H επιδίωξη της Γερμανίας να γίνει το μοναδικό αφεντικό στην Ε.Ε.

Η Ευρωζώνη υπό την οικονομική διακυβέρνηση της Γερμανίας 

Και τη… Γαλλία (!) εκτός ευρώ θέλουν οι Γερμανοί

Πάταγο έκανε στη Γερμανία αλλά και στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ένα άρθρο στο περιοδικό Focus του Χανς-Όλαφ Χένκελ, πρώην προέδρου της Ένωσης Γερμανικών Βιομηχανιών, του αντίστοιχου «ΣΕΒ» Γερμανίας. «Η Ευρώπη χρειάζεται δύο νομίσματα!» ήταν ο τίτλος του άρθρου. «Η εποχή του ευρώ παρήλθε. Η κοινότητα πρέπει να διαμελιστεί σε χωριστές οικονομικές ζώνες», υπογράμμιζαν εύγλωττα οι υπέρτιτλοι.

Ο Χένκελ δεν είναι ο πρώτος Ευρωπαίος που εισηγείται τη δημιουργία δύο ευρωπαϊκών νομισμάτων. Είναι όμως ο πρώτος Γερμανός τέτοιου κύρους που κάνει τέτοια πρόταση σήμερα και δεν υποστηρίζει απλώς τη διαδεδομένη στη Γερμανία ιδέα της αποβολής από το ευρώ όσων περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης αρνούνται ή αδυνατούν να ανταποκριθούν στους όρους δημοσιονομικής πειθαρχίας που επιβάλλει το Βερολίνο αυθαιρέτως επί των υπόλοιπων εταίρων του.

Το σοβαρότερο όμως είναι άλλο και είναι ενδεικτικό της υπέρμετρης και επικίνδυνης πλέον αλαζονείας που διακατέχει τη γερμανική ελίτ: ο πρώην πρόεδρος των Γερμανών βιομηχάνων προτείνει την αποβολή από το σημερινό ευρώ ακόμη και της… Γαλλίας!

Η πρόταση Χένκελ

Στο εκτεταμένο άρθρο του ο Χανς-Όλαφ Χένκελ είναι σαφέστατος. «Για τη σωτηρία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας προτείνω να χωρίσουμε το ευρώ σε δύο ζώνες, οι οποίες αντικατοπτρίζουν επίσης τις διαφορές νοοτροπίας των αντίστοιχων χωρών», αναφέρει και προσδιορίζει τι εννοεί: «Μια βόρεια ομάδα του ευρώ, της οποίας ηγείται η Γερμανία και στην οποία ανήκουν χώρες όπως τα κράτη της Μπενελούξ (Σ.Σ.: Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο), η Αυστρία, η Φινλανδία και κάποτε η Σουηδία, η Δανία και η Τσεχία. Στο σκληρό “βόρειο ευρώ” θα εκπροσωπείται η προσήλωση στη νομισματική σταθερότητα και τη δημοσιονομική πειθαρχία στον προϋπολογισμό. Από την άλλη πλευρά, θα βρίσκεται η ομάδα η οποία θα συνενώνει τις “χώρες της ελιάς” υπό την ηγεσία της Γαλλίας και στην οποία θα ανήκουν η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία κ.λπ. Σε αυτή την ομάδα –η οποία είναι ήδη από σήμερα γνωστή ως “Κλαμπ Μεντιτερανέ”– θα αντιστοιχεί η μαλακή εκδοχή του ευρώ, αυτή της χαράς των εξόδων και του ταλέντου αυτών των χωρών στον αυτοσχεδιασμό στα νομισματοτεχνικά θέματα», υπογραμμίζει με εμφανή ειρωνεία ο Χένκελ. «Ως ονόματα για τα νομίσματα μπορώ να φανταστώ τα “βόρειο ευρώ” και “νότιο ευρώ” ή τα “ευρωμάρκο” και “ευρωφράγκο”», προσθέτει.

«Χωριστή πορεία»

Ο πρώην πρόεδρος των Γερμανών βιομηχάνων επικεντρώνει την επιχειρηματολογία του στον οικονομικό τομέα για να καταστήσει πιο ελκυστική την πρότασή του.

«Αυτά που ήδη μπορεί να παρατηρήσει κανείς στην Ελλάδα –αυξάνεται το κλείσιμο επιχειρήσεων, ανεβαίνει η ανεργία, οι πλούσιοι φεύγουν σε άλλες χώρες και οι φτωχοί ξέρουν ότι θα γίνουν φτωχότεροι– θα εμφανιστούν και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Οι προβλέψεις για την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία δείχνουν όλες προς μια κατεύθυνση: προς τα κάτω», τονίζει και προτείνει τη λύση:

«Αντί για μια αυστηρή πειθάρχηση μέσω Βρυξελλών, θα ήταν πολύ καλύτερη μια υποτίμηση του νομίσματός τους – αυτό όμως προϋποθέτει την ύπαρξη μιας δικής τους ευρω-περιοχής. Αυτή η νέα περιοχή θα προσέφερε επιπροσθέτως στα μέλη της το πλεονέκτημα να μπορούν να επιδοθούν στην εξυγίανση του προϋ πολογισμού τους μέσω πληθωρισμού και ανάπτυξης. Φυσικά το “νότιο ευρώ” θα έχει ασθενέστερη αξία έναντι του βόρειου αδελφού του, αλλά αυτή η αδυναμία θα αποδειχτεί δύναμη για τις χώρες που αφορά, καθώς θα μπορούν επιτέλους να εξάγουν και πάλι κανονικά, γιατί θα προσφέρουν ανταγωνιστικές τιμές… Το ότι τα δύο ευρώ σύντομα θα παρουσιάσουν διαφορετική ισοτιμία είναι αναπότρεπτο και πλήρως επιθυμητό», υπογραμμίζει ο Χένκελ.

Η προτροπή-συμπέρασμα είναι διαυγέστατη:

«Πρέπει απλώς να βρούμε το κουράγιο να πούμε “Όχι” στο ευρώ που έχουμε μέχρι τώρα και να πιέσουμε για το διαμελισμό του», διακηρύσσει. «Θα πορευτούμε χωριστά», δηλώνει, ισχυριζόμενος ότι έτσι «θα πετύχουμε από κοινού».

Άλλη ΕΕ θέλει το Βερολίνο

Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι τα περισσότερα από τα οικονομικά επιχειρήματα του πρώην προέδρου των Γερμανών βιομηχάνων είναι σωστά. Ίσως και η κατεύθυνση της λύσης που υποδεικνύει (απομάκρυνση από το γερμανικό ευρώ των χωρών της Μεσογείου) να συνιστά όντως, εν κατακλείδι, τη μοναδική οδό σωτηρίας για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.

Το μείζον ζήτημα όμως έγκειται στο ότι έχει απόλυτο δίκιο το βρετανικό περιοδικό The Economist που τονίζει σε κύριο άρθρο του πως «η πολιτική διάσταση του θέματος απειλεί να πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση που θα απειλούσε τον ιστό της ενιαίας αγοράς και της ίδιας της ΕΕ».

Η ενοποίηση της Ευρώπης μέσω ΕΟΚ και ΕΕ υπήρξε ευθύς εξαρχής πολιτικό σχέδιο με σοβαρά πολιτικοοικονομικά θεμέλια, όχι απλώς οικονομικά. Ούτε καν στον πυρήνα των έξι ιδρυτικών κρατών της ΕΟΚ (Δυτική Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο) δεν υπήρχε οικονομική ομοιογένεια. Εκατομμύρια Ιταλοί εργάτες μετανάστευαν, π.χ., στη Δυτική Γερμανία, τη Γαλλία ή το Βέλγιο τις δεκαετίες του 1950, του 1960 και του 1970. Από πού και ως πού θα υπάρχει οικονομική ομοιογένεια σε μια ΕΕ των «27»;

Όταν λοιπόν ο Χένκελ βάζει προς συζήτηση το θέμα της αποβολής ακόμη και της Γαλλίας από το ευρώ, ουσιαστικά θεωρεί ενοχλητική πλέον για τα συμφέροντα της Γερμανίας όχι απλά τη σημερινή Ευρωζώνη, αλλά και την ίδια την ΕΕ, την ίδια την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με τη μορφή που τη γνωρίσαμε μέχρι τώρα.

Αυτό είναι εξαιρετικά σοβαρό από πολιτική σκοπιά πρωτίστως, όσο σημαντική οικονομική διάσταση κι αν έχει. Υποδηλώνει ότι το Βερολίνο θέλει άλλη, διαφορετική ΕΕ.

Το Παρίσι… δορυφόρος;

Το ανομολόγητο δίλημμα ενώπιον του οποίου θέτουν τη Γαλλία οι θέσεις του Γερμανού βιομήχανου είναι σαφές και επώδυνο, συνδυαζόμενο με τη στάση που τηρεί η γερμανική κυβέρνηση έναντι της γαλλικής το τελευταίο διάστημα: Θα υποταχθεί πλήρως το Παρίσι στους γερμανικούς όρους περί της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και της ΕΕ ή θα διαρραγεί η προνομιακή σχέση του με το Βερολίνο και ουσιαστικά θα εκδιωχθεί για να καταστεί ηγέτης του ευρωπαϊκού νότου;

Πιο ωμά διατυπωμένο, θα καταστεί οικειοθελώς η Γαλλία δορυφόρος της Γερμανίας ή θα γίνει αρχηγός των… μπατίρηδων του «Κλαμπ Μεντιτερανέ»;

Το δίλημμα αυτό προκαλεί στρατηγική σύγχυση στο Παρίσι. Η γαλλική οικονομική και πολιτική ελίτ γνωρίζει ότι με την υφιστάμενη πολιτική η θέση της Γαλλίας υποβαθμίζεται διαρκώς έναντι της Γερμανίας. Ως εκ τούτου, προσπαθεί να αντιδράσει, να συγκροτήσει συμμαχίες χωρών απέναντι στο Βερολίνο, να υψώσει αναχώματα στη γερμανική πολιτική.

Από την άλλη, ο περιβόητος «γαλλογερμανικός άξονας» παρέχει επί δεκαετίες στη γαλλική οικονομική ελίτ άφθονη γερμανική χρηματοδότηση σε πολλούς τομείς. Οι Γάλλοι έχουν πλούσια οικονομικά οφέλη με αντίτιμο την παροχή πολιτικής νομιμοποίησης στον ηγεμονικό ρόλο του Βερολίνου στην Ευρώπη, χωρίς την πρόκληση έντονων αντιδράσεων εκ μέρους των ευρωπαϊ κών λαών και την εμφάνιση ισχυρών αντιγερμανικών αισθημάτων.

Το οικονομικό κόστος ενός πολιτικού διαζυγίου με τη Γερμανία είναι βαρύτατο για τη γαλλική ελίτ. Έτσι ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί προσπαθεί πριν απ’ όλα να παρατείνει όσο το δυνατόν περισσότερο τη στενή σχέση με το Βερολίνο, ώστε να προσπορίζεται τα οικονομικά οφέλη που απορρέουν από αυτή, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τις αντιθέσεις.

Αυτή η πολιτική όμως ευθυγραμμίζει όλο και περισσότερο το Παρίσι με τη γερμανική πολιτική, μετατρέποντας σταδιακά τη Γαλλία σε δορυφόρο της Γερμανίας, παρόλο που οι Γάλλοι έχουν επίγνωση ότι η γραμμή αυτή είναι επιβλαβής μακροπρόθεσμα για τη χώρα τους, καθώς τους αποξενώνει βαθμιαία από όλους τους δυνάμει συμμάχους τους.


Γιώργος Δελαστίκ, περιοδικό "Επίκαιρα" 9/12/10.