Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν «περιπλανώμενους κόσμους»

Φωτογραφία: EPA

Υπάρχουν και πλανήτες «ορφανοί», οι οποίοι περιπλανούνται στο σκοτάδι μόνοι τους, επειδή κοντά τους δεν υπάρχει κάποιο αστέρι, γύρω από το οποίο θα μπορούσαν να περιστρέφονται.

 

Κατεβάστε ηχητικό αρχείο - Download

Ευρωπαίοι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει ένα τέτοιου είδους αστέρι, που μόλις διακρίνεται, με τη βοήθεια του υπέρυθρου τηλεσκοπίου στη Χαβάη. Πιο λεπτομερώς το μοναχικό περιπλανώμενο ουράνιο σώμα διερευνήθηκε από το αστεροσκοπείο στα βουνά της Χιλής.

Μπορούμε να πούμε ότι αυτό είναι προς το παρόν το πλησιέστερο ελεύθερα ιπτάμενο (free floating) ουράνιο σώμα – απέχει από τη Γη 100 έτη φωτός. Αν έχει διαμορφωθεί στο δικό σύστημα αστέρων, γιατί άραγε εγκατέλειψε τα όριά του; Στην ουράνια μηχανική, συμβαίνουν τέτοιες περιπτώσεις, λέει ο αστροφυσικός Βλαντίμιρ Σουρντίν:

- Αν σε ένα πλανητικό σύστημα υπάρχουν μερικοί πλανήτες με αξιόλογη μάζα, αυτοί ανταγωνίζονται μεταξύ τους και υπολογίζουν σε κάποια θέση για τον εαυτό τους. Στο ηλιακό μας σύστημα, αυτό το ρόλο παίζει ο Δίας και εν μέρει ο Κρόνος. Σε άλλα συστήματα, υπάρχουν μερικοί «Δίες» και δεν αρκούν θέσεις για όλους. Αυτοί με τη βαρύτητά τους εξωθούν τους μικρότερους ως προς τη μάζα. Για πολύ καιρό δεν έγινε δυνατό να ανακαλυφθούν χαμένοι πλανήτες, επειδή ευρισκόμενοι μακριά από τα αστέρια δεν φωτίζονται και δεν φαίνονται. Μόνο τον τελευταίο καιρό, που εμφανίστηκαν τα υπέρυθρα τηλεσκόπια, αρχίσαμε να τους εντοπίζουμε από τη θερμική τους ακτινοβολία.

Στις φωτογραφίες το ανακαλυφθέν ελεύθερα ιπτάμενο αστέρι φαίνεται σαν μια πολύ αμυδρή γαλάζια τελεία. Το γαλάζιο χρώμα υποδεικνύει την ύπαρξη μεθανίου στην ατμόσφαιρα. Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του είναι της τάξης των 430 βαθμών Κελσίου. Οι αστρονόμοι είναι πεπεισμένοι ότι το ουράνιο αυτό σώμα αρχικά συνδεόταν με τη ροή των νεαρών ταχέα ιπτάμενων αστεριών στο νότιο αστερισμό του «Χρυσού Ιχθύος» (Dorado) και διαμορφώθηκε πριν από λιγότερο από 120 εκατομμύρια χρόνια. Κατά την άποψη του Βλαντίμιρ Σουρντίν, στους «περιπλανώμενους κόσμους» μπορούν να δημιουργηθούν συνθήκες για πρωτόγονη ζωή:

- Είναι προφανές ότι στην επιφάνεια αυτού του γιγαντιαίου πλανήτη δεν μπορεί να υπάρχει ζωή, γιατί η θερμοκρασία είναι υψηλή. Όμως στους δορυφόρους, που συνοδεύουν τους πλανήτες-γίγαντες, είναι εντελώς δυνατή η ύπαρξη ζωής. Αυτό το βλέπουμε στο παράδειγμα του Ηλιακού Συστήματος, στο οποίο κάθε γιγάντιος πλανήτης – ο Δίας, ο Κρόνος έχουν δορυφόρους με αρκετά καλές συνθήκες.

Στους δορυφόρους των ελεύθερα ιπτάμενων πλανητών υπάρχουν μερικές πηγές θερμότητας, λέει ο επιστήμονας. Η υπέρυθρη ακτινοβολία του καυτού πλανήτη, το ισχυρό του μαγνητικό πεδίο και, τέλος, οι παλιρροιακές δυνάμεις: η βαρύτητα του γιγαντιαίου πλανήτη διαρκώς "συνθλίβει" το εσωτερικό του, προκαλώντας θέρμανσης. Αυτό συμβαίνει στους δορυφόρους του Δία και του Κρόνου, συγκεκριμένα, την Ευρώπη και τον Εγκέλαδο, όπου κάτω από την επιφάνεια τους υπάρχουν ωκεανοί νερού σε υγρή μορφή και όπου, ίσως, υπάρχει ζωή.

Τους δορυφόρους των μη φωτιζόμενων πλανητών δεν έχουμε τη δυνατότητα να τους δούμε. Εξάλλου και οι ίδιοι οι «ορφανοί» μόλις που διακρίνονται. Προς το παρόν έχουν ανακαλυφθεί λιγότερο από δέκα τέτοιοι πλανήτες. Όμως οι αστρονόμοι θεωρούν ότι οι " περιπλανώμενοι κόσμοι» (rogue worlds) αποτελούν μάλλον κανόνα, παρά εξαίρεση, και είναι έτοιμοι να τους χωρίσουν σε μια ειδική κατηγορία ουράνιων σωμάτων. Σε μια σειρά μελέτες έχει εκφραστεί η υπόθεση ότι ο αριθμός τους είναι ακόμη και μεγαλύτερος από τον αριθμό των κανονικών πλανητών, που είναι συνδεδεμένοι με αστέρια. Αν αυτό είναι αλήθεια, μόνο στον Γαλαξία υπάρχουν πολλά δισεκατομμύρια "ορφανά".

http://greek.ruvr.ru/2012_11_19/95110275/
http://alfeiospotamos.pblogs.gr/2012/11/o-galaxias-me-ta-disekatommyria-orfana.html