Ο ρόλος των πτηνών ως μεσάζοντες θεών και ανθρώπων στην ελληνική παράδοση: Από την Ιλιάδα ως σήμερα

 

Τα πτηνά στην Ιλιάδα βοήθησαν τους πολεμιστές και τους βασιλιάδες να πάρουν δύσκολες αποφάσεις και ικανοποιούσαν την βασική ανθρώπινη ανάγκη της αυτοεκτίμησης και της ασφάλειας.

 

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας διδακτορικής διατριβής από το Πανεπιστήμιο Gothenburg της Σουηδίας, η οποία ανέλυσε τριανταπέντε (35) σκηνές με πτηνά στο έπος της Ιλιάδας του Ομήρου από το 700 π.Χ..

 

Στην Ιλιάδα, οι θεοί χρησιμοποιούσαν τα πτηνά για να μεταμορφώνονται και να μεταδίδουν μηνύματα στους θνητούς. Ομοίως, οι άνθρωποι ερμήνευαν την παρουσία πτηνών ως σημάδια και σύμβολα για την παρουσία και την ταυτότητα των θεών καθώς και για τις προθέσεις τους στο μέλλον.

 

Γι’ αυτό τον λόγο τα πτηνά κατέχουν ένα σημαντικό ρόλο ως μεσάζοντες ανάμεσα σε ανθρώπους και θεούς.

 

«Τα πτηνά κατέχουν κεντρικό ρόλο στη δομή της Ιλιάδας. Εμφανίζονται συχνά σε επικίνδυνες και σημαντικές πολεμικές καταστάσεις και πριν από επικίνδυνα ταξίδια.

 

Ένα θετικό σημάδι από αυτά ερμηνεύεται ως θετικό σημάδι από τους θεούς, το οποίο δυνάμωνε το πολεμικό πνεύμα των πολεμιστών, την ικανότητά τους στην μάχη αλλά δημιουργούσε ταυτόχρονα και ένα αίσθημα ανακούφισης σε αυτούς καθώς υποδείκνυε ότι οι θεοί ήταν με το μέρος τους» αναφέρει ο συγγραφέας της διατριβής Karin Johansson.

 

Πετρίτης

 

Στην διατριβή αναγνωρίζονται διαφορετικά είδη πτηνών που περιλαμβάνονται στην Ιλιάδα και αποδεικνύει ότι έχουν επιλέγει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ταιριάζουν με συγκεκριμένες καταστάσεις και το περιβάλλον, που εμφανίζονται αυτά.

 

Τα πιο γνωστά είδη είναι ο πετρίτης (είδος γερακιού), το βραχοπερίστερο και ο γυπαετός ο γενειοφόρος, που είναι σπάνιο να συναντηθεί σήμερα.

 

«Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωριστούν τα πτηνά και να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην συμπεριφορά και στα χαρακτηριστικά τους.

 

Τα συγκεκριμένα είδη έχουν επιλεγεί προκειμένου να μεταφέρουν και να προσθέσουν μια επιπλέον ειδική πληροφορία. Αν αγνοήσουμε αυτές τις λεπτομέρειες, χάνουμε σημαντικά κομμάτια από τα μηνύματα αυτά» δηλώνει η Johansson.

 

 

Γυπαετός ο γενειοφόρος 

 

Η έρευνα της Johansson για τα πτηνά του Ομήρου είναι μοναδική στο είδος της, καθώς οι προηγούμενες έρευνες επικεντρώθηκαν στις συμβολικές λειτουργίες των πτηνών και αν το πτηνό μεταμορφωνόταν σε θεό ή ερμηνευόταν απλά ως απλή μεταφορά.

 

Τα ορνιθολογικά χαρακτηριστικά, οι ταυτότητες και οι συμπεριφορές των πτηνών κατέχουν σημαντικό ρόλο στην έρευνα αυτή σε σχέση με το παρελθόν.

 

Η διατριβή της Johannson αποδεικνύει με ποιο τρόπο τα πτηνά προκαλούν την επιστημονική διάκριση μεταξύ «φύσης» και «πολιτισμού» και κατά επέκταση τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, καθώς τα πτηνά διατηρούν την ζωολογική τους ταυτότητα μαζί με την συμβολική τους. 

 

«Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στα πτηνά της Ιλιάδας μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα τις βαθύτερες επιθυμίες και φόβους των ανθρώπινων χαρακτήρων. Μας βοηθά επίσης να καταλάβουμε πόσο βαθιά ριζωμένα είναι τα πτηνά στην ανθρώπινη ζωή και σκέψη.

 

Οι καταστάσεις και τα γεγονότα στην Ιλιάδα επικεντρώνονται στον πόλεμο και στους κινδύνους που εγκυμονούνται για την ανθρώπινη ζωή. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα πτηνά αποτελούν σημαντικό παράγοντας επηρεασμού των ανθρώπινων χαρακτήρων σε τέτοιες καταστάσεις» αναφέρει η Johansson.

 

(Πηγή)

 

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr