...είς μερισμόν τόν έσχατον τέλος ασπειργασμένοι ών έν καί τό σόν, ώ σχέτλιε, μόριον εις το πάν συντείνει βλέπον αεί, καίπερ πάνσμικρον όν, σέ δέ λέληθεν περί τούτο αυτό ως γένεσις ένεκα εκείνου γίγνεται πάσα, όπως ή τω του παντός βίω υπάρχουσα ευδαίμων ουσία, ουχ ένεκα σού γιγνομένη, σύ δ' ένεκα εκείνου.
...ανάμεσά της είσαι και εσύ,
ανόητε, μία μονάδα που πάντα αποβλέπει στο σύνολο, αν και μικρότατος
είσαι, εσύ δε έχεις ξεχάσει ότι τίποτα δεν δημιουργείται παρά μόνον γιά
να προσφέρει μακροχρόνια ευδαιμονία στην ζωή της συμπαντικής ουσίας και
ότι τίποτα δεν έγινε γιά χάρη σου αλλά εσύ (έγινες) γιά χάρη εκείνης.
Πλάτωνος ΝΟΜΟΙ (βιβλίον δέκατον, 903c)
Έχεις έναν τρομακτικό πονόδοντο. Μετά
από μερικά αναποτελεσματικά μπουκώματα με ούζο και με μία βρεγμένη
μπατονέτα με πιπέρι στο αυτί σου, τώρα τρέχεις σε μίαν ή έναν
οδοντίατρο, αλλά αυτή ή αυτός, ‘κατά λάθος’, σου βγάζει το λάθος δόντι.
Το λάθος δεν είναι δικό σου. Καμμία
χρηματική αποζημίωση δεν μπορεί πραγματικά να σε ξανακάνει έναν ολόκληρο
άνθρωπο, μιάς και το δόντι σου βγήκε, κατά λάθος μεν, αλλά δεν
ξαναμπαίνει στην αρχική του θέση δε.
Ποιά λοιπόν χρηματική αποζημίωση μπορεί
να σε ικανοποιήσει και να τιμωρήσει την ασφαλιστική εταιρεία της ή του
οδοντιάτρου; Νομικός δεν είμαι, αλλά στην περίπτωσή σου έχουμε να
κάνουμε με τις πιθανές δικανικές συνέπειες της αποκαταστατικής (restorative), διορθωτικής (corrective) ή επανορθωτικής (restorative) δικαιοσύνης [1].
Πόσον ακριβώς κοστίζει η κατά λάθος εξαγωγή ενός λάθος δοντιού; Μέσα
στο γενικό πλαίσιο της αποκαταστατικής ή της διορθωτικής δικαιοσύνης, η
ερώτηση τούτη έχει να κάνει με την συγκεκριμένη περιοχή της
ανταποδοτικής (retributive) δικαιοσύνης [1].
Δεν πρέπει μήπως τούτη ακριβώς η ανταποδοτική δικαιοσύνη επίσης να εφαρμόζεται και στα παραπτώματα των πολιτικών; Το κατά λάθος όμως παράπτωμα μίας ή ενός οδοντιάτρου ζημιώνει μόνον εσένα, δηλαδή έναν μόνον άνθρωπο.
Ενώ το κατά λάθος παράπτωμα μίας
ή ενός πολιτικού δεν ζημιώνει έναν μόνον άνθρωπο, αλλά ζημιώνει έναν
ολόκληρο λαό. Δεν θα έπρεπε λοιπόν η ανταποδοτική (retributive)
δικαιοσύνη να εφαρμόζεται επίσης νομικά και νόμιμα, αλλά με πολλάκις
αυστηρότερες ποινικές επιπτώσεις και στα παραπτώματα των πολιτικών;
Γιατί λοιπόν μία πολιτική διαγραφή ή το να στέλνουμε μία ή έναν πολιτικό στο σπίτι της ή του είναι αρκετή τιμωρία [2]; Είναι όντως αρκετή μία τέτοια τιμωρία μέσα στο πλαίσιο της ανταποδοτικής (retributive) δικαιοσύνης;
Εκτός του ότι δεν είμαι νομικός, επίσης
δεν είμαι καν αρμόδιος να εκπροσωπώ τον ελληνικόν μας κόσμο στην λήψη
των αποφάσεων που είναι ή πρέπει να είναι συλλογικές. Επέτρεψέ μου όμως
να σου παραθέσω ένα ακόμη πλαίσιο της δικαιοσύνης, που έχει να κάνει με
εκείνην την ανέφικτη στην πράξη ‘δια-κοινωνική’ (inter-social ή inter-societal) δικαιοσύνη, η οποία κατά έναν φυσιολογικόν τρόπον οδηγεί στην ‘ταξική’ (class) δικαιοσύνη [3, σ. 48].
Η όλη λοιπόν προβληματική της δια-κοινωνικής δικαιοσύνης είναι πάρα πολύ δύσκολο να λυθεί στην πράξη, ίσως επειδή συσχετίζεται με την διανεμητική (distributive)
δικαιοσύνη, με την οποίαν δυστυχώς δεν πολυασχολείται πλέον ο
ανθρωπινός μας κόσμος και πολιτισμός, στην σημερινή, μεταμοντέρνα μας
προσωρινότητα. Κάκιστα, διότι η όλη προβληματική τούτη αφορά την
ετερογένεια των προσωπικών μας συνεισφορών στα κοινά της ελληνικής μας
κοινωνίας.
Είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποφασιστεί
ακόμα και το βασικό κριτήριο γιά την διανομή των πολιτικών και υλικών
αγαθών. Η επιλογή μεταξύ των ετερογενών συνεισφορών της αρετής, της
αφθονίας και της ελευθέρας καταγωγής είναι θεμελιακή γιά την ‘συλλογική’
‘ευδαιμονία’ και την συλλογική οικονομική ευμάρεια κάθε πολιτικής
κοινωνίας.
Ετυμολογικά μεν, στην ελληνική κοσμοθέαση του Ομήρου, ευδαίμονες είναι οι ευνοημένοι από την τύχη δέκτες των καλών δαιμόνων, δηλαδή των θεών, που είναι οι «δωρητές των αγαθών» [3, σ. 48]. Επίσης στα Τοπικά του,
όπου ανέδειξε την ανθρωπινή μας λογική σε επιστήμη, ακολουθώντας τον
Ξενοκράτη, ο Αριστοτέλης βλέπει ως ευδαίμονες τους ανθρώπους εκείνους
των οποίων οι δαίμονες είναι ενάρετοι και συνεπώς οι δέκτες έχουν
ενάρετες ψυχές.
Η ταύτισις δε της προσωπικής μας με την συλλογικήν μας ευδαιμονίαν ήδη προϋπάρχει στους Νόμους του Πλάτωνος, όπου σχετίζεται με την ουσία του σύμπαντος κόσμου (βλ. παραπάνω).
Επί τούτου τουλάχιστον, ο Σταγειρίτης φιλόσοφος ακολουθεί από κοντά τον
δάσκαλόν του και συμπληρώνει, στο πλαίσιο της αναλογικής δικαιοσύνης (Πολιτικά, 1301α), σε μίαν άρδην κανονιστικήν προτροπήν, πως η διανομή των πολιτικών και των υλικών αγαθών πρέπει να εκτελείται κατ’ αξίαν: «το γαρ δίκαιον εν ταις διανομαίς ομολογούσι πάντες κατ’ αξίαν τινα δειν είναι» (Ηθικά Νικομάχεια, 1131α).
Τάσσεται δηλαδή ο Αριστοτέλης υπέρ της κατ’ αξίαν (ad valorem) ισότητος, γνωστής και ως γεωμετρικής, αλλά είναι η έλλειψις ενός γενικά αποδεκτού ορισμού της αξίας που δημιουργεί μίαν διττήν ανισότητα: αφενός
μεν ως προς το είδος και αφετέρου δε ως προς το ύψος της προσωπικής
συνεισφοράς κάθε ανθρώπου στην συλλογική αρετή, αφθονία και ελευθερία [3,
σ. 50]. Κάπως έτσι η ανέφικτη στην πράξη δια-κοινωνική δικαιοσύνη
μετασχηματίζεται διαχρονικά σε ‘ταξική’ δικαιοσύνη, κατακερματίζοντας
την διανεμητική ή distributive δικαιοσύνη στην άποψη των δημοκρατικών και σε εκείνη των ολιγαρχικών.
Η μεν προσέγγισις των δημοκρατικών στην διανεμητική δικαιοσύνη βασίζεται επί του τριπτύχου των διαστάσεων της ισότητος: ισηγορία,
ισοκρατία και ισονομία. Ως εκ’ τούτου, στην διανομή των πολιτικών και
υλικών αγαθών, οι δημοκρατικοί δίδουν μέγιστον βάρος εις και θέτουν ως
πρόταγμά των την αξίαν της αθροιστικά καθολικής ελευθερίας: της προσωπικής ελευθερίας + της κοινωνικής ελευθερίας + της πολιτικής ελευθερίας.
Η δε προσέγγισις των ολιγαρχικών στην
διανεμητική δικαιοσύνη βασίζεται επί της αναλογικής ισότητος εις την
συνεισφοράν εκάστου εις την συλλογικήν αφθονίαν. Ως εκ’ τούτου, στην
διανομή των πολιτικών και υλικών αγαθών, οι ολιγαρχικοί δίδουν μέγιστον
βάρος εις την ευγενικήν καταγωγήν, όπως επίσης και εις το πλεονεκτείν και το πλείον,
τα οποία συναποτελούν την ουσίαν της ανισότητος ή μίας αναλογικής
ισότητος, σε αντίθεση με το τρίπτυχον της των δημοκρατικών ισότητος, η
οποία θεμελιώνεται στην αριθμητική σχέση: «λέγω δε αριθμώ μεν το πλήθει ή μεγέθει ταυτό και ίσον, κατ’ αξίαν δε το τω λόγω» (Αριστοτέλους Πολιτικά, 1301β).
Ούτε βέβαια η προσέγγισις των
δημοκρατικών ούτε εκείνη των ολιγαρχικών προβάλλουν το κοινόν συλλογικόν
συμφέρον της ηθικής ενότητος της κοινωνίας ως το πρόταγμα της
διανεμητικής δικαιοσύνης. Ο Αριστοτέλης το βλέπει τούτο ως ένα ενδημικόν
αίτιον των πολιτικών αναταραχών που συγκλόνιζαν την εποχή του [3, σσ. 53, 88 επ., 96 επ.]. Που να φανταστεί τότε ο Σταγειρίτης την ενδελέχεια της πολιτικής σταθερότητος (sic!),
που στην μεταμοντέρνα μας προσωρινότητα ο ελληνικός μας λαός την
πληρώνει με το αίμα του και τον αφανισμό του, ενώ δεν γνωρίζουμε πλεόν
καν τον ακριβή αριθμό των θυμάτων του μεταξύ άλλων «πολιτιστικού πολέμου», που διαξάγεται εναντίον του ελληνικού μας κόσμου, στην Ελλάδα, στην Κύπρο και επάνω σε όλην την επιφάνειαν του πλανήτη Γη [4].
Και εξακολουθούν βέβαια να επιμένουν
μερικές και μερικοί πως μία πολιτική διαγραφή ή το να στέλνουμε μία ή
έναν πολιτικό στο σπίτι της ή του είναι αρκετή τιμωρία γιά τις μακάβριες
επιπτώσεις των παραπτωμάτων των πολιτικών [2]. Αυτή πρέπει να είναι η ιδιότυπος, καινοτόμος προσέγγισις στην ανταποδοτική (retributive)
δικαιοσύνη του νυν σαθρού πολιτικού συστήματος της άρδην ανθελληνικής,
ξενόφερτης [(από την εποχή του Ιωάννου Κωλέττη –που εισήγαγε τη
φαυλοκρατία στην Ελλάδα– και του Όθωνος-Φρειδερίκου-Λουδοβίκου,
πρίγκιπος της Βαυαρίας)] και στυγνά τυραννικής κομματοκρατίας.
Αυτός όμως είναι ίσως και ο λόγος που η
κάθε έννοια της δικαιοσύνης μετασχηματίζεται ταχύτατα σε μίαν
τρομακτικά καινοτόμο ‘ταξική’ αδικία –όχι δικαιοσύνη–κατακερματίζοντας
κάθε ελπίδα επαναφοράς της πατρίδος μας της Ελλάδος από την αναρχικά
άκρατη ανομία της πολιτικής τάξης σε μία χώρα όπου κυριαρχεί ο νόμος της
ελληνικής δικαιοσύνης. Και τα πολιτικά σκουπίδια που συνεχώς παράγει
και αναπαράγει η στυγνά τυραννική κομματοκρατία συνεχίζουν να ψηφίζουν
τα μνημόνια ενός λάθους [1], διότι θεωρούν πως άλλη δήθεν «δεν υπάρχει αξιόπιστη εναλλακτική λύση» [2].
Ευοί Ευάν,
Νίκος Γεωργαντζάς
[1] Πιθανές δικανικές συνέπειες από το «απίστευτο λάθος» των εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ
[2] Ο Κακλαμάνης έριξε την βόμβα: Ο Στουρνάρας μαγείρεψε τα στοιχεία για να μπούμε στην ΟΝΕ!
[3] Κοντογιώργης ΓΔ. 1982. Η Θεωρία των Επαναστάσεων στον Αριστοτέλη. ΑΑ Λιβάνης, Αθήναι, Ελλάς.
[4] Ιφικράτης Αμυράς: Ξένη κατοχή και Πολιτιστικός Πόλεμος (20/1/2013)
Ο Δρ. Νικόλαος του Κωνσταντίνου Γεωργαντζάς είναι
Καθηγητής συστημικής δυναμικής στο Πανεπιστήμιο Fordham της Νέας
Υόρκης. Η συστημική δυναμική είναι μία νέα σχετικά επιστήμη, που τα
τελευταία χρόνια σημειώνει ραγδαία εξέλιξη, τόσο στην Αμερική όσο και σε
ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Δρ. Γεωργαντζάς είναι ιδρυτικόν μέλος του
ελληνικού τμήματος στον παγκόσμιο οργανισμό συστημικής δυναμικής,
έχοντας διατελέσει πρόεδρος του διεθνούς σχετικού συνεδρίου, που έγινε
στην Αθήνα το 2008. Κατατάσσεται δε στους κορυφαίους παγκοσμίως
επιστήμονες του τομέα του, με δημοσιεύσεις σε σειρά επιστημονικών
περιοδικών και βιβλίων. Πέραν των ακαδημαϊκών του καθηκόντων, με τα
συνεχή άρθρα-παρεμβάσεις του βρίσκεται πάντα στην πρώτην γραμμήν γιά την
προώθησην του ελληνικού μας κόσμου στις ΗΠΑ, αλλά και της επιλύσεως των
προβλημάτων που αντιμετωπίζει όλη η ελληνική μας κοινωνία, επάνω σε
όλην την επιφάνειαν του πλανήτη Γη.
http://alfeiospotamos.blogspot.gr/2013/02/retributive.html