Οι χρηματοπιστωτικοί επενδυτές
Οι
χρηματοπιστωτικοί επενδυτές έχουν ήδη πιεί το αίμα του ελληνικού
χρέους -αλλά αυτή η δραστηριότητα δεν είναι αναπόφευκτη- τέτοια όρνεα
μπορούν να εμποδιστούν
Δεν
είναι όλοι δυσαρεστημένοι με τη δεινή κατάσταση της ελληνικής
οικονομίας. Μια ομάδα χρηματοπιστωτικών "επενδυτών" ήπιε το αίμα του
ελληνικού χρέους την Τρίτη - απλά με το να ειναι πιο ανερμάτιστοι
παίκτες της αγοράς.
Η Dart Management είναι μία επενδυτική εταιρεία με βάση τα νησιά Κάυμαν, μια μια βρετανική υπερπόντια κτήση, διαβόητη για το ότι αποτελει φορολογικό παράδεισο. Το επιχειρηματικό μοντέλο της Dart της έχει κερδίσει τον τίτλο "fund-όρνεο".
Τα όρνεα "επενδύουν" στο εθνικό χρέος χωρών που είναι αντιμέτωπες με την κρίση - πράγμα που σημαίνει πως μπορούν να αγοράσουν το χρέος τους φθηνά. Στη συνέχεια "καραδοκούν" για όποιας μορφής υποβάθμιση αυτού του χρέους. Κάνοντάς το αυτό, ελπίζουν να αποπληρωθούν πλήρως. Με δεδομένο ότι πλήρωσαν μόνο μέρος της αξίας του χρέους, η πλήρης αποπληρωμή αποφέρει τεράστιο κέρδος.
Τα fund όρνεα απέκτησαν τις ικανότητές τους στην πλάτη αναπτυσσόμενων χωρών: η Elliot Associates, ένα αμερικανικό hedge fund, εφάρμοσε πιλοτικά το πρόγραμμα την δεκαετία του '90, κερδίζοντας μια υπόθεση κατά του Περού, το οποίο κατέβαλε στο 400% αυτό που πήρε από την Elliot. Θεωρείται πως στην Elliot ανήκει και μέρος του χρέους της Ελλάδας. Η Dart ωστόσο πήρε 600 δισ. δολάρια από τη Βραζιλία μετά την κρίση του 1993.
Τα τελευταία χρόνια, τα funds-όρνεα έχουν βάλει στόχο κάποιες από τις πιο εξαθλιωμένες χώρες του κόσμου. Η Λιβερία και η Ζάμπια έχουν συρθεί στα βρετανικά δικαστήρια για να υποχρεωθούν να πληρώσουν funds που είχαν αγοράσει σχεδόν τσάμπα πολύ παλιά χρεή, τα οποία δημιουργήθηκαν απο δικτατορικά καθεστώτα.
Όταν οι χώρες αρνούνται να πληρώσουν, τα όρνεα τις καταδιώκουν ανά τον κόσμο, επιχειρώντας να αρπάξουν τα εκτός χώρας περιουσιακά στοιχεία. Σε μία περίπτωση, ένα ιδιαίτερα επιθετικο και αναλγητο fund-όρνεο προσπάθησε να βάλει χέρι σε χρήματα ανθρωπιστικής βοήθειας με αποδέκτη τη Δημοκρατία του Κονγκό. Μέχρι Σήμερα, η Δημοκρατία του Κονγκό καταδιώκεται από ένα άλλο fund που ονομάζεται FG Hemisphere, με το οποίο βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη για περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο Τζέρσεϋ. Το τελικό στάδιο της δίκης θα λάβει χώρα στις 28 Μαΐου στο Λονδίνο, με βάση όμως το Δίκαιο του Τζέρσεϋ.
Ένας νόμος που πέρασε τις τελευταίες μέρες στη Βρετανία ορίζει πως πλέον τα funds-όρνεα δεν θα θα μπορούν να κερδοσκοπούν επί των παλαιών χρεών χωρών με πολύ χαμηλό εισόδημα στα Βρετανικά δικαστήρια - πρόκειται για ένα τεράστιο βήμα μπροστά. Ωστόσο, ο εν λόγω νόμος δεν έχει εφαρμογή σε άλλες χώρες -από τη Νιγηρία ώς την Ελλάδα- ή σε νέα χρέη.
Η περίπτωση της Αργεντινής μάς δίνει κάποια στοιχεία για το ποια μπορεί να είναι τα επακόλουθα στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Από τότε που η χώρα πτώχευσε το 2001, μετά από χρόνια επιβαρύνσεων και προγραμμάτων λιτότητας που τη γονάτισαν, γέμισε και αγωγές από funds-όρνεα που αρνούνταν να δεχθούν την υποβάθμιση. Αυτά τα funds συμπεριλαμβάνουν τόσο τη Dart όσο και την Elliot, καθώς και μια εταιρεία - ομπρέλα, γνωστή ως American Task Force Argentina που έχει επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την αμερικανική εξωτερική πολιτική ως μέσο πίεσης ώστε να αποπληρώσει η Αργεντινή αυτά τα χρέη.
Για τις εταιρείες αυτές μια κρίση τόσο μεγάλη όσο αυτή της Ελλάδας τις κάνει να τους τρέχουν τα σάλια. Εδώ και μήνες, τα funds-όρνεα μηχανεύονται τις καλύτερες στρατηγικές ώστε να πέσει στα νύχια τους η Ελλάδα. Αγοράζουν ελληνικά ομόλογα που υπάγονται σε ξένο δίκαιο, καθώς τα ελληνικά ομόλογα που υπάγονται σε ελληνικό δίκαιο χρειάστηκε πλειοψηφικά να κουρευτούν.
Το ελληνικό "κούρεμα" αποτέλεσε μία πολύ συμφέρουσα συμφωνία για τους κατόχους των ομολόγων, οι οποίοι πληρώθηκαν 50% της ονομαστικής τιμής σε μία περίοδο που τα ίδια ομόλογα δίνονταν στην αγορά στο 35% της αξίας τους - και την ίδια ώρα έλαβαν και κίνητρο ρευστότητας. Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετά καλό για τα όρνεα. Η αμερικάνικη νομική εταιρεία Bingham McCutchen φέρεται να προσπαθούσε να οργανώσει μια ομάδα τέτοιων funds ώστε να κινηθεί νομικά για να πληρωθεί την πλήρη αξία των ομολόγων. Για κάποια από αυτά τα fund, η Τρίτη ήταν μέρα πληρωμής.
Αντί να διακινδυνεύσει ακολουθώντας την νομική οδό, η Ελλάδα αποφάσισε να επιστρέψει 463 εκ. ευρώ στα εξωτερικά της χρέη. Από αυτά, το 90% φέρεται να είχε παραλήπτη την Dart Management. Την ώρα που το ελληνικό κράτος πρόνοιας καταρρέει και η ανεβαίνει το ποσοστό των αυτοκτονιών, των φόρων και των κρουσμάτων του AIDS, o Κένεθ Νταρτ αράζει στο σκάφος των 220 ποδιών στα νησιά Καϋμάν και μετρά τη λεία του.
Οι κάτοχοι ομολόγων που ξεπερνούν τα 6 δισ. ευρώ αρνήθηκαν να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους με νέα - οπότε το παραπάνω δεν θα είναι το τελευταίο σκάνδαλο. Αλλά δεν είμαστε ανίκανοι να τους σταματήσουμε. Ένας επικεφαλής ενός fund-όρνεου είπε στους Financial Times: "Eυδοκιμούμε εκεί που οι άνθρωποι είναι κακώς ενημερωμένοι". Το πρώτο βήμα είναι να εισάγουμε τη διαφάνεια στις αγορές ομολόγων. Είναι τρομερό το γεγονός πως ούτε οι ίδιοι οι Έλληνες δεν γνωρίζουν σε ποιους ανήκει το χρέος τους, πότε αγοράστηκε ή πόσο πλήρωσαν γι' αυτό.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον και ο Τζορτζ Οσμπορν ήταν πολύ σαφείς όταν είπαν πως η Ε.Ε. πρέπει να λύσει τα προβλήματα της - αλλά δεν έκαναν τίποτα για να σταματήσουν τα funds- όρνεα των οποίων τα χρέη ανήκουν στο βρετανικό δίκαιο. Η κυβέρνηση μπορεί να πιέσει όλους τους πιστωτές που υπάγονται στο βρετανικό Δίκαιο να δεχθούν το κούρεμα που έχει ήδη συμφωνηθεί. Ακόμη θα μπορούσε να προχωρήσει ακόμη πιο πέρα και να νομοθετήσει ώστε να αποφευχθούν υπέρογκα κέρδη επί χρεών που αποκτήθηκαν στη δευτερογενή αγορά ένας τέτοιος νομος συζητείται στις ΗΠΑ
Η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης μεταξύ ανερμάτιστων επενδυτών από τη μια και πολιτών που θέλουν η οικονομία τους να λειτουργεί για το κοινό συμφέρον από την άλλη. Το να αράζουν οι κυβερνήσεις και να λένε πως "έτσι είναι τα πράγματα" δεν είναι αρκετό.
*O Nικ Ντίαρντεν είναι επικεφαλής της Jubilee Debt Campaign
(Μετάφραση Αναστασία Γιάμαλη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου