Ελληνίδα πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, μιλάει για το πρόβλημα της χώρας μας!Διετέλεσε µέλος της επιτροπής αξιολόγησης των δύο τελευταίων προγραµµάτων του ΔΝΤ για την Αργεντινή και παραιτήθηκε το Δεκέµβριο του 2007. Σήµερα εργάζεται σε µεγάλη επενδυτική εταιρεία στη Νέα Υόρκη. Στο βιογραφικό της συµπεριλαµβάνεται η θητεία της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως οικονοµικής και πολιτικής αναλύτριας . Είναι απόφοιτος του London School of Economics και του Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης.
Μιλώντας στο pyles.tv και την Μαργαρίτα Τζαγκαράκη, η ελληνίδα πρώην συνεργάτης του ΔΝΤ, απαντά σε πολλά από τα ερωτήματα των απλών πολιτών που συμπυκνώνονται στην αγωνιώδη απορία "θα τα καταφέρει η Ελλάδα;"
Οι τρείς "φανεροί στόχοι του ΔΝΤ και μία... έκπληξη!
Κατερίνα Αλεξανδράκη : Το ΔΝΤ, θέτει κάποιους στόχους αναλόγως µε τη διάγνωση του "ποιο είναι το κύριο πρόβληµα που πρέπει να αντιµετωπιστεί". Στην Ελλάδα, υπάρχουν τρεις πρωταρχικοί στόχοι που έχει βάλει το πρόγραµµα:
1) να βελτιωθούν τα δηµοσιονοµικά της Ελλάδας,
2) να παρθούν διαρθρωτικά µέτρα για να αντιµετωπιστούν τα µακροπρόθεσµα προβλήµατα της Ελλάδας, όπως είναι το θέµα των συντάξεων
3) η ανταγωνιστικότητα.
Το πρόγραµµα από ό,τι καταλαβαίνω έχει και ένα τέταρτο στόχο, ο οποίος είναι το θέµα των τραπεζών. Διότι αυτή τη στιγµή λόγω του δηµοσιονοµικού και λόγω της ύφεσης που πρόκειται να υπάρξει, θα έχουμε και θέµα ίσως κεφαλαίου τραπεζών και για αυτό έχει θέσει ένα στόχο να δηµιουργηθεί το λεγόµενο financial stability fund, το οποίο θα ενισχύσει τις τράπεζες εάν υπάρξει τέτοιο πρόβληµα.
"Μου έκανε εντύπωση η αντίδραση των ελλήνων!"
Κ. Α: Tα µέτρα, αναγκαστικά δεν µπορούν να είναι επιεική! H κατάσταση είναι πολύ δυσάρεστη στην Ελλάδα. Και όχι µόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλες τις χώρες που πήγε το ταµείο, οι οικονοµίες είχαν πριν "φτάσει στο αµήν". Και αυτό δυστυχώς έγινε και στην Ελλάδα. Δηλαδή η Ελλάδα θα µπορούσε να είχε πάει πιο πριν στο ταµείο, αν και πολιτικά δεν ήταν δυνατό. Και µάλιστα για εµένα, ήταν έκπληξη η επιφύλαξη, που υπήρξε για το αν έπρεπε η Ελλάδα να πάει στο ΔΝΤ ή όχι! Μου προκάλεσε έκπληξη το ότι ο κόσµος µιλάει για το σφαγείο του ταµείου κλπ.
"Αν είχαμε πάει νωρίτερα στο ΔΝΤ, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά!"
Κ. Α: Φυσικά υπάρχουν διάφοροι τρόποι να λυθεί το πρόβληµα. Είπαμε όμως, ας µην χρεοκοπήσουµε, ας δώσουµε ευκαιρία να παρθούνε µέτρα και επίσης να προστατεύσουµε τις άλλες τις χώρες. Αυτός είναι επίσης ένας στόχος του προγράµµατος, να αποµονώσουµε το πρόβληµα της Ελλάδας από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ας δούμε τώρα, τα συγκεκριµένα μέτρα. Τα δηµοσιονοµικά πρέπει να αντιµετωπιστούν, οπότε όταν έχεις ένα έλλειµµα 13,6% οι αγορές δεν πρόκειται να σου δανείσουνε για πάρα πολλά χρόνια ακόµα. Πρέπει να κοπεί το έλλειµµα και να βελτιωθεί, να αναζωπυρωθεί η όρεξη της αγοράς να δανείσει την Ελλάδα. Και αυτή τη στιγµή δεν υπάρχει! Είναι µηδέν!
"Δεν θα γλυτώναμε τη χρεοκοπία χωρίς το ΔΝΤ!"
Γιατί φτάσαμε ως εδώ; Ποιοί είναι οι υπεύθυνοι;
Κ. Α.: H Ελλάδα ήδη ήταν σε µία πορεία, µία νοοτροπία καλύτερα, του ότι µπορούµε να ζούµε πέρα των δυνατοτήτων µας εδώ και 20 χρόνια. Δεν είναι καν τα τελευταία 3 χρόνια, µιλάµε για πάρα πολλά χρόνια που ενέµενε το χρέος. Φυσικά µε το που µπήκαµε στο ευρώ µας δόθηκε η δυνατότητα να δανειστούµε ακόµα πιο πολλά και να ζήσουµε ακόµα πιο πολύ πέρα των δυνατοτήτων µας. Και γιατί έγινε αυτό; Για πολλούς λόγους.
Καταρχήν υπάρχουν πάρα πολλοί "µηχανισµοί πειθαρχίας" που πρέπει να ακολουθούνται σε μία οικονοµική πολιτική. Ο πρώτος είναι η αυτοπειθαρχία! Δηλαδή η κυβέρνηση η ίδια αυτό- πειθαρχείται και ελέγχει τα δηµοσιονοµικά της, τους λογαριασµούς της. Αυτό βέβαια, πάντα έλειπε στην Ελλάδα.
Μετά έχουµε το επόµενο στάδιο, το οποίο λέγεται stability and growth pack, στα ελληνικά είναι το "Σύµφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης", που ήταν µέσα στο πλαίσιο της ευρωζώνης και ήταν µηχανισµός µε τον οποίο τα κράτη τα ίδια θα έπρεπε να στοχεύουν σε ένα 3% φερ' ειπείν έλλειµµα το χρόνο και κάποιο στόχο 6,5% του ΑΕΠ να είναι το χρέος. Αυτοί οι στόχοι για την Ελλάδα (το 3% του ελλείµµατος και του 6,5% του ΑΕΠ) ήταν πολύ επιεικείς διότι η χώρα αναπτυσσόταν µε πάρα πολύ υψηλό βαθµό, οπότε θα έπρεπε να µαζεύει τα έξτρα χρήµατα που έβγαζε ουσιαστικά και να ξεπληρώνει το χρέος της. Αλλά ποτέ δεν το έκανε αυτό!
Επίσης, έλειψε η πειθαρχία από τις αγορές. Δηλαδή οι αγορές όταν κάνουν τη δουλειά τους σωστά, πρέπει να δούνε τις αδυναµίες µίας οικονοµίας και να επιβάλλουν τα σωστά επιτόκια. Οι αγορές δεν το κάνανε αυτό για πάρα πολλά χρόνια, διότι µε το που µπήκε η Ελλάδα στην ευρωζώνη θεώρησαν ότι πλέον η Ελλάδα µπορεί να δανειστεί όπως και η Γερµανία. Αυτό δεν ήταν καθόλου σωστό.
Οπότε τα χαµηλά επιτόκια που δώσανε οι αγορές µαζί µε τα χαµηλά επιτόκια της ΕΚΤ προκάλεσαν απεριόριστο δανεισµό. Και για το κράτος το ίδιο και για τους ιδιώτες. Με απλά λόγια, η ανάπτυξη που νομίζαμε ότι έχουμε ήταν βασισµένη σε φτηνό δανεισµό που δεν ήταν βιώσιµος για το µέλλον της Ελλάδας και φυσικά βλέπουµε τώρα τις επιπτώσεις.
Και αν συμβεί στην Ελλάδα, ό,τι και στην Αργεντινή;
Κ. Α.: Καταρχήν υπάρχουν και προγράµµατα του ΔΝΤ που πέτυχαν, όπως της Τουρκίας. Οπότε η Αργεντινή είναι ίσως ιδιάζουσα περίπτωση. Εάν δει κανείς τα οικονοµικά δηλαδή στο χαρτί τα οικονοµικά της Αργεντινής και τα οικονοµικά της Ελλάδας, ίσως πει "Α, οι περιπτώσεις είναι παρεµφερείς". Υπάρχουν όμως διαφορές στις δύο χώρες.
Η Ελλάδα είναι σε ένα πλαίσιο της ευρωζώνης και έχει τη φιλοδοξία να παραµείνει στην ευρωζώνη, τουλάχιστον θα ήθελα να πιστεύω ότι έχουµε τη φιλοδοξία να παραµείνουµε στην ευρωζώνη και στο πλαίσιο της Ευρώπης γενικότερα. Η Αργεντινή δεν είχε κάπου πιο µακροπρόθεσµα να δει, τουλάχιστον οι πολίτες να βάλουν στόχους για την κυβέρνησή τους ότι αυτό πρέπει να επιτεύξεις για να φτάσουν ως εκεί.
Το δεύτερο είναι ότι όσον αφορά τη σχέση µε το ΔΝΤ, η Αργεντινή πήγε σε αυτό, αφού χρεοκόπησε. Και ένας µεγάλος λόγος για τον οποίο απέτυχε το πρόγραµµα ήταν ότι η Αργεντινή εκείνη την εποχή διαπραγµατευόταν το χρέος της, πόσο θα κόψει από το χρέος της µε τους επενδυτές και το ταµείο ήταν ο µεσάζοντας σε αυτή τη διαπραγµάτευση.
Στην Ελλάδα δεν έχουµε φτάσει σε αυτό το σηµείο. Υποτίθεται ότι η κυβέρνηση έχει δεχτεί ότι δεν θέλουµε να χρεοκοπήσουµε και δεν θέλουµε να βγούµε από την ευρωζώνη. Οπότε α) εφόσον υπάρχει συναίνεση και β) εφόσον η κυβέρνηση µπορεί και θέλει να πάρει τα µέτρα και γ) µπορεί να πιστεύει ότι οι πολίτες θα τα δεχτούν, τότε για εμένα, δεν θα αποτύχει το πρόγραµµα!
Τι φοβούνται οι άνθρωποι του ΔΝΤ!
Κ.Α.: Tο ΔΝΤ ξέρει πάρα πολύ καλά το ρίσκο της απόφασης, να δανείσει την Ελλάδα! Κι αν δείτε το πρόγραµµα, λέει ξεκάθαρα ότι υπάρχουν διάφορα κριτήρια για να δανείσεις σε µία χώρα τόσο µεγάλο ποσό. Και ένα από αυτά τα κριτήρια, είναι ότι το χρέος πρέπει να είναι βιώσιµο µε µεγάλη πιθανότητα!
Οι οικονοµολόγοι του ταµείου µέσα στο πρόγραµµα θέτουν ερωτηµατικό, για το αν η Ελλάδα μπορεί να εξυπηρετήσει το χρέος της για όλα τα υπόλοιπα χρόνια. Οπότε ο λόγος για τον οποίο τελικά μας δανείζουνε, είναι ουσιαστικά για να αποφύγουνε τη διάδοση της κρίσης, τη µετάδοση της κρίσης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό είναι ξεκάθαρα διατυπωμένο!
"Κι αν χρεωκοπήσουμε, το ΔΝΤ πάλι εδώ θα μείνει!"
Μόνο έτσι θα µπορέσει το ελληνικό κράτος να πληρώσει µισθούς, να καλύψει τις υποχρεώσεις του! Αλλιώς η μοναδική λύση θα είναι να γίνει πολύ µεγάλη ύφεση και πολύ µεγάλη περικοπή εξόδων... τεράστια θα έλεγα, και δεν θα µπορέσει η Ελλάδα να το κάνει αυτό. Τότε νομίζω πως θα γίνει κοινωνική επανάσταση!
Υπάρχουν τρόποι να βγούμε νωρίτερα από το πρόβλημα!
Κ.Α.: Το πρόγραµµα προβλέπει ότι µετά το 2012 θα αρχίσουµε να µαζεύουµε αρκετά χρήµατα ώστε να αρχίσουµε να ξεπληρώνουµε το χρέος. Αλλά προς το παρόν, βλέπω ότι το 2013 θα φτάσει το χρέος στο µεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ και µετά θα αρχίσει να χαµηλώνει.
Είναι σίγουρο ότι ένα µέρος του προγράµµατος δεν είναι καθόλου θετικό για τους πολίτες, διότι πρέπει να παρθούν σκληρά τα µέτρα. Οπότε να µην γελιόµαστε: είναι σίγουρο ότι το πρόγραµµα του ΔΝΤ θα αλλάξει την οικονοµική κατάσταση πολλών πολιτών!
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσαν να γίνουν! Εαν υπάρξει βούληση για να εισπραχθούν τα χρήματα της φοροδιαφυγής π.χ., αν υπάρξει πειθαρχία και διαφάνεια στην οικονοµική πολιτική, αν βλέπουν οι έλληνες ότι υπάρχουν σταθεροί στόχοι, τότε πιστεύω πως θα έχει γίνει ένα πολύ µεγάλο βήµα για την Ελλάδα.
"Αν αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή, θα εισπραχθούν χρήματα που δεν τα έχει υπολογίσει το ΔΝΤ!"
Κ.Α.: Θα σας πω ένα παράδειγμα: το πρόγραµµα δεν περιλαµβάνει µέτρα για την καταπολέµηση της διαφθοράς και του γεγονότος ότι πολλοί δεν καταβάλουν τους φόρους τους. Είναι λοιπόν σαφές ότι, αν µπορέσει η κυβέρνηση να µαζέψει φόρους από τα πρόσωπα που δεν έχουν πληρώσει τόσα χρόνια αυτό θα είναι έξτρα! Ετσι, θα αρχίσει να πέφτει το χρέος πιο νωρίς.
Θεωρώ επίσης σημαντικό να µεταφράζεται το πρόγραµµα του ΔΝΤ και η εξέλιξή του στα ελληνικά, διότι πιστεύω ότι αυτό θα ήταν πολύ µεγάλο πλεονέκτηµα για τους Έλληνες! Το να βλέπουνε δηλαδή την πρόοδο της κυβέρνησης ως προς τα µέτρα που παίρνει και τις θυσίες που τους ζητάει.
Πώς βλέπουν οι ξένοι την Ελλάδα!
Η Ελλάδα είναι πολύ µικρή οικονοµία και παρόλο που το χρέος της είναι τριπλάσιο από ότι είναι της Αργεντινής, όσον αφορά το απόλυτο ποσό, συνεχίζει να είναι πολύ µικρό κοµµάτι και της ευρωζώνης και της διεθνής οικονοµίας. Οπότε δεν υπήρχε περίπτωση η Ελλάδα αυτή καθεαυτή να αποτελέσει πρόβληµα. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι οι ξένοι δεν ανησυχούν πλέον για την Ελλάδα τόσο πολύ. Τη βλέπουν ως ένα τεστ, του τι µπορεί να γίνει αλλού. Και αυτό είναι η µεγαλύτερη ανησυχία.
Γιατί η επιστροφή στη δραχμή θα ήταν τραγικό λάθος!
Κ. Α.: Ακούγεται η άποψη ότι θα ήταν ίσως καλύτερα για την Ελλάδα να επιστρέψει στη δραχμή. Πιστεύω αυτό θα είναι τραγικό λάθος! Πρώτον, διότι το χρέος της χώρας είναι σε ευρώ. Αν υποθέσουμε ότι επιστρέφουμε στη δραχμή και αυτή κάποια στιγμή υποτιµηθεί π.χ. για 50%, τότε το χρέος µας θα είναι διπλάσιο από ότι είναι αυτή τη στιγµή! Ταυτόχρονα τα έσοδα µας είναι σε δραχµές, άρα θα πρέπει να κόψουµε ένα τεράστιο ποσοστό του χρέους για να µπορέσουµε να ανταπεξέλθουµε! Συνέπεια θα είναι οι τράπεζες, τα ταµεία συντάξεων που κρατάνε χρέος ελληνικό, να χτυπηθούν πάρα πολύ άσχηµα γιατί η κρίση θα είναι πάρα πολύ βαθιά.
Δεύτερον, ας είμαστε λογικοί: η Ελλάδα ούσα µικρή οικονομικά χώρα, επωφελείται πάρα πολύ ως µέλος της ευρωζώνης! Ως προς το εµπόριο, τις επενδυτικές σχέσεις και το γεγονός ότι τη βοηθάει να είναι τόπος ξένων επενδύσεων. Εάν βγούµε από το ευρώ πλέον θα χάσουµε και το μικρό πλεονέκτηµα που έχουµε σε σχέση µε άλλες χώρες, όπως Τουρκία ή χώρες της Μεσογείου. Εχουμε ανάγκη να είµαστε κέντρο ξένων επενδύσεων, και αυτό θα το χάσουμε εντελώς, αν γυρίσουμε στη δραχμή!
"Πληρώνουμε τραγικά λάθη!"
Τα μέτρα που παίρνονται- αν και δεν ξέρω αν είναι αρκετά- είναι µονόδροµος, είτε είναι ΠΑΣΟΚ, είτε είναι ΝΔ, ή οποιαδήποτε κυβέρνηση! Πιστεύω ότι είναι στο σωστό δρόµο απλά πρέπει να εφαρμοστούν πολύ γρήγορα αυτά τα µέτρα, διότι µπορεί να µην υπάρξει η ευκαιρία ένα χρόνο μετά! Και αυτό, το αναφέρει και το πρόγραµµα του ΔΝΤ.
Γι αυτό, θεωρώ, έχουν παρθεί πολύ πιο πολλά µέτρα τον πρώτο χρόνο, από αυτά που θα χρειαστούν το δεύτερο και τον τρίτο. Η Ελλάδα έζησε πολύ πέρα των δυνατοτήτων της και πάρα πολλά χρόνια. Για µένα γίνανε λάθη τραγικά στην Ελλάδα όσον αφορά τη διαχείριση της οικονοµίας, αλλά από εκεί και πέρα θα έπρεπε να έχουν συνειδητοποιήσει πολλοί οι οποίοι επένδυαν στην Ελλάδα και δεν ήταν µόνο στην Ελλάδα.
Υπήρξε µία εποχή πολύ µεγάλη τάσης να δανείζει ο κόσµος, δηλαδή τα επιτόκια είχαν φτάσει πολύ χαµηλά, οπότε όλοι ήµασταν σε µεγάλη ευφορία και δανείζαµε παντού. Και η Ελλάδα επωφελήθηκε από αυτό για πολλά χρόνια. «Επωφελήθηκε» σε εισαγωγικά πλέον γιατί βλέπουµε ότι δεν επωφελήθηκε αλλά βρέθηκε σε πολύ πιο δύσκολη θέση.
"Θα τα καταφέρουμε;"
K.A. : Η προσωπική μου άποψη για την Ελλάδα, είναι μέχρι ενός βαθμού αισιόδοξη! Και για αυτό µάλιστα συµφωνώ µε την εφαρμογή του προγράµµατος, παρόλο που το ρίσκο της αποτυχίας είναι µεγάλο! Και εννοώ ότι το χρέος ίσως δεν πληρωθεί και θα πρέπει να περικοπεί! Πιστεύω, παρ'όλα αυτά, ότι άξιζε να δοθεί η ευκαιρία της αλλαγής στη νοοτροπία και στον τρόπο που λειτουργεί η οικονοµία της Ελλάδας και αυτή η ευκαιρία δόθηκε!
Εδώ η πρώτη Δημοσίευση: 07/07/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου