Τατουάζ: Στιγματισμένοι Ανθρωποι
«Θα σου κάνω τατουάζ με εικόνες από φοβερά βασανιστήρια από τα οποία υποφέρουν οι πιο φοβεροί αμαρτωλοί στον Άδη! Θα σου κάνω τατουάζ με άσπρο χαυλιόδοντα από αγριογούρουνο!»
Μία βίαιη εικονογραφία που υπόσχεται φοβερές τιμωρίες σε ανταγωνιστές ή σε άπιστους εραστές ήταν κάτι αρκετά κοινό στις κατάρες της Ελληνιστικής εποχής, αλλά η παραπάνω κατάρα είναι ξεχωριστή γιατί απειλεί να πάρει εκδίκηση με το «χτύπημα ενός τατουάζ.»
Ο συγγραφέας αυτής της κατάρας που βρέθηκε σε κομμάτια αιγυπτιακού παπύρου είναι άγνωστος, αλλά υπάρχουν πολλά στοιχεία που κάνουν την ποιήτρια Μυρώ από το Βυζάντιο που έζησε περίπου το 300 π.Κ.Ε. σαν την πιθανότερη υποψήφια.
Ανάλογη τιμωρία με τατουάζ εμφανίζεται την ίδια περίοδο σε μία σκηνή από το θεατρικό έργο του Έλληνα συγγραφέα Ηρώδα, «Η Ζηλιάρα.» Εκεί η περιφρονημένη Βιτίννα καλεί τον Κόση, έναν επαγγελματία του τατουάζ σε σκλάβους, εγκληματίες και αιχμαλώτους πολέμου να φέρει τις βελόνες του για να τιμωρήσει τον άπιστο σκλάβο εραστή της. Τόσο στον Ελληνικό όσο και στον Ρωμαϊκό κόσμο ο στιγματισμός του σώματος δεν ήταν τόσο διαδεδομένος σε αντίθεση με τον αντίστοιχο στιγματισμό κοπαδιών ζώων που φαίνεται να ήταν μία συνηθισμένη πρακτική. Αν και σήμερα τα τατουάζ είναι κυρίως διακοσμητικά, στην αρχαιότητα λειτουργούσαν σαν τιμωρία, να είχαν μαγικές αλλά και ιατρικές λειτουργίες. Όπως και σήμερα τα βασικά βήματα για τη δημιουργία ενός τατουάζ είναι σε γενικές γραμμές τα ίδια.
Tο δέρμα «τρυπιέται με βελόνες όπου χύνεται το χρώμα, τα χρώματα που κυριαρχούν είναι το μπλε και το μαύρο χωρίς να αποκλείονται και τα άλλα, και έχουμε μαρτυρίες ότι οι καλλιτέχνες των τατουάζ χρησιμοποιούσαν συχνά έτοιμα σχέδια τα οποία και εφάρμοζαν στο επιθυμητό σημείο με τη χρήση κάρβουνου και κατόπιν ξεκινούσαν την διαδικασία. Η αντίδραση του δέρματος όπως την περιγράφουν οι πηγές θυμίζει την αντίδραση μετά από το τρύπημα με μία βελόνα και φυσικά αναφέρονται και τρόποι που υπήρχαν για την αφαίρεση των τατουάζ είτε με χειρουργική επέμβαση ή με την εφαρμογή ειδικών μειγμάτων στο δέρμα.
Αυτό που θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στις πήγες η λέξη που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το τατουάζ (μία λέξη της Πολυνησιακής διαλέτου) είναι η λέξη «στίγμα, ρ. στιγματίζω, αρχ. Ελλην. στίζειν» που σημαίνει γενικότερα το σημάδι, σημαδεύω και συγκεκριμένα το σημάδι που γίνεται με τη χρήση πυρακτωμένου μετάλλου. Στα αρχαία Ελληνικά η πρωταρχική του σημασία ήταν για να περιγράψει τα στίγματα στο δέρμα του φιδιού. Συνήθη σημεία τατουάζ στο σώμα ήταν το μέτωπο, το κεφάλι, τα χέρια, οι αστράγαλοι κτλ.
Μία άλλη μέθοδος στιγματισμού του σώματος στην αρχαιότητα αποτελούσε η εφαρμογή βαθιών κοψιμάτων στο δέρμα, μία διαδεδομένη πρακτική στην Αφρική και συγκεκριμένα στους Αιθίοπες σκλάβους. Τέλος υπήρχε και η εφαρμογή ενός συνδυασμού τατουάζ και καυτηριασμού του δέρματος με καυτές κόκκινες βελόνες που εφάρμοζαν συγκεκριμένες θρησκευτικές ομάδες την ύστερη αρχαιότητα.
Στην Ελλάδα η χρήση των «ποινικών τατουάζ» ήρθε από την Περσία τον 6ο π.Κ.Ε. αιώνα.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρόδοτο, ο Πέρσης βασιλιάς Ξέρξης κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του εναντίον της Ελλάδας είχε θυμώσει τόσο που η θαλασσοταραχή είχε καταστρέψει τη γέφυρα που είχε κατασκευάσει στον Ελλήσποντο ώστε διέταξε τους στρατιώτες του να αιχμαλωτίσουν εκείνο το ανυπάκουο σώμα νερού με σιδερένιες αλυσίδες που έριξαν στη θάλασσα. Κατόπιν έβαλε τους άντρες του να το μαστιγώσουν 300 φορές. «Άκουσα ακόμη, γράφει ο Ηρόδοτος, ότι ο Ξέρξης διέταξε εκείνους που έκαναν τατουάζ στη βασιλική αυλή να κάνουν τατουάζ στο νερό!»
Μία άλλη ιστορία από τον Ηρόδοτο και πάλι αναφέρει ότι περίπου το 500π.Κ.Ε., ο τύραννος της Ιωνίας Ιστιαίος της Μιλήτου ήταν αιχμάλωτος του Πέρση βασιλιά Δαρείου. Σε μία προσπάθειά του να παρακινήσει το γαμπρό του, Αρισταγόρα να επαναστατήσει, ο Ιστιαίος ξύρισε κρυφά το κεφάλι ενός αρκετά έμπιστου δούλου του και έγραψε ένα μήνυμα στο κρανίο του με μία βελόνα και μελάνι. «Ο Ιστιαίος για τον Αρισταγόρα» έγραφε το μήνυμα, «παρακινεί την Ιωνία να επαναστατήσει!» Σε μερικές εβδομάδες τα μαλλιά του δούλου ξαναμεγάλωσαν και έκρυψαν το τατουάζ-μήνυμα και ο Ιστιαίος έστειλε το «γράμμα του» Φθάνοντας στον προορισμό του ο δούλος ξύρισε το κεφάλι του. Ο Αρισταγόρας διάβασε το μήνυμα γραμμένο στο κρανίο και ξεκίνησε την επανάσταση που τελείωσε με την Περσική επίθεση στην Ελλάδα.
Το τατουάζ σε αιχμαλώτους πολέμου ήταν αρκετά κοινό. Μετά την ήττα της Σάμου από τους Αθηναίους τον 5ο αι. π.Κ.Ε. οι Αθηναίοι έκαναν τατουάζ μία κουκουβάγια -το έμβλημα της Αθήνας- στο μέτωπο των αιχμαλώτων. Όταν η Σάμος με τη σειρά της νίκησε τους Αθηναίους, οι Σάμιοι έκαναν τατουάζ στους Αθηναίους αιχμαλώτους ένα πολεμικό πλοίο της Σάμου αντίστοιχα. Ο ιστορικός Πλούταρχος, αηδιασμένος από την απίστευτη ατίμωση που έπεσε στους 7,000 Αθηναίους και τους συμμάχους τους που πιάστηκαν αιχμάλωτοι στις Συρακούσες το 413 π.Κ.Ε. αναφέρει ότι τους έκαναν τατουάζ στο μέτωπό τους, ένα άλογο (το σύμβολο των Συρακουσών) πριν τους πουλήσουν για σκλάβους στα ορυχεία.
Μία επιγραφή νομικού περιεχομένου από την Έφεσο δείχνει ότι κατά τους πρώτους χρόνους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας όλοι οι δούλοι που στέλνονταν στην Ασία τους είχαν κάνει τατουάζ τις λέξεις «ο φόρος έχει πληρωθεί.» Ακρωνύμια, λέξεις, προτάσεις, ακόμα και χλευαστικά σχόλια χαράζονταν στα μέτωπα, στο λαιμό, στα μπράτσα και στα πόδια των δούλων και των καταδίκων είτε σαν τρόπος ταυτοποίησής τους είτε σαν σημάδι τιμωρίας. «Σταμάτησέ με, είμαι φυγάς» ήταν ένα από τα συνήθη μηνύματα που γράφονταν στο μέτωπο των Ρωμαίων δούλων. Αυτή η πρακτική αποκτήνωνε τους κοινωνικά κατώτερους με το να αποτυπώνει στο σώμα τους λέξεις που σημάδευαν για πάντα πάνω τους την αιχμαλωσία τους, την υποδούλωσή τους ή την ενοχή τους.
Ο Έλληνας φιλόσοφος Βίωνας περιγράφει το πρόσωπο του πατέρα του που ήταν γεμάτο τατουάζ (ήταν πρώην δούλος) σαν μία αφήγηση «της σκληρότητας του κυρίου του» Το γεγονός ότι πολλοί ιδιοκτήτες δούλων σημάδευαν το «εμπόρευμά» τους χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο φαίνεται από έναν Ελληνικό νόμο του 3ου αιώνα π.Κ.Ε. που σώζεται αποσπασματικά και επέτρεπε στους «κύριους να κάνουν τατουάζ στους άτακτους σκλάβους, αλλά απαγόρευε αυτή την πρακτική σε όσους ήταν υπάκουοι»
Στη Ρώμη, ο αυτοκράτορας Καλιγούλας «σημάδεψε πολλούς καλούς ανθρώπους» με τατουάζ και τους καταδίκασε στη δουλεία σύμφωνα με τον Σουητώνιο. Οι μονομάχοι επίσης σημαδεύονταν σαν δημόσια περιουσία, και στους τελευταίους χρόνους της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και οι στρατιώτες για να τους αποθαρρύνουν από το να γίνουν λιποτάκτες. Οι Ρωμαϊκές αρχές ακόμα τιμωρούσαν τους πρώτους Χριστιανούς με τατουάζ που τους έκαναν στο μέτωπο και τους έστελναν κατόπιν στα ορυχεία.
Το 330κ.Ε. ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α’ απαγόρευσε την πρακτική του τατουάζ στα πρόσωπα των κατάδικων, των μονομάχων και των στρατιωτών. Επειδή το ανθρώπινο πρόσωπο αντικατόπτριζε «την εικόνα της θείας ομορφιάς,» όπως έλεγε, «δεν γινόταν να παραμορφώνεται» Τα τατουάζ που είχαν τη μορφή τιμωρίας δεν γίνονταν με προσεκτικό τρόπο και δεν ήταν καλλιτεχνικά εμπνευσμένα. Το μελάνι χυνόταν πάνω στα χοντροχαραγμένα γράμματα πάνω στη σάρκα του αιχμαλώτου που είχε ήδη σημαδευτεί με σιδερένιες βελόνες. Η αιμορραγία ήταν αναπόφευκτη και συχνά η όλη διαδικασία μπορούσε να είναι θανατηφόρα. Χωρίς συνθήκες υγιεινής το τατουάζ ήταν πάντα κάτι επικίνδυνο και έτσι έκανε περισσότερη έντονη την ιδέα σαν μία μορφής τιμωρίας.
Στον Ελληνο-Ρωμαϊκό κόσμο τα τατουάζ με θρησκευτικό χαρακτήρα αναφέρονται κυρίως σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε έναν ναό αφιερωμένο σε έναν αιγυπτιακό θεό που ονομάζει Ηρακλή ότι αν κάποιος δούλος, οποιοσδήποτε και αν είναι ο κύριός του, ζητήσει άσυλο εκεί και «στιγματιστεί» τότε δίνει τον εαυτό του στην ίδια τη θεότητα και κανείς δεν μπορεί να τον αγγίξει λόγω των στιγμάτων που φέρει. Με τον ίδιο τρόπο, οι πρώτοι Χριστιανοί, έκαναν τατουάζ στο σώμα τους θρησκευτικά σύμβολα να να εξουδετερώσουν έστω και συμβολικά με αυτόν τον τρόπο αυτά που τους έκαναν οι Ρωμαίοι δυνάστες τους.
Ανάμεσα στο λαό των Μοσσύνοικων που κατοικούσαν στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, σημειώνει ο ιστορικός Ξενοφώντας «παρατηρεί κάποιος ότι τα ευτραφή παιδιά των καλύτερων οικογενειών έχουν τατουάζ πολύχρωμων λουλουδιών μπροστά και πίσω στο σώμα τους.» Για πολλούς αρχαίους λαούς, τα τατουάζ ήταν δείγμα γενναιότητας, εξασφάλιζαν μαγική προστασία και εντυπωσίαζαν τον εχθρό. Αν και αυτή η μορφή τατουάζ ήταν γνωστή τόσο στους Έλληνες όσο και στους Ρωμαίους ελάχιστα ήταν διαδεδομένη σε αυτούς και πολύ περισσότερο ο στιγματισμός τους σώματος για καλλωπιστικούς λόγους.
Η υποτιμητική χρήση των τατουάζ στην αρχαιότητα
Περιοριζόταν στον Ελληνικό και το Ρωμαϊκό πολιτισμό, καθώς η χρήση τους ήταν αρκετά διαδεδομένη σε άλλους λαούς όπως οι Θράκες, οι Σκύθες, οι Δάκιοι, οι Γαλάτες, οι Κέλτες κτλ., οι οποίοι ήταν πάντα πρόθυμοι να στιγματίσουν το σώμα τους. Στη Θράκη σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το αστιγμάτιστο δέρμα σήμαινε απουσία ταυτότητας και οι άνδρες και οι γυναίκες που στόλιζαν το σώμα τους με τατουάζ ήταν αντικείμενα θαυμασμού.
Σε ένα περιστατικό από τον 3ο αιώνα π.Κ.Ε. υπάρχει μία ιστορία που αναφέρει την ήττα των Σκυθών από τους Θράκες. Οι νικητές χάραξαν σύμβολα ήττας πάνω στα σώματα των χαμένων, αλλά οι γυναίκες των Θρακών σκέφτηκαν να στολίσουν τα σώματά τους με τατουάζ «μετατρέποντας έτσι μία σφραγίδα βίας και ντροπής σε στολίδι» Στα μάτια λοιπόν των Ελλήνων και των Ρωμαίων η αρκετά διαδεδομένη συνήθεια του τατουάζ στο σώμα φάνταζε ξένη, αλλά παρόλο αυτά συγγραφείς όπως ο Ιπποκράτης έκανε προσπάθεια να καταλάβει ποιοι ήταν οι λόγοι που λαοί όπως οι Σκύθες αρέσκονται σε αυτή την πρακτική.
Αναφέρει λοιπόν ότι «στην πλειοψηφία τους οι Σκύθες και οι άλλοι νομάδες σημαδεύουν τους ώμους τους, τα μπράτσα τους, τους καρπούς τους, το στήθος τους και τους γλουτούς τους εξαιτίας της υγρασίας και της μαλακότητας του οργανισμού τους. Επειδή το σώμα τους έχει υγρασία και είναι πλαδαρό, δεν έχουν τη δύναμη ούτε να χειριστούν το τόξο, ούτε να ρίξουν το ακόντιο. Αλλά όταν σημαδεύουν το σώμα τους, η υπερβολική παγιδευμένη υγρασία στραγγίζει από τις κλειδώσεις τους και τα σώματά τους γίνονται περισσότερο δυνατά, θρεμμένα και χειρίσιμα»
Ο Ιπποκράτης στο έργο του υποστηρίζει ότι εξαιτίας του αρκετά ψυχρού κλίματος που ζούσαν οι Σκύθες οι ίδιοι δεν μπορούσαν να έχουν αυξημένη κινητική δραστηριότητα και για αυτό το λόγο συσσωρευόταν περίσσια υγρασία στα σώματά τους.
Στους Ρωμαϊκούς χρόνους οι γιατροί είχαν αναπτύξει τεχνικές για να αφαιρούν τατουάζ, αλλά ήταν αρκετά επίπονες και επικίνδυνες. Στα γραπτά του ο γιατρός Αίτιος περιγράφει: «Καθαρίστε το τατουάζ με γλυκερίνη, τρίψτε με ρυτίνη από τερέβυνθο και τυλίξτε το με επίδεσμο για πέντε μέρες. Την έκτη μέρα «γδάρτε το τατουάζ» με μία αιχμηρή βελόνα, σκουπίστε το αίμα και καλύψτε με αλάτι. Μετά από έντονο τρέξιμο, ώστε να προκαλέσετε ιδρώτα, εφαρμόστε ένα καυστικό κατάπλασμα. Το τατουάζ θα εξαφανιστεί σε 20 μέρες.»
Όλες οι καυστικές εφαρμογές σκοπό είχαν να προκαλέσουν πληγή στο δέρμα και έτσι να εξαφανίσουν το τατουάζ. Μία από αυτές τις καυστικές ουσίες αναφέρεται ότι προερχόταν από πόδια κόρακα. Μία περισσότερο ασφαλής λύση, όπως αναφέρουν άλλοι συγγραφείς είναι να κρύβουν κάτω από μακριά ρούχα ή επιδέσμους τα ντροπιαστικά τατουάζ τους ή αν είναι δυνατόν να αφήνουν να μεγαλώνουν οι τρίχες σε αυτό το σημείο.
Αρκετά ενδιαφέρουσες είναι οι περιπτώσεις καταγραφής θαυματουργικής αφαίρεσης τατουάζ που έγιναν στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου. Στην πρώτη περίπτωση αναφέρεται ο Θεσσαλός Πάνδαρος που είχε τατουάζ στο μέτωπό του. Όπως ήταν συνηθισμένο, τον επισκέφθηκε ο ίδιος ο θεός στον ύπνο του, έδεσε μία ταινία στο μέτωπό του και του είπε να την αφαιρέσει αφού θα έβγαινε έξω από το ιερό. Όταν το έκανε τα στίγματα μεταφέρθηκαν από το μέτωπό του πάνω στην ταινία, την οποία και αφιέρωσε κατόπιν στο ιερό.
Για να τιμήσει το θεό, ο Πάνδαρος έδωσε παραγγελία σε κάποιον να του φτιάξει ένα αφιέρωμα, αλλά εκείνος τον εξαπάτησε και του έκλεψε τα χρήματα. Τότε ο τεχνίτης είδε και αυτός στον ύπνο τον Ασκληπιό, ο οποίος τύλιξε γύρω από το κεφάλι του την ταινία του Πανδάρου. Ο τεχνίτης ξύπνησε, αφαίρεσε την ταινία και είδες ότι είχαν μεταφερθεί στο μέτωπό του τα τατουάζ του Πανδάρου. Οι Ρωμαίοι απορούσαν με τους πολεμοχαρείς λαούς που φαίνονταν να ενισχύουν την ψυχολογική τους δύναμη με τη χρήση των τατουάζ. Ο ιστορικός Ηρωδιανός αναφέρει τις πρώτες επαφές με τις άγριες φυλές των Βρετανικών νήσων περίπου το 200κ.Ε. «φοβεροί πολεμιστές, οι οποίοι στιγματίζουν το σώμα τους με μυριάδες σχέδια και όλα τα είδη των ζώων»
Ο ιστορικός Κλαύδιος (περ. 400κ.Ε.) περιγράφει τις αψιμαχίες με τους ντόπιους πληθυσμούς στη Σκωτία. Στους Ρωμαίους στρατιώτες επιβλήθηκαν παρά τη θέλησή τους τατουάζ από τις αρχές και έμειναν μέχρι το τέλος της μάχης να κοιτούν επίμονα «τους παράξενους τρόπους που έβαφαν οι Πίκτες τα πρόσωπά τους» Παρόλο την παρεξηγημένη αντίληψη σχετικά με την πρακτική αυτή, στην αρχαιότητα η ιδέα του τατουάζ αντιμετωπιζόταν με ενθουσιασμό σαν ένα εξωτικό σύμβολο.
Ο στιγματισμός με τατουάζ από τους Θράκες ήταν ένδειξη καλής καταγωγής σε αντίθεση με το πώς αντιμετώπιζαν την πρακτική αυτή στον υπόλοιπο αρχαίο Ελληνικό και Ρωμαϊκό κόσμο. Τον πέμπτο και τον τέταρτο αιώνα π.Κ.Ε. μία σειρά από εικόνες σε αγγεία απεικονίζουν το θάνατο του Ορφέα από μία Μαινάδα από τη Θράκη που έχει εμφανή τατουάζ στο σώμα της (δες φωτο.)
Τα σχέδια που απεικονίζονται είναι γεωμετρικά, είτε δείχνουν ζώα και είναι τοποθετημένα σε σημεία που αναδεικνύουν το αθλητικό σθένος και τους εύκαμπτους μύες των γυναικών. Σε έναν κρατήρα απεικονίζονται δύο μαινάδες που τρέχουν ξυπόλητες και φαίνονται τα τατουάζ στα μπράτσα τους και στα πόδια τους. Μία από αυτές έχει σχέδια που ξεκινούν από τον αστράγαλο έως το γόνατο: παράλληλες γραμμές, ζικ-ζακ, ήλιος και ένα ελάφι. Άλλα αγγεία δείχνουν γυναίκες με σχέδια κύκλων, φύλλα αμπέλου, σπείρες, ζώα κτλ.
Η ιστορία έχει δείξει ότι οι άνθρωποι στιγμάτιζαν τον εαυτό τους για πολλούς λόγους, για μαγική προστασία, για να απαλύνουν τον πόνο, για εκδίκηση ή να να δηλώσουν τη νίκη τους εναντίον ενός εχθρού. Το τατουάζ έτσι μπορεί να καλλωπίζει, να προκαλέσει πόνο ή να ταπεινώσει κάποιον. Έδειχνε γενναιότητα, θρησκευτικές πεποιθήσεις, ομαδικό πνεύμα ή προσωπική ανεξαρτησία. Το μήνυμα τους μπορεί να ήταν σε κοινή θέα ή να παρέμενε κρυφό.
Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συνέδεαν την πρακτική του καλλωπιστικού τατουάζ με κατώτερες φυλετικά βαρβαρικές φυλές και δεν την υιοθέτησαν ποτέ για τον εαυτό τους. Ο στιγματισμός σαν μορφή τιμωρίας σε σκλάβους, σε εγκληματίες ή σε αιχμαλώτους πολέμου ήταν δάνειο από τους Πέρσες στους Έλληνες και από εκεί στους Ρωμαίους, οι οποίοι στα τελευταία χρόνια της αυτοκρατορίας το εφάρμοσαν και στους στρατιώτες τους ή στους τεχνίτες των όπλων τους για λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Για την αρχαιότητα ο σύνδεσμος του τατουάζ και της υποβάθμισης ήταν ξεκάθαρος.
Αυτό που ήταν πιο σημαντικό στην περίπτωση των τατουάζ που επιβάλλονταν σαν ποινή-τιμωρία για κάποιο αδίκημα δεν ήταν το ίδιο το αδίκημα ή η παράνομη πράξη, αλλά ότι ο ένοχος θα μαρκαρίζονταν εφ’ όρου ζωής. Μιλάμε δηλαδή για την δημιουργία ενός κοινωνικού συστήματος διαβάθμισης το οποίο δεν καθορίζουν οι πράξεις, αλλά η φύση της τιμωρίας. Το ίδιο το εγώ γίνεται αντιληπτό αρχικά μέσα από το «σωματικό εγώ» αφού συνδέεται άμεσα με τις σωματικές αισθήσεις και εκείνες που πηγάζουν πρωταρχικά από την επιφάνεια του σώματος, δηλ. το δέρμα. Το ίδιο το εγώ λοιπόν θα λέγαμε ότι μπορεί να θεωρηθεί και σαν πνευματική προβολή πάνω στο δέρμα.
Ανθρωπολόγοι και ψυχολόγοι είναι ξεκάθαροι ότι, η διαμόρφωση μίας καθαρής ταυτότητας απαιτεί από το άτομο μία υψηλή αίσθηση των ορίων του σώματός του και δείχνει ότι εκείνοι που θεωρούν το σώμα τους σαν άψογα οριοθετημένο έχουν την ικανότητα να λειτουργούν περισσότερο αυτόνομα, με ευθύνη, άξια, λογικά και ρεαλιστικά. Το τατουάζ είναι ένα τεχνητό στολίδι, ένα όριο-στίμα στο σώμα που μπορεί να ειδωθεί σαν μία προσπάθεια ενίσχυσης της ίδιας της ταυτότητας του εγώ.
Ταυτόχρονα το τατουάζ πέρα από την λειτουργία της διαφοροποίησης-ενίσχυσης του εγώ λειτουργεί και σαν μέσο ομαδοποίησης προβάλλοντας την εικόνα του «ανήκειν» Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και το γεγονός των ομαδικών τατουάζ που έκαναν τόσο οι Βρετανοί όσο και οι Αμερικανοί πεζοναύτες κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ. Αυτού του είδους τα τατουάζ δηλώνουν έναν άδηλο όρκο πίστης και υποταγής στην πατρίδα κάποιου, σε ένα σώμα στρατού, στο Θεό, ακόμα και σε έναν γονέα ή αγαπημένο πρόσωπο. Σύμβολα αρκετά διαδεδομένα ανάμεσα σε στρατιώτες ενισχύουν την αίσθηση της ομάδας και τονώνουν την αυτοπεποίθηση σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους.
Το τατουάζ λοιπόν είναι ένας ανεξίτηλος στιγματισμός που συνεχίζει να λειτουργεί σε πάρα πολλά επίπεδα ακόμα και εκεί που η επιβολή της πιο βαριάς τιμωρίας σταματάει. Ακόμα και όσοι επιθυμούν αργότερα ή απελευθερώνονται από την οποιαδήποτε μορφή ελέγχου ή εξουσίας που τους επέβαλε τον στιγματισμό στο σώμα τους, η απαλλαγή από αυτή είναι αδύνατη ακόμα και το τατουάζ αφαιρεθεί κυριολεκτικά από το δέρμα. Με λίγα λόγια δεν υπάρχει επιστροφή στην φυσική, αλλά και μεταφυσική κατάσταση που ήταν το σώμα πριν δεχθεί οποιοδήποτε ανεξίτηλο σημάδι καθώς η ίδια η τεχνική του τατουάζ προϋποθέτει την καταστροφή κυττάρων και την καταστροφή των πληροφοριών που εκείνα φέρουν.
Αν θέλουμε να προχωρήσουμε βαθύτερα θα δούμε ότι δεν είναι τυχαίο που δημιουργήθηκε μία τέτοια πρακτική κυρίως για να επιβάλλονται τιμωρίες. Πλέον μιλάμε για θέματα που εκτείνονται πέραν των ιδιαίτερων κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που διέπουν μία εποχή και αναζητάμε την ιδιαίτερη σχέση που υπάρχει στους συμβολισμούς, στην αιτιολογική σύνδεση που έχει το σημάδεμα με τη φύση του ανθρώπινου σώματος.
Σε πάρα πολλές παραδόσεις η πρακτική του τατουάζ αφορά την αέναη μετάδοση των πληροφοριών και της φιλοσοφίας ανάμεσα σε κλειστές ομάδες όπου όποιος δεν φέρει τα ανάλογα σημάδια αυτόματα δεν χαίρει στο φυσικό αλλά και στο μεταφυσικό επίπεδο την ιδιαίτερη κληρονομιά-φύση της ομάδας αυτής. Το ίδιο το σώμα γίνεται το φυσικό πεδίο πολιτιστικού και πολιτικού ελέγχου και χειραγώγησης.
Ο μόνιμος στιγματισμός του σώματος με οποιοδήποτε μέσο -είτε αυτό το στίγμα είναι ορατό, είτε αόρατο και αναφέρω ένα παράδειγμα, αυτό των ορθόδοξων βαπτισμένων χριστιανών που λαμβάνουν το χρίσμα στην τελετή της βάπτισης- είναι ένα καθαρό μέσο μίας πρακτικής που ονομάζεται η «μικρο-φυσική της ενέργειας» όπως αναφέρει ο Φουκώ. Εκείνο το άτομο που φέρει κάθε μορφής στίγματα είναι κατά κάποιο τρόπο υποταγμένο στην αρχή εκείνη που του επέβαλε το στίγμα. Ο θεσμικός ιστός και οι ιεραρχικές σχέσεις σε κάθε κοινωνία αποτελούν την έκφρασης αυτής της πρακτικής στον ύψιστο βαθμό.
Αυτή η διάδοση ελέγχου και επιβεβαίωση της επικυριαρχίας συνδυάζεται άψογα με την παράλληλη προσπάθεια να αλλαχθεί ο τρόπος σκέψης του κάθε ατόμου, η ιδέα για το πώς εκλαμβάνει τον εαυτό του και του ίδιου του ατομικού του δυναμικού. Η εθελούσια ή μη επιβολή ενός φυσικού σημείου, αυτή η αλλοίωση στο σώμα έχει σκοπό να καθιερώσει αυτή τη διαστρεβλωμένη εικόνα και εσωτερικά, η οποία πολύ δύσκολα αλλάζει. Παρόλο που εξωτερικά ένα άτομο που φέρει τατουάζ στιγματίζεται, κατηγοριοποιείται, περιθωριοποιείται, υποβιβάζεται, φέρει πλέον μία ταμπέλα και απογυμνώνεται από την αυτοεκτίμησή του και τη θέση του στην ομάδα, αυτό αποτελεί μόνο την εξωτερική ερμηνευτική προσέγγιση του θέματος.
Η υποταγή και η πειθαρχία που ακολουθεί το σώμα που έχει δεχθεί τατουάζ σε ένα βαθμό αντικατοπτρίζει και την ταυτόχρονη υποκειμενοποίηση της ψυχής. Από μία ψυχολογική πλευρά η οποία θεωρεί το δέρμα σαν το κοινωνικό κομμάτι ενός ανθρώπου δημιουργούνται και άλλες προεκτάσεις. Μιλάμε για αυτό που ονομάζουν κάποιοι «skin ego» δηλ. «το εγώ του δέρματος» το οποίο και αποτελεί το πρωταρχικό χειρόγραφο της ανθρώπινης ύπαρξης που σαν ένας παλίμψηστος κώδικας διατηρεί και μεταδίδει πληροφορίες πριν ακόμα την επινόηση της γραφής. Το ίδιο το δέρμα έχει και εξωτερικές και εσωτερικές ιδιότητες γεφυρώνοντας τον έξω με τον έσω κόσμο. Η επικοινωνία αυτή χρησιμοποιεί σαν δίαυλο το ίδιο το δέρμα που είναι η διαμορφωτική αρχή του βασικού πυρήνα του ίδιου του «εγώ» σε αυτόν τον κόσμο. Έτσι, όταν γίνεται στιγματισμός στα κύτταρα καίγονται οι πληροφορίες τους, άρα το στίγμα, στο δέρμα δεν μένει μόνο στην επιφάνεια του δέρματος, ταυτόχρονα στιγματίζεται και το αιθερικό σώμα.
Σήμερα: Στιγματίζοντας το σώμα
Τα tattoo parlors ή salons de tatouage ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και, καθώς ανοίγει ο καιρός και τα μπουφάν μένουν στην κρεμάστρα, κάθε λογής σχέδια εμφανίζονται στα γυμνά μπράτσα. Οι στιγματισμένοι άνθρωποι αποτελούσαν κάποτε την εξαίρεση και ήταν κοινωνικά δακτυλοδεικτούμενοι [αυτό σημαίνει στιγματισμένος]. Σήμερα κανείς δεν δίνει σημασία. Φαίνεται όμως πως ούτε οι ίδιοι δίνουν ιδιαίτερη σημασία στις συνθήκες υπό τις οποίες «χτυπιέται» στο σώμα τους το τατουάζ.
Λίγοι ρωτούν για τα μελάνια ή για το πώς και πόσο διαχέονται αυτά στον οργανισμό τους. Ακόμη λιγότεροι σκέφτονται [γενικότερα είναι ανίκανοι να σκέφτονται] από πριν, [αυτό ονομάζεται ΠΡΟΝΟΙΑ] ότι ίσως αλλάξουν γνώμη και θελήσουν να σβήσουν μια παράσταση ή ένα όνομα που δεν θα αντιπροσωπεύει για αυτούς πάντοτε το ιδανικό. Κι όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι θα έπρεπε να είσαστε υποψιασμένοι. Άσχετα με το τι σημαίνει για τον καθένα μια εικόνα που στιγματίζει το σώμα, καλό είναι να ξέρετε πώς να αποφεύγετε τις κακοτοπιές, αν δεν έχετε μυαλό στο κεφάλι σας.
Μια ιέρεια στις Θήβες της Αιγύπτου από το 2160 π.κ.ε. έχει το πιο παλιό τατουάζ που έχει βρεθεί στον πλανήτη. Από τότε η αποτύπωση στο δέρμα πότε ήταν διακριτικό αριστοκρατικής καταγωγής και άλλοτε μέσο στιγματισμού εγκληματιών. Σήμερα δεν υπάρχουν κοινωνικά κριτήρια. Υπάρχουν όμως και αυτοί που μετανιώνουν και θέλουν να απαλλαγούν πλέον από τις δερματικές αποτυπώσεις. Τότε όμως χρειάζεται η επέμβαση του γιατρού και η γνώση για το τι χρώματα υπάρχουν εκεί κάτω από την επιδερμίδα. Και το πράγμα δυσκολεύει.
Ο Έτσι και ο Κάπτεν Κουκ.
Η λέξη τατουάζ, που αποδίδεται στα ελληνικά με την κάπως πιο μακρόσυρτη λέξη «δερματοστιξία», ήλθε στην Ευρώπη το 1771, χάρη στα ταξίδια του Κάπτεν Τζέιμς Κουκ ως την Ταϊτή και τη Νέα Ζηλανδία και στο ημερολόγιο που κρατούσε ένας φυσιοδίφης, μέλος της αποστολής, ο Τζόζεφ Μπανκς. Έχοντας δει τους κατοίκους εκεί να ζωγραφίζουν επάνω στο δέρμα τους και αυτό να το ονομάζουν «τάτα τάο» ή «τατού», δηλαδή «προξενώ μια πληγή τεχνητά» έφεραν πίσω όχι μόνο τη λέξη αλλά και έναν ζωντανό κάτοικο των νησιών, τον ταϊτινό πρίγκιπα Ομέι, κατάστικτο από τις διάφορες απεικονίσεις που επέβαλλαν τα έθιμα της φυλής του ενώ και οι άνδρες του πληρώματος γύρισαν και αυτοί με κάποιες εικόνες χτυπημένες στο σώμα τους.
Δεν ήταν όμως αυτή η πρώτη φορά που η δερματοστιξία εμφανιζόταν στην Ευρώπη. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για ανθρώπους που κυκλοφορούσαν με διάφορα σημάδια χαραγμένα σκόπιμα στο σώμα τους και μία από αυτές, η πιο ζωηρή, είναι σίγουρα από τον Oetzi (Ετσι), τον 45χρονο βοσκό που έζησε πριν από 5.300 χρόνια και βρέθηκε στα σύνορα Αυστρίας – Ιταλίας. Με το σώμα του σχετικά καλά διατηρημένο χάρη στον πάγο αιώνων που τον κάλυπτε. Τόσο καλά ώστε να ανιχνευθούν στο δέρμα του και 63 ευθύγραμμα τατουάζ τοποθετημένα σε 51 ομάδες, στα πόδια και στην πλάτη του, κοντά στη μέση.
Οσον αφορά την ύπαρξη αυτών των σημαδιών, εικάζεται ότι έπαιξαν τον ρόλο τους σε μια προσπάθεια βελονιστικής θεραπείας αφού όπως έχει ήδη βρεθεί, ο άνθρωπος αυτός είχε κάποια αναπηρία στο πόδι που του δημιουργούσε και προβλήματα στη μέση του. Επίσης για λόγους «ιατρικούς», όπως φαίνεται, οι Αιγύπτιοι έφτιαχναν στις κοιλιές εγκύων γυναικών ένα σχήμα που όσο μεγάλωνε το έμβρυο απλωνόταν δημιουργώντας ένα εικονικά προστατευτικό δίχτυ. Κατάστικτο ήταν και το χέρι της πριγκίπισσας, σκυθικής καταγωγής, που βρέθηκε το 1993 στους πάγους της αλταϊκής οροσειράς στη Ρωσία και χρονολογήθηκε γύρω στο 500 π.κ.ε.
Το 700 μ.κ.ε. έχουμε σε ανασκαφές στο Βόρειο Σουδάν την ανεύρεση της σορού μιας γυναίκας σε μουμιοποιημένη κατάσταση, άρα διατηρείται το δέρμα επάνω στον σκελετό και στο μπράτσο της είναι χαραγμένο ένα ελληνικό Μ, που πιστεύεται ότι αντιστοιχεί στο πρώτο γράμμα του ονόματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, και έγινε για λόγους προστασίας αυτής που το έφερε.
Η άγκυρα της πριγκίπισσας Σίσι
Στους ρωμαϊκούς χρόνους το τατουάζ ήταν μόνο για τους καταδίκους – σκλάβους, αφού οι Ρωμαίοι πίστευαν στην ακεραιότητα του ανθρώπινου σώματος, όπως αυτό είχε παραδοθεί από τους θεούς-δημιουργούς. Οι στρατιώτες όμως που πολεμούσαν στις μακρινές επαρχίες, ιδιαίτερα στη Βρετανία, έβλεπαν τους αντιπάλους τους να έχουν ζωγραφίσει με διάφορα μέσα το δέρμα τους και επιστρέφοντας από τις εκστρατείες εισήγαγαν τη συνήθεια αυτή και στη Ρώμη.
Ως τον 19ο αιώνα πάντως τατουάζ έκαναν οι άνθρωποι που είχαν σχέση με τις φυλακές, τα λιμάνια και τον υπόκοσμο γενικά. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι η αυτοκράτειρα της Αυστρο-Ουγγαρίας Ελισάβετ (1837-1898), γνωστή και ως Σίσι η πονεμένη αυτοκράτειρα, είχε επιτρέψει να της κάνουν στα 51 της χρόνια, σε μια ελληνική μάλιστα ταβέρνα του λιμανιού, όταν ταξίδευε για να ξεχάσει την αυτοκτονία του γιου της, μια άγκυρα στον αριστερό της ώμο, κάτι που εξαγρίωσε τον σύζυγό της αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ και ποτέ δεν εκτέθηκε σε δημόσια θέα.
Στερνή μου γνώση.
Σήμερα δεν υπάρχει πρόβλημα κοινωνικό για όποιον θελήσει να αποτυπώσει οτιδήποτε στο δέρμα του [πέρα από να μας θυμίζει ότι κατάγεται από γενιά σκλάβων]. Οι ποδοσφαιριστές και οι παίκτες του μπάσκετ, με την υπερέκθεσή τους από τα τηλεοπτικά αθλητικά προγράμματα, έχουν εξοικειώσει το κάθε ανεγκάφαλο ανθρώπινο ζώο, με τα διάφορα «εικονογραφημένα» ανθρώπινα ζώα.
Πρόβλημα αρχίζει να δημιουργείται όταν πια θελήσει κάποιος να απαλλαγεί από αυτό. Τότε θα χρειαστεί πλέον καθαρά ιατρική βοήθεια και θα πρέπει να οπλιστεί με υπομονή. Εκεί θα θυμηθεί ότι καλό θα ήταν να είχε ζητήσει και να είχε πάρει τις προδιαγραφές ή έστω τη «μάρκα» όσων χρωμάτων χρησιμοποιήθηκαν μήπως και καταλάβει ο γιατρός τι περιέχουν κι εδώ είναι ο Γόρδιος Δεσμός. Όσο και αν ακούγεται περίεργο, θα πρέπει να ξέρει το ανθρώπινο ζώο ότι δεν είναι προστατευμένο. Τα χρώματα για το όποιο τατουάζ μπορεί να είναι σύνθεση του ιδιοκτήτη του εργαστηρίου ή να χρησιμοποιούνται ατόφια όπως τα φτιάχνει μια εταιρεία. Για όλες όμως τις περιπτώσεις δεν υπάρχει υποχρέωση να δίδεται λεπτομερής αναφορά για το τι περιέχουν. Διότι έχουν καταφέρει οι εταιρείες να θεωρείται αυτό μυστικό, ακόμη και μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης! Τι νόμισες έτσι τυχαία δημιουργούν μια “μόδα μιμίδι” για να τσιμπήσει ο ανθρώπινος χάνος;
Η αυτοκρατορία των χρωμάτων δηλητηριάζει
Όταν μπαίνεις λοιπόν σε ένα εργαστήριο δερματοστιξίας είναι καλό να είσαι προετοιμασμένος. Σχετικά με το τι μπορείς, πέρα από το σχέδιο, να ζητήσεις και το πρόβλημα – πέρα από τα εύκολα να ελεγχθούν – αποστείρωση στη βελόνα, τα γάντια που πρέπει να φοράει όποιος θα κάνει το τατουάζ και την καθαρή μεμβράνη γύρω από τον σωλήνα ώστε να μη μολυνθεί η περιοχή του δέρματος που γίνεται σιγά-σιγά μια ελαφριά ανοικτή πληγή – είναι και τα χρώματα. Και εκεί προς το παρόν υπάρχει άγνοια από τους -έτσι κι αλλιώς ανεγκέφαλους- πελάτες και τα δικαιώματά τους είναι περιορισμένα. Άσε που δεν το σκέπτονται κιόλας έτσι. Ασε επίσης, που για να σκεφτεί κάποιος χρειάζεται ΜΥΑΛΟ και όποιοι περνούν αυτές τις πόρτες, παίζουν από έλλειψη έως ανυπαρξία του.
Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει μια απόφαση υπουργών από τις 20.2.2008, που μπορεί ο καθένας να βρει το σχετικό κείμενο εδώ: wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1254065&Site=CM. Το πιο ενδιαφέρον στο κείμενο αυτό είναι ο κατάλογος με τα βαρέα μέταλλα που μαθαίνουμε ότι περιέχονται στα χρώματα για ένα τατουάζ και τις ανώτατες επιτρεπόμενες για αυτά τιμές. Προφανώς οι άνθρωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν εντοπίσει σε χρώματα τα εξής βαρέα μέταλλα: αρσενικό, βάριο, κάδμιο, κοβάλτιο, χαλκό, χρώμιο, υδράργυρο, νικέλιο, μόλυβδο, σελήνιο, αντιμόνιο, κασσίτερο, ψευδάργυρο και μαζί πολυκυκλικές αρωματικές ενώσεις. Αυτά όλα είναι τα ελάχιστα και διαπιστωμένα. Όπου τα βαρέα μέταλλα είναι διαλυμένα μέσα σε άλλες ουσίες, τα λεγόμενα έκδοχα, που και αυτά πρέπει να μην είναι τοξικά. Επιπλέον, οργανικές ενώσεις που βρίσκονται μέσα σε αυτά είναι: ανιλίνη, ναφθυλαμίνη, χλωρανιλίνη, βενζιδίνη.
Από εκεί και πέρα πρέπει να αναζητήσουμε ποιες άλλες πληροφορίες υπάρχουν για τα χρώματα αυτά, που μένουν για καιρό ακριβώς στο στρώμα κάτω από την επιδερμίδα, τη λεγόμενη δερμίδα (με την προϋπόθεση ότι έχει γίνει επαγγελματική δουλειά και δεν έχουν εναποτεθεί πιο βαθιά) ενώ με την επέμβαση των λέιζερ θα περιπλανώνται και μέσα στο υπόλοιπο σώμα μέχρι να αποβληθούν, με δεδομένο ότι δεν αποβάλλονται.
Να γνωρίζεις ότι τα ανθρώπινα ζώα που είναι γεμάτα τα σώματα τους με τατουάζ είναι και ο οργανισμός τους γεμάτος με αυτά τα δηλητήρια. Αυτό εξηγεί την ανυπαρξία αντίληψης όπως και την ανυπαρξία κοινού νου δηλ. απλής λογικής. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, γιατί σε ένα σώμα γεμάτο δηλητήρια είναι δηλητηριασμένο και το αιθερικό σώμα, είναι μπλοκαρισμένες οι ενεργειακές ροές, άρα καμία πνευματικότητα δεν υφίσταται. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα τατουάζ ήταν και είναι για τους παρειές μιας κοινωνίας, για όλα τα κατώτερα ανθρώπινα ζώα, τα χαμηλά νοητικά στην κλίμακα αξιολόγησης κι ανάληψης ευθύνης. Μια ματιά ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΦΑΝΕΡΟΥ δείχνει ότι οι ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΠΥΛΕΣ είναι γεμάτες στάμπες και δηλητήριο και το να συναναστρέφεσαι μαζί τους, μόνο να δηλητηριάσεις και την δική σου ζωή μπορείς.
Καμπανάκι από Σουηδούς, Ελβετούς, Γερμανούς
Υπάρχει από το 2010 μια έκθεση 92 σελίδων του Σουηδικού Χημείου του Κράτους, που έλαβε εντολή να εξετάσει δείγματα από χρώματα για τατουάζ, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση με την οδηγία του 2008 προέτρεπε τα κράτη-μέλη να ενεργήσουν τα ίδια χημικούς ελέγχους. Τα αποτελέσματα της έρευνας συνοψίζονται στα εξής: Αναλύθηκαν 31 μελάνια για την ανίχνευση ανεπιθύμητων ουσιών. Έφτιαξαν δηλαδή έναν κατάλογο από 20 αρωματικές και καρκινογόνες για τον άνθρωπο ουσίες, 14 μέταλλα και πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες και έψαξαν να δουν ποιες από αυτές περιέχονταν και σε τι ποσοστό. Τελικά μόνον 5 από τα 31 μελάνια, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα, ήταν εντελώς καθαρά ενώ βρέθηκαν και αρκετές ουσίες που υπερέβαιναν το όριο της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έναν χρόνο πριν, αντίστοιχη ελβετική έρευνα σε 152 δείγματα είχε καταλήξει στο ότι 62 από αυτά είχαν τέτοιες υπερβάσεις που θα έπρεπε να απαγορευθεί η κυκλοφορία τους. Πράγμα που έγινε.
Αρκετά πιο δραστήριες φαίνεται να είναι οι γερμανικές Αρχές που έχουν διενεργήσει στο παρελθόν αρκετούς ελέγχους και κάθε τόσο απαγορεύουν και κάποια μελάνια). Η πιο πρόσφατη σοδειά βρίσκεται αν στη μηχανή αναζήτησης μπει ο τίτλος: «European Union tattoo ink recall list-June 2014». Σε άρθρο της «Deutsche Welle» στις 24 Νοεμβρίου 2014 αναφέρεται ότι:
«Ο Βόλφγκανγκ Μπόιμλερ, καθηγητής Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ, αναφέρει ότι μεγάλες χημικές βιομηχανίες παρασκευάζουν χρώματα τα οποία προορίζονται για βιομηχανική χρήση. Συχνά μικρότερες εταιρείες προμηθεύονται χρωστικές ύλες από τη χημική βιομηχανία για να παρασκευάσουν εν συνεχεία ειδικά μελάνια για τατουάζ. Συχνά δεν προηγούνται έλεγχοι καταλληλότητας των μελανιών αυτών για το ανθρώπινο δέρμα. Σύμφωνα με τον Πέτερ Λάουξ από το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αποφυγής Κινδύνων (BfR) οι μεγάλες χημικές βιομηχανίες αποκαλύπτουν οι ίδιες ότι τα χρώματα που παράγουν δεν ενδείκνυνται για τη χρήση αυτή.
Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στα τατουάζ δεν πρέπει να διαλύονται στο νερό, εξηγεί ο καθηγητής Μπόιμλερ, κάτι που από μόνο του ενέχει κινδύνους για το ανθρώπινο σώμα. Πρόσφατες αμερικανικές έρευνες αποδεικνύουν ότι μόλις τα δύο τρίτα του μελανιού μένουν στο δέρμα, ενώ το υπόλοιπο ένα τρίτο διοχετεύεται στον οργανισμό και ειδικότερα στο αίμα, στους λεμφαδένες και σε άλλα ζωτικά όργανα, “σταθμεύοντας” εκεί. “Δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς ή πώς” αναφέρει ο Μπόιμλερ. Δερματολόγοι και ειδικοί κρούουν τον κώδωνα για τις χρωστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα τατουάζ. Οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή κόκκινου, πορτοκαλί και κίτρινου χρώματος είναι συνήθως αζωενώσεις, οργανικές ουσίες που προκαλούν προβλήματα υγείας, όπως αλλεργίες. Κάποιες από αυτές μάλιστα μπορούν να διαλυθούν όταν έρθουν σε επαφή με το φως του ήλιου, προκαλώντας ακόμη και καρκίνο, όπως η κόκκινη χρωστική ουσία ν. 22. Άλλες ουσίες περιέχουν χαλκό ή νικέλιο. Το καφέ μελάνι που περιέχει οξείδιο του σιδήρου και νικέλιο κρίνεται ύποπτο για πρόκληση αλλεργικών αντιδράσεων».
Τέλος, ας μην ξεχνούμε ότι όλα αυτά τα βαρέα μέταλλα δίνουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις όταν χρειαστεί να γίνει μαγνητική τομογραφία.
Νανοσωματίδια των τατουάζ φθάνουν ως τους λεμφαδένες
Τα στοιχεία που περιέχονται στα μελάνια των τατουάζ ταξιδεύουν μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό σε μορφή νανοσωματιδίων και φθάνουν ως τους λεμφαδένες με απροσδιόριστες αυτή τη στιγμή συνέπειες για την υγεία, σύμφωνα με νέα μελέτη επιστημόνων του ευρωπαϊκού ερευνητικού κέντρου ESRF (European Synchrotron Radiation Facility) στη Γκρενόμπλ της Γαλλίας και συναδέλφων τους από τη Γερμανία που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Scientific Reports». Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αναλυτική καταγραφή της μεταφοράς διαφόρων οργανικών και ανόργανων χρωστικών καθώς και τοξικών στοιχείων σε ιστούς που έχουν χτυπηθεί με τατουάζ.
«Κλειδί» το διοξείδιο του τιτανίου
«Οταν κάποιος θέλει να κάνει τατουάζ είναι συνήθως πολύ προσεκτικός στο να διαλέξει το μέρος όπου θα χρησιμοποιούνται αποστειρωμένες βελόνες. Κανένας δεν ελέγχει τη χημική σύνθεση των χρωμάτων, ωστόσο η μελέτη μας δείχνει ότι μάλλον θα έπρεπε» εξηγεί ο Χιράμ Καστίγιο, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης και επιστήμονας στο ESRF. Τα περισσότερα μελάνια περιέχουν οργανικές χρωστικές, συντηρητικά αλλά και χημικά στοιχεία όπως το νικέλιο, το χρώμιο, το μαγγάνιο και το κοβάλτιο. Ενα από τα πιο κοινά συστατικά των μελανιών είναι το διοξείδιο του τιτανίου (ΤiO2), μια λευκή χρωστική που χρησιμοποιείται για να δημιουργεί συγκεκριμένες αποχρώσεις όταν αναμειγνύεται με άλλες χρωστικές. Εχει ήδη παρατηρηθεί ότι σε τατουάζ στα οποία χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο συστατικό εμφανίζεται καθυστέρηση της επούλωσης του δέρματος καθώς και κνησμός και ερεθισμοί.
Οι ερευνητές με χρήση δύο ακτίνων του επιταχυντή του ESRF κατάφεραν να «ακολουθήσουν» το TiO2 στο ταξίδι του στο δέρμα και στο λεμφικό περιβάλλον και είδαν ότι λαμβάνει τη μορφή νανοσωματιδίων που ταξιδεύουν ως τους λεμφαδένες. «Γνωρίζαμε ήδη ότι οι χρωστικές των τατουάζ ταξιδεύουν ως τους λεμφαδένες και αυτό από οπτικές ενδείξεις: οι λεμφαδένες χρωματίζονται με το χρώμα του εκάστοτε τατουάζ. Είναι η απόκριση του σώματος ώστε να ‘καθαρίσει’ την περιοχή από τα στοιχεία που εισήλθαν στον οργανισμό λόγω του τατουάζ. Αυτό που δεν γνωρίζαμε είναι ότι αυτά τα στοιχεία λαμβάνουν νανο-μορφή, γεγονός που μαρτυρεί ότι πιθανότατα δεν έχουν την ίδια συμπεριφορά όπως τα σωματίδια σε μικροκλίμακα. Και αυτό είναι το πρόβλημα: δεν ξέρουμε πώς αντιδρούν αυτά τα νανοσωματίδια στους ανθρώπινους ιστούς» εξηγεί ο Μπέρναρντ Εσσε, ένας από τους κύριους συγγραφείς της νέας μελέτης.
Χρόνια διόγκωση των λεμφαδένων;
Συγκεκριμένα μέσω των αναλύσεών τους οι ερευνητές εντόπισαν σωματίδια με μέγεθος μερικών μικρομέτρων στο ανθρώπινο δέρμα καθώς και νανοσωματίδια στους λεμφαδένες. Εκφράζουν φόβους ότι αυτά τα «άγνωστα» ως προς τη συμπεριφορά τους νανοσωματίδια μπορεί να οδηγούν σε χρόνια διόγκωση των λεμφαδένων.
Το επόμενο βήμα για την ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετείχαν επίσης επιστήμονες του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Εκτίμησης Κινδύνου, του Πανεπιστημίου του Μονάχου και του Εθνικού Μετρολογικού Ινσιτούτου της Γερμανίας είναι να μελετήσει μεγάλο δείγμα ατόμων που έχουν εμφανίσει παρενέργειες σε τατουάζ ώστε να ανακαλύψει τις πιθανές συνδέσεις με τις χρωστικές που χρησιμοποιήθηκαν.
Στιγματισμένοι άνθρωποι
Στο βιβλίο του Ρέι Μπράντμερι «Ο Εικονογραφημένος Ανθρωπος», από το 1951, που είναι μια συλλογή διηγημάτων, ζωντανεύουν ένα προς ένα τα τατουάζ του ανθρώπου αυτού και διηγούνται μια ιστορία. Το 1951 όλα αυτά ήταν επιστημονική φαντασία. Σήμερα κυκλοφορούν ανάμεσά μας στιγματισμένοι άνθρωποι. Και είναι ενδιαφέρον να βλέπεις σε ποια ηλικία τι έχει βάλει ο καθένας επάνω στο σώμα του. Τώρα το τατουάζ μετατράπηκε ένα ακόμη καταναλωτικό αγαθό για το ανθρώπινο ζώο. Με τη διαφορά ότι δεν μπορείς να το πετάξεις στα σκουπίδια μόλις το βαρεθείς και θα έπρεπε να είχες σκεφθεί λίγο [με τι μυαλό άραγε] προτού το κάνεις, ότι μπορεί κάποτε να μην το θέλεις πια ή να πρέπει να το βγάλεις για λόγους υγείας και να είχες πάρει από τότε τα μέτρα σου. Με στοιχειώδη έλλειψη νόησης είναι φυσικό να μην γνωρίζεις τον ορισμό της λέξεις ΠΡΟΝΟΙΑ.
Ρωτώντας στα σαλόνια
Προτού προχωρήσει κάποιος σε οποιαδήποτε επέμβαση με σκοπό να σταπάρει στο σώμα του ότι είναι σκλάβος, ας ζητήσει να μάθει για την καθαριότητα, αλλά κυρίως για την προέλευση των μελανιών. Μιλώντας με «πελάτες» μας είπαν ότι δεν τους απασχολεί και πολύ το μελάνι διότι είναι σε μικρή ποσότητα στο σώμα τους και αφού δεν σκέπτονται να τα σβήσουν δεν τους ενδιαφέρει τι γίνεται με όλα αυτά τα μέταλλα που διασπώνται από την ακτίνα λέιζερ και κυκλοφορούν στο σώμα τους μετά. Αυτό ακριβώς σημαίνει ανθρώπινο ζώο χωρίς μυαλό. Από την άλλη, υπάρχουν οι «vegan» που ενδιαφέρονται για τα μελάνια, αν πρέπει να περιέχουν λιπαρές ουσίες σε υγρή κατάσταση, να είναι φυτικές και όχι ζωικές και πράσειν άλογα!!!
Ιδιοκτήτες σαλονιών πάντως στην ερώτηση τι γνωρίζουν για τα μελάνια τους σου λένε ότι είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ και, αν επιμείνεις και ρωτήσεις ποιον ΕΟΦ, σου απαντούν τον Αμερικανικό! Φέξε μου και γλίστρησα!!! Πάντως η σύσταση φαίνεται ότι δεν απασχολεί τις ελληνικές αρχές, αντίθετα με άλλες χώρες στην Ευρώπη, όπου, όπως αναφέρουμε, κάνουν δειγματοληπτικούς ελέγχους, άσχετα αν κι εκεί δεν κάνουν τίποτε ουσιαστικό, άλλωστε σκλάβους θέλουν, ποιός νοιάζεται ποτέ για αναλώσιμους σκλάβους;
@ Γιάννα Χάρλουβα / Σταυρούλα Χοχλιδάκη / Άλκης Γαλδαλάς
Βιβλιογραφία: C.P. Jones, Tattooing and Branding in Graeco-Roman Antiquity, JRS 77 (1987) 139-155.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου