Η άλωση της Ελληνικής παραγωγής από την Ε.Ε

Γράφει ο «Αναγνώστης»

Αγαπητοί Συνέλληνες, φτάσαμε στο σημείο να εισάγουμε και ζάχαρη, κι οι πολιτικοί να μας εκβιάζουν με πείνα αν δεν παίρνουμε κάθε μήνα την «δόση» μας. Γι' αυτόν τον λόγο, δεν θα γράψω περισσότερα, αλλά θα....
παραθέσω το link μιας ιστοσελίδας, για να καταλάβουν οι Έλληνες τα απατηλά προσωπεία της Ε.Ε και τους μασκοφόρους της πολιτικής που μας βυθίζουν στην ανέχεια.
 

http://www.sp-ebz-plati.gr/index.php/2011-03-22-11-20-37/352-2011-05-25-14-24-59 

 

 http://ksipnistere.blogspot.com/2011/11/blog-post_6937.html

 

Διαβάστε το και εδώ

 Πίκρα η ζάχαρη!

Πωλητήριο στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης

Πώς η κραταιά μέχρι πρότίνος ελληνική βιομηχανία ζά­χαρης κατέρρευσε και απειλείται πλέον με πλήρη αφανισμό; Πώς, από τα 10 εκατ. κέρδη που έγραφε το 2005 στον ισολογισμό της, έφτασε σήμερα να κλείνει τα εργο­στάσια της, την ώρα μάλιστα που οι διεθνείς τιμές του προϊόντος έχουν απογειωθεί;  Πώς από τα 400.000 στρέμματα τεύτλων απέμειναν 55.000, οι 1.320 μόνιμοι ερ­γαζόμενοι έγιναν μόλις 428, πώς οι 320.000 τόνοι παραγωγής μειώθηκαν σε 35.000 και πώς ναυάγησε κι αυτό ακόμα το σχέδιο παραγωγής βιοκαυσίμων; Και, τελικά, ποιοι και πώς αντικατέστησαν το πρόσημο «συν» με «μείον»; Έχουμε και λέμε: Η Κοινή Αγροτική Πολιτική που διέταξε. Οι ελληνικές κυβερνήσεις που εκτέλεσαν. Οι τραπεζίτες που εξυπηρετήθηκαν. Το λόμπι των πετρελαιάδων που επέ­βαλαν. Οι κομματικοί «κουμπάροι» που άλωσαν. Μια υπό­θεση που δεν καταπίνεται ούτε με κάμποσα κουταλάκια ζάχαρης. Που κι αυτή εισαγωγής είναι πια.

Το 2006 είναι έτος καμπή για την ελληνική ζάχαρη. «Τότε η Ε.Ε. αναθεώρησε την Κοινή Αγροτική Πολιτική της. Τότε αποφασίστηκε ότι η τευτλοπαραγωγή   θα   περιοριστεί   σε μια  στενή   λωρίδα   μεταξύ Λονδίνου   και  Πράγας.
Τότε αποφασίστηκε ότι ο ευρωπαϊκός νότος θα χαθεί.

Λιγοστό το

εμπόρευμα στο εργοστάσιο στο Πλατύ Ημαθίας. Λιγοστές οι καλλιέργειες τεύτλων, λιγοστή η παραγωγή, λιγο­στοί και οι εργάτες. Η μεγάλη περιπέτεια της ζάχαρης ξεκίνησε το 2006, όταν η Ελλάδα αποδέχθηκε τη μείωση της παραγωγής της από τους 320.000 τόνους το χρόνο στους 158.000. Τότε υπερκάλυπτε τις ανάγκες της εσωτερικής αγοράς. Σήμερα μόλις και μετά βίας ικανοποιεί ένα μικρό ποσοστό της. Ο δρόμος προς τις εισαγωγές (Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία κ.ά.) έχει ανοίξει.

Η ελληνική ζάχαρη κατάφερε να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό της ελεύθερης αγοράς την τελευταία 20ετία. Ως τη χρονιά που κλήθηκε να εφαρμόσει τις ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες ήταν μια υγιής επιχείρηση, με σύγχρονες εργοστασιακές εγκαταστάσεις, μηδενικά χρέη και κέρδη που το 2005 έφτασαν τα 10 εκατ. ευρώ. Έναν χρόνο μετά, με αντάλλαγμα 87 εκατ. ευρώ που πήρε απ' το κοινοτικό ταμείο, η Ελλάδα έκλει­σε τα δύο από τα πέντε εργοστάσια της: το ιστορικά πρώτο της Λάρισας (είχε πρωτολειτουργήσει το 1961) και της Ξάνθης (είχε ανοίξει τις πύλες του το 1972). Σήμερα, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η αντίστροφη μέτρηση φαίνεται πως έχει αρχίσει για τις μονάδες Σερρών και Ορεστιάδας. Αυτήν την εβδομά­δα αναμένεται να συνεδριάσει το Δ.Σ. της εταιρείας για να εξετάσει το κλείσιμο της πρώτης και έπεται η δεύτερη... θυσία αυτήν τη φορά στην «εξυγίανση» της Αγροτικής Τράπεζας.

    

 

     

              

  

Βαθιά μέσα στην τσιμεντένια καρδιά του δεν φτάνει κανένας ήχος. Ούτε οι κραυ­γές των διαδηλωτών από το Αλγέρι που ζητάνε ζά­χαρη. Ούτε οι φωνές των απεργών από τη Θεσσαλονίκη που ζητάνε δουλειά. Ούτε οι στριγκλιές των υπουργών από την Αθήνα που ζητάνε φράγκα. Εδώ απλώνεται μια αλλόκοσμη σιωπή. Τα πόδια βουλιά­ζουν σε ένα μαλακό χιόνι, τα μάτια βλέπουν μονάχα λευκό, τα ρούχα σου γίνονται άσπρα κι αυτά, λες κι είσαι σ' ένα μαγικό χωριό όπου χιονίζει παντού ζάχαρη άχνη. Μοσχοβολάει και θα ήταν όλα λουκουμαδένια αν δεν περ­πατούσε αυτός ο εργάτης δίπλα σου. «Την αγαπάω μ'έναν περίεργο τρόπο. Είναι παράξενη - μόλις έρθει σε επαφή με κάτι σκλη­ρό θρυμματίζεται κι αν συναντήσει την ελάχιστη υγρασία κρυσταλλιάζει. Είναι η μόνη που δεν έχει ημερομηνία λήξης, μαζί με το μέλι. Πέ­ρασα μαζί της 20 χρόνια από τη ζωή μου. Τώρα φαίνεται πως όλα τελειώνουν». Ο Δημήτρης που περπατάει δίπλα μου στην καρδιά του με­γαλύτερου σιλό των Βαλκανίων είναι ένας από τους ελάχιστους εργάτες που έχουν απομείνει στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης.
Από τη Λάρισα και κάτω οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε καν ότι η Ελλάδα παράγει ζάχαρη, πόσο μάλλον ότι η ΕΒΖ είναι η με­γαλύτερη αγροτική βιομηχανία της χώρας.
Αλλά για τους Βορειοελλαδίτες η ζάχαρη και τα ζαχαρότευτλα υπήρξαν για δεκαετίες όχι μόνο πηγή εισοδήματος, αλλά και εικόνα της καθημερινότητάς τους. «Θυμάμαι ακόμα αχα­νείς κάμπους φυτεμένους και μετά ουρές τα φορτηγά να στέκονται έξω από τα εργοστά­σια» μου λέει ο Στράτος, καθώς οδηγούμε προς Σέρρες. Σήμερα, από τη Λάρισα ως την Ορε­στιάδα περίπου 30.000 άνθρωποι ζουν από τον κύκλο εργασιών της ζάχαρης: αγρότες που φυτεύουν τεύτλα, άλλοι που τα βγάζουν με μηχανήματα από τα χωράφια, μεταφορείς, μηχανικοί, συντηρητές μηχανημάτων και, φυσι­κά, οι μόνιμοι κι οι εποχιακοί εργάτες των ερ­γοστασίων. Όσων απέμειναν, δηλαδή: από τα πέντε, σήμερα λειτουργούν μόνο τρία στην Ελλάδα και πολλοί φοβούνται πως αύριο δεν θα υπάρχουν ούτε αυτά. Σέρρες, Πλατύ Ημαθίας, Ορεστιάδα επιβιώνουν. Λάρισα και Ξάν­θη θυσιάστηκαν ήδη. Άλλα δύο απομένουν στη Σερβία - μνημεία της ισχυρής Ελλάδας και κράχτες για τον υποψήφιο αγοραστή που αναζητείται ασμένως σε Ανατολή και Δύση. Διότι πουλάμε. Όπως πουλάμε λιμάνια, δρόμους, τρένα, ρεύμα, έτσι ακριβώς πουλά­με και τα εργοστάσια της ζάχαρης. Όχι ακρι­βώς εμείς, το ελληνικό δημόσιο δηλαδή, αλλά η Αγροτική Τράπεζα, στην οποία ανήκει η βιο­μηχανία και η οποία είναι δημόσια. Κατά τα άλλα, η ΕΒΖ δεν είναι δημόσια περιουσία, αφού τύποις είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαί­ου. Τουλάχιστον, γι' αυτό προσπαθούν να πεί­σουν σωρεία δημοσιευμάτων το τελευταίο τρίμηνο. Γι' αυτό ακριβώς προσπαθεί να με πεί­σει κι ο πρόεδρος της ΕΒΖ ένα βροχερό μεση­μέρι στη Θεσσαλονίκη.
«Πρέπει να καταλάβετε πως η Αγροτική Τράπεζα είναι υποχρεωμένη λόγω του μνη­μονίου να εξυγιανθεί. Και για να συμβεί αυτό οφείλει να πουλήσει τις θυγατρικές της» μου εξηγεί ο κ. Χρυσόστομος Γερούκης. Θυγα­τρικές με προβλήματα όπως η ΣΕΚΑΠ, άλλες σε οριακό σημείο, όπως η ΕΛΒΙΖ (Ελληνική Βιομηχανία Ζωοτροφών), και άλλες απολύτως κερδοφόρες, όπως η Δωδώνη. Πόσο τραγικό μπορεί να είναι αυτό, όταν από καιρού εις και­ρόν ακούμε ότι πρόκειται να πωληθεί η ίδια η Αγροτική Τράπεζα, στην οποία το 65% των α­γροτών της χώρας έχει υποθηκεύσει τα σπί­τια και τα χωράφια του;
«Ε, λοιπόν, είναι τραγικό αυτό που συμβαί­νει, γιατί η δική μας περίπτωση είναι σε μι­κρογραφία αυτό που συμβαίνει στη χώρα» θα μου πει ο Μανώλης Λαγογιάννης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα γραφεία τους στη Θεσσαλονίκη. «Έχουν υπογράψει

Γεννήθηκε τη δεκαετία του '60, πασπαλίζοντας με γλύκα το όνειρο της ελληνικής εκβιομηχάνι­σης. Η ιστορία της ΕΒΖ θα μπορούσε να είναι μια ιστορία χωρίς ημερομηνία λήξης, όπως και το ίδιο το προϊόν που παράγει. Κι όμως, κάποιοι αποφάσι­σαν διαφορετικά........

ένα μνημόνιο και το ακολουθούν σαν τυφλο­σούρτη. Κι ούτε που τους απασχολεί αν από αυτά τα εργοστάσια ζουν χιλιάδες άνθρωποι, αν η ζάχαρη είναι στρατηγικό προϊόν, αν η τιμή της έχει ανεβεί στα ύψη τους τελευταίους μή­νες, τόσο ώστε αν κρατούσαμε τα εργοστά­σια όχι μόνο θα εξοφλούσαμε τα χρέη, αλλά θα έβγαζε και κέρδος. Σκέψου ότι την ίδια στιγ­μή που ο πρόεδρος της ΑΤΕ ανακοίνωνε την πώληση της ΕΒΖ, χιλιάδες άνθρωποι στο Αλγέ­ρι διαδήλωναν ζητώντας ζάχαρη.
Κι εμείς την πουλάμε μπιρ παρά...»
Το επόμενο πρωινό μάς βρίσκει στις Σέρ­ρες. Πατρίδα του θείου Καραμανλή που εγκαι­νίασε τη βιομηχανία στιςαρχές του '60 και του ανιψιού Καραμανλή που της έβαλε την ταφό­πλακα μισό αιώνα μετά. Ο Χριστόδουλος Βαρκάκης είναι ο «πρόεδρος των εργαζομένων που απέμειναν», όπως μου συστήνεται. Περ­πατάμε μέσα σε μια αχανή  αποθήκη, ανάμε­σα σε παλέτες φορτωμένες μέχρι την οροφή με πακέτα ζάχαρης. «Κάποτε εδώ μέσα δεν μπορούσες να στρίψεις και τώρα μπαίνουν ολόκληρα φορτηγά. Ξέρεις τι άλλο φτιάχνεις από τα τεύτλα, εκτός από ζάχαρη; Μελάσα, ζωοτροφές, οινόπνευμα, μέχρι και βιοκαύσιμα. Όλα αυτά φυσικά σε μια άλλη χώρα. «Εδώ ζούμε τη γελοιότητα από τη μια να βγαίνει ο πρωθυπουργός και να ζητά

αύξηση της παραγωγικότητας κι από την άλλη να που­λάει για ένα κομμάτι ψωμί ό,τι θα μπορούσε να είναι παραγωγικό. Αυτό που συμβαίνει με τη ζάχαρη είναι σκανδαλώδες. Σύσσωμη η αντιπολίτευση, από το ΛΑΟΣ ως τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, κι από τη ΝΔ ως τη ΔΗΣΥ έχουν υποβάλει ερωτήσεις στη Βουλή. Η τιμή της ζάχαρης φέτος έπιασε ιστορικό υψηλό 30 ετών κι αναμένεται να ανέβει κι άλλο. Η παραγωγή της Βραζιλίας έχει καταστραφεί από την όξι­νη βροχή, της Ινδίας από καύσωνα, της Αυ­στραλίας από πλημμύρες, της Ρωσίας από πυρ­καγιές. Οι μεγαλύτεροι παίκτες στο χρηματιστήριο είναι εκτός. Φαντάσου πόση ζήτηση

έχει, που ενώ στην Ε.Ε. υπάρχει ποσόστωση στην παρα­γωγή, πριν από λίγες μέρες η αρμόδια επίτρο­πος ανακοίνωσε πως επιτρέπει στα κράτη μέλη να διαθέσουν στην αγορά ποσότητες και πάνω από όσο τους επιτρέπεται. Κι εμείς πουλάμε...»
«Δεν είναι τυχαίο που όσο κι αν ψάξεις στα εργοστάσια δεν θα βρεις ούτ' έναν αριστερό. Οι περισσότεροι ήμασταν δεξιοί στα μέρη μας, αλλά τώρα πια; Τώρα θα πάμε και με το ΠΑΜΕ και με τους αριστεριστές και με τους αναρχι­κούς. Μ'όποιον, δηλαδή, καταλαβαίνει πως η ζάχαρη δεν είναι της τράπεζας, δεν είναι του

Ποσόστωση επί της παραγωγής των χωρών μελών, μείωση επιδότησης στους τευτλοπαραγωγούς 45% εισφορά επί της ποσόστωσης (110 - 170 € για κάθε παραγόμενο τόνο) υπέρ του γεωργικού ταμείου της Ένωσης. Με τη νέα ΚΑΠ κερδισμένος βγήκε ο ευρωπαϊκός βορράς. Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία κατέχουν πλέον το 75 % της ευρωπαϊκής αγοράς.

υπουργού, είναι του ελληνικού λαού». Ο εξα­γριωμένος άνθρωπος που κάθεται απέναντι μου λέγεται Στέργιος Στράντζαλης και με βομ­βαρδίζει με αριθμούς για να μου αποδείξει πως «μπλε και πράσινοι ξεπούλησαν την αγροτική βιομηχανία της χώρας». Τα νούμέρα είναι όντως σοκαριστικά. Πολύ περισσότερο σοκαριστικές θα είναι οι ερμηνείες τους λίγο αργότερα. Ας μείνουμε στους αριθμούς για την ώρα:

• • Στην ακμή της η βιομηχανία απασχολούσε 1.320 μόνιμους εργαζόμενους και σήμερα 428. Οι εποχικοί έφταναν τους 3.700 και σή­μερα έχουν απομείνει 1.000.
• • Οι καλλιεργητές τεύτλου ήταν 9.000 και τώρα δεν ξεπερνούν τους 2.000. Μέχρι το 2006 καλλιεργούσαν 400.000 στρέμματα. Φέ­τος δεν ξεπέρασαν τα 55.000.
• • Πριν από το 2006 τα εργοστάσια υπερκάλυπταν τις εθνικές ανάγκες, παράγοντας 320.000 τόνους ζάχαρη το χρόνο. Φέτος εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεράσουν τους 35.000.

Το 2006 είναι το έτος καμπή για την ελλη­νική ζάχαρη. «Τότε η Ε.Ε. αναθεώρησε την Κοινή Αγροτική Πολιτική της. Τότε αποφασί­στηκε ότι η τευτλοπαραγωγή θα περιοριστεί σε μια στενή λωρίδα μεταξύ Λονδίνου και Πρά­γας. Τότε αποφασίστηκε ότι ο ευρωπαϊκός νό­τος θα χαθεί» λέει ο Δρ Πασχάλης Χριστοδούλου, χημικός μηχανικός, με πάνω από 100 δημοσιεύσεις σε έγκριτες επιστημονικές επι­θεωρήσεις για τη ζάχαρη. «Η ΕΟΚ ιδρύθηκε από έξι χώρες και έθεσε ως ένα από τα κύρια πολιτικά καθήκοντα της την ΚΑΠ, που θα εξα-
σφάλιζε στους αγρότες ένα λογικό επίπεδο ζωής και στους καταναλωτές καλής ποιότη­τας τροφή σε λογικές τιμές. Οι εθνικές αγρο­τικές πολιτικές καταργήθηκαν. Το 2006 η Ε.Ε. αποφάσισε να εφαρμόσει την πολιτική everything but arms, να εξάγει δηλαδή σε τρίτες χώρες τα πάντα εκτός από όπλα, με αντάλ­λαγμα την εισαγωγή ζάχαρης από αυτές».
Εξι χιλιάδες ευρωπαίοι καλλιεργητές συγκε­ντρώθηκαν έξω από την έδρα της Ευρω­παϊκής Επιτροπής τον Ιούλιο του 2005, βά­ζοντας κυριολεκτικά το κεφάλι τους στην γκιλοτίνα που είχαν φέρει μαζί τους. Ζητού­σαν να μην αλλάξει η πολιτική για τη ζάχαρη και υποστήριζαν πως οι νέες ρυθμίσεις θα θέ­σουν εκτός παραγωγής 120.000 αγρότες και θα ρίξουν στην ανεργία 150.000 εργαζόμε­νους. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική πέρασε, φυ­σικά, κι όλα τα άλλα είναι Ιστορία... Πώς υλο­ποιήθηκε η πολιτική αυτή;

• • Η Ε.Ε. έθεσε ποσόστωση επί της παραγω­γής των κρατών μελών της - στην Ελλάδα δόθηκε δικαίωμα παραγωγής 158.000χιλιάδων τόνων (ενώ μέχρι τότε μπορούσε να παράγει 320.000).
• • Μείωσε την τιμή που έδινε στους αγρότες της για να βάζουν τεύτλα κατά 45%.
• • Επέβαλε εισφορά επί της ποσόστωσης: κάθε χώρα για κάθε τόνο ζάχαρης που παρά­γει θα έπρεπε να πληρώνει 110-170 € υπέρ του γεωργικού ταμείου της Ένωσης.
• • Με τους πόρους αυτού του ταμείου η Ένωση έδινε κίνητρο σε χώρες να αποχωρήσουν

«Υπόγραψαν ένα μνη­μόνιο και το ακολου­θούν σαν τυφλοσούρτη.
Κι ούτε που τους απασχολεί ότι απ' αυτά τα εργοστάσια ζουν χι­λιάδες άνθρωποι, ότι η τιμή της ζάχαρης έχει ανεβεί τόσο που αν κρατούσαμε τα εργο­στάσια όχι μόνο θα εξοφλούσαμε τα χρέη, αλλά θα έβγαινε και κέρδος. Κι εμείς τα πουλάμε μπιρ παρά...»

Ζάχαρη: Το «κλειδί» στη διατροφική κρίση
«Φέρτε μας ζάχαρη», κραύγαζαν οι χιλιάδες αλγερινοί διαδηλωτές τον Φε­βρουάριο. Η αύξηση κατά 2 5% της τιμής της ζάχαρης και του λαδιού ήταν ίσως η βασικότερη αφορμή για το ξέσπασμα της εξέγερσης.

Από το 2007-2008, όταν ξέσπασαν πολύνεκρες κοινωνικές συγκρού­σεις σε περισσότερες από 30 χώρες που ήταν εξαρτημένες από τα εισαγό­μενα τρόφιμα (και ιδίως τα σιτηρά), η διατροφική κρίση δεν έχει κοπάσει μέχρι τις μέρες μας.
Η ζάχαρη, όπως και τα σιτηρά, είναι από τα αποκαλούμενα στρατηγικά προϊ­όντα για το καλάθι της νοικοκυράς και την αύξηση του πληθωρισμού. Στα κρά­τη όπου υπάρχει παραγωγή ζάχαρης από δημόσιο φορέα, η τιμή τη$ καθορίζε­ται από τα υπουργεία Οικονομικών για να μην επηρεαστούν οι τιμές σε ένα τεράστιο εύρος αγαθών της βιομηχανίας τροφίμων (αυτό έχει γίνει αρκετές φο­ρές και στην Ελλάδα, όταν η ζάχαρη πουλιόταν ακόμα και με ζημία). Την ώρα που οι πολυεθνικές ανακοινώνουν δυσθεώρητα κέρδη και η Παγκόσμια Τράπε­ζα πιέζει για ακόμα μεγαλύτερη φιλελευθεροποίηση των αγορών, εκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη λιμοκτονούν. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό

Τροφίμων, το 2010, οι τιμές των σιτηρών αυξήθηκαν κατά 47%, του καλαμπο­κιού κατά 50%, της σόγιας κατά 34%. Η τιμή της ζάχαρης τριπλασιάστηκε. Ο φετινός Γενάρης ήταν ο έβδομος συνεχόμενος μήνας ανατιμήσεων στα βασικά είδη τροφίμων παγκοσμίως.
«Έχουμε διαμορφώσει το παγκόσμιο σύστημα διατροφής με τέτοιον τρόπο ώστε να ευνοεί την κερδοσκοπία. Η αγροτική γη είναι καλύτερος χρυσός από ό,τι ο ίδιος ο χρυσός για τους κερδοσκόπους» λέει ο Λέστερ Μπράουν, επικε­φαλής της οργάνωσης Earth Policy Institute. Δεν είναι, επίσης, καθόλου τυχαίο πως όλα τα κράτη του κόσμου φροντίζουν να έχουν στις αποθήκες τους ζάχαρη - είτε ως ενεργειακό απόθεμα σε διάρκεια πολέμου είτε για να αντιμετωπίσουν τα κερδοσκοπικά παιχνίδια ή τις κρίσεις λόγω φυσικών καταστροφών που ανεβάζουν τις τιμές.
Και ενώ εμείς πουλάμε άρον άρον την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης για το... καλό της πατρίδας και του χρέους, οι αρμόδιοι φορείς προειδοποιούν για νέα, επερχόμενη διατροφική κρίση...

Η ιστορία της ζάχαρης
* Οι άνθρωποι στον νότιο Ειρηνικό ήταν οι πρώ­τοι που ανακάλυψαν ζάχαρη σε ζαχαροκάλαμα που μεγάλωναν στην περιοχή κατά τους προϊστο­ρικούς χρόνους.
* Η Ινδία ήταν η πρώτη χώρα που πήρε απόσταγμα από ζαχαροκάλαμα για να φτιάξει ακατέργαστη ζά­χαρη (σαρκάρα στα σανσκριτικά) το 500 π.Χ. Τον 4ο αιώνα Π.Χ. οι στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην κοιλάδα του Ινδού ποταμού ανακάλυψαν το κα­λάμι που δίνει «μέλι χωρίς μέλισσες».
* Οι Άραβες εισάγουν την τεχνογνωσία κατερ­γασίας του ζαχαροκάλαμου στη λεκάνη της Με­σογείου τον 7ο αιώνα μ.Χ. Στην κεντρική Ευρώπη η ζάχαρη γίνεται γνωστή πέντε αιώνες μετά, χάρη στους Σταυροφόρους. Η εισαγωγή γινόταν από το λιμάνι της Βενετίας. Η διάθεση της ανερχόταν σε πολύ υψηλή τιμή - από τα φαρμακεία.
* Στη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων, όταν π προμήθεια των ζαχαροκάλαμων σταμάτησε, βρέθηκε η εναλλακτική λύση των τεύτλων. Το πρώτο ζαχαρουργείο εγκαινιάστηκε το 1801 στην Κάτω Σιλεσία.


* Η χρήση της ζάχαρης δεν ήταν ευρέως διαδεδο­μένη στον ελλαδικό χώρο. Οι Έλληνες χρησιμοποι­ούσαν από αρχαιοτάτων χρόνων υποκατάστατα (νέ­κταρ των θεών, πετιμέζι, μέλι, γλυκαντικές ουσίες, σταφίδα, ρεβίθια, άνηθος).
* Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρα­τορίας τη ζάχαρη τη χρησιμοποιούμε μόνο για να φτιάξουμε τα σερμπέτια και το γλυκό ροδοζάχαρη. Τον καφέ τ

ον πίνουμε χωρίς ζάχαρη, γιατί χρη­σιμοποιούμε για την παρασκευή του το ρεβίθι που είναι γλυκό όσπριο).


* Τον 19ο αιώνα αρχίζουμε να εισάγουμε από Γαλ­λία, Αγγλία, Ολλανδία και Αίγυπτο ζάχαρη από ζα­χαροκάλαμο.


* Στα 1894 ο επιχειρηματίας Γεώργιος Ζωγράφος άρχισε να καλλιεργεί τεύτλα στο κτήμα του, στη Λαζαρίνα της Καρδίτσας. Ο σκληρός ανταγωνισμό5 της ξένης ζάχαρης, η αδυναμία καταπολέμησης των ζω­ικών εχθρών των τεύτλων και το υπέρογκο κόστος μεταφοράς τον οδήγησαν σε κλείσιμο το 1909. Έκτοτε η χώρα εισάγει ζάχαρη, επιβαρύνοντας σημαντικά το ισοζύγιο εισαγωγών - εξαγωγών.
* Το 1960 ιδρύθηκε η Ελληνική Βιομηχανία Ζά­χαρης Α.Ε. με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το

1961 λει­τούργησε το πρώτο εργοστάσιο στη Λάρισα, το 1962 στο Πλατύ Ημαθίας, το 1963 στις Σέρρες, το 1972 στην Ξάνθη και το 1975 το πέμπτο ερ­γοστάσιο στην Ορεστιάδα.
από την παραγωγή, πληρώνοντας από 600 έως 400 ευρώ για κάθε τόνο που η χώρα δεν θα παρήγαγε σε ένα βάθος 3ετίας.
Χώρες όπως η Βουλγαρία, η Λετονία, η Σλο­βενία, η Ιρλανδία σταμάτησαν εντελώς την πα­ραγωγή. Άλλες, όπως η Ουγγαρία, η Ισπανία και η Ιταλία, άρχισαν να υποπαράγουν. Κερ­δισμένες από αυτήν την πολιτική βγήκαν η Γερμανία (με ποσοστό αγοράς 46%), η Γαλλία (18%) και η Αγγλία (11%).
Τι συνέβη στην ελληνική περίπτωση; Η ΕΒΖ μέχρι εκείνη τη στιγμή είναι κερδοφόρα: εισηγμένη στο χρηματιστήριο από το 1993, το 2005 δεν χρωστάει

σε κανέναν και κλείνει τον ισολογισμό της με κέρδη πάνω από 10

εκα­τομμύρια ευρώ. «Πρώτα απ' όλα πρέπει να κα­ταλάβετε πως οι ελληνικές κυβερνήσεις χρησι­μοποιούσαν τα εργοστάσια για να εξυπηρετούν την κομματική τους πελατεία. Διόριζαν διοι­κήσεις που πολλές φορές δεν είχαν καμία γνώ­ση του αντικειμένου. Όσο η ζάχαρη ήταν μονο­πώλιο, αυτό δεν είχε δραματικές επιπτώ

σεις-αργότερα, όμως, που έπρεπε να γίνουμε ανταγωνιστικοί αποδείχθηκε πόσο ολέθριο ήταν». Ο Δημήτρης Χατζηαντωνίου, ένας από τους πρώτους εργαζόμενους στην εταιρεία, υπήρ­ξε και τεχνικός διευθυντής όλων των εργο­στασίων. Σήμερα είναι ο πρόεδρος των συντα­ξιούχων. «Οι διοικούντες ενδιαφέρονταν για το πώς θα διορίσουν κόσμο, δεν αναλάμβα­ναν καμία ευθύνη, ένιωθαν όλοι τους περα­στικοί. Ακόμα και αποτυχημένοι επαγγελμα­τίες διορίζονταν στο Δημόσιο για να ρεφάρουν τη 

Εικόνα εγκατάλειψης στους αποθηκευτικούς χώρους των εργοστασίων σήμερα. Αν και η παραγω­γική διαδικασία ξεκινά τον Αύγουστο με το άναμμα της ασβεστοκάμινου, φέτος δεν προβλέπεται να αλλάξουν και πολλά. Η παραγωγή του 2011 δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 35.000 τόνους!

χασούρα...»

Όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτα περισσό­τερο από τον ορισμό του κομματικού κρά­τους. Το οποίο, αμέριμνο, συνέχιζε τον περί­πατο του, ενώ η λέξη «κουμπάροι» μπαίνει στην καθημερινότητα μας. «Κουμπάροι από ζάχαρη» ήταν ο τίτλος ρεπορτάζ της «Κ. Ε.» (Σε­πτέμβριος 2006) που περιέγραφε πως ο ένας κουμπάρος διοικεί την Αγροτική Τράπεζα, ο άλλος γίνεται αποκλειστικός προμηθευτής σε σιτηρά για την ΕΛΒΙΖ, ο τρίτος αναλαμβάνει να εκτελωνίζει ζάχαρη κι όλοι μαζί αρμέγουν τον κρατικό κορβανά με υπέρογκες αμοιβές, χρυσές πιστωτικές κάρτες, παχυλούς μισθούς. Καταγγέλλοντας όλα αυτά τον Αύγουστο του 2006 με μια 6σελιδη επιστολή, παραιτείται ο τότε πρόεδρος της ΕΒΖ Χρ. Κοσκινάς. Ο πρω­θυπουργός δεν του απάντησε ποτέ...
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα είχε αποδεχθεί να μειώσει την παραγωγή της. Σε αντάλλαγμα πήρε 87 εκατομμύρια ευρώ για να κλείσει δύο εργοστάσια της, ένα στην Ξάνθη κι ένα στη Λάρισα. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε ανακοι­νώσει πως θα μετατραπούν σε εργοστάσια πα­ραγωγής βιοκαυσίμων. «Η κυβέρνηση είναι δέσμια συμφερόντων και επιλέγει αδιαφανείς διαδικασίες για την παραγωγή βιοαιθανόλης» καταγγέλλει ο τότε συντονιστής Αγροτικής Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλης Χρυσοχόίδης, το καλοκαίρι του 2006. Έναν χρόνο αργότερα δώδεκα μνηστήρες διεκδικούν να αναλάβουν το έργο της μετατροπής των δύο ζαχαρουργείων. Τον Δεκέμβριο του 2008 το πρότζεκτ έχει πια ολοκληρωτικά παγώσει.

Πώς; Γιατί; Μέχρι σήμερα ουδείς γνωρί­ζει . Εκτός ελαχίστων, ένας εκ των οποίων μας συνάντησε «απολύτως διακριτικά» και ήταν στην πολύ στενή ομάδα που προετοίμαζε το όλο εγχείρημα. Ο λόγος που δεν θέλει να δη­μοσιευθεί το όνομα του είναι απλός: «θα βρε­θώ σε κανένα χαντάκι. Η ιστορία με τα βιοκαύσιμα σαμποταρίστηκε από την πρώτη στιγμή. Ο διοικητής της ΑΤΕ δεν μας έδινε χρήματα, γιατί τάχα μου θα γινόμασταν νέος ΟΣΕ. Οι ξένες εταιρείες στις οποίες απευθυνθήκαμε για join venture ζητούσαν το μάνατζμεντ. Ζητούσαμε

από την κυβέρνηση να χρηματο­δοτήσει με μόλις 40 εκατομμύρια ευρώ και μας έλεγε πως δεν υπάρχουν. Όταν λίγους μήνες μετά κινητοποιήθηκαν οι αγρότες, ο πρωθυπουργός τους έδωσε 500 εκατομμύ­ρια. Κατάλαβα πως οι πετρελαιάδες δεν ήθε­λαν τα βιοκαύσιμα στην Ελλάδα».

Το 2009 η εταιρεία εμφανίζει ζημιές ρεκόρ ύψους 46

Ασβέστης και κάρβουνο. Μαζί με το νερό αποτελούν τις πρώτες ύλες στην τελική επεξεργασία του προϊόντος. Το άσπρο και το μαύρο εναλλάσσονται στην ιστορία της ζάχαρης εδώ και πέντε δεκαετίες, όπως το όνειρο με τον εφιάλτη. Σήμερα το λευκό πλέον έχει υποχωρήσει αισθητά από το κάδρο.

εκατ. ευρώ και χάνει το μισό με­ρίδιο της στην εγχώρια αγορά. Η κυβέρ­νηση αλλάζει και μια νέα διοίκηση αναλαμ­βάνει. Ο κ. Γερούκης ανακοινώνει τα φιλόδοξα σχέδια του: παραγωγή ζάχαρης από στέβια (φυτό του οποίου τα φύλλα περιέχουν ισχυ­ρές γλυκαντικές ουσίες) και δημιουργία νέων προϊόντων, όπως ζάχαρη εμπλουτισμένη με βιταμίνη C. Ενεργοποιεί το πρόγραμμα μετα­τάξεων, κόβει επιδόματα και μειώνει τη ζη­μιά της εταιρείας για το 2010 στα 34 εκατ. ευρώ. Παρ' όλα αυτά η τριετία 2006-2009 έχει κληροδοτήσει στην ΕΒΖ χρέη προς την Αγροτική 150.000.000 €. Πώς μια υγιής μέ­χρι πρό τίνος εταιρεία βρίσκεται τόσο πολύ

χρεωμένη μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διά­στημα; Όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος της Ομο­σπονδίας Εργαζομένων, «το κόστος παρα­γωγής αυξήθηκε κατακόρυφα εφόσον πια η ΕΒΖ παράγει τη μισή ποσότητα, αλλά για με­γάλο διάστημα οι εργαζόμενοι δεν είχαν μεταταγεί. Ταυτόχρονα, αναγκάστηκε να ρίξει τις τιμές της για να γίνει ανταγωνιστική και, επί πλέον, η παραγωγή επιβαρύνθηκε με τις εισφορές προς το Γεωργικό Ταμείο. Αναγκα­στήκαμε να προσφύγουμε σε δανεισμό με ληστρικά επιτόκια κι άρχισε η κατηφόρα».
Σ' αυτό το σημείο αξίζει να ανοίξουμε μια χρήσιμη παρένθεση και να μιλήσουμε για... τις σχέσεις μάνας και κόρης, δηλαδή τρά­πεζας και θυγατρικής, με τον δρα γεωπόνο (και διευθυντή στην ΕΒΖ μέχρι πρό τίνος) Νίκο Μασλάρη. Η κυβέρνηση της χώρας ενέταξε την ΕΒΖ στον κατάλογο των «προς πώληση» εταιρειών για το καλό της πατρίδας; (είναι το πρώτο ερώτημα που του έθεσα). «Πιο ξεκά­θαρο και πιο ρεαλιστικό θα ήταν να λέγεται "για το καλό της Αγροτικής Τράπεζας", υπό μία εμφανώς μονόπλευρη τραπεζοκεντρική αντίληψη. Άλλωστε, έχοντας τέτοια αντίλη­ψη, η ΑΤΕ έχει επιβάλει επί χρόνια δεσμευτι­κά τον επαχθή δανεισμό της ΕΒΖ - σημειωτέ­ον δανεισμό με μηδενική επισφάλεια. Σήμερα δανείζει με επιτόκιο 12% (τόκοι κατ' εκτίμη­ση 18.000.000 €), ενώ το αντίστοιχο επιτό­κιο στην ελεύθερη αγορά είναι έως 8% (τό­κοι κατ'εκτίμηση έως 12.000.000€ ».
Ωστόσο, δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν την ΕΒΖ ως μία εταιρεία με ελλείμματα. Τι λέει έπ’ αυτού ο κ. Μασλάρης; «Κάθε ζαχαροβιομηχανία από τη φύση της, διεθνώς, παρουσιά­ζει διακυμάνσεις στους ισολογισμούς της. Αυτό οφείλεται, κυρίως, σε ανεξάρτητα αίτια προς την εταιρεία και σε τυχαίες δυσμενείς συγκυρίες, όπως κακές καιρικές συνθήκες (βλ. τευτλοκαλλιέργεια), μεταπτώσεις στη διεθνή τιμή της ζάχαρης (βλ. χρηματιστηρια­κό είδος), σοβαρές μεταβολές συντελεστών κόστους (βλ. οικονομικές κρίσεις) κ.ά. Η ΕΒΖ, κατά την τελευταία εικοσαετία, που διαπραγμα­τεύθηκε στο πεδίο των ανοικτών αγορών και της ελεύθερης διάθεσης ζάχαρης, έχει να επι­δείξει συνολικά θετικό οικονομικό αποτέλε­σμα, μολονότι μερικές χρονιές είχαν κατα­λήξει σε αρνητικό πρόσημο».
Και αφού κάναμε αυτή την παρένθεση, ας επιστρέψουμε στη βιομηχανία και στο φθι­νόπωρο που μας πέρασε. Όλα φαινόταν να πηγαίνουν καλά, πόσο μάλλον που η τιμή της ζάχαρης ανέβηκε μέχρι και τα 900 ευρώ τον

«Θεσσαλική Χαρτοποιία, Τελωνείο, Μαρμαράδικο Τσάλμα, Rοcα Α.Ε., εργοστάσιο Ζάχαρης... Οι παρα­πάνω ονομασίες παραπέμπουν στα βιομηχανικά ερείπια της Λάρισας. Πλάι στα σύγχρονα εμπορικά κέντρα της θεσσαλικής πρωτεύουσας, οι εργοστασιακοί της σκελετοί. Ορισμένα μίας άλλης εποχής... οικονομικής ανάπτυξης που εξόκειλε καταμεσής του κάμπου. Το τελευταίο, το εργοστάσιο Ζάχαρης, "κατόρθωμα" της τελευταίας πενταετίας. Όντως, περί "κατορθώματος" πρόκειται. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ήταν η μεγαλύ­τερη βιομηχανία της Θεσσαλίας, αποτελούσε την πιο σύγχρονη (τελευταία, μάλιστα, είχε ολοκληρωθεί πρό­γραμμα εκσυγχρονισμού και αυτοματοποίησης!) και πλέον παραγωγική μονάδα μεταξύ των πέντε της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης - και, όμως, έκλεισε. Τον Δεκέμβριο του 2006 το φουγάρο της «κάπνισε» για τελευταία φορά. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τώρα εισάγουμε ζάχαρη!» «Κάθε χρόνο, η έναρξη τη$ καμπανιάς τον Αύγουστο με το άναμμα της ασβεστοκαμίνου αποτελούσε είδηση, έπαιρνε επίσημο χαρακτήρα και καταγράφονταν στα πρωτοσέλιδα του τοπικού Τύπου. Τριακόσιοι υπάλληλοι δούλευαν εδώ. Οι 120 μόνιμοι, οι 180 εποχικοί. Ουσιαστικά είναι χιλιάδες οι Λαρισαίοι που κά­ποια στιγμή βρέθηκαν εδώ ως εποχικοί εργαζόμενοι για το καλοκαιρινό χαρτζιλίκι τους. Πέρα, όμως, από τους εργαζόμενους, από το ζαχαρουργείο της Λάρισας ζούσαν οι οικογένειες 5.000 τευτλοκαλλιεργητών του θεσσαλικού κάμπου και του οροπεδίου του Δομοκού. Φέτος, στην περιοχή ήρθε ο διευθυντής της ΕΒΖ, ενώ η κυβέρνηση επιστράτευσε τους βουλευτές της, σε μια προσπάθεια να πείσουν τους απρόθυμους αγρότες να ξαναβάλουν τεύτλα! «Εις μάτην. Κάθε χρόνο καλλιεργούνται ολοένα και λιγότερα στρέμματα, παράγονται λιγότεροι τόνοι ζάχαρης, το κόστος παραγωγής αυξάνει, το μέλλον της τευτλοκαλλιέργειας τείνει προς εκείνο του καπνού: Να "σβήσει" δηλαδή ολοκληρωτικά από την Ελλάδα!»

τόνο. Οι αγρότες ζητούσαν μια μικρή αύξη­ση για να σπείρουν τεύτλα. Οι εργαζόμενοι πρότειναν από τα 1.900.000 ευρώ που εξοικο­νόμησε η εταιρεία από περικοπές επιδομά­των να δοθούν στους παραγωγούς τα 800.000 που διεκδικούσαν. Άντ’ αυτού, τον Φεβρουά­ριο η ΑΤΕ ανακοινώνει την πώληση της εταιρεί­ας. Φυσικά, οι περισσότεροι αγρότες στρέφο­νται σε άλλες καλλιέργειες και η ΕΒΖ δεν έχει καν πρώτη ύλη για να δουλέψει. Ο πρόεδρος της εταιρείας υποστηρίζει πως «είναι θέμα ψυχολογίας γιατί το επί πλέον ποσό που ζη­τούσαν οι αγρότες είναι τόσο ασήμαντο, που δεν δικαιολογεί το θόρυβο που ξεσηκώθη­κε. Αν ακολουθούσαμε τη λογική των εργα­ζομένων θα γινόταν μπάχαλο. Εμείς κόψαμε εκδρομές και δώρα στα παιδιά τους που έμπαι­ναν στο πανεπιστήμιο, κάναμε αιματηρές οι­κονομίες. Η λεγόμενη μείωση του εισοδήματος των αγροτών είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, κρύβονται πίσω από αυτό το ψέμα για να μην ομολογήσουν ότι στρέφονται σε άλλες καλ­λιέργειες».
Όπως ισχυρίζεται ο πρόεδρος της ΕΒΖ, λύση
υπάρχει και λέγεται 5\Λ/9ρ: όταν μια χώρα πα­ράγει λιγότερη ζάχαρη από όση της επιτρέπεται μπορεί να αγοράσει τεύτλα από άλλη ευρω­παϊκή χώρα εταίρο. Το τελικό προϊόν θα έχει ελληνική ετικέτα, δεν θα προσμετράτε ως ει­σαγωγή και θα δώσει στην ΕΒΖ τη δυνατότη­τα να ανακτήσει τα μερίδια της αγοράς που έχα­σε τα προηγούμενα χρόνια «εφόσον οι προη­γούμενες διοικήσεις είχαν τη λάθος νοοτρο­πία ότι όσο παράγεις τόσο πουλάς». Έτσι η εται­ρεία μπορεί να βγει από τη μαύρη τρύπα στην οποία έχει πέσει, λέει ο πρόεδρος. Υπάρχει μόνο μια μικρή λεπτομέρεια που χαλάει την όλη ει­κόνα: το τεύτλο δεν ψύχεται και δεν μπορεί να μεταφερθεί. Αυτό σημαίνει πως η ζάχαρη με την ελληνική ετικέτα θα παράγεται σε γερμα­νικά (ή γαλλικά ή ό,τι) χωράφια και σε γερμα­νικά (ή γαλλικά ή ό,τι) εργοστάσια.
Σε αυτό, άλλωστε, θα ποντάρουν και οι υποψήφιοι αγοραστές της: στο ότι μαζί με την
ονομασία της θα αγοράσουν και την εθνική
μας ποσόστωση και μια έτοιμη αγορά, που
θα αγοράζει ελληνική ζάχαρη made in some - where...

Την 3ετία 2006-2009 τα χρέη της ΕΒΖ προς την Αγροτική έφτασαν τα 150.000.000€, απο­τέλεσμα της εφαρμο­γής της ΚΑΠ, αλλά και του δεσμευτικού επαχθούς δανεισμού της από την ΑΤΈ. Σήμερα, ενώ το επιτόκιο στην αγορά είναι 8%, η τράπεζα δανείζει την ΕΒΖ με 12%.  από την παραγωγή, πληρώνοντας από 600 έως 400 ευρώ για κάθε τόνο που η χώρα δεν θα παρήγαγε σε ένα βάθος 3ετίας.Χώρες όπως η Βουλγαρία, η Λετονία, η Σλο­βενία, η Ιρλανδία σταμάτησαν εντελώς την πα­ραγωγή. Άλλες, όπως η Ουγγαρία, η Ισπανία και η Ιταλία, άρχισαν να υποπαράγουν. Κερ­δισμένες από αυτήν την πολιτική βγήκαν η Γερμανία (με ποσοστό αγοράς 46%), η Γαλλία (18%) και η Αγγλία (11%).

Τι συνέβη στην ελληνική περίπτωση; Η ΕΒΖ μέχρι εκείνη τη στιγμή είναι κερδοφόρα: εισηγμένη στο χρηματιστήριο από το 1993, το 2005 δεν χρωστάει σε κανέναν και κλείνει τον ισολογισμό της με κέρδη πάνω από 10 εκα­τομμύρια ευρώ. «Πρώτα απ' όλα πρέπει να κα­ταλάβετε πως οι ελληνικές κυβερνήσεις χρησι­μοποιούσαν τα εργοστάσια για να εξυπηρετούν την κομματική τους πελατεία. Διόριζαν διοι­κήσεις που πολλές φορές δεν είχαν καμία γνώ­ση του αντικειμένου. Όσο η ζάχαρη ήταν μονο­πώλιο, αυτό δεν είχε δραματικές επιπτώσεις-αργότερα, όμως, που έπρεπε να γίνουμε αντα-

γωνιστικοί αποδείχθηκε πόσο ολέθριο ήταν». Ο Δημήτρης Χατζηαντωνίου, ένας από τους πρώτους εργαζόμενους στην εταιρεία, υπήρ­ξε και τεχνικός διευθυντής όλων των εργο­στασίων. Σήμερα είναι ο πρόεδρος των συντα­ξιούχων. «Οι διοικούντες ενδιαφέρονταν για το πώς θα διορίσουν κόσμο, δεν αναλάμβα­ναν καμία ευθύνη, ένιωθαν όλοι τους περα­στικοί. Ακόμα και αποτυχημένοι επαγγελμα­τίες διορίζονταν στο Δημόσιο για να ρεφάρουν τη χασούρα...»
Όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτα περισσό­τερο από τον ορισμό του κομματικού κρά­τους. Το οποίο, αμέριμνο, συνέχιζε τον περί­πατο του, ενώ η λέξη «κουμπάροι» μπαίνει στην καθημερινότητα μας. «Κουμπάροι από ζάχαρη» ήταν ο τίτλος ρεπορτάζ της «Κ. Ε.» (Σε­πτέμβριος 2006) που περιέγραφε πως ο ένας κουμπάρος διοικεί την Αγροτική Τράπεζα, ο άλλος γίνεται αποκλειστικός προμηθευτής σε σιτηρά για την ΕΛΒΙΖ, ο τρίτος αναλαμβάνει να εκτελωνίζει ζάχαρη κι όλοι μαζί αρμέγουν τον κρατικό κορβανά με υπέρογκες αμοιβές, χρυσές πιστωτικές κάρτες, παχυλούς μισθούς. Καταγγέλλοντας όλα αυτά τον Αύγουστο του 2006 με μια 6σελιδη επιστολή, παραιτείται ο τότε πρόεδρος της ΕΒΖ Χρ. Κοσκινάς. Ο πρω­θυπουργός δεν του απάντησε ποτέ...
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα είχε αποδεχθεί να μειώσει την παραγωγή της. Σε αντάλλαγμα πήρε 87 εκατομμύρια ευρώ για να κλείσει δύο εργοστάσια της, ένα στην Ξάνθη κι ένα στη Λάρισα. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε ανακοι­νώσει πως θα μετατραπούν σε εργοστάσια πα­ραγωγής βιοκαυσίμων. «Η κυβέρνηση είναι δέσμια συμφερόντων και επιλέγει αδιαφανείς διαδικασίες για την παραγωγή βιοαιθανόλης» καταγγέλλει ο τότε συντονιστής Αγροτικής Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλης Χρυσοχόίδης, το καλοκαίρι του 2006. Έναν χρόνο αργότερα δώδεκα μνηστήρες διεκδικούν να αναλάβουν το έργο της μετατροπής των δύο ζαχαρουργείων. Τον Δεκέμβριο του 2008 το πρότζεκτ έχει πια ολοκληρωτικά παγώσει.

Πίκρα η ζάχαρη!

Πώς; Γιατί; Μέχρι σήμερα ουδείς γνωρί­ζει . Εκτός ελαχίστων, ένας εκ των οποίων μας συνάντησε «απολύτως διακριτικά» και ήταν στην πολύ στενή ομάδα που προετοίμαζε το όλο εγχείρημα. Ο λόγος που δεν θέλει να δη­μοσιευθεί το όνομα του είναι απλός: «θα βρε­θώ σε κανένα χαντάκι. Η ιστορία με τα βιοκαύσιμα σαμποταρίστηκε από την πρώτη στιγμή. Ο διοικητής της ΑΤΕ δεν μας έδινε χρήματα, γιατί τάχα μου θα γινόμασταν νέος ΟΣΕ. Οι ξένες εταιρείες στις οποίες απευθυνθήκαμε για join venture ζητούσαν το μάνατζμεντ.

τούσαμε από την κυβέρνηση να χρηματο­δοτήσει με μόλις 40 εκατομμύρια ευρώ και μας έλεγε πως δεν υπάρχουν. Όταν λίγους μήνες μετά κινητοποιήθηκαν οι αγρότες, ο πρωθυπουργός τους έδωσε 500 εκατομμύ­ρια. Κατάλαβα πως οι πετρελαιάδες δεν ήθε­λαν τα βιοκαύσιμα στην Ελλάδα».
Το 2009 η εταιρεία εμφανίζει ζημιές ρεκόρ ύψους 46 εκατ. ευρώ και χάνει το μισό με­ρίδιο της στην εγχώρια αγορά. Η κυβέρ­νηση αλλάζει και μια νέα διοίκηση αναλαμ­βάνει. Ο κ. Γερούκης ανακοινώνει τα φιλόδοξα σχέδια του: παραγωγή ζάχαρης από στέβια (φυτό του οποίου τα φύλλα περιέχουν ισχυ­ρές γλυκαντικές ουσίες) και δημιουργία νέων προϊόντων, όπως ζάχαρη εμπλουτισμένη με βιταμίνη C. Ενεργοποιεί το πρόγραμμα μετα­τάξεων, κόβει επιδόματα και μειώνει τη ζη­μιά της εταιρείας για το 2010 στα 34 εκατ. ευρώ. Παρ' όλα αυτά η τριετία 2006-2009 έχει κληροδοτήσει στην ΕΒΖ χρέη προς την Αγροτική 150.000.000 €. Πώς μια υγιής μέ­χρι πρό τίνος εταιρεία βρίσκεται τόσο πολύ

Η ανάπτυξη εξόκειλε στον κάμπο 0 Δημήτρης Χατζηευθυμίου είναι ο μόνιμος ανταποκριτής της «Ελευθεροτυπίας» στη Λάρισα. Αυτές είναι οι αναμνήσεις του από το εργοστάσιο ζάχαρης στον θεσσαλικό κάμπο.

«Οι κυβερνήσεις χρη­σιμοποιούσαν την ΕΒΖ για την εξυπηρέτηση της κομματικής τους πελατείας. Διόριζαν δι­οικήσεις χωρίς γνώση του αντικειμένου. Όσο η ζάχαρη ήταν μονο­πώλιο, αυτό δεν είχε δραματικές επιπτώ­σεις. Με την είσοδο στον ανταγωνισμό, αποδείχθηκε ολέθριο».χρεωμένη μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διά­στημα; Όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος της Ομο­σπονδίας Εργαζομένων, «το κόστος παρα­γωγής αυξήθηκε κατακόρυφα εφόσον πια η ΕΒΖ παράγει τη μισή ποσότητα, αλλά για με­γάλο διάστημα οι εργαζόμενοι δεν είχαν μεταταγεί. Ταυτόχρονα, αναγκάστηκε να ρίξει τις τιμές της για να γίνει ανταγωνιστική και, επί πλέον, η παραγωγή επιβαρύνθηκε με τις εισφορές προς το Γεωργικό Ταμείο. Αναγκα­στήκαμε να προσφύγουμε σε δανεισμό με ληστρικά επιτόκια κι άρχισε η κατηφόρα».
Σ' αυτό το σημείο αξίζει να ανοίξουμε μια χρήσιμη παρένθεση και να μιλήσουμε για... τις σχέσεις μάνας και κόρης, δηλαδή τρά­πεζας και θυγατρικής, με τον δρα γεωπόνο (και διευθυντή στην ΕΒΖ μέχρι πρό τίνος) Νίκο Μασλάρη. Η κυβέρνηση της χώρας ενέταξε την ΕΒΖ στον κατάλογο των «προς πώληση» εταιρειών για το καλό της πατρίδας; (είναι το πρώτο ερώτημα που του έθεσα). «Πιο ξεκά­θαρο και πιο ρεαλιστικό θα ήταν να λέγεται "για το καλό της Αγροτικής Τράπεζας", υπό μία εμφανώς μονόπλευρη τραπεζοκεντρική αντίληψη. Άλλωστε, έχοντας τέτοια αντίλη­ψη, η ΑΤΕ έχει επιβάλει επί χρόνια δεσμευτι­κά τον επαχθή δανεισμό της ΕΒΖ - σημειωτέ­ον δανεισμό με μηδενική επισφάλεια. Σήμερα δανείζει με επιτόκιο 12% (τόκοι κατ' εκτίμη­ση 18.000.000 €), ενώ το αντίστοιχο επιτό­κιο στην ελεύθερη αγορά είναι έως 8% (τό­κοι κατ'εκτίμηση έως 12.000.000€ ».

«Θεσσαλική Χαρτοποιία, Τελωνείο, Μαρμαράδικο Τσάλμα, Rοcα Α.Ε., εργοστάσιο Ζάχαρης... Οι παρα­πάνω ονομασίες παραπέμπουν στα βιομηχανικά ερείπια της Λάρισας. Πλάι στα σύγχρονα εμπορικά κέντρα της θεσσαλικής πρωτεύουσας, οι εργοστασιακοί της σκελετοί. Ορισμένα μίας άλλης εποχής... οικονομικής ανάπτυξης που εξόκειλε καταμεσής του κάμπου. Το τελευταίο, το εργοστάσιο Ζάχαρης, "κατόρθωμα" της τελευταίας πενταετίας. Όντως, περί "κατορθώματος" πρόκειται. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ήταν η μεγαλύ­τερη βιομηχανία της Θεσσαλίας, αποτελούσε την πιο σύγχρονη (τελευταία, μάλιστα, είχε ολοκληρωθεί πρό­γραμμα εκσυγχρονισμού και αυτοματοποίησης!) και πλέον παραγωγική μονάδα μεταξύ των πέντε της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης - και, όμως, έκλεισε. Τον Δεκέμβριο του 2006 το φουγάρο της «κάπνισε» για τελευταία φορά. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τώρα εισάγουμε ζάχαρη!» «Κάθε χρόνο, η έναρξη τη$ καμπανιάς τον Αύγουστο με το άναμμα της ασβεστοκαμίνου αποτελούσε είδηση, έπαιρνε επίσημο χαρακτήρα και καταγράφονταν στα πρωτοσέλιδα του τοπικού Τύπου. Τριακόσιοι υπάλληλοι δούλευαν εδώ. Οι 120 μόνιμοι, οι 180 εποχικοί. Ουσιαστικά είναι χιλιάδες οι Λαρισαίοι που κά­ποια στιγμή βρέθηκαν εδώ ως εποχικοί εργαζόμενοι για το καλοκαιρινό χαρτζιλίκι τους. Πέρα, όμως, από τους εργαζόμενους, από το ζαχαρουργείο της Λάρισας ζούσαν οι οικογένειες 5.000 τευτλοκαλλιεργητών του θεσσαλικού κάμπου και του οροπεδίου του Δομοκού. Φέτος, στην περιοχή ήρθε ο διευθυντής της ΕΒΖ, ενώ η κυβέρνηση επιστράτευσε τους βουλευτές της, σε μια προσπάθεια να πείσουν τους απρόθυμους αγρότες να ξαναβάλουν τεύτλα! «Εις μάτην. Κάθε χρόνο καλλιεργούνται ολοένα και λιγότερα στρέμματα, παράγονται λιγότεροι τόνοι ζάχαρης, το κόστος παραγωγής αυξάνει, το μέλλον της τευτλοκαλλιέργειας τείνει προς εκείνο του καπνού: Να "σβήσει" δηλαδή ολοκληρωτικά από την Ελλάδα!»

Ωστόσο, δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν την ΕΒΖ ως μία εταιρεία με ελλείμματα. Τι λέει έπ’ αυτού ο κ. Μασλάρης; «Κάθε ζαχαροβιομηχανία από τη φύση της, διεθνώς, παρουσιά­ζει διακυμάνσεις στους ισολογισμούς της. Αυτό οφείλεται, κυρίως, σε ανεξάρτητα αίτια προς την εταιρεία και σε τυχαίες δυσμενείς συγκυρίες, όπως κακές καιρικές συνθήκες (βλ. τευτλοκαλλιέργεια), μεταπτώσεις στη διεθνή τιμή της ζάχαρης (βλ. χρηματιστηρια­κό είδος), σοβαρές μεταβολές συντελεστών κόστους (βλ. οικονομικές κρίσεις) κ.ά. Η ΕΒΖ, κατά την τελευταία εικοσαετία, που διαπραγμα­τεύθηκε στο πεδίο των ανοικτών αγορών και της ελεύθερης διάθεσης ζάχαρης, έχει να επι­δείξει συνολικά θετικό οικονομικό αποτέλε­σμα, μολονότι μερικές χρονιές είχαν κατα­λήξει σε αρνητικό πρόσημο».
Και αφού κάναμε αυτή την παρένθεση, ας επιστρέψουμε στη βιομηχανία και στο φθι­νόπωρο που μας πέρασε. Όλα φαινόταν να πηγαίνουν καλά, πόσο μάλλον που η τιμή της ζάχαρης ανέβηκε μέχρι και τα 900 ευρώ τον
τόνο. Οι αγρότες ζητούσαν μια μικρή αύξη­ση για να σπείρουν τεύτλα. Οι εργαζόμενοι πρότειναν από τα 1.900.000 ευρώ που εξοικο­νόμησε η εταιρεία από περικοπές επιδομά­των να δοθούν στους παραγωγούς τα 800.000 που διεκδικούσαν. Άντ’ αυτού, τον Φεβρουά­ριο η ΑΤΕ ανακοινώνει την πώληση της εταιρεί­ας. Φυσικά, οι περισσότεροι αγρότες στρέφο­νται σε άλλες καλλιέργειες και η ΕΒΖ δεν έχει καν πρώτη ύλη για να δουλέψει. Ο πρόεδρος της εταιρείας υποστηρίζει πως «είναι θέμα ψυχολογίας γιατί το επί πλέον ποσό που ζη­τούσαν οι αγρότες είναι τόσο ασήμαντο, που δεν δικαιολογεί το θόρυβο που ξεσηκώθη­κε. Αν ακολουθούσαμε τη λογική των εργα­ζομένων θα γινόταν μπάχαλο. Εμείς κόψαμε εκδρομές και δώρα στα παιδιά τους που έμπαι­ναν στο πανεπιστήμιο, κάναμε αιματηρές οι­κονομίες. Η λεγόμενη μείωση του εισοδήματος των αγροτών είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, κρύβονται πίσω από αυτό το ψέμα για να μην ομολογήσουν ότι στρέφονται σε άλλες καλ­λιέργειες».
Όπως ισχυρίζεται ο πρόεδρος της ΕΒΖ, λύση
υπάρχει και λέγεται 5\Λ/9ρ: όταν μια χώρα πα­ράγει λιγότερη ζάχαρη από όση της επιτρέπεται μπορεί να αγοράσει τεύτλα από άλλη ευρω­παϊκή χώρα εταίρο. Το τελικό προϊόν θα έχει ελληνική ετικέτα, δεν θα προσμετράτε ως ει­σαγωγή και θα δώσει στην ΕΒΖ τη δυνατότη­τα να ανακτήσει τα μερίδια της αγοράς που έχα­σε τα προηγούμενα χρόνια «εφόσον οι προη­γούμενες διοικήσεις είχαν τη λάθος νοοτρο­πία ότι όσο παράγεις τόσο πουλάς». Έτσι η εται­ρεία μπορεί να βγει από τη μαύρη τρύπα στην οποία έχει πέσει, λέει ο πρόεδρος. Υπάρχει μόνο μια μικρή λεπτομέρεια που χαλάει την όλη ει­κόνα: το τεύτλο δεν ψύχεται και δεν μπορεί να μεταφερθεί. Αυτό σημαίνει πως η ζάχαρη με την ελληνική ετικέτα θα παράγεται σε γερμα­νικά (ή γαλλικά ή ό,τι) χωράφια και σε γερμα­νικά (ή γαλλικά ή ό,τι) εργοστάσια.
Σε αυτό, άλλωστε, θα ποντάρουν και οι υποψήφιοι αγοραστές της: στο ότι μαζί με την
ονομασία της θα αγοράσουν και την εθνική
μας ποσόστωση και μια έτοιμη αγορά, που
θα αγοράζει ελληνική ζάχαρη made in some - where...

Η γνώμη της συντάκτριας

Μιας από τους πολλούς, δηλαδή, που όλα αυτά τα χρόνια, όταν έβλεπε αγρότες να κλείνουν τις εθνικές οδούς σκεφτόταν «βγήκαν πάλι οι αχαΐρευτοι που κάνουν τις επιδοτήσεις μερσεντές και ποτά στα κωλόμπαρα». Αυτό που κάνει τραγική την ιστορία της ΕΒΖ είναι πως στην πραγματικότητα αποτελεί την επιτομή της νεότερης αγροτικής ιστορίας της χώρας. Αν μπορέσει κανείς να καταλάβει τι έχει συμβεί με τη ζάχαρη, θα δει ανάγλυφα μπρο­στά του τι συνέβη με την αγροτική παραγωγή, την εκβιομηχάνιση του γεωργικού τομέα, τους χιλιάδες αγρότες που σε πείσμα των πολιτικών προσπαθούν να επιβιώσουν. Τα ζαχαρότευτλα και η καλλιέργεια τους είναι εξαιρετικά σημαντικά για τους έλληνες αγρότες. Πρώτον, για­τί πρόκειται για μια ολοκληρωμένη διαχείριση της παραγωγής: οι γεωπόνοι του εργοστασίου τους προμηθεύ­ουν με σπόρους και φάρμακα, τους διδάσκουν τις νέες τεχνολογίες, τους συμβουλεύουν συνεχώς μέχρι τη συ­γκομιδή. Αυτή είναι μια πολύτιμη τεχνογνωσία, την οποία μετά οι αγρότες μπορούν να εφαρμόσουν και σε άλλες καλλιέργειες. Δεύτερον, γιατί η παραγωγή ζαχαρότευτλων είναι η μόνη που τους εξασφαλίζει συμβόλαια και τι­μές πώλησης τις οποίες γνωρίζουν εκ των προτέρων, άρα μπορούν να έχουν ένα σταθερό τουλάχιστον, αν και όχι μεγάλο εισόδημα. Τρίτον, και σημαντικότερο, καλό θα είναι εμείς οι άνθρωποι του άστεως να Ξεπεράσουμε τους προσφιλείς μας περί της αγροτιάς μύθους: ο έλληνας αγρότης νοικιάζει το στρέμμα με 90 ευρώ, ενώ ο γάλ­λος συνάδελφος του με 30. Ο έλληνας αγρότης διαπαιδαγωγήθηκε από το κράτος του στην κατεύθυνση να μην παράγει. Κι όσο για τις επιδοτήσεις που έφαγε στα κωλόμπαρα (όποιος και όσες), αν υπήρχε εδώ συντεταγμέ­νη πολιτεία αυτό δεν θα είχε ποτέ συμβεί... Η ιστορία της ελληνικής ζάχαρης είναι αρχετυπική, οι ιστορικοί του μέλλοντος οφείλουν να τη μελετή­σουν για να κατανοήσουν πώς μια χώρα φτάνει στο σημείο να μην παράγει τίποτα. Κι ακόμα χειρό­τερα, να πουλάει σε ξένους τα δικά της μέσα παραγωγής για να παράγουν προϊόντα τα οποία η ίδια αγοράζει στη συνέχεια. Το είδαμε στη Λάρκο, το είδαμε στον Σκαραμαγκά, το βλέπουμε τώρα και με τη ζάχαρη. Αν μια τέτοια πολιτική δεν συνιστά αυτοκαταστροφή, παρακαλώ να μου το εξηγήσετε. Αν η Ε.Ε. λειτουργεί θετικό για την εθνική μας γεωργία, παρακαλώ και πάλι να μου το εξηγήσετε. Κι αν έπειτα από αυτό το ρεπορτάζ έχετε να μου προτείνετε κάποια καλύτερη λέξη εκτός από το «ξεπούλημα», παρακαλώ να την προτείνετε.

ΚΕΙΜΕΝΟ | ΝΤΙΝΑ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ( dida@enet.gr)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ (http://www. stratoskalafatis.com)

ΒΟΗΘΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ | ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΣΤΕΛΙΔΗΣ

Πηγή : Περιοδικό Έψιλον Ευθεροτυπία

 

http://www.sp-ebz-plati.gr/index.php/2011-03-22-11-20-37/352-2011-05-25-14-24-59