Το μέγα μυστικό του πολέμου το 1967: Η Επιχείρηση Θάνατος
Την παραμονή του Αραβο-ισραηλινού πολέμου, πριν ακριβώς 50 χρόνια, Ισραηλινοί αξιωματούχοι επιδόθηκαν σε ένα αγώνα δρόμου ώστε να προετοιμάσουν τον εξοπλισμό και την πραγματοποίηση ενός τρομαχτικού σχεδίου: Να πυροδοτήσουν ένα ατομικό όπλο σε μια βουνοκορφή στη χερσόνησο του Σινά, ως προειδοποίηση στις αιγυπτιακές αλλά και άλλες αραβικές κυβερνήσεις. Είναι μια αποκάλυψη που την εκμυστηρεύεται για πρώτη φορά, ένας εκ των ισραηλινών αξιωματούχων που έλαβε μέρος σε εκείνες τις συναντήσεις.
Το μυστικό σχέδιο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, που πήρε την κωδική ονομασία «επιχείρηση Θάνατος» από τον Itzhak Yaakov, συνταξιούχου πλέον ταξίαρχου, ο οποίος περιέγραψε ακόμα, ότι ένα παρόμοιο σενάριο υπήρχε στα στρατιωτικά σχέδια, σε περίπτωση που το μέτωπο του Ισραήλ κατέρρεε, στην πολεμική σύγκρουση του 1967. Η προειδοποιητική πυρηνική έκρηξη, σύμφωνα με τον Yaakon, θα εκφόβιζε την Αίγυπτο και τα γύρω αραβικά κράτη, όπως τη Συρία, το Ιράκ και την Ιορδανία- ώστε να υποχωρήσουν.
Το Ισραήλ, ωστόσο, βγήκε ως η νικήτρια δύναμη από την πολεμική σύγκρουση, που το πυρηνικό όπλο δεν στάλθηκε πότε στο Σινά. Γενικότερα, στη συνέντευξή του το Yaakon, δίνει φως σε πτυχές μια πολεμικής σύγκρουσης που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας της Μέσης Ανατολής, αλλά επιπροσθέτως αποκαλύπτει την πρώιμη στρατηγική σκέψη του Ισραήλ, για το πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό του οπλοστάσιο, στην περίπτωση επίθεσης εναντίον του.
«Είναι το τελευταίο μυστικό του πολέμου του 1967», δήλωσε ο Avner Cohen, κορυφαίος μελετητής της πυρηνικής ιστορίας του Ισραήλ, ο οποίος διεξήγαγε πολλές από τις συνεντεύξεις με τον συνταξιούχο στρατηγό. Ο κ. Yaakon, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την έρευνα και ανάπτυξη οπλικών συστημάτων για τον ισραηλινό στρατό, αναφέρει λεπτομερώς το σχέδιο για πυρηνική δοκιμή-επίθεση στον Dr. Cohen, το 1999 και το 2000, μερικά χρόνια πριν πεθάνει, το 2013 σε ηλικία 87 ετών.
«Κοίταξε, ήταν τόσο λογικό», αναφέρει ο Yaakov, σε ένα σημείο της ηχογραφημένης συνέντευξής του. «Έχοντας απέναντί σου, ένας εχθρό που δηλώνει ότι σκοπός του είναι να σε πετάξει στην θάλασσα… τον πιστεύεις». «Πώς θα μπορέσεις να τον σταματήσεις;», αναρωτήθηκε. «Τον τρομάζεις. Αν έχεις κάποιο τρόπο να τον κάνεις να φοβηθεί, τον φοβίζεις».
Είναι γεγονός, ότι το Ισραήλ, ποτέ δεν αναγνώρισε επισήμως την ύπαρξη πυρηνικών όπλων στο οπλοστάσιό του, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει την «πυρηνική ασάφεια» που το διέπει, αλλά και να αποτρέψει τις ανά τακτά χρονικά διαστήματα εκκλήσεις της παγκόσμιας κοινότητας για «μια Μέση Ανατολή χωρίς πυρηνικά».
Πράγματι, το 2001, ο Yaakov συνελήφθη, σε ηλικία 75 ετών, από τις αρχές του Ισραήλ, με την κατηγορία της προδοσίας, έχοντας μιλήσει για το μυστικό ισραηλινό πυρηνικό πρόγραμμα στον ισραηλινό δημοσιογράφο Ronen Bergman, του οποίου η έρευνα κατασχέθηκε.
Σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου Jimmy Carter, ο οποίος πολλά χρόνια μετά το τέλος της προεδρικής του θητείας, επιβεβαίωσε την ανάπτυξη και παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου από το Ισραήλ, χωρίς ωστόσο ούτε η δήλωσή του, αλλά ούτε και οι σχολιασμοί σε αυτή, να προχωρήσουν σε λεπτομέρειες.
Εκπρόσωπος της Ισραηλινής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν σχολιάζει το ρόλο του Yaakov. Σε περίπτωση που η ηγεσία του Ισραήλ, προχωρούσε την πυροδότηση της πυρηνικής κεφαλής στο Σινά, αυτή θα ήταν η πρώτη πυρηνική έκρηξη εν καιρώ πολεμικής σύρραξης, από τις πυρηνικές αμερικανικές επιθέσεις στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, 22 χρόνια νωρίτερα, κατά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το σχέδιο ερχόταν από το παρελθόν: Ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες που, κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, εν μέσω έντονων διαξιφισμών μεταξύ των στρατιωτικών και των επιστημόνων του «Σχεδίου Μανχάταν», την ανάπτυξη, δηλαδή και παραγωγή πυρηνικού όπλου εκ μέρους των ΗΠΑ, τέθηκε η ιδέα να πυροδοτηθεί η πυρηνική βόμβα κοντά στην Ιαπωνία σε μια προσπάθεια να οδηγηθεί το Αυτοκράτορας Χιροχίτο σε παράδοση ή μια συνθηκολόγηση.
Το ισραηλινό σχέδιο, με βάση τα λεγόμενα του Yaakov, πήρε την ονομασία Shimshon ή Sampson, από τον βιβλικό ήρωα [σ.σ. Σαμψών] με την τεράστια δύναμη. Η πυρηνική αποτρεπτική στρατηγική του Ισραήλ, είχε ήδη ονομαστεί Σαμψών, λόγω του ότι ο μυθικός ήρωας, κατέστρεψε την οροφή ενός ναού των Φιλισταίων τυράννων του, θάβοντας κάτω από τα ερείπια του ίδιους αλλά και τον ίδιο. Ο Yaakon αναφέρει τον φόβο που αισθανόταν ότι εάν το Ισραήλ, ως έσχατη λύση, προχωρούσε στην πυρηνική επίθεση εντός αιγυπτιακού εδάφους, θα μπορούσε να έχει θύματα των ίδιο και τους στρατιώτες του.
Ο Δρ. Kohen, καθηγητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών του Middlebury στην Καλιφόρνια και συγγραφέας του «Israel and the Bomb» (Το Ισραήλ και η Βόμβα) και του «Τhe worst-kept Secret» (Το χειρότερα φυλαγμένο μυστικό), περιέγραψε την ιδέα πίσω από την πυρηνική επίθεση-επίδειξη ως «την τελευταία επιλογή που είχε ο Πρωθυπουργός, σε περίπτωση που όλα τα προηγούμενα σχέδια, αποτύγχαναν».
Ο Δρ. Cohen, o οποίος είναι γεννημένος στο Ισραήλ και έχει λάβει μέρος στην εκπαίδευσή του στις ΗΠΑ, είναι αυτός που ουσιαστικά αποκάλυψε και ώθησε νέα όρια στην έρευνα για ένα καλά κρυμμένο θέμα: πώς το Ισραήλ, ως μη αναγνωρισμένη χώρα κατοχής πυρηνικών με βάση τον ΟΗΕ, ανάπτυξε πυρηνικά όπλα στη δεκαετία του ’60.
Το Πρόγραμμα Διεθνούς Ιστορίας Πυρηνικών Όπλων του Διεθνούς Κέντρου Μελετών «Woodrow Wilson» -όπου ο Δρ. Cohen είναι μέλος- έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα ιστοσελίδα όπου περιέχει αναλυτικά την ιστορία για το ισραηλινό πυρηνικό σχέδιο, έγγραφα της εποχής και άλλα ντοκουμέντα. Το πρότζεκτ, ουσιαστικά, εμπεριέχει σε ψηφιακή μορφή το σύνολο σχεδόν του έργου το Cohen , με την ονομασία «Αρχείο Avner Cohen».
( Ο προϋπολογισμός για το επόμενο οικονομικό έτος, με εντολή του Προέδρου Τραμπ, θα καταργεί όλα τα ομοσπονδιακά κονδύλια για την χρηματοδότηση του Κέντρου, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το Κογκρέσο που δημιούργησε αυτό το Κέντρο, προς τιμής του Wilson).
Είναι γνωστό εδώ και καιρό, ότι το Ισραήλ, φοβούμενο μια ολοκληρωτική πολεμική επίθεση εναντίον του, έσπευσε να κατασκευάσει την πρώτη του πυρηνική κεφαλή, τις παραμονές του αραβο-ισραηλινού πολέμου. Ωστόσο, η σχεδιαζόμενη πυρηνική επίθεση, παρέμενε μυστικό για πολλά χρόνια.
Είναι όμως, κάτι που πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο στην περίπτωση του Ισραήλ, όντας μια χώρα όπου θεωρείται ταμπού η οποιαδήποτε αναφορά σε ζητήματα πυρηνικού οπλοστασίου, έστω και αν αυτά συνέβησαν μισό αιώνα πριν. Θα ήταν σώφρον να αναφερθεί, ότι το θέμα αναζωπυρώνεται στη Μέση Ανατολή, από τη στιγμή που το Ιράν στοχεύει στην παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου, παρά την συμφωνία με την Διεθνή Κοινότητα.
Ο Simon Peres, πρώην Ισραηλινός πρόεδρος και πρωθυπουργός, που πέθανε τον προηγούμενο χρόνο, υπαινίχθητε την ύπαρξη του σχεδίου στα απομνημονεύματά του. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε σε ένα ανώνυμο σχέδιο «όπου θα αποθάρρυνε τους Άραβες και θα εμπόδιζε τον πόλεμο».
Την εποχή του πολέμου του 1967, οι κυριότερες πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη προχωρούσαν σε μια συμφωνία που είναι γνωστή ως η Συνθήκη Μερικής Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών. Η Συνθήκη, ουσιαστικά, δημιουργήθηκε ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι από την ραδιενεργή ακτινοβολία. Έτσι, απαγόρευσε την υπέργειες πυρηνικές δοκιμές, επιτρέποντας μόνο τις υπόγειες. Το ότι το Ισραήλ, σχεδίαζε την πυρηνική επίδειξη -επίθεση σε ορεινή περιοχή της χερσονήσου του Σινά, υπογραμμίζει το μέτρο της απελπισίας του, μπροστά στον πόλεμο.
«Στόχος», λέει ο Yaakov στην μαγνητοφωνημένη συνέντευξη, «ήταν να δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση στη περιοχή, μια κατάσταση όπου θα ανάγκαζε τις μεγάλες δυνάμεις να παρέμβουν ή κατάσταση που θα ανάγκαζε τους Αιγυπτίους να σταματήσουν τους σχεδιασμούς τους, λέγοντας: Περιμένετε λίγο, δεν είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό». Ο αντικειμενικός σκοπός ήταν να αλλάξει, άρδην, όλο το σκηνικό της περιοχής.
Ο Δρ.Cohen αναφέρει ότι άρχισε να επικοινωνεί με τον στρατηγό Yaakov το 1998. Ήταν την περίοδο, αμέσως μετά την έκδοση του βιβλίου (του Cohen), «Το Ισραήλ και η Βόμβα». Ακολούθησαν πολλές συναντήσεις και συνεντεύξεις το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1999 αλλά και στις αρχές του 2000, πάντα στα εβραϊκά, και κυρίως στην μόνιμη κατοικία του στρατηγού στο Midtown του Μανχάταν. Οι συγκεκριμένες συνεντεύξεις σκιαγραφούν μια εικόνα του Ισραήλ, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, και συγκεκριμένα την εντονότατες προσπάθειες της χώρας να παράξει πυρηνικό οπλισμό.
Το 1964, ο Yaakov, ένας φέρελπις νέος συνταγματάρχης, με πτυχία μηχανικού από το ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Technology) αλλά και το αντίστοιχο Ισραηλινό Ινστιτούτο Τεχνολογιών, το Technion, έγινε ο ανώτερος αξιωματικός αλλά και ο βασικός σύνδεσμος μεταξύ των στρατιωτικών επιτελείων του Ισραήλ, και του πολιτικού επιστημονικού προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων. Στις δραστηριότητες των παραπάνω ομάδων, βασικό ρόλο έπαιζε και η μελέτη και παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου.
Καθώς ο Yaakov, εξιστορούσε τα γεγονότα, ανέφερε ότι τον Μάιο του 1967, και καθώς οι εντάσεις με την Αίγυπτο αυξήθηκαν αυτός δεν βρισκόταν στο Ισραήλ. Συγκεκριμένα, την περίοδο που η Αίγυπτος προχώρησε σε ναυτικό αποκλεισμό της ισραηλινή πόλης και το μοναδικό λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα, αυτός ήταν σε μια στρατιωτική αποστολή, απεσταλμένος του ισραηλινού Επιτελείου, στο RAND στην Καλιφόρνια (Αμερικανικό Στρατηγείο Πυρηνικών Όπλων).
Ξαφνικά κλήθηκε εσπευσμένα πίσω στο Ισραήλ. Όντας σαφές ότι ο πόλεμος ήταν προ των πυλών, ο Yaakov αναφέρει, ότι άρχισε να συντάσσει ένα σχέδιο, το οποίο προωθούσε την ιδέα μιας πυρηνική δοκιμής σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή του ανατολικού Σινά, ως επίδειξη δύναμης.
Η τοποθεσία που προτάθηκε για την δοκιμή ήταν μια βουνοκορφή, περίπου 12 μίλια από το πλησιέστερο αιγυπτιακό στρατιωτικό συγκρότημα του Abu Ageila. Το συγκεκριμένο σημείο, ήταν ένα σημαντικό σταυροδρόμι στην περιοχή του Σινά, όπου λίγες εβδομάδες αργότερα, μια σημαντική μάχη θα διεξαγόταν μεταξύ ισραηλινών και αιγυπτιακών αρμάτων (επικεφαλής των ισραηλινών δυνάμεων σε εκείνη την μάχη ήταν, ο μετέπειτα πρωθυπουργός του Ισραήλ, Αριέλ Σαρόν).
Το σχέδιο, προέβλεπε, ότι εφόσον δινόταν η εντολή για χρήση πυρηνικών όπλων από τον πρωθυπουργό, αλλά και το Γενικό Επιτελείο, τότε μια ομάδα Ισραηλινών αλεξιπτωτιστών θα εισχωρούσε στο αιγυπτιακό έδαφος. Αυτή με τη σειρά της θα δημιουργούσε μια περίμετρο ασφαλείας, ώστε να μπορέσει η ομάδα της πυρηνικής δοκιμής να εγκατασταθεί και να προετοιμαστεί.
Δύο μεγάλα ελικόπτερα, έπειτα, θα προσγειωνόντουσαν και θα παρέδιδαν την ατομική βόμβα και παράλληλα το στρατιωτικό προσωπικό θα δημιουργούσε ένα τοπικό κέντρο επιχειρήσεων σε κάποιο χείμαρρο ή κάποια χαράδρα του όρους. Εφόσον τελικά, η διαταγή για εκπυρσοκρότηση δινόταν, η τεράστια λάμψη αλλά και το πυρηνικό μανιτάρι, θα ήταν εμφανή σε όλη την χερσόνησο του Σινά, την έρημο του Νέγκεβ (εκεί βρίσκονται οι βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ), και ίσως και μέχρι το Κάιρο.
Ήταν αδύνατο να υπολογιστούν, οι πιθανές ανθρώπινες απώλειες. Αυτές θα εξαρτιόταν από άγνωστου παράγοντες όπως το μέγεθος του όπλου, την πυκνότητα του πληθυσμού στην ευρύτερη περιοχή αλλά και την κατεύθυνση του ανέμου την μέρα της έκρηξης.
Ο Yaakov περιγράφει στην συνέντευξή του, την αναγνωριστική πτήση με ελικόπτερο που έκανε μαζί με τον Dostrov Dostrovky, τον πρώτο γενικό διευθυντή της Ισραηλινής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, τον πολιτικό βραχίονα του ισραηλινού πυρηνικού εξοπλιστικού προγράμματος.
Το ελικόπτερο αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω, την στιγμή που οι πιλότοι, ενημερώθηκαν ότι αιγυπτιακά πολεμικά αεροσκάφη, απογειώθηκαν με πιθανό στόχο την αναχαίτιση του ελικοπτέρου. «Ωστόσο, φθάσαμε πολύ κοντά στην περιοχή που είχε επιλεχθεί», αναφέρει ο Yaakov. «Είδαμε το βουνό, και είδαμε ότι όντως υπήρχε μια μικρή χαράδρα, όπου το προσωπικό θα μπορούσε να κρυφτεί».
Τις παραμονές του πολέμου, ο Yaakov θυμάται ότι ήταν γεμάτος με τις ίδιες αμφιβολίες που είχαν οι Αμερικανοί επιστήμονες κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Μανχάταν». Θα εκραγεί επιτυχώς το όπλο; Θα επιζήσω της έκρηξης; Τελικώς, ποτέ δεν θα απαντούσε στα ερωτήματά του. Το Ισραήλ νίκησε τρεις αραβικούς στρατούς, η εδαφική του επέκταση ήταν τέσσερις φορές μεγαλύτερη του αρχικού του μεγέθους, και έγινε η κυριότερη στρατιωτική δύναμη της περιοχής, χρησιμοποιώντας τελικώς μόνο συμβατικά όπλα.
Παρόλα αυτά, ο Yaakov, συνέχιζε να υπεραμύνεται της άποψης ότι , το Ισραήλ θα έπρεπε να προχωρήσει σε ατομική δοκιμή, προκειμένου να καθιστούσε σαφές το νέο προφίλ της χώρας ως πυρηνικής δύναμης. Αλλά, η ιδέα του δεν ευοδώθηκε. «Ακόμα και σήμερα, σκέφτομαι ότι θα έπρεπε αν είχαμε προχωρήσει σε μια δοκιμή», δήλωσε στον Δρ. Cohen.
Στη Νέα Υόρκη, όπου εργαζόταν ως επιχειρηματίας έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην χρηματοδότηση τεχνολογικών ερευνών του Ισραήλ. Ο Yaakov ένα χρόνο μετά τις συνεντεύξεις επισκέφτηκε το Ισραήλ. Λίγο μετά την άφιξη του, συλλαμβάνεται με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη. Οι ακριβείς καταδικαστικές αποφάσεις είναι ακόμα άγνωστες, αλλά και η τοποθεσία της δίκης, κρατήθηκε μυστική από τις αρχές.
«Είμαστε μπροστά σε μια πολύ θλιβερή ιστορία ενός ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή του στην ασφάλεια του Ισραήλ, να καταλήγει να αντιμετωπίζεται ως κατηγορούμενος, σπιλώνοντας την φήμη του, την καριέρα του και την κληρονομία του, τα πάντα», δήλωσε ο Jack Chen, ένας εκ των δικηγόρων του Yaakov, στους The New York Times την περίοδο της δίκης.
Έπειτα αποδείχθηκε ότι οι κατηγόριες είχαν να κάνουν με τις συνομιλίες του Yaakov με τον ισραηλινό δημοσιογράφο, το οποίου η έρευνα για το πολεμικό σχέδιο του 1967, κατασχέθηκε και απαγορεύτηκε από τις στρατιωτικές αρχές του Ισραήλ. Ο Yaakov κρίθηκε ένοχος για την παράδοση μυστικών πληροφοριών χωρίς άδεια, ήταν μία εκ των κατηγοριών του. Του δόθηκε δίχρονη αναστολή φυλάκισης.
Η ισραηλινή εφημερίδα, Haaretz, στο επικήδειο του Yaakov, έγραψε, ότι ποτέ δεν ανέκαμψε ψυχολογικά και σωματικά από την δικαστική δοκιμασία και την καταδίκη, μέχρι τον θάνατό του. Είναι κάτι που διατύπωνε ως παράπονο σε συνταξιούχους συναδέρφους του, λίγο πριν πεθάνει. Ο Δρ. Cohen συνέχιζε να συναντάει τον Yaakov, μετά το πέρας των συνεντεύξεων αλλά και κατά τη διάρκεια της μυστικής δίκης. Μια τέτοια συνάντηση έγινε σε ένα εστιατόριο του Τελ Αβίβ, το 2009.
Επίσης αναφέρει ότι, είχε υποσχεθεί στο Yaakov ότι θα βρει την κατάλληλη στιγμή και το σωστό μέρος για να δημοσιεύσει την ιστορία του. «Tώρα», λέει ο Δρ. Cohen, «με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την έναρξη του πολέμου του 1967, και εφόσον ο Yaakov αλλά και πολλοί αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων εκείνων, έχουν από καιρό πεθάνει, θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή».
Των William J. Broad & David E. Sanger
ΠΗΓΗ: The New York Times
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Τρύφων Σεραφειμίδης
Πηγή
http://www.pentapostagma.gr
Το μυστικό σχέδιο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, που πήρε την κωδική ονομασία «επιχείρηση Θάνατος» από τον Itzhak Yaakov, συνταξιούχου πλέον ταξίαρχου, ο οποίος περιέγραψε ακόμα, ότι ένα παρόμοιο σενάριο υπήρχε στα στρατιωτικά σχέδια, σε περίπτωση που το μέτωπο του Ισραήλ κατέρρεε, στην πολεμική σύγκρουση του 1967. Η προειδοποιητική πυρηνική έκρηξη, σύμφωνα με τον Yaakon, θα εκφόβιζε την Αίγυπτο και τα γύρω αραβικά κράτη, όπως τη Συρία, το Ιράκ και την Ιορδανία- ώστε να υποχωρήσουν.
Το Ισραήλ, ωστόσο, βγήκε ως η νικήτρια δύναμη από την πολεμική σύγκρουση, που το πυρηνικό όπλο δεν στάλθηκε πότε στο Σινά. Γενικότερα, στη συνέντευξή του το Yaakon, δίνει φως σε πτυχές μια πολεμικής σύγκρουσης που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας της Μέσης Ανατολής, αλλά επιπροσθέτως αποκαλύπτει την πρώιμη στρατηγική σκέψη του Ισραήλ, για το πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό του οπλοστάσιο, στην περίπτωση επίθεσης εναντίον του.
«Είναι το τελευταίο μυστικό του πολέμου του 1967», δήλωσε ο Avner Cohen, κορυφαίος μελετητής της πυρηνικής ιστορίας του Ισραήλ, ο οποίος διεξήγαγε πολλές από τις συνεντεύξεις με τον συνταξιούχο στρατηγό. Ο κ. Yaakon, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την έρευνα και ανάπτυξη οπλικών συστημάτων για τον ισραηλινό στρατό, αναφέρει λεπτομερώς το σχέδιο για πυρηνική δοκιμή-επίθεση στον Dr. Cohen, το 1999 και το 2000, μερικά χρόνια πριν πεθάνει, το 2013 σε ηλικία 87 ετών.
«Κοίταξε, ήταν τόσο λογικό», αναφέρει ο Yaakov, σε ένα σημείο της ηχογραφημένης συνέντευξής του. «Έχοντας απέναντί σου, ένας εχθρό που δηλώνει ότι σκοπός του είναι να σε πετάξει στην θάλασσα… τον πιστεύεις». «Πώς θα μπορέσεις να τον σταματήσεις;», αναρωτήθηκε. «Τον τρομάζεις. Αν έχεις κάποιο τρόπο να τον κάνεις να φοβηθεί, τον φοβίζεις».
Είναι γεγονός, ότι το Ισραήλ, ποτέ δεν αναγνώρισε επισήμως την ύπαρξη πυρηνικών όπλων στο οπλοστάσιό του, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει την «πυρηνική ασάφεια» που το διέπει, αλλά και να αποτρέψει τις ανά τακτά χρονικά διαστήματα εκκλήσεις της παγκόσμιας κοινότητας για «μια Μέση Ανατολή χωρίς πυρηνικά».
Πράγματι, το 2001, ο Yaakov συνελήφθη, σε ηλικία 75 ετών, από τις αρχές του Ισραήλ, με την κατηγορία της προδοσίας, έχοντας μιλήσει για το μυστικό ισραηλινό πυρηνικό πρόγραμμα στον ισραηλινό δημοσιογράφο Ronen Bergman, του οποίου η έρευνα κατασχέθηκε.
Σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου Jimmy Carter, ο οποίος πολλά χρόνια μετά το τέλος της προεδρικής του θητείας, επιβεβαίωσε την ανάπτυξη και παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου από το Ισραήλ, χωρίς ωστόσο ούτε η δήλωσή του, αλλά ούτε και οι σχολιασμοί σε αυτή, να προχωρήσουν σε λεπτομέρειες.
Εκπρόσωπος της Ισραηλινής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν σχολιάζει το ρόλο του Yaakov. Σε περίπτωση που η ηγεσία του Ισραήλ, προχωρούσε την πυροδότηση της πυρηνικής κεφαλής στο Σινά, αυτή θα ήταν η πρώτη πυρηνική έκρηξη εν καιρώ πολεμικής σύρραξης, από τις πυρηνικές αμερικανικές επιθέσεις στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, 22 χρόνια νωρίτερα, κατά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το σχέδιο ερχόταν από το παρελθόν: Ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες που, κατά την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, εν μέσω έντονων διαξιφισμών μεταξύ των στρατιωτικών και των επιστημόνων του «Σχεδίου Μανχάταν», την ανάπτυξη, δηλαδή και παραγωγή πυρηνικού όπλου εκ μέρους των ΗΠΑ, τέθηκε η ιδέα να πυροδοτηθεί η πυρηνική βόμβα κοντά στην Ιαπωνία σε μια προσπάθεια να οδηγηθεί το Αυτοκράτορας Χιροχίτο σε παράδοση ή μια συνθηκολόγηση.
Το ισραηλινό σχέδιο, με βάση τα λεγόμενα του Yaakov, πήρε την ονομασία Shimshon ή Sampson, από τον βιβλικό ήρωα [σ.σ. Σαμψών] με την τεράστια δύναμη. Η πυρηνική αποτρεπτική στρατηγική του Ισραήλ, είχε ήδη ονομαστεί Σαμψών, λόγω του ότι ο μυθικός ήρωας, κατέστρεψε την οροφή ενός ναού των Φιλισταίων τυράννων του, θάβοντας κάτω από τα ερείπια του ίδιους αλλά και τον ίδιο. Ο Yaakon αναφέρει τον φόβο που αισθανόταν ότι εάν το Ισραήλ, ως έσχατη λύση, προχωρούσε στην πυρηνική επίθεση εντός αιγυπτιακού εδάφους, θα μπορούσε να έχει θύματα των ίδιο και τους στρατιώτες του.
Ο Δρ. Kohen, καθηγητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών του Middlebury στην Καλιφόρνια και συγγραφέας του «Israel and the Bomb» (Το Ισραήλ και η Βόμβα) και του «Τhe worst-kept Secret» (Το χειρότερα φυλαγμένο μυστικό), περιέγραψε την ιδέα πίσω από την πυρηνική επίθεση-επίδειξη ως «την τελευταία επιλογή που είχε ο Πρωθυπουργός, σε περίπτωση που όλα τα προηγούμενα σχέδια, αποτύγχαναν».
Ο Δρ. Cohen, o οποίος είναι γεννημένος στο Ισραήλ και έχει λάβει μέρος στην εκπαίδευσή του στις ΗΠΑ, είναι αυτός που ουσιαστικά αποκάλυψε και ώθησε νέα όρια στην έρευνα για ένα καλά κρυμμένο θέμα: πώς το Ισραήλ, ως μη αναγνωρισμένη χώρα κατοχής πυρηνικών με βάση τον ΟΗΕ, ανάπτυξε πυρηνικά όπλα στη δεκαετία του ’60.
Το Πρόγραμμα Διεθνούς Ιστορίας Πυρηνικών Όπλων του Διεθνούς Κέντρου Μελετών «Woodrow Wilson» -όπου ο Δρ. Cohen είναι μέλος- έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα ιστοσελίδα όπου περιέχει αναλυτικά την ιστορία για το ισραηλινό πυρηνικό σχέδιο, έγγραφα της εποχής και άλλα ντοκουμέντα. Το πρότζεκτ, ουσιαστικά, εμπεριέχει σε ψηφιακή μορφή το σύνολο σχεδόν του έργου το Cohen , με την ονομασία «Αρχείο Avner Cohen».
( Ο προϋπολογισμός για το επόμενο οικονομικό έτος, με εντολή του Προέδρου Τραμπ, θα καταργεί όλα τα ομοσπονδιακά κονδύλια για την χρηματοδότηση του Κέντρου, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το Κογκρέσο που δημιούργησε αυτό το Κέντρο, προς τιμής του Wilson).
Είναι γνωστό εδώ και καιρό, ότι το Ισραήλ, φοβούμενο μια ολοκληρωτική πολεμική επίθεση εναντίον του, έσπευσε να κατασκευάσει την πρώτη του πυρηνική κεφαλή, τις παραμονές του αραβο-ισραηλινού πολέμου. Ωστόσο, η σχεδιαζόμενη πυρηνική επίθεση, παρέμενε μυστικό για πολλά χρόνια.
Είναι όμως, κάτι που πρέπει να θεωρηθεί δεδομένο στην περίπτωση του Ισραήλ, όντας μια χώρα όπου θεωρείται ταμπού η οποιαδήποτε αναφορά σε ζητήματα πυρηνικού οπλοστασίου, έστω και αν αυτά συνέβησαν μισό αιώνα πριν. Θα ήταν σώφρον να αναφερθεί, ότι το θέμα αναζωπυρώνεται στη Μέση Ανατολή, από τη στιγμή που το Ιράν στοχεύει στην παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου, παρά την συμφωνία με την Διεθνή Κοινότητα.
Ο Simon Peres, πρώην Ισραηλινός πρόεδρος και πρωθυπουργός, που πέθανε τον προηγούμενο χρόνο, υπαινίχθητε την ύπαρξη του σχεδίου στα απομνημονεύματά του. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε σε ένα ανώνυμο σχέδιο «όπου θα αποθάρρυνε τους Άραβες και θα εμπόδιζε τον πόλεμο».
Την εποχή του πολέμου του 1967, οι κυριότερες πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη προχωρούσαν σε μια συμφωνία που είναι γνωστή ως η Συνθήκη Μερικής Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών. Η Συνθήκη, ουσιαστικά, δημιουργήθηκε ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι από την ραδιενεργή ακτινοβολία. Έτσι, απαγόρευσε την υπέργειες πυρηνικές δοκιμές, επιτρέποντας μόνο τις υπόγειες. Το ότι το Ισραήλ, σχεδίαζε την πυρηνική επίδειξη -επίθεση σε ορεινή περιοχή της χερσονήσου του Σινά, υπογραμμίζει το μέτρο της απελπισίας του, μπροστά στον πόλεμο.
«Στόχος», λέει ο Yaakov στην μαγνητοφωνημένη συνέντευξη, «ήταν να δημιουργηθεί μια νέα κατάσταση στη περιοχή, μια κατάσταση όπου θα ανάγκαζε τις μεγάλες δυνάμεις να παρέμβουν ή κατάσταση που θα ανάγκαζε τους Αιγυπτίους να σταματήσουν τους σχεδιασμούς τους, λέγοντας: Περιμένετε λίγο, δεν είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό». Ο αντικειμενικός σκοπός ήταν να αλλάξει, άρδην, όλο το σκηνικό της περιοχής.
Ο Δρ.Cohen αναφέρει ότι άρχισε να επικοινωνεί με τον στρατηγό Yaakov το 1998. Ήταν την περίοδο, αμέσως μετά την έκδοση του βιβλίου (του Cohen), «Το Ισραήλ και η Βόμβα». Ακολούθησαν πολλές συναντήσεις και συνεντεύξεις το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1999 αλλά και στις αρχές του 2000, πάντα στα εβραϊκά, και κυρίως στην μόνιμη κατοικία του στρατηγού στο Midtown του Μανχάταν. Οι συγκεκριμένες συνεντεύξεις σκιαγραφούν μια εικόνα του Ισραήλ, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, και συγκεκριμένα την εντονότατες προσπάθειες της χώρας να παράξει πυρηνικό οπλισμό.
Το 1964, ο Yaakov, ένας φέρελπις νέος συνταγματάρχης, με πτυχία μηχανικού από το ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Technology) αλλά και το αντίστοιχο Ισραηλινό Ινστιτούτο Τεχνολογιών, το Technion, έγινε ο ανώτερος αξιωματικός αλλά και ο βασικός σύνδεσμος μεταξύ των στρατιωτικών επιτελείων του Ισραήλ, και του πολιτικού επιστημονικού προσωπικού των ενόπλων δυνάμεων. Στις δραστηριότητες των παραπάνω ομάδων, βασικό ρόλο έπαιζε και η μελέτη και παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου.
Καθώς ο Yaakov, εξιστορούσε τα γεγονότα, ανέφερε ότι τον Μάιο του 1967, και καθώς οι εντάσεις με την Αίγυπτο αυξήθηκαν αυτός δεν βρισκόταν στο Ισραήλ. Συγκεκριμένα, την περίοδο που η Αίγυπτος προχώρησε σε ναυτικό αποκλεισμό της ισραηλινή πόλης και το μοναδικό λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα, αυτός ήταν σε μια στρατιωτική αποστολή, απεσταλμένος του ισραηλινού Επιτελείου, στο RAND στην Καλιφόρνια (Αμερικανικό Στρατηγείο Πυρηνικών Όπλων).
Ξαφνικά κλήθηκε εσπευσμένα πίσω στο Ισραήλ. Όντας σαφές ότι ο πόλεμος ήταν προ των πυλών, ο Yaakov αναφέρει, ότι άρχισε να συντάσσει ένα σχέδιο, το οποίο προωθούσε την ιδέα μιας πυρηνική δοκιμής σε μια αραιοκατοικημένη περιοχή του ανατολικού Σινά, ως επίδειξη δύναμης.
Η τοποθεσία που προτάθηκε για την δοκιμή ήταν μια βουνοκορφή, περίπου 12 μίλια από το πλησιέστερο αιγυπτιακό στρατιωτικό συγκρότημα του Abu Ageila. Το συγκεκριμένο σημείο, ήταν ένα σημαντικό σταυροδρόμι στην περιοχή του Σινά, όπου λίγες εβδομάδες αργότερα, μια σημαντική μάχη θα διεξαγόταν μεταξύ ισραηλινών και αιγυπτιακών αρμάτων (επικεφαλής των ισραηλινών δυνάμεων σε εκείνη την μάχη ήταν, ο μετέπειτα πρωθυπουργός του Ισραήλ, Αριέλ Σαρόν).
Το σχέδιο, προέβλεπε, ότι εφόσον δινόταν η εντολή για χρήση πυρηνικών όπλων από τον πρωθυπουργό, αλλά και το Γενικό Επιτελείο, τότε μια ομάδα Ισραηλινών αλεξιπτωτιστών θα εισχωρούσε στο αιγυπτιακό έδαφος. Αυτή με τη σειρά της θα δημιουργούσε μια περίμετρο ασφαλείας, ώστε να μπορέσει η ομάδα της πυρηνικής δοκιμής να εγκατασταθεί και να προετοιμαστεί.
Δύο μεγάλα ελικόπτερα, έπειτα, θα προσγειωνόντουσαν και θα παρέδιδαν την ατομική βόμβα και παράλληλα το στρατιωτικό προσωπικό θα δημιουργούσε ένα τοπικό κέντρο επιχειρήσεων σε κάποιο χείμαρρο ή κάποια χαράδρα του όρους. Εφόσον τελικά, η διαταγή για εκπυρσοκρότηση δινόταν, η τεράστια λάμψη αλλά και το πυρηνικό μανιτάρι, θα ήταν εμφανή σε όλη την χερσόνησο του Σινά, την έρημο του Νέγκεβ (εκεί βρίσκονται οι βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ), και ίσως και μέχρι το Κάιρο.
Ήταν αδύνατο να υπολογιστούν, οι πιθανές ανθρώπινες απώλειες. Αυτές θα εξαρτιόταν από άγνωστου παράγοντες όπως το μέγεθος του όπλου, την πυκνότητα του πληθυσμού στην ευρύτερη περιοχή αλλά και την κατεύθυνση του ανέμου την μέρα της έκρηξης.
Ο Yaakov περιγράφει στην συνέντευξή του, την αναγνωριστική πτήση με ελικόπτερο που έκανε μαζί με τον Dostrov Dostrovky, τον πρώτο γενικό διευθυντή της Ισραηλινής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, τον πολιτικό βραχίονα του ισραηλινού πυρηνικού εξοπλιστικού προγράμματος.
Το ελικόπτερο αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω, την στιγμή που οι πιλότοι, ενημερώθηκαν ότι αιγυπτιακά πολεμικά αεροσκάφη, απογειώθηκαν με πιθανό στόχο την αναχαίτιση του ελικοπτέρου. «Ωστόσο, φθάσαμε πολύ κοντά στην περιοχή που είχε επιλεχθεί», αναφέρει ο Yaakov. «Είδαμε το βουνό, και είδαμε ότι όντως υπήρχε μια μικρή χαράδρα, όπου το προσωπικό θα μπορούσε να κρυφτεί».
Τις παραμονές του πολέμου, ο Yaakov θυμάται ότι ήταν γεμάτος με τις ίδιες αμφιβολίες που είχαν οι Αμερικανοί επιστήμονες κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Μανχάταν». Θα εκραγεί επιτυχώς το όπλο; Θα επιζήσω της έκρηξης; Τελικώς, ποτέ δεν θα απαντούσε στα ερωτήματά του. Το Ισραήλ νίκησε τρεις αραβικούς στρατούς, η εδαφική του επέκταση ήταν τέσσερις φορές μεγαλύτερη του αρχικού του μεγέθους, και έγινε η κυριότερη στρατιωτική δύναμη της περιοχής, χρησιμοποιώντας τελικώς μόνο συμβατικά όπλα.
Παρόλα αυτά, ο Yaakov, συνέχιζε να υπεραμύνεται της άποψης ότι , το Ισραήλ θα έπρεπε να προχωρήσει σε ατομική δοκιμή, προκειμένου να καθιστούσε σαφές το νέο προφίλ της χώρας ως πυρηνικής δύναμης. Αλλά, η ιδέα του δεν ευοδώθηκε. «Ακόμα και σήμερα, σκέφτομαι ότι θα έπρεπε αν είχαμε προχωρήσει σε μια δοκιμή», δήλωσε στον Δρ. Cohen.
Στη Νέα Υόρκη, όπου εργαζόταν ως επιχειρηματίας έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην χρηματοδότηση τεχνολογικών ερευνών του Ισραήλ. Ο Yaakov ένα χρόνο μετά τις συνεντεύξεις επισκέφτηκε το Ισραήλ. Λίγο μετά την άφιξη του, συλλαμβάνεται με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη. Οι ακριβείς καταδικαστικές αποφάσεις είναι ακόμα άγνωστες, αλλά και η τοποθεσία της δίκης, κρατήθηκε μυστική από τις αρχές.
«Είμαστε μπροστά σε μια πολύ θλιβερή ιστορία ενός ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή του στην ασφάλεια του Ισραήλ, να καταλήγει να αντιμετωπίζεται ως κατηγορούμενος, σπιλώνοντας την φήμη του, την καριέρα του και την κληρονομία του, τα πάντα», δήλωσε ο Jack Chen, ένας εκ των δικηγόρων του Yaakov, στους The New York Times την περίοδο της δίκης.
Έπειτα αποδείχθηκε ότι οι κατηγόριες είχαν να κάνουν με τις συνομιλίες του Yaakov με τον ισραηλινό δημοσιογράφο, το οποίου η έρευνα για το πολεμικό σχέδιο του 1967, κατασχέθηκε και απαγορεύτηκε από τις στρατιωτικές αρχές του Ισραήλ. Ο Yaakov κρίθηκε ένοχος για την παράδοση μυστικών πληροφοριών χωρίς άδεια, ήταν μία εκ των κατηγοριών του. Του δόθηκε δίχρονη αναστολή φυλάκισης.
Η ισραηλινή εφημερίδα, Haaretz, στο επικήδειο του Yaakov, έγραψε, ότι ποτέ δεν ανέκαμψε ψυχολογικά και σωματικά από την δικαστική δοκιμασία και την καταδίκη, μέχρι τον θάνατό του. Είναι κάτι που διατύπωνε ως παράπονο σε συνταξιούχους συναδέρφους του, λίγο πριν πεθάνει. Ο Δρ. Cohen συνέχιζε να συναντάει τον Yaakov, μετά το πέρας των συνεντεύξεων αλλά και κατά τη διάρκεια της μυστικής δίκης. Μια τέτοια συνάντηση έγινε σε ένα εστιατόριο του Τελ Αβίβ, το 2009.
Επίσης αναφέρει ότι, είχε υποσχεθεί στο Yaakov ότι θα βρει την κατάλληλη στιγμή και το σωστό μέρος για να δημοσιεύσει την ιστορία του. «Tώρα», λέει ο Δρ. Cohen, «με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την έναρξη του πολέμου του 1967, και εφόσον ο Yaakov αλλά και πολλοί αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων εκείνων, έχουν από καιρό πεθάνει, θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη στιγμή».
Των William J. Broad & David E. Sanger
ΠΗΓΗ: The New York Times
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Τρύφων Σεραφειμίδης
Πηγή
http://www.pentapostagma.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου