Διογένης ὁ Οἰνοανδεύς
Ο
Διογένης Οινοανδέας ήταν ένας επικούρειος φιλόσοφος και έζησε τον 2ο
αι. μ.Χ. στα Οινόανδα, στην ελληνική πόλη της ορεινής Λυκίας . Ο
Διογένης δημιούργησε μια μεγάλη επιγραφή στο κέντρο της Αγοράς της
πόλεως , με περιεχόμενο την ανάπτυξη των βασικών θέσεων της Επικούρειας
Φιλοσοφίας. Η επιγραφή αυτή που είχε μήκος 60 ή 80 μέτρα, θεωρείται
μοναδικό μνημείο της ανθρωπότητας. Βρέθηκε σε διάσπαρτα κομμάτια το 1884
από τους Γάλλους αρχαιολόγους Holleaux και Paris. Από την εποχή αυτή
και μετά, αρχαιολόγοι, φιλόλογοι και επιγραφολόγοι ασχολήθηκαν για να
αποκαλύψουν και να ανασυνθέσουν τα κομμάτια της επιγραφής, εργασία που
συνεχίζεται και στις μέρες μας.
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΩΡΜΗΣΑΜΕ ΠΡΑΞΙΝ (ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΝ)
ΟΠΩΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΗΣΩΜΕΝ ΤΟ ΕΠΙΖΗΤΟΥΜΕΝΟΝ ΥΠΟ ΤΗΣ
ΦΥΣΕΩΣ ΚΤΗΣΑΜΕΝΟΙ ΤΕΛΟΣ.
Εμείς στραφήκαμε προς αυτή την πράξη,
το να φιλοσοφούμε, για να ευδαιμονήσουμε
έχοντας πρώτα κατακτήσει το σκοπό της ζωής
όπως μας τον θέτει η ίδια η φύση.
Διογένης Οινοανδέας :Απόσπασμα28
|
Δίδραχμο με στεφανωμένη κεφαλή του Διός και τον αετό του να στέκεται στον κεραυνό του θεού- Νόμισμα των Οινόανδων του 200 π.Χ. |
Τα
Οινόανδα χτίστηκαν λοιπόν όπως προείπαμε ,στην κορυφή ενός ψηλού βουνού
στην αρχαία επαρχία της Λυκίας.τόν 3 αι π.Χ. υπό την επήρεια της
Περγάμου . Προς το τέλος της ζωής του φιλόσοφου Διογένη ,δεύτερο αιώνα
μ.Χ ,παρουσιάζεται στην πόλη του, μια μεγάλη επιγραφή σε ασβεστόλιθο
τοίχο που αυτός βρίσκεται εμφανώς στο κέντρο της Αγοράς της πόλεως
Η επιγραφή διακήρυσσε την φιλοσοφία του Επίκουρου, ο οποίος έζησε πέντε
αιώνες νωρίτερα. Αυτό το μοναδικό κείμενο, ανακαλύφθηκε στα τέλη του
δέκατου ένατου αιώνα, έχει προσελκύσει πολλούς μελετητές.
|
Άποψη του υδραγωγείου της πόλεως |
|
Είσοδος κτηρίου σε σημείο της πόλεως |
Αντίθετα
με τις περισσότερες αρχαίες πόλεις, ένα μεγάλο μέρος των Οινόανδων δεν
θάφτηκε κάτω από το χώμα. Το απότομο και κακοτράχαλο έδαφος της τοπικής
γεωμορφολογίας δεν καθιστά πρακτικό να αφαιρεθούν τα χαραγμένα
τετράγωνα επιγραφικά τεμάχια μακριά από την πόλη και την Αγορά έτσι
ίσως ολόκληρη η επιγραφή παρέμεινε ακόμα εκεί. Ανακαλύφθηκαν έτσι μία
προς μία οι χαραγμένες επιγραφές .Το ίδιο το τείχος της πόλεως , ωστόσο,
έχει από καιρό κατεδαφιστεί. Μετά και το κτήριο καταστράφηκε, και οι
ογκόλιθοι του ανακυκλώθηκαν ως υλικό κατασκευής για την κατασκευή
σπιτιών, άνοιγμα δρόμων, κλπ , πιθανότατα κατά την πρώιμη χριστιανική
εποχή.
|
Το Θέατρο στα Οινόανδα |
Το
θέατρο της πόλης πιστεύεται ότι χρονολογείται από τον 2ο αιώνα π.Χ. και
βρίσκεται στο βόρειο περιθώριο της πόλης, χτισμένο σε πλαγιά φυσικού
λόφου Κατέληγε έξω από τα τείχη, όταν το Τείχος διαχωρίζεται πριν η
περιοχή να εγκαταλειφθεί.
|
Μέρος του κατεστραμμένου τείχους στο σημείο που ενώνεται με το Θέατρο |
Αρχικά
ήταν ελληνικής τεχνοτροπίας (δηλαδή ανοικτό από την πλευρά της σκηνής),
αλλά είχε μια σκηνή -κτιρίο- προστεθεί στη ρωμαϊκή εποχή, ίσως το
δεύτερο μισό του πρώτου αιώνα μ.Χ.. Το κοίλον , το οποίο ήταν 55 μέτρα
σε διάμετρο, είχε 2.000 καθίσματα στραμμένα προς τον Νότο . Στο σχήμα
που υπερβαίνει ένα ημικύκλιο και ήταν σε σχήμα πετάλου. Είχε με
τουλάχιστον 17 σειρές εδωλίων σε 11 κερκίδες . Η ορχήστρα είναι 17,5 m
σε διάμετρο, ενώ η κυρίως σκηνή ήταν 25,5 x 5,75 m με πέντε πόρτες.
|
Κτήριο |
|
Μέρος του Τείχους |
Έως
τα μέσα του τρίτου αιώνα μ.Χ., η ανασφάλεια οδήγησε στην κατασκευή ενός
νέου οχυρωματικού τείχους, που μπορεί να χρονολογηθεί περίπου το 270
μ.Χ. και το οποίο επέφερε έναν δραστικό περιορισμό στην πόλη , για την
υπεράσπιση της περιοχής. Μέσα σ 'αυτό, υπάρχει ένας σημαντικός ναός
ανήκει στην μορφή βασιλική και υπήρχε έως τις αρχές του τέταρτου μ.Χ.
αιώνα. Στη συνέχεια, η θέση είναι ασαφής. Το υδραγωγείο επισκευάστηκε
αρκετές φορές, αλλά τελικά εγκαταλείφθηκε. Την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο
οι κατοικιες εντός της νότιας και της βόρειας περιοχής στον - ανατολικό
τομέα δείχνει τη συνεχιζόμενη κατοχή, αλλά ο πληθυσμός πρέπει σταδιακά
να έχει ελαττωθεί. Τα δημόσια κτίρια εγκαταλείφθηκαν και σύντομα
κατέρρευσαν, τα ερείπια υποδηλώνουν ότι μπορεί να είναι «εν μέρει το
αποτέλεσμα των σεισμών».
|
Κτήριο της πόλης Θέρμες
Στο νοτιοδυτικό άκρο της πόλης είναι ένα καλά διατηρημένο τμήμα του
προαναφερθέντος τείχους οχυρωμένο με δύο πύργους Το τείχος
διασταυρώνεται και εφάπτεται με το υδραγωγείο της εποχής των Φλαβίων,
το οποίο είναι εξίσου καλά διατηρημένο και καλύπτει τη διαδρομή ανάμεσα
στον τοίχο και το γειτονικό λόφο στην νότια ίσαλο γραμμή και την πηγή
που έχει επισημανθεί περίπου 4 χλμ μακριά μέσα από πυκνό δάσος και
είναι στραμμένο προς το νότο. |
|
Βιβλιοθήκη της πόλεως
Υδραγωγείο της εποχής των Φλαβίων |
|
Η
περιοχή της πόλης των Οινόανδων όπως προσδιορίζεται από τους
Βρετανούς British εξερευνητές, Hoskyns και Forbes, το 1841, και
δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας, XII
(1843).
Η
θέση της πόλης είναι μια ευρεία σέλα σε κορυφογραμμή μεταξύ των δύο
ψηλών λόφων, σε υψόμετρο περίπου 1400μ. Ο λόφος που υψώνεται στα
βόρεια είναι μερικές φορές που αναφέρεται ως ακρόπολη, αν και δεν είναι
ενσωματωμένη στην αστική δομή. Λόγω της έντονα ορεινής έκτασης, στους
δημόσιους χώρους - η λιθόστρωτη αγορά και η λεγόμενη Esplanade - θα
μπορούσαν να φιλοξενηθούν μόνο στο βόρειο τμήμα της πόλης, ενώ τα
περισσότερα από τα άλλα οικοδομικά λείψανα καταλαμβάνουν επικλινείς
τοποθεσίες. Ο παρακάτω χάρτης δείχνει το κέντρο της πόλης.
|
|
Ερείπια του Απολλώνιου |
|
Σπαράγματα ανάγλυφου διακόσμου της πόλεως Οινόανδα |
|
Θέρμες |
|
Θέρμες |
|
Θέρμες |
|
Αγορά |
|
Αγορά |
|
Αγορά |
|
Πλακόστρωτο άνοιγμα στην Αγορά |
|
Ελληνικές επιγραφές σε βάθρα αγαλμάτων |
Σε αναζήτηση της «Πέτρας του Φιλοσόφου»
Σε
αυτή την απομακρυσμένη περιοχή της Μικράς Ασίας λοιπόν στην ελληνική
πόλη Οινόανδα , οι αρχαιολόγοι έχουν βρει θραύσματα της πιο μεγάλης
μαζικής επιγραφής του αρχαίου κόσμου και αυτή ανάγεται στον δεύτερο
αιώνα μ.Χ. και είναι ελληνική. Είναι εκεί όπου ο φιλόσοφος Διογένης
χάραξε το έργο του στον τοίχο μιας στοάς, στην Αγορά αυτής της
ελληνικής πόλεως.
|
Μέρος από το πλάτωμα όπου βρισκόταν η Αγορά της πόλεως |
Το
χειμώνα του 1884 , δύο νεαροί Γάλλοι επιγραφολόγοι κατά την εξερεύνηση
της αρχαίας ελληνικής πόλης Οινόανδα στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία στην
περιοχή της Λυκίας , έκαναν μια ενδιαφέρουσα ανακάλυψη. Διάσπαρτα στα
καλοδιατηρημένα ερείπια στην κορυφή ,ενός λόφου που καλύπτεται από
κέδρους, βρήκαν πέντε πέτρινα θραύσματα χαραγμένα με τα γραπτά του
άγνωστου τότε φιλόσοφου, Διογένη του Οἰνοανδέως.
Σε
ένα από τα θραύσματα, Διογένης εξηγεί γιατί σκάλισε τις σκέψεις του σε
αυτή την πέτρα, γράφει :Η πλειοψηφία των ανθρώπων που υποφέρουν από μια
κοινή ασθένεια, όπως μια πληγή, αυτή η ασθένεια είναι ότι έχουν
ψευδείς αντιλήψεις για τα πράγματα, και ο αριθμός τους ,των ανθρώπων
αυτών, αυξάνεται. ... Ήθελα να χρησιμοποιήσω λοιπόν αυτή τη στοά για
να διαφημίζονται δημοσίως τα [φάρμακα] που φέρνουν τη σωτηρία από αυτή
την ασθένεια.
Τα
«φάρμακα» Διογένης ήλπιζε να τα χρησιμοποιήσει για να θεραπεύσει τη
«νόσο» της εσφαλμένης αντίληψης και ήταν φιλοσοφικά κείμενα από τον
Επικουρισμό, ένα φιλοσοφικό σύστημα που ιδρύθηκε τον τέταρτο αιώνα π.Χ.,
από τον Έλληνα φιλόσοφο Επίκουρο. Ήταν συνδεδεμένη με την Φυσική,
έκρινε ότι η επιδίωξη της ηδονής είναι το ανώτερο καλό, και απέφευγε
πίστη στη θεϊκή παρέμβαση. Ο πλούσιος Διογένης πρέπει να είχε καταβληθεί
οικονομικά για την κατασκευή της επιγραφής που πρέπει να σκαλισμένη
στον τοίχο μιας στοάς , ή στεγασμένου διαδρόμου, που πιθανώς βρισκόταν
σε μία από τις δημόσιες πλατείες της πόλης, πιθανά στην Αγορά της
πόλεως.
Κάνει
σαφές ότι ελπίζει οι Οινοανδείς και οι επισκέπτες θα κάνουν μια
προσεκτική μελέτη των λόγων του και να μυηθούν στην επικούρεια σχολή
σκέψης. Μετά την ανακάλυψη των πέντε τεμαχίων, που δόθηκε στη
δημοσιότητα και έγινε η σημασία τους κατανοητή, η γαλλική και η
αυστριακή αρχαιολογική ομάδα επισκέφθηκε τα Οινόανδα μεταξύ 1885 και
1895. Βρήκαν άλλα 83 θραύσματα της επιγραφής, η οποία παραμένει το μόνο
αρχαίο, φιλοσοφικό κείμενο, από τον ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο να έχει
επιβιώσει στην αρχική του μορφή.
|
Ο Επιγραφολόγος
Martin Ferguson Smith (αριστερά) και ο συνάδελφός του Jürgen
Hammerstaedt εξετάζουν μια επιγραφή χαραγμένη στην πέτρα με τις αρχές
της επικούρειας σκέψης. Οι δύο μελετητές πρόσφατα συνεργάστηκαν με μια
ομάδα αρχαιολόγων που χαρτογραφούν τα Οινόανδα. Η Ενδελεχής έρευνα
αποκάλυψε στην επιφάνεια του εδάφους 75 προηγουμένως άγνωστα επιγραφικά
θραύσματα . |
Ως
ερμηνευτικές εργασίες σχετικά με την επιγραφή συνεχίστηκαν και κατά το
πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, ο Διογένης ήρθε να θεωρηθεί ως ένας όχι
ιδιαίτερα επιτήδειος εκφραστής της επικούρειας φιλοσοφίας . Ίσως αυτό
είχε ως αποτέλεσμα, που δεν υπήρξε καμία συντονισμένη προσπάθεια για να
ψάξουν νέα θραύσματα της επιγραφής του μέχρι το 1968, όταν ο Βρετανός
κλασικιστής Martin Ferguson Smith, τώρα ομότιμος καθηγητής στο
Πανεπιστήμιο του Durham, έκανε ένα πόνημα για την περιοχή , που έχει
χαρακτηριστεί από κάποιους "επιγραφικό Ελ Ντοράντο . Ο Σμιθ είχε μόλις
ολοκληρώσει μια μετάφραση του πρώτου αιώνα π.Χ., όπου ο Ρωμαίος
συγγραφέας Λουκρίτιος πραγματεύεται σχετικά με τη φύση των πραγμάτων,
ένα φιλοσοφικό ποίημα που ερευνά την επικούρεια φιλοσοφία και των οποίων
,η εκ νέου ανακάλυψη κατά τον δέκατο πέμπτο αιώνα, κάποιοι μελετητές
πιστώνουν ότι έχει συμβάλει και αυτό ι στην δημιουργία της
Αναγέννησης.
Για
τον Σμίθ , το δέλεαρ ,των ως μέχρι στιγμής ,άγνωστων θραυσμάτων της
επιγραφής- με περαιτέρω γραπτά του Διογένη στην επικούρεια φιλοσοφία
-ήταν ακαταμάχητο. Αρχικά μόνος του, και στη συνέχεια, υπό την αιγίδα
του Βρετανικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας στην Άγκυρα, πέρασε πολλά χρόνια
με το να εργάζεται στα Οινόανδα.
Έχει
τεκμηριωθεί και για τις δύο γνωστές επιγραφές αλλά και τα πρόσφατα
ανακαλυφθέντα θραύσματα χρησιμοποιώντας μια βούρτσα για να ωθήσει
διηθητικό υγρό στο χαρτί μέσα στις εσοχές πάνω στις πέτρες, το οποίο,
μετά την ξήρανση, δημιουργεί μια μόνιμη εκτύπωση των γραμμάτων.
|
Επάνω αποτύπωση σε χαρτί από επιγραφικό σπάραγμα κάτω, της εξέδρας του Δημοσθένη . |
Ο
Σμιθ με εντατική μελέτη των θραυσμάτων και την ανακάλυψη και άλλων
κείμενων στα Οινόανδα, συμπεριλαμβανομένης μιας επιγραφής που
περιγράφει την ίδρυση ενός μουσικού εορτασμού στην πόλη, προς τιμήν
του Διογένους κάτι που επέτρεψε μέχρι σήμερα να χρονολογηθεί από
αυτόν ,διστακτικά ,ότι η επιγραφή του Διογένη κατασκευάστηκε στις
αρχές του δεύτερου αιώνα μ.Χ.
Επιπλέον
υπέθεσε ότι το τοίχωμα που φέρει την επιγραφή ίσως καταστράφηκε από
σεισμό, ή μάλλον ότι σκόπιμα κατεδαφίστηκε την διάρκεια της ύστερης
αρχαιότητας, όταν ο Χριστιανισμός άρχισε να κυριαρχεί και οι
επικούρειες ιδέες αντιμετωπίστηκαν με εχθρότητα. Κατά την πάροδο του
χρόνου, πολλοί από τους ογκόλιθους που περιέχουν την επιγραφή
χρησιμοποιήθηκαν σε νέες κατασκευές, αποκρύπτοντας την επιγραφή .
Η μεγαλύτερη επιγραφή του αρχαίου Κόσμου είναι ελληνική.
Ο
Σμιθ πρότεινε, επίσης, ότι η συνολική επιγραφή αρχικά διαιρείται σε
επτά διαφορετικές σειρές, με την κάτω γραμμή περιέχει γραπτά σχετικά με
τη δεοντολογία και αποσπάσματα από τον Επίκουρο, αλλά και δικά του έργα
,του Διογένη, σχετικά με το θέμα. Πάνω από αυτή την σειρά , θα ήταν μια
σειρά με χαραγμένα έργα Φυσικής, ένα σημαντικό θέμα στον Επικουρισμό, ο
οποίος υποστηρίζει ότι ,το θέμα δεν είναι ,ούτε δημιουργείται ούτε
καταστρέφεται, αλλά αποτελείται από άφθαρτα άτομα.
Πάνω
από αυτή τη σειρά, πρέπει να αποτελείται με μια άλλη ηθική διερεύνηση
και να καταγραφή των αξιωμάτων πιθανώς από τον Διογένη τον ίδιο. Μια
τέταρτη σειρά που περιέχονται στις επιστολές του Διογένη, και πάνω από
αυτό, μια μακρά πραγματεία σχετικά με το γήρας που πήρε τρεις επιπλέον
γραμμές. Ο Σμιθ υποθέτει ότι η επιγραφή που υπήρχε κάποτε στον τοίχο
της στοάς ήταν 12 πόδια ύψος ,δηλαδή 3,60 μέτρα και μήκος πάνω από
200 πόδια ,δηλαδή 60 μέτρα και θα μπορούσε να περιείχε περίπου 25.000
λέξεις.
Το
έργο του καθ. Σμίθ στην επιγραφή οδήγησε σε περιορισμένη ανασκαφή στην
πλατεία της πόλης, το 1997 όπου βρισκόταν πιθανότατα η στοά. Η ομάδα του
έσκαψε μόνο τρεις μικρές τομές, αλλά και πάλι κατάφερε να αποκαλύψει
οκτώ μεγάλα θραύσματα της επιγραφής που είχαν αναδιαμορφωθεί ως
πεζοδρόμιο και ως υποστήριξη βάσης αγάλματος.
|
Υποστήριξη βάσης αγάλματος με επιγραφη. |
Τα
νέα τμήματα που ανακαλύφθηκαν στις ανασκαφές του Γερμανικού
Αρχαιολογικού Ινστιτούτου -Archäologisches Institut . μεταξύ των μερών
που ανακαλύφθηκε το 2008 ήταν μια δήλωση σχετικά με τη θεωρία του
Πλάτωνα για την κοσμογονία Η επιγραφή περιλαμβάνει τρεις πραγματείες που
γράφτηκαν από τον Διογένη, καθώς και διάφορα γράμματα και αξιώματα:
Μια
πραγματεία για τη δεοντολογία, το οποίο περιγράφει πώς η ευχαρίστηση
είναι το τέλος της ζωής, πώς η αρετή είναι ένα μέσο για να επιτευχθεί
και εξηγεί πώς μπορεί να επιτευχθεί η ευτυχισμένη ζωή.
Μια
Πραγματεία περί Φυσικής, η οποία έχει πολλές ομοιότητες με του
Λουκρήτιου και περιλαμβάνει συζητήσεις σχετικά με τα όνειρα, τους
θεούς, περιέχει μια περιγραφή της προέλευσης του ανθρώπου και την
εφεύρεση της ένδυσης, της ομιλίας και γραφής.
Μια
πραγματεία για το γήρας, που φαίνεται να έχουν υπερασπιστεί τα
γηρατειά ενάντια στα μπότζες των νέων, αν και μικρό μέρος αυτής της
πραγματείας επιβιώνει.
Γράμματα
από το Διογένη με τους φίλους του, η οποία περιλαμβάνει μια επιστολή
που απευθύνεται σε κάποιο Αντίπατρο σχετικά με την επικούρεια
διδασκαλία των αναρίθμητων κόσμων.
Επικούρεια
αξιώματα, μια συλλογή από τις παροιμίες του Επίκουρου και άλλων
επιφανών Επικούρειων, το οποίο προσαρτάται στο τέλος της πραγματείας
σχετικά με τη δεοντολογία.
Επιστολές του Επίκουρου, η οποία περιλαμβάνει μια επιστολή προς τη μητέρα του Επίκουρου για το θέμα των ονείρων
Σε
αυτά τα θραύσματα, που μαζί συνθέτουν το μεγαλύτερο τμήμα της
επιγραφής που ανακαλύφθηκε, όπου εκεί ο Διογένης υποστηρίζει ότι […οι
θεοί είναι αδιάφοροι για τα ανθρώπινα ζητήματα και επικρίνει τους
Στωικούς, μία αντίπαλη φιλοσοφική σχολή.
Συνολικά,
ο καθ. Σμιθ βρήκε 136 προηγουμένως άγνωστα κομμάτια,
συμπεριλαμβανομένου ενός που ονομάστηκε θραύσμα ,η "Χρυσή Εποχή". Σε
αυτό, ο Διογένης προσβλέπει σε μια εποχή που πολλοί άνθρωποι θα έχουν
μετατραπεί σε οπαδούς της επικούρειας φιλοσοφίας. "Λέει ότι [ … όλα θα
είναι εν ειρήνη και εν αρμονία…] [… Δεν θα υπάρχουν πόλεμοι, κανένας
νόμος, δεν θα χρειαστεί και κανένας τοίχος ,για να μας υπερασπιστεί….]
σημειώνει ο καθ. Σμιθ, με ένα ίχνος θλίψης διότι, ορισμένα από τα
θραύσματα της επιγραφής είχαν επαναχρησιμοποιηθεί για την οχύρωση κατά
την ύστερη αρχαιότητα, όταν γίνονταν εμφύλιοι πόλεμοι και εισβολές από
τους Γότθους, κάτι που σήμαινε ότι η ζωή στην Οινόανδα απείχε πολύ από
την "Χρυσή Εποχή".
Ο
καθ.Martin Ferguson Smith επέστρεψε στη ελληνική πόλη Οινόανδα το
2007 , αυτή τη φορά ως μέρος μιας ομάδας που χρηματοδοτείται από το
Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Martin
Bachmann Τμήματος του Ινστιτούτου της Κωνσταντινούπολης, η ομάδα
περιλάμβανε από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας του φιλολόγου Jürgen
Hammerstaedt, ο οποίος συνεργάστηκε στενά με τον Σμιθ να μεταφράσει και
να ερμηνεύσει την επιγραφή. Ο στόχος του νέου προγράμματος ήταν να
ερευνήσει ολόκληρη την πόλη της Οινόανδας για να γίνει κατανοητό το
πλαίσιο της επιγραφής, και να καταγράψει τις θέσεις των γνωστών
θραυσμάτων με GPS και υψηλής τεχνολογίας τεχνικές απεικόνισης.
Αξίζει
να σημειωθεί ότι, αν και η ομάδα δεν διεξήγαγε καμία ανασκαφή, ήταν σε
θέση να βρει 75 άγνωστα κομμάτια απλά με εντατική εργασία στην
τοπογραφία της επιφάνειας, φέρνοντας το συνολικό αριθμό σε 299. Πολλά
από τα πρόσφατα θραύσματα που ανακαλύφθηκαν είναι μικρά και μερικώς και
όχι ολόκληρα , αλλά περιλαμβάνουν επίσης ορισμένες σημαντικές
αναγραφές χαραγμένες επάνω σε αυτά, όπως η κριτική της θεωρίας του
Πλάτωνα για την προέλευση του σύμπαντος και ένα τμήμα μιας πραγματείας
της Φυσικής που επικρίνει την ιδέα ότι αστραπές, βροντές και οι σεισμοί
είναι το έργο των θεών.
|
Σπαράγματα με επιγραφικά στοιχεία από την εξέδρα του Διογένη |
Πρόσφατα
ανακαλύφθηκαν θραύσματα των γραμμάτων του Διογένη ,αναφέρεται επίσης σε
μια ισχυρή οικογένεια που κυβέρνησε την επαρχία της Λυκίας (στην οποία
βρισκόταν η Οινόανδα ) στις αρχές του δεύτερου αιώνα μ.Χ. με την η
οποία υποστηρίζει την χρονολόγηση της επιγραφής ο καθ. Σμιθ.
|
Μια εξέδρα με
επιγραφές που κατασκευάστηκε για τον Διογένη -Αναπαράσταση -αναφέρει
ότι γίνεται μια εορτή προς τιμή του Δημοσθένους την 23 η των Αρτεμισίων
(περί τον Ιούλιο) |
Η διευθέτηση της τεράστιας επιγραφής μέσα στην πόλη
Η
ομάδα επίσης προσπαθεί να καταλάβει πώς ο τοίχος με την επιγραφή του
Διογένη θα μπορούσε να χωρέσει στο αστικό τοπίο στα Οινόανδα, καθώς
και το πώς οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης θα έχουν
αλληλεπίδραση και θα μπορούσαν να διαβάσουν την επιγραφή.
"Ένα
ερώτημα που έχουμε είναι το πώς οι άνθρωποι θα διαβάσουν τα μαθήματα
στην κορυφή της επιγραφής ", λέει ο Hammerstaedt. "Τα γράμματα είναι
μεγαλύτερα εκεί, αλλά εξακολουθούν να είναι περί τα 3,60 μέτρα πάνω από
το δάπεδο."
Αναρωτιέται
επίσης εάν η επιγραφή κάλυπτε τον εξωτερικό τοίχο της στοάς, όπου το
φως θα ήταν περισσότερο , και ίσως το έδαφος επικλινές , κάτι που θα
επέτρεπε στους ανθρώπους να πλησιάσουν το ανώτερα τμήματα της επιγραφής
και να μπορέσουν να διαβάσουν καλύτερα
Επίσης
συνεχίζεται η τριδιάστατη ανακατασκευή του τοίχου, με αρχιτεκτονικά
στοιχεία κάτι που έχει ως αποτέλεσμα, την εξειδίκευση του καθ. Smith
και του Hammerstaedt να ερμηνεύσουν πώς ήταν τοποθετημένα τα τεμάχια
της επιγραφής , κάτι που μπορεί να βοηθήσει και να απαντήσει στις
ερωτήσεις που προκύπτουν .
|
Η ανακατασκευή
του τοίχου με την επιγραφή που έχει δημιουργηθεί από την ψηφιακή σάρωση
όλων των 299 γνωστών πέτρινων θραυσμάτων που φέρουν τα γραπτά του
Διογένη . |
Δεν
υπάρχουν γνωστές ομοιότητες σαν την επιγραφή Διογένη στον αρχαίο κόσμο
,ούτε σύγχρονο αλλά και κανένα σημερινό τέτοιο παράδειγμα. Επίσης ο καθ.
Hammerstaedt σημειώνει ότι η επιγραφή ήταν τόσο εμφανής και είναι τόσο
ασυνήθιστο γεγονός που θα πρέπει να είχε γίνει γνωστό σε όλη τη Λυκία
και ακόμη μακρύτερα στον ελληνορωμαϊκό κόσμο .
Ένας
από τους λόγους που ήταν κάτι το τόσο εξαιρετικό είναι ότι, σε αντίθεση
με τα μέλη των άλλων φιλοσοφικών σχολών, οι Επικούρειοι ήταν έντονα
ιδιωτικοί και δεν είναι γνωστό να έχουν κάνει δημόσιες ομιλίες ή
συζητήσεις σε δημόσιους χώρους. " Τα γραπτά του Επικούρου και των
επικούρειων συνήθως κυκλοφορούν μεταξύ των μικρών κύκλων του
εσωτερισμού" λέει ο καθ. Hammerstaedt. "Έτσι, για να διακηρύξει ο
Διογένης τις ευλογίες του για την επικούρεια φιλοσοφία σε ένα τέτοιο
δημόσιο χώρο όπως η Αγορά της πόλεως είναι πολύ ασυνήθιστο. Είναι
σχεδόν το ισοδύναμο της σύγχρονης δημοσίευσης ενός ανοικτού κώδικα. "
Ο
καθ. Smith σημειώνει ότι ορισμένοι εκ των νεώτερων κλασικιστών έχουν
χλευάσει τον Διογένη ως «πνευματικά αδύναμο και φιλοσοφικό βλάκα». Αλλά
αυτό δείχνει την ανεπάρκειά τους ,διότι όπως ο ίδιος ο ερευνητής
πιστεύει και είναι λογικό , ότι το σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι δεν
έγραφε για τους συναδέλφους του φιλοσόφους, αλλά μάλλον ,όπως εξάλλου
και ο ίδιος γράφει , για τους απλούς ανθρώπους στον δρόμο, ελπίζοντας
να τους πείσει για τις αρετές της επικούρειας φιλοσοφίας και να τους
προσφέρει έναν τρόπο βελτίωσης της ζωής τους.
|
Εικονική ανασυγκρότηση ολόκληρης της στοάς
|
Με
το έργο της έρευνας της πλέον νε έχει ολοκληρωθεί, η ομάδα
επικεντρώνεται στη δημιουργία της εικονικής τριδιάστατης επιγραφής και
την ανασυγκρότηση της με βάση τα γνωστά κομμάτια, πολλά από τα οποία
είναι τώρα αποθηκευμένα σε μια ασφαλή αποθήκη στην περιοχή.
Και
ενώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια για την ανασκαφή, οποιαδήποτε
μελλοντική αποστολή θα έχει το πλεονέκτημα τους εξαιρετικά λεπτομερείς
χάρτες της θέσης που γίνεται από τον καθ. Bachmann και την ομάδα
του. Από την πλευρά τους, οι Smith και Hammerstaedt είναι ανήσυχοι γιατί
δεν γνωρίζουν τι εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τη γη των
Οινόανδων.
Ο
Hammerstaedt πιστεύει ότι το 75 έως 80 τοις εκατό της επιγραφής θα
μπορούσε να παραμείνει θαμμένη ή οι ογκόλιθοι να έχουν ανακυκλωθεί ως
μέρος των άλλων κτιρίων στην περιοχή.
Ιδιαίτερα
ενδιαφέρονται για τις δυνατότητες για να ανακαλύψουν περισσότερα από
τις προσωπικές επιστολές του Διογένη , αυτό θα μπορούσε να ρίξει
πρόσθετο φως για τον ίδιο το φιλόσοφο. Μετά από όλα, αυτός ο Έλληνας
ήταν ένας αξιόλογος άνθρωπος ,ένας κοσμοπολίτης άνθρωπος, λέει ο
Hammerstaedt, που απαγγέλλει ένα αγαπημένο απόσπασμα από τη μετάφραση
του Martin Ferguson Smith ,μιας αναφοράς και στην οποία δηλώνει ,ο
Διογένης πού χάραξε στην επιγραφή:[ … Όχι , τουλάχιστον για εκείνους
που καλούνται αλλοδαποί, γιατί δεν είναι ξένοι. Διότι, ενώ τα διάφορα
μέρη της Γης δίνουν διαφορετικούς ανθρώπους ,μια διαφορετική χώρα, αλλά
ολόκληρη η πυξίδα αυτού του κόσμου, δίνει σε όλους τους ανθρώπους μία
μόνο χώρα, το σύνολο της Γης, και ένα ενιαίο σπίτι, τον Κόσμο….]
ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Πηγές ενδεικτικά :
· Ερρίκος A. Πάουελ συντάκτης στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ.
· An Exedra for Demosthenes of Oenoanda and His Relatives N. P. Milner and S. Mitchell
Anatolian Studies Vol. 45 (1995), pp. 91-104 Published by: British Institute at Ankara
Article DOI: 10.2307/3642916
· oinoanda.blogspot.gr
· Alan Hall ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ
· Ernst Kalinka
· Rudolf Heberdey
φωτογραφίες :
· Αρχείο ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝΑ
· Γιάννης Αβραμίδης
· Martin Bachmann αρχαιολόγος