3.500 τόνους νερό την ημέρα θα χρησιμοποιούν οι χρυσοθήρες στο Πέραμα

Ο αναπληρωτής καθηγητής Βιοχημείας της Ιατρικής Σχολής του ΔΠΘ, Γιάννη Τέντες μίλησε για τους κινδύνους που κρύβει η δράση της εταιρίας «Χρυσωρυχεία Θράκης» 

«Τα χρυσωρυχεία και οι επιπτώσεις τους σε οικονομία, περιβάλλον και υγεία», ήταν το θέμα ομιλίας του αναπληρωτή καθηγητή βιοχημείας της Ιατρικής Σχολής του ΔΠΘ, Γιάννη Τέντε, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου στο κεντρικό αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής, στην Κομοτηνή. 

Στο πλαίσιο δράσεων ενημέρωσης και κινητοποίησης του πληθυσμού για την εξόρυξη χρυσού στη Θράκη και γενικά στη Β. Ελλάδα εντάχθηκε και αυτή η εκδήλωση. Ο Γιάννης Τέντες προβλημάτισε τους παρευρισκόμενους παρουσιάζοντας αναλυτικά τι επιπτώσεις που θα έχει στη ζωή των πολιτών η εξόρυξη χρυσού στην περιοχή μας και απέρριψε ένα-ένα τα επιχειρήματα των επίδοξων χρυσοθήρων. Εξάλλου η τοπική κοινωνία έχει τοποθετηθεί εδώ και 13 χρονιά στο θέμα αποδοκιμάζοντας κάθε δράση που θα βλάψει τη ζωή και το περιβάλλον. 

ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΕ ΠΕΡΑΜΑ ΚΑΙ ΣΑΠΕΣ 

Αναλύοντας το ζήτημα εκμετάλλευσης του χρυσού στη Θράκη, ο Γιάννης Τέντες, είπε πως το έργο του Περάματος είναι ανοικτή εκσκαφή και το έργο στις Σάπες είναι μικτή εκσκαφή, με υπόγειες και ανοιχτές παρεμβάσεις στις περιοχές Οχιά και Άγιος Δημήτριος αντίστοιχα. Οι προτεινόμενες κύριες μεταλλευτικές εγκαταστάσεις του έργου των Σαπών περιλαμβάνουν:

Το υπόγειο μεταλλείο Οχιάς, το υπαίθριο μεταλλείο Αγίου Δημητρίου, το  εργοστάσιο επεξεργασίας του εξορυσσόμενου μεταλλεύματος, την εγκατάσταση διαχείρισης τελμάτων, το υδατοταμιευτήρα. Από το υπόγειο μεταλλείο της Οχιάς υπολογίζεται να εξορυχτούν 1.109.000 τόνοι μεταλλεύματος περιεκτικότητας  17,2 γραμμαρίων χρυσού ανά τόνο (g/t Au).  

Από το μεταλλείο Αγ. Δημητρίου υπολογίζεται να εξορυχτούν 210.000 τόνοι μεταλλεύματος περιεκτικότητας 3,5 g/t Au με την υπαίθρια μέθοδο των διαδοχικών βαθμίδων, ανοικτής εκσκαφής. Το εργοστάσιο επεξεργασίας απαρτίζεται από: κύκλωμα θραύσης, κύκλωμα λειοτρίβησης, κύκλωμα βαρυτομετρικού διαχωρισμού και κύκλωμα επίπλευσης.

ΣΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ 

Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, οι χρυσοθήρες έχουν επεκτατικές τάσεις, σκοπεύοντας να εξορύξουν κάθε ψήγμα χρυσού που κρύβει η γη μας. Ο ομιλητής κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του, αναφέρθηκε στις επεκτατικές τάσεις των χρυσοθήρων παρουσιάζοντας το παράδειγμα τις Σάπες και τις βλέψεις τους και σε άλλους οικισμούς. 

Ένα πρόσφατο παράδειγμα που αποδεικνύει την πρόθεση τους να εξαφανίσουν από το χάρτη τη Θράκη, είναι το αίτημα που επέβαλαν πριν από μερικούς μήνες  ζητώντας άδεια μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στην περιοχή της Μαρώνειας. Το θέμα ανέδειξε με δημοσίευμα του, στις 29 Μαΐου του 2012, ο «Χ», στο οποίο αναφέρονταν:  «Άδεια μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στην περιοχή της Μαρώνειας, ζητά με σχετικό έγγραφο της προς την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης η εταιρεία «Χρυσωρυχεία Θράκης». 

Το έγγραφο που παρουσιάζει για πρώτη φορά αποκλειστικά η εφημερίδα μας, με ημερομηνία την 14η Μαρτίου 2012 και αποστολέα, εκ μέρους της Εταιρείας τον γενικό διευθυντή της Γεώργιο Μαρκόπουλο, που επικαλείται τον μεταλλευτικό κώδικα, ζητά να εκδοθούν οι απαιτούμενες άδειες «μεταλλευτικών ερευνών», σε χώρο έκτασης 9.919,875 στρεμμάτων. 

Ο κ. Τέντες παρουσίασε χάρτες πάνω στους οποίους αποτυπώνονται τα ψήγματα χρυσού στην περιοχή της Θράκης. Υποστήριξε πως ειδικά στο Πέραμα ο χρυσός εμφανίζεται σε βάθος και δεν είναι σε μορφή κοιτάσματος, πράγμα που σημαίνει ότι θα γίνουν πιο βαθιά οι παρεμβάσεις. «Υπάρχουν διάφορες μεταλλοφορίες χρυσού στην περιοχή μας, δηλαδή περιοχές όπου η συγκέντρωση τους στο χώμα και στο υπέδαφος είναι μεγαλύτερη από ό.τι στον υπόλοιπό φλοιό της γης. 

Επειδή ακριβώς οι κόκκοι είναι πάρα πολύ λεπτοί απαιτείται η εκχύλιση τους με το κυάνιο και αυτό είναι το επικίνδυνο. Το βάθος δε της εξόρυξης στο Πέραμα θα φτάσει τα 250 μέτρα. Οι άνθρωποι της εταιρίας είπαν ότι δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά ένα μεγάλο νταμάρι, αλλά αυτό είναι μία υπερβολή από μέρους τους ή μία προσπάθεια σμίκρυνσης του φαινομένου παρέμβασης. Αν δεχθούμε ότι ένα μέσο νταμάρι έχει βάθος 25 μέτρα θα είναι 10 τέτοια νταμάρια μαζί». 

Ένας ακόμα κίνδυνος που προκύπτει έρχεται από τις εκρήξεις που θα προκαλούνται στο ορυχείο και πέρα από την ηχορύπανση στους γύρω οικισμούς που απέχουν περί τα 500 μέτρα θα φέρουν τεράστια σύννεφα καπνού. «Θα φεύγουν τεράστια σύννεφα καπνού και θα επηρεάσουν δραστηριότητες όπως η μελισσοκομία, η κτηνοτροφία, η γεωργία, δηλαδή ένα μεγάλο μέρος του πρωτογενούς τομέα και οι επαγγελματίες που κλάδου θα το βρουν μπροστά τους!». 

Μπροστά σε αυτούς τους κινδύνους, επιστήμονες της περιοχές ζήτησαν απαντήσεις από την εταιρία «Χρυσορυχεία Θράκης». Τα κύρια ερωτήματα που έθεσαν σε σχέση με τη επένδυση του 

Περάματος είναι τα εξής: 

Πώς χαρακτηρίζονται ποιοτικά οι προτεινόμενες εφαρμογές της εξορυκτικής και μεταλλουργικής τεχνολογίας;

Πώς προτίθενται οι εμπλεκόμενες εταιρείες να χρησιμοποιήσουν τις φυσικές πηγές (πχ. νερό) για τον Α.Σ. τους; 

Πώς προτίθενται οι εμπλεκόμενες εταιρείες να διαχειριστούν τα απόβλητα της διαδικασίας;

Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 

Ειδικά στο θέμα της χρήσης του νερού, οι απαντήσεις περί ανακύκλωσης μόνο γέλιο μπορούν να προκαλέσουν, σύμφωνα με όσα είπε ο ειδικός επιστήμονας. Το επιχείρημα της ανακύκλωσης δε στέκει. Θα χρησιμοποιούνται τεράστιες ποσότητες νερού τα οποία στο τέλος θα έχουν υπολείμματα σκόνης τόσο λεπτής όπως η υφή μίας πούδρας.  «Το πρώτο ζήτημα είναι αυτό του νερού. Και πολύ νερό χρειάζεται για την επένδυση και από την άλλη πλευρά το νερό δεν είναι ασφαλές. 

θα χρησιμοποιούν γύρω στους 3.500 τόνους την ημέρα νερό από τα οποία ένα μεγάλο μέρος δεσμεύονται ότι θα το ανακυκλώνουν. Ανακύκλωση μπορεί να γίνει μέχρι ενός σημείου που σημαίνει τη χρήση και άλλων χημικών ουσιών, οι οποίες θα μένουν μέσα σε αυτό το νερό και επιπλέον το συγκεκριμένο νερό δε θα μπορεί να έχει χρήση  για πάντα. Επομένως η εταιρία αργά ή γρήγορα  θα έχει χρησιμοποιήσει μια τεράστια ποσότητα νερού που θα είναι άχρηστη για οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα και δεν έχει υποδείξει έναν τρόπο διαχείρισης αυτού του νερού». Τα ερώτημα είναι απλά: Πόσο νερό μπορεί να διαθέσει η τοπική κοινωνία για να εξορύξουν  οι Καναδοί χρυσό της θρακικής γης; Που θα αποθηκευτεί το «άχρηστο» νερό που θα περιέχει τοξικές ουσίες, ύστερα από πολλούς κύκλους χρήσης. 

ΤΟ ΚΥΑΝΙΟ 

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα αφορά τη χρήση κυανίου, καθώς κανένας δε διασφαλίζει την περιοχή μας από κάποιο ατύχημα. «Υδροκυάνιο θα παράγεται μέσα στις εγκαταστάσεις σαν μέρος της μεταλλευτικής δραστηριότητας, αυτό το αναφέρει  και η μελέτη περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων. 

Μάλιστα αυτό το κυάνιο θα είναι σε τέτοιες ποσότητες που θα μπορεί να το αντιληφθεί κανείς με την οσμή (μυρίζει πικραμύγδαλο) και μάλιστα σε επίπεδα που θα μπορούσαν να μην είναι καταρχήν βλαβερά. Όμως το κυάνιο έχει μία ιδιότητα: Το υδροκυάνιο που δημιουργείται στιγμιαία και μετά προσπαθούν να το καταστρέψουν στη διάρκεια της μεταλλουργικής διαδικασίας, σε θερμοκρασία 26 βαθμών Κελσίου, από το διάλυμα περνάει στην ατμόσφαιρα σαν αέριο. 

Αυτό το κυάνιο είναι ιδιαίτερα επίφοβο γιατί ο άνθρωπος μπορεί να το εισπνεύσει. Ένας μέρος του μπορεί να καταστραφεί στην ατμόσφαιρα από την επίδραση του ήλιου, αλλά μπορεί να επανέλθει στη γη μέσα από τη βροχή και αυτό είναι ένα ζήτημα. Το κυάνιο εκτοπίζει το οξυγόνο από τον οργανισμό μας, του προκαλεί συμπτώματα ασφυξίας. Σε πολύ βαριά έκθεση σε μεγάλες ποσότητες, είναι σαν ο ίδιος άνθρωπος να παθαίνει   ένα βαρύ εγκεφαλικό που καταλαμβάνει όλον τον εγκέφαλο και ταυτόχρονα ένα βαρύ έμφραγμα το οποίο καταλαμβάνει όλον τον καρδιακό ιστό. 

Σε μικρότερες εκθέσεις, χρόνιες ωστόσο, όπως συμβαίνει με τους εργάτες εμφανίζονται πολύ ηπιότερα συμπτώματα, αλλά επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι τέτοιοι εργάτες ζουν κατά μέσο όρο γύρω στα 20-25 χρόνια λιγότερο από άλλους συναδέλφους τους σε άλλες βιομηχανίες». 

ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ BARSKOON ΤΟΥ ΚΙΡΓΙΣΤΑΝ ΣΤΙΣ 20 ΜΑΪΟΥ 1998  

Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά του κ. Τέντε στον κίνδυνο ατυχήματος. Σε αυτό κανείς δεν μπορεί να απαντήσει είπε και ανέφερε το παράδειγμα ατυχήματος στο Κιργιστάν. Το 1998, ένα  φορτηγό ανετράπη, στον ποταμό Barskoon του Κιργιστάν, της εταιρείας Kumtor Operating Company (θυγατρική της Καναδικής Cameco). 

Η εταιρία προσπάθησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αποκρύπτοντας από την τοπική κοινωνία το ατύχημα. Το αποτέλεσμα ήταν  περισσότεροι από 2.000 ασθενείς με χαρακτηριστικά συμπτώματα δηλητηρίασης από κυάνιο. Παρά το γεγονός ότι η εταιρεία ανταποκρίθηκε άμεσα, κατέβαλε προσπάθειες και απενεργοποίησε μεγάλο μέρος του τοξικού ρύπου εντός των επόμενων 6 ωρών, ένα μέρος είχε περάσει (ακαριαία) στον υδροφόρο ορίζοντα. 

Εκτός από το θέμα της δημόσιας υγείας, η περιοχή καταστράφηκε οικονομικά διότι τα τοπικά προϊόντα δεν ήταν δεκτά στις αγορές (παρότι αποδειγμένα ασφαλή) και ματαιώθηκαν οι κρατήσεις στα ξενοδοχεία (παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις ότι ο κίνδυνος παρήλθε). Άραγε αυτό το γνωρίζουν οι ξενοδόχοι της Αλεξανδρούπολης; Αρχές Οκτωβρίου 2012, κάποιοι από τους ξενοδόχους της περιοχής της Αλεξανδρούπολης δήλωσαν εγγράφως την υποστήριξή τους στα Χρυσωρυχεία Θράκης.

Όσον αφορά στα προϊόντα της Θράκης, τον Οκτωβρίου 2012, ο διαχειριστής της εταιρείας Δουκίδης και Υιοί ΟΕ, Νίκος Δουκίδης δήλωσε ότι «στην περίπτωση που εγκριθεί και ξεκινήσει το έργο της εξόρυξης του Χρυσού, σταματάμε να αγοράζουμε το γάλα τους». Αυτή η δήλωση προκάλεσε πανικό ενώ και άλλες επαγγελματικές ομάδες εκδήλωσαν την ανησυχία τους. Πρόκειται για μελισσοκόμους της περιοχής των Σαπών, κτηνοτρόφοι, καπνοπαραγωγοί αλλά και ελαιοπαραγωγοί της περιοχής Μάκρης-Δικέλλων-Μαρωνείας, στους οποίους αναπτύχθηκε έντονος προβληματισμός και εκφράστηκε η αντίθεσή τους προς τα χρυσωρυχεία.

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 

Η εταιρία δεν δίνει σαφής απαντήσεις και στο ζήτημα της αποκατάστασης. Όπως σημείωσε ο κ. Τέντες, «το επιφανειακό χώμα της περιοχής επέμβασης φυλάσσεται στον χώρο του έργου σε σωρούς. Το φυτικό χώμα στρώνεται ξανά κατά τις εργασίες αποκατάστασης. Εάν χρειαστεί περισσότερο, τότε αυτό εισάγεται από άλλες περιοχές ακόμη και μακρινές απ’ όπου μπορεί να είναι νόμιμα διαθέσιμο. Άλλωστε υπάρχει το αρχικό ποσό των 8 εκατομμυρίων ευρώ που θα καλύψει το κόστος αποκατάστασης. 

Το είδος και η τελική μορφή της αποκατάστασης θα καθοριστεί σε συνεργασία με την τοπική πολιτεία, καθώς τα περιθώρια για την αναβάθμιση της περιοχής και τις μετέπειτα χρήσεις της είναι απεριόριστα». Τα ερωτήμα όμως που προκύπτει είναι εύλογο: Μπορεί ένα τέτοιο χώμα να διατηρήσει τις ιδιότητές του έπειτα από μακρόχρονη φύλαξη και έκθεση στα στοιχεία της φύσης;. Σύμφωνα με τους ειδικούς η μέθοδος της αποκατάστασης έχει αποτελέσματα υπό προϋποθέσεις σε σχετικά επίπεδες επιφάνειες. Από την άλλη δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι θα έχει επιτυχία σε μια περιοχή όπως το Πέραμα όπου υπάρχουν όξινα, σκληρά πετρώματα, απότομες κλίσεις εδάφους κλπ.

ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

Τέλος ο κ. Τέντες κατέρριψε και το μύθο των θέσεων εργασίας με την εγκατάσταση των χρυσοθήρων. Όπως είπε μία θέση εργασίας στα χρυσορυχεία, ισοδυναμεί με απώλεια θέσεων εργασίας σε τομείς όπως η κτηνοτροφία, η γεωργία, ο τουρισμός. Με τεράστιες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, με κίνδυνο κατάρρευσης του φράγματος, με καταστροφή των φυσικών πόρων όπως το νερό και τέλος με προίκα τα απόβλητα και τα τοξικά. Ποιοι συνεχίζουν να θέλουν το χρυσό στη Θράκη;

Όλγα Τσιούλφα 

http://www.xronos.gr/detail.php?ID=87780
http://eleftheriskepsii.blogspot.gr/2013/03/3500.html