ενοπλες δυνάμεις.
Ο κίνδυνος χωρίς αμυντική βιομηχανία
Ας πούμε πως η Ελλάδα εμπλέκεται σε μια στρατιωτική σύρραξη. Ο χρόνος μιας σύρραξης δεν μπορεί να προβλεφθεί, όπως και ο χρόνος διάρκειάς της. Αυτό τι σημαίνει σε πρακτικό επίπεδο; Πυρομαχικά και εκατοντάδες ανταλλακτικά κάθε τύπου, από πέλματα ερπυστριών μέχρι κάνες όπλων και πυροβόλων.
Η λογιστική υποστήριξη αποτελεί θεμελιώδες και δομικό συστατικό για την πορεία των επιχειρήσεων των ενόπλων δυνάμεων. Λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και πυρομαχικών ακόμη κι αν ένα στράτευμα θριαμβεύει αρχικά, μπορεί τελικά να ηττηθεί.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πώς μπορεί να ηττηθεί μια χώρα χωρίς αμυντική βιομηχανία είναι αυτό του Αραβοϊσραηλινού πολέμου του Γιόμ Κιπούρ το 1973. Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις αν δεν είχαν την αμέριστη και συνεχή βοήθεια των ΗΠΑ για να τους αποστέλλουν πυρομαχικά και ανταλλακτικά θα είχαν ηττηθεί κατά κράτος.
Το πρώτο συμπέρασμα που έβγαλαν οι ισραηλινοί στρατηγιστές με το πέρας του πολέμου, ήταν η άμεση ανάγκη δημιουργίας αμυντικής βιομηχανίας που θα παρέχει αφενός συνεχή ροή πυρομαχικών και ανταλλακτικών και αφετέρου θα παράγει τα δικά της οπλικά συστήματα.
Αποτέλεσμα; Η ισραηλινή αμυντική βιομηχανία θεωρείται σήμερα μια από τις πλέον κορυφαίες στον κόσμο.
Το οξύμωρο και συνάμα απογοητευτικό, είναι πως η Ελλάδα έχει αυτά τα παραδείγματα δίπλα της. Στην γειτονία της. Και αντί να πάρει τα μαθήματά της και να προχωρήσει στην ανάπτυξη της δικής της αμυντικής βιομηχανίας, έκανε ακριβώς το αντίθετο, με τους ιθύνοντες να νομίζουν πως βρισκόμαστε στην… Ελβετία. Μακάρι να ήμασταν εκεί αλλά δυστυχώς βρισκόμαστε στην περιοχή που ονομάζεται «μπαρουταποθήκη της υφηλίου».
Κανείς δεν λέει πως δεν έγιναν λάθη με τις κρατικές αμυντικές βιομηχανίες. Ούτε πως δεν χάθηκαν πολλά χρήματα. Όμως το ξεπούλημα δεν είναι λύση. Λύση είναι η αναδιάρθρωση και η χάραξη μιας νέας πορείας που θα τις καταστήσει αποτελεσματικότερες και μη ζημιογόνες αρχικά, για να ακολουθήσει και το επόμενο στάδιο που θα είναι οι επικερδείς εξαγωγές.
Κλείνοντας θα αφιερώσουμε στις οικονομικές διάνοιες και νόες αυτής της χώρας δύο αποσπάσματα από δύο κορυφαίους οικονομολόγους όλων των εποχών:
«η άμυνα είναι κάτι πιο σημαντικό από την αφθονία»…

Adam Smith, “An inquiry into the Nature and the Causes of the Wealth of Nations”

«Η δύναμη έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από τον πλούτο, διότι το αντίθετο της δύναμης, δηλαδή η αδυναμία, οδηγεί στην παράδοση όλων όσων κατέχουμε, όχι μόνο του πλούτου που έχουμε αποκτήσει αλλά και των παραγωγικών μας ικανοτήτων, του πολιτισμού μας, της ελευθερίας μας, ακόμα και της εθνικής μας ανεξαρτησίας στα χέρια εκείνων που είναι ισχυρότεροί μας».

Friedrich List, “Das nationale System der Politishen Ökonomie”