NEW YORK TIMES ΣΚΆΝΔΑΛΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΉΣ ΠΑΡΕΝΌΧΛΗΣΗΣ ΣΥΓΚΛΟΝΊΖΟΥΝ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΌ ΚΌΣΜΟ ΤΗΣ ΕΛΛΆΔΑΣ
ΑΘΗΝΑ - Λιγότερο από ένα μήνα μετά τους ισχυρισμούς για σεξουαλική επίθεση από έναν Έλληνα πρωταθλητή ιστιοπλοΐας ώθησε μια εθνική αναγνώριση σε ένα θέμα που θεωρείται από καιρό ταμπού, ο ελληνικός κόσμος των τεχνών έχει παρασυρθεί από μια σειρά από κατηγορίες και αρνήσεις.
Ορισμένοι διάσημοι ηθοποιοί και σκηνοθέτες έχουν κατηγορηθεί για παρενόχληση ή επίθεση και απομακρύνονται από παραγωγές υψηλού προφίλ. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του διάσημου Εθνικού Θεάτρου παραιτήθηκε εν μέσω μιας σειράς αναφορών που τον κατηγορούσαν για σεξουαλική κακοποίηση και παρενόχληση, τις οποίες αρνήθηκε οργισμένα.
Το μεγαλύτερο μέρος των κατηγοριών - τόσο από άνδρες όσο και από γυναίκες - εμφανίστηκαν σε δημοσιεύματα. Οι εισαγγελείς στην Αθήνα χειρίζονται τις πιο σοβαρές υποθέσεις και έχουν δεσμευτεί να διερευνήσουν όλους τους αξιόπιστους ισχυρισμούς.
Ένας δικαστικός αξιωματούχος, ο οποίος θα μιλούσε μόνο με την προϋπόθεση της ανωνυμίας, είπε ότι περίμενε να υπάρξουν περισσότερες υποθέσεις, αν και δεν ήταν σαφές πόσες θα πήγαιναν σε δίκη, δεδομένου του χρόνου που πέρασε από τα φερόμενα περιστατικά και την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων.
Τον περασμένο μήνα, η Σόφια Μπεκατόρου, μια Ολυμπιακή πρωταθλητής ιστιοπλοΐας το 2004 και ένας από τους πιο δημοφιλείς αθλητές της χώρας, κατηγόρησε δημόσια έναν κορυφαίο ιστιοπλοϊκό αξιωματούχο ότι την κακοποίησε σεξουαλικά το 1998. Ήταν η πρώτη κατηγορούμενη σεξουαλική επίθεση και κατάχρηση εξουσίας Η Ελλάδα από το κίνημα #MeToo συγκλόνισε τις καθιερωμένες δομές εξουσίας σε πολλές άλλες χώρες.
Η απόφασή της να μιλήσει άνοιξε τις πύλες για παρόμοιες αξιώσεις και προκάλεσε μια ασυνήθιστα ανοιχτή και παθιασμένη συζήτηση για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση στην Ελλάδα, όπου, σύμφωνα με μελέτες, έως και εννέα στις 10 γυναίκες αντιμετωπίζουν ανεπιθύμητες εξελίξεις στα μέσα ενημέρωσης, τον αθλητισμό, την πολιτική και άλλα ανδροκρατούμενοι τομείς.
Στον κόσμο των παραστατικών τεχνών, λένε οι επαγγελματίες, το πρόβλημα είναι οξύ και οι άνδρες στοχεύονται επίσης.
Η ένωση Ελλήνων ηθοποιών έχει λάβει εκατοντάδες τηλεφωνήματα τις τελευταίες ημέρες από επαγγελματίες που ισχυρίζονται κακοποίηση.
Ο Σπύρος Μπιμπίλας, επικεφαλής του σωματείου, είπε στην ελληνική τηλεόραση ότι οι ηθοποιοί τον χαρακτήρισαν «λυγμό», προσθέτοντας ότι πολλά από τα φερόμενα επεισόδια εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας, όταν η εργασιακή ανασφάλεια κορυφώθηκε και οι άνθρωποι ήταν ιδιαίτερα ευάλωτοι.
Σε μια δήλωση νωρίτερα αυτό το μήνα, μια άλλη ένωση που εκπροσωπούσε φοιτητές δράματος στο Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας κατήγγειλε «αμέτρητες περιπτώσεις εκφοβισμού στο χώρο εργασίας και σεξιστικής βίας» καθώς και ρατσισμό, ομοφοβία και άλλες μορφές διακρίσεων.
Σε απάντηση των καταγγελιών, το υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας δήλωσε ότι επιβλέπει μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός κώδικα συμπεριφοράς για τα κρατικά πολιτιστικά ιδρύματα. Το υπουργείο προέτρεψε την εθνική ένωση φορέων να αναφέρει τυχόν περιπτώσεις κακοποίησης στις αρχές.
«Υπάρχει μηδενική ανοχή απέναντι στην κατάχρηση εξουσίας, σεξουαλική παρενόχληση, εκφοβισμό, διακρίσεις και κάθε μορφή βίας», ανέφερε σε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ο αναπληρωτής υπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλαος Γιατρομανωλάκης. «Ο πολιτιστικός τομέας είναι και πρέπει να παραμείνει ένα μέρος όπου τα όνειρα, όχι οι εφιάλτες, γίνονται πραγματικότητα».
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του διάσημου Εθνικού Θεάτρου της χώρας, Δημήτρης Λιγνάδης, παραιτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου μετά από αναφορές που υποδηλώνουν ότι παρενόχλησε σεξουαλικά νέους ηθοποιούς. Αρνήθηκε αυτές τις αναφορές. Από τότε που παραιτήθηκε, περισσότερες αναφορές σεξουαλικής κακοποίησης εναντίον του.
Στην επιστολή παραίτησής του, η οποία δημοσιοποιήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, ο κ. Λιγνάδης αναφέρθηκε σε «τοξικό κλίμα φήμων».
Ο δικηγόρος του, Νίκος Γεωργουλέας, δήλωσε ότι ο κ. Λιγνάδης στοχεύει και κακομεταχειρίζεται άδικα. Από την παραίτησή του, αφίσες με τη φωτογραφία του έχουν επικολληθεί σε στάσεις λεωφορείων στο κέντρο της Αθήνας, προειδοποιώντας ότι θα «πληρώσει για τα πάντα».
«Νιώθει σαν να είναι στο μάτι αυτής της καταιγίδας, με νέες φήμες να αναδύονται καθημερινά», είπε ο κ. Γεωργούλιας τηλεφωνικά, προσθέτοντας ότι ο κ. Λιγνάδης ήταν έτοιμος να «προσφέρει οποιεσδήποτε εξηγήσεις είναι απαραίτητες» στους εισαγγελείς.
Τα μηνύματα που στάλθηκαν στους λογαριασμούς Facebook άλλων επαγγελματιών που αντιμετώπιζαν κατηγορίες δεν απαντήθηκαν και οι περαιτέρω προσπάθειές τους να επιτευχθούν ανεπιτυχείς.
Ο Χάρης Τζορτζάκης, ένας από τους τρεις άντρες ηθοποιούς που κατηγόρησαν τον σκηνοθέτη Κώστα Ζάπας για σεξουαλική παρενόχληση, μίλησε για «ομέρα» στη βιομηχανία, χρησιμοποιώντας τη λέξη για τον κώδικα σιωπής της Μαφίας.
Σε δήλωση στη σελίδα του στο Facebook στις 30 Ιανουαρίου, ο κ. Ζάπας αντέκρουσε τους ισχυρισμούς.
«Δεν έχω πιέσει ποτέ κανέναν να συμπεριφερθεί με τρόπο που δεν επιθυμεί», έγραψε.
Ο κ. Τζορτζάκης είπε στην ελληνική τηλεόραση την περασμένη εβδομάδα, «Φοβόμαστε να ονομάσουμε ονόματα σε περίπτωση που μας μηνύσουν ή ποιος ξέρει τι άλλο.» Κάλεσε το Υπουργείο Πολιτισμού να καταστήσει σαφές ότι υποστηρίζει τα θύματα.
Τρεις ηθοποιοί εξέδωσαν κοινή δήλωση στα τέλη Ιανουαρίου κατηγορώντας τον Κώστα Σπυρόπουλο, έναν ηθοποιό και σκηνοθέτη, για σεξουαλική παρενόχληση. Εκδίδει δήλωση στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης μέσω του δικηγόρου του ζητώντας συγγνώμη για προσβολή του καθενός, και στη συνέχεια ζήτησε διαταγή εναντίον ελληνικών τηλεοπτικών καναλιών για να τους απαγορεύσει να αναφέρουν το όνομά του σε συνδυασμό με την προβολή της δήλωσης, λέγοντας ότι ήταν ψευδής και παραβίασε τα δικαιώματά του.
Η Τζένη Μποτσί, μία από τις τρεις ηθοποιούς, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της στην κα Μπεκατόρου για το ότι έσπασε μια ευρύτερη σιωπή. Η κα Μποτσί ήταν μια από τις πολλές που είπε ότι η κα Μπεκατόρου τους είχε εμπνεύσει να προχωρήσουν.
«Δεν ξέρει πόσο καλά έχει κάνει», είπε η κα Μποτσί στην ελληνική τηλεόραση. «Άνοιξε έναν δρόμο και ευτυχώς εκμεταλλευτήκαμε την ευκαιρία.»
Επτά ηθοποιοί έχουν κατηγορήσει έναν άλλο εξέχοντα σκηνοθέτη και ηθοποιό, Γιώργο Κιμούλη, για λεκτική και σωματική κακοποίηση, αν και όχι σεξουαλική παρενόχληση. Έχει απορρίψει τις κατηγορίες ως «απαράδεκτες και ψευδείς» και μήνυσε τουλάχιστον μία από τις ηθοποιούς.
Ωστόσο, οι διοργανωτές του δημοφιλούς Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου έχουν απομακρύνει τον κ. Κιμούλη από ένα έργο που έχει προγραμματιστεί να προβληθεί στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου αυτό το καλοκαίρι.
Σε μια δήλωση, οι διοργανωτές δήλωσαν ότι ενήργησαν λόγω της «βαριάς σκιάς των πρόσφατων εξελίξεων».
Ενώ οι δημόσιες κατηγορίες και οι επακόλουθες αποχωρήσεις έχουν προκαλέσει αναταραχή στον κόσμο των τεχνών, παρέμεινε ασαφές εάν θα μπορούσαν ποτέ να ασκηθούν δικαστικές διαφορές στα δικαστήρια.
Το κύριο πρόβλημα για τους κατηγορούμενους, σύμφωνα με νομικούς εμπειρογνώμονες, είναι ότι πολλές από τις φερόμενες καταχρήσεις χρονολογούνται από χρόνια και η δίωξη μπορεί να περιορίζεται από το καταστατικό της χώρας.
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ο βιασμός μπορεί να διωχθεί έως και 15 χρόνια. Όσον αφορά τη σεξουαλική παρενόχληση, το αδίκημα λήγει τρεις μήνες μετά το συμβάν, εάν δεν αναληφθεί νομική ενέργεια.
Αν και ξεκίνησε μια συζήτηση για την τροποποίηση του νόμου για την ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων σεξουαλικών εγκλημάτων, νομικοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι φαίνεται απίθανο η κυβέρνηση να κάνει οποιεσδήποτε σαρωτικές αλλαγές.
Ακόμη και η υπόθεση της κυρίας Μπεκατόρου, η οποία πυροδότησε το τρέχον κύμα κατηγοριών, έχει εκκρεμεί από εισαγγελείς.
Η κα Μπεκατόρου είπε ότι γι 'αυτό ήταν σημαντικό για τα θύματα να «σπάσουν τη σιωπή τους χωρίς καθυστέρηση».
Η Πρόεδρος της Κατερίνας Σακελλαροπούλου της Ελλάδας εξέφρασε την «μεγάλη της ανησυχία» για το κύμα των κατηγοριών.
«Το σημαντικότερο όφελος αυτής της δύσκολης περιόδου για το θέατρο, και για άλλους τομείς των τεχνών και άλλων τομέων, είναι η απομάκρυνση του φόβου», είπε. Ήταν εξίσου σημαντικό, είπε, ότι η δικαιοσύνη παρέχεται «προκειμένου να αποκατασταθεί η αξιοπρέπεια και η επιρροή των προσωπικοτήτων και των θεσμών που η κοινωνία χρειάζεται τόσο πολύ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου