Υεμένη: το μυστικό της νότιας πύλης του βασιλείου των πετρελαίων

Του ΝΑΣΙΜ ΑΛΑΤΡΑΣ
Η Υεμένη αναμφίβολα αποτελεί το πιο περίπλοκο παζλ στη Μέση Ανατολή.Τα κομμάτια του είναι ένα κι ένα. Αυτό που έκανε την πολιτική των ΗΠΑ και του πρόεδρου της Υεμένης Αλί Σάλεχ να αποτύχει, ήταν ότι επέλεξαν μόνο ένα κομμάτι του παζλ στη χώρα που ελέγχει τον κόλπο του Αντεν, άρα και το πέρασμα προς τη Διώρυγα του Σουέζ και τους κόλπους της Ακαμπα και του Εϊλάτ. Και το βασικότερο από όλα, η Υεμένη αποτελεί τη νότια πύλη του βασιλείου των πετρελαίων. Μια πύλη σαν το κουτί της Πανδώρας, που αν ανοίξει θα παρασύρει όλη την αγορά του διεθνούς εμπορίου και εδικά του πετρελαίου. Στην Υεμένη λοιπόν τώρα όλοι δρουν με ίσους όρους και ίσες δυνάμεις και όλοι έχουν συμμάχους με γεωπολιτικές στρατηγικές.


Απροετοίμαστες οι ΗΠΑ

Ο Αλί Αμπντάλα Σάλεχ ως πρόεδρος της χώρας διαθέτει κρατικό μηχανισμό που δίνει στο κόμμα του λαϊκό έρεισμα. Φαίνεται όμως να ζει, ύστερα από 32 χρόνια στην εξουσία, τις τελευταίες του μέρες και αυτό που τον απασχολεί περισσότερο είναι να αποφύγουν ο ίδιος και η οικογένειά του τη δικαστική περιπέτεια. Ποντάρει βέβαια στην αγωνία του κόμματός του να διατηρήσει ισχυρή παρουσία και στο διάδοχο πολιτικό σύστημα, καθώς και στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν ακόμα εναλλακτικές λύσεις για τη Υεμένη, ικανές να εξασφαλίζουν τον ισχυρό ρόλο που διαθέτουν εκεί, ειδικά στον κηρυγμένο πόλεμο κατά της Αλ Κάιντα και τον ακήρυχτο κατά του Ιράν.

Η πρωτοβουλία της «κοινής συνάντησης» που σχηματίστηκε το 2003, περιλαμβάνει τον Μεταρρυθμιστικό Συνασπισμό της Υεμένης (Αδελφοί Μουσουλμάνοι), το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Λαϊκό Ενωτικό Κόμμα (Νασερικό Κόμμα), το Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (Μπάαθ), το Κόμμα Δικαίου, τον Σεπτεμβριανό Συνασπισμό και τον Συναπισμό Λαϊκών Ενώσεων της Υεμένης. Είχαν συμφωνήσει από το 2003 να αποφεύγουν τον κομματικό ανταγωνισμό σε όλες τις μονοεδρικές περιφέρειες και να στηρίζουν όλοι κοινό υποψήφιο, με στόχο τον περιορισμό των εδρών του κυβερνητικού κόμματος του Αλί Σάλεχ. Η πρωτοβουλία σημείωσε τη μεγάλη της νίκη στις φοιτητικές εκλογές, ανατρέποντας για πρώτη φορά την κυριαρχία του κόμματος του Αλί Σάλεχ. Από εκεί άρχισε η νεολαία να παίρνει το πάνω χέρι μέσα στην πρωτοβουλία.

Η κοινή δράση των νέων όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης -ιδεολογικές κόντρες συνεχίστηκαν αλλά σε χαμηλή ένταση-δημιούργησε ρεύμα και μέσα στην κοινωνία της Υεμένης. Και αυτό εκφράστηκε καθαρά το 2011, όταν αποφάσισαν οι νέοι να κηρύξουν την επανάσταση κατά του καθεστώτος του Αλί Σάλεχ, τις μέρες εκείνες που Αιγύπτιοι νέοι ανέτρεπαν το καθεστώς του Μουμπάρακ και είχαν φτιάξει τη δική τους εξουσία στην πλατεία Ταχρίρ (Απελευθέρωσης). Οι νέοι της Υεμένης και συγκεκριμένα του Πανεπιστημίου της Σανάα κατέλαβαν τη διασταύρωση έξω από το πανεπιστήμιο, δημιουργώντας νέα πλατεία-εξουσία σε μία ακόμα αραβική χώρα, και την ονόμασαν πλατεία Ταγ-γήρ (Αλλαγής). Οταν άρχισε η πλατεία να γεμίζει κόσμο κατέβηκαν τα κόμματα της «κοινής συνάντησης» για να την ενισχύσουν. Εκεί άρχισαν το καπέλωμα και η καθήλωση της δυναμικής που αναπτυσσόταν σταθερά. Οι νέοι της πλατείας τότε απαίτησαν από τα κόμματα να αφήσουν την επανάσταση στα χέρια των νέων και εκείνα το έκαναν χωρίς να φέρουν καμία αντίρρηση. Η δυναμική της πλατείας πάλι πήρε ανοδική πορεία και άρχισε να δημιουργεί διασπάσεις και ρήγματα μέσα στο κυβερνών κόμμα με παραιτήσεις βουλευτών και ρήγματα μέσα στον στρατό, με στρατιώτες να πηγαίνουν με τις στολές τους και να δηλώνουν ότι τάσσονται στο πλευρό των νέων. Και τον τελευταίο καιρό ήλθε η διάσπαση μέσα στην ηγεσία του στρατού, της αεροπορίας και του ναυτικού της Υεμένης. Η πολυχρωμία στολών που γέμισε την πλατεία, παρ' ότι θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία των νέων της επανάστασης, εν τούτοις προκάλεσε πάλι έντονο προβληματισμό και ήδη άρχισαν να εκφράζονται αντιρρήσεις και ανησυχίες ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει στο καπέλωμα της πλατείας από την ηγεσία του στρατού.

Ευνοημένη η Αλ Κάιντα

Οι ένοπλοι σιίτες του Βορρά και τα μέλη της Αλ Κάιντα στον Νότο, βλέποντας το χάος που επικρατεί στη χώρα και τη διάλυση της κεντρικής εξουσίας, δυναμώνουν τη δράση τους και επεκτείνουν την εμβέλεια της πολιτικής και στρατιωτικής τους δύναμης. Ηδη μέλη της Αλ Κάιντα κατέλαβαν σχεδόν το νομό Αμπιάν και κατέσχεσαν πολύτιμο στρατιωτικό υλικό από το εργαστάσιο πυρομαχικών στην περιοχή Χάνφαρ κοντά στην πόλη Τζαάρ. Η Αλ Κάιντα της Υεμένης γνωρίζει ότι ο Αλί Σάλεχ σκοπίμως αφήνει το χάος να μεγαλώνει στη χώρα, ελπίζοντας πως μόνο έτσι μπορεί να αναγκάσει τις ΗΠΑ να παρέμβουν υπέρ του. Οι ΗΠΑ, από την άλλη γνωρίζουν ότι στη φάση αυτή οποιαδήποτε ανοιχτή στήριξη προς το Αλί Σάλεχ επιταχύνει τη διαδικασία ανατροπής του, πριν τελειώσουν την επεξεργασία πολιτικής λύσης.
http://www.enet.gr/