Τον Μάρτιο του 2002 ο
καθηγητής της Αρχαιολογίας και επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων Σπάρτης
Θεόδωρος Γ. Σπυρόπουλος ανακοίνωσε την ανακάλυψη του μυκηναϊκού
ανακτόρου του Μενελάου και της Ελένης στην ομηρική πόλη Λακεδαίμονα,
κοντά στη σημερινή κωμόπολη της Πελλάνας, 25 χλμ. ΒΔ της Σπάρτης, και
κοντά στην κοίτη του Ευρώτα. Η αμφισβήτηση που δέχθηκε τότε ήταν
έντονη...
Σε
συνέντευξή της, η καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας κ. Όλγα Παλαγγιά,
αναφέρθηκε στην αρχαιολογική ανακάλυψη στην κοιλάδα του Αγίου Βασιλείου
της Σπάρτης, όπου φέρεται να είναι το παλάτι του Μενελάου. Όπως μάλιστα
είπε, ερωτώμενη για τις ανασκαφές στην Αμφίπολη, «η ανακάλυψη στην
Πελοπόννησο είναι μεγαλύτερη».
Συγκεκριμένα,
απατώντας για την διαμάχη της με την κα. Πειστέρη, είπε: «Εγώ εξέφρασα
καθαρά την επιστημονική μου άποψη. Δεν έκανα κριτική στην κυρία
Περιστέρη. Η άποψη μου είναι το μνημείο στην Αμφίπολη είναι Ηρώο ή
Πολυάνδρειο. Το έκαναν ως μνημείο για την Μάχη των Φιλίππων. Επίσης το
στηνΑμφίποληδεν υπάρχουν θύρες. Οι Μακεδονικοί τάφοι είχαν θύρες. Εδώ το
μνημείο είναι ανοικτό και επισκέψιμο».
Στην ερώτηση γιατί υπήρξαν
τέτοιες αντιδράσεις για την άποψη της είπε: «Η λέξη Ρωμαϊκό ενοχλεί. Εγώ
δεν είπα ότι το μνημείο δεν είναι ελληνικό. Μίλησα για το ποιος
χρηματοδότησε για να γίνει. Έλληνες το έκαναν. Έλληνες αρχιτέκτονες και
Έλληνες τεχνίτες. Απλά η περιοχή της Μακεδονίας είναι ευαίσθητη για μας.
Στην
Πελοπόννησο υπάρχει μία ανακάλυψη που είναι μεγαλύτερη της Αμφίπολης.
Το παλάτι του Μενελάου. Το ξέρει κανείς; Εκεί η επιστημονική ομάδα
ασχολείται με την δουλειά και δεν έχει καλέσει πολιτικούς".
Τι έχει βρεθεί στην Πελοπόννησο
Αυτό
το εύρημα στον Άγιο Βασίλειο της Σπάρτης πληροί για τους επιστήμονες
διεθνώς όλες τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί το μείζον ηγεμονικό
κέντρο του μυκηναϊκού πολιτισμού στη Λακωνία στη μέγιστη ακμή του! Με
άλλα λόγια, και αν οι μύθοι βγαίνουν αληθινοί, σε αυτό το μυκηναϊκό
ανάκτορο στην κοιλάδα του Ευρώτα θα μπορούσε να κυβερνά ο Μενέλαος
έχοντας δίπλα του την Ωραία Ελένη. Άλλωστε καμία άλλη μυκηναϊκή θέση
στην περιοχή δεν έχει δώσει ως τώρα ενδείξεις ότι μπορεί να είναι το
ανακτορικό κέντρο της.
Ενα μεγάλο οικοδόμημα
του 14ου αιώνα π.Χ. που καταστράφηκε από πυρκαγιά ήρθε στο φως, με
τουλάχιστον επτά δωμάτια, που έδωσαν σπουδαία ευρήματα. Στο «δωμάτιο των
όπλων», όπως ονομάστηκε, βρέθηκαν συγκεντρωμένα χάλκινα ξίφη, εύρημα
που συνδέεται με το κείμενο μιας από τις πινακίδες Γραμμικής Β γραφής
όπου αναφέρονται τουλάχιστον 600 όπλα. Οπως σημειώνει η κυρία
Βασιλογάμβρου στον τόμο «Αρχαιολογία - Πελοπόννησος» (εκδόσεις Μέλισσα),
«βρέθηκαν, όπως είχαν τακτοποιηθεί, πιθανόν μέσα σε ξύλινο κιβώτιο,
δεκαεπτά χάλκινα ξίφη με λίθινα ή ελεφαντοστέινα επίμηλα και καρφιά
καλυμμένα με λεπτότατο φύλλο χρυσού, κοντό εγχειρίδιο, χάλκινες και
λίθινες αιχμές βελών και χάλκινο κωνικό σκεύος άγνωστης χρήσης».
Στο μεγαλύτερο
δωμάτιο είχαν απομείνει πολλά και σημαντικά ευρήματα: ένα τροχήλατο
ειδώλιο ταύρου, ένας αιγυπτιακός σκαραβαίος, τρεις σφραγιδόλιθοι με
παραστάσεις, χάλκινο μαχαίρι, ψήφοι από φαγεντιανή, αντικείμενα από
ελεφαντόδοντο, χρυσά ελάσματα, τμήμα ενός λίθινου αγγείου για
τελετουργική χρήση, ένα μεγάλο λίθινο σφυρί, ειδώλια ζώων και ακόμη ένα
μεγάλο ρυτό αγγείο με μορφή κεφαλής ταύρου.
Σε άλλο
δωμάτιο βρέθηκε ένα πιθάρι με απανθρακωμένους σπόρους κριθαριού, ενώ σε
χαμηλότερο επίπεδο εντοπίστηκε το «δωμάτιο του συμποσίου», μία ακόμη
επιβεβαίωση της σημασίας του κτιρίου, καθώς το συμπόσιο αποτελούσε για
τον μυκηναϊκό πολιτισμό μια σημαντική δραστηριότητα που κατείχε κεντρική
θέση στη θρησκευτική και κοινωνική ζωή και παράλληλα το μέσον των
ηγεμόνων για την άσκηση πολιτικής και εξουσίας.
Πυκνό στρώμα από
καμένα οστά ζώων βρισκόταν σε αυτό το δωμάτιο και ανάμεσά τους δύο
μεγάλα χάλκινα αγγεία, τα οποία προφανώς περιείχαν κρασί, όπως άλλωστε
δείχνουν και μερικά αγγεία σερβιρίσματος, όπως η αρύταινα και οι κύλικες
για την πόση. Και τα ενδιαφέροντα δεν σταματούν εδώ, γιατί κάτω από
αυτό το κτίριο εντοπίστηκε και άλλο στρώμα κατοίκησης που πηγαίνει πίσω
στον 17ο-16ο αιώνα π.Χ.
Φτερωτοί γύπες, μυκηναίοι στρατιώτες
Θραύσματα
από τοιχογραφίες, και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα, βρέθηκαν γύρω από ένα
ακόμη κτίριο με πολλά δωμάτια, που έχει ανασκαφεί ελάχιστα. Κυρίως όμως
εντοπίστηκαν σε ένα μικρό διάσελο, που κατά τον 14ο αιώνα π.Χ.
χρησιμοποιήθηκε ως αποθέτης (απλούστερα, μια χωματερή) για την απόρριψη
οικοδομικών υλικών και κεραμικής που προερχόταν από τις επισκευές των
κτιρίων.
Η μορφή ενός
μυκηναίου στρατιώτη με οδοντόφρακτο κράνος, οι περικνημίδες ενός άλλου,
μια γυναίκα που παριστάνεται μέσα σε ένα οικοδόμημα διακρίνονται σε αυτά
τα μικρά θραύσματα των τοιχογραφιών. Παρά την αποσπασματικότητά τους,
εξάλλου, παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά της μυκηναϊκής ζωγραφικής,
όπως είναι γνωστή από τα ανακτορικά κέντρα της Πελοποννήσου και της
Θήβας. Φτερωτοί γρύπες, ζώα, φυτικά κοσμήματα, «βραχώδες τοπίο»,
σπείρες, ρόδακες, οδοντωτό είναι τα θέματά τους.
Σε «υψερεφές μέγα
δώμα», όπως λέει ο Ομηρος (Οδύσσεια Ραψωδία δ'), σε πεντάψηλο παλάτι
δηλαδή, ζούσε ο Μενέλαος στη Σπάρτη, όταν υποδέχθηκε τον Τηλέμαχο, που
έφθασε με το άρμα του αναζητώντας πληροφορίες για τον πατέρα του τον
Οδυσσέα. Και ήταν η Ωραία Ελένη πρώτη που παρατήρησε την ομοιότητά τους,
αναγνωρίζοντάς τον.
http://skeftomasteellhnika.blogspot.gr/2014/09/blog-post_832.html