- Η άμεση δημοκρατία δεν μπορεί να επιστρέψει όσο είναι παρών ο ηγέτης με όλες τις εξουσίες στα χέρια του, εμποδίζοντας την εμφάνιση της πολιτικής κοινωνίας και του ενεργού πολίτη
Ο άνθρωπος έζησε στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, αν εξαιρέσουμε μερικές ελληνικές πόλεις της Μεσογείου με δημοκρατικά πολιτεύματα πριν 2.500 χρόνια, έχοντας βασιλιάδες, αρχηγούς, προέδρους, πασάδες, τυράννους, ηγέτες και πρωθυπουργούς. Οι οποίοι αποφάσιζαν και αποφασίζουν λιγότερο ή περισσότερο απολυταρχικά και κυβερνούσαν, αλλά και συνεχίζουν να κυβερνούν τις κοινωνίες με τον ίδιο τρόπο.
Οι κοινωνίες μας αυτές δεν συγκρότησαν σχεδόν ποτέ, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις, αυτό που λέμε
πολιτική κοινωνία. Μια κοινωνία δηλαδή που ως συλλογικότητα, αναζητά το κοινό της καλό και το κοινό συμφέρον των μελών της.
Μια αναζήτηση που γίνεται με τη βοήθεια των μηχανισμών που προβλέπει το πολίτευμά και η πολιτική οργάνωση αυτής της κοινωνίας, αλλά και με την δημόσια συζήτηση, έχοντας μάλιστα ως κοινωνία αναπτύξει, μέσα από αυτή την πολυπρόσωπη συμμετοχή, και το ανάλογο πολιτικό, και ατομικό ως ένα βαθμό, ήθος σαν απαραίτητη ιδιότητα.
Μετά την λαίλαπα του νεο-φιλελευθερισμού και της εξατομίκευσης ακόμη και αγροτικές κοινωνίες ελεύθερων αγροτών σαν τη δική μας, με ανεπτυγμένο σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα της κοινότητας, οδηγήθηκαν στον θρίαμβο του ατομικού συμφέροντος ακόμη και σε βάρος του συμφέροντος της ίδιας της κοινότητας, και στην πτώση όλων των προηγούμενων κοινωνικών αξιών. Δηλαδή οδηγηθήκαμε ως κοινωνία, τις τελευταίες δεκαετίες, σε πορεία εντελώς αντίθετη από αυτήν που θα έπρεπε να έχουμε πάρει, ώστε να συγκροτήσουμε την περίφημη πολιτική κοινωνία.
Στο διαδίκτυο μάλιστα, έναν χώρο που ο καθένας μπορεί ελεύθερα να δημοσιεύσει τις απόψεις του και να πάρει μέρος ως σχολιαστής στις συζητήσεις, διαπιστώνουμε, όσοι θέλουμε να διαπιστώσουμε, αυτή την μεγάλη έλλειψη πολιτικού λόγου ποιότητας και πολιτικού ήθους. Από την ποιότητα των αναρτήσεων πολλών ιστολογίων αλλά κυρίως την ποιότητα των σχολίων, μα και τον μικρό αριθμό των σχολίων σε σχέση με τις επισκέψεις. Μικρή συμμετοχή σχολιαστών, οι ίδιοι πάντα σχεδόν, αρκετοί μάλιστα με δυσανάλογη εμπάθεια, κραυγές, χαρακτηρισμούς, παραταξιακή συνθηματολογία και κανόνα την απουσία επιχειρημάτων.
Μη-πολιτικός λόγος δηλαδή.
Η χαρά της ηγεσίας ενός πολιτικού κόμματος. Κάθε πολιτικού κόμματος.
Δεν έχουμε πολιτική παιδεία και αυτό δεν είναι κάτι που κρύβεται.
Με τα δεδομένα αυτά
δεν θεωρώ την πρόταση για άμεση εφαρμογή ενός πολιτεύματος άμεσης δημοκρατίας, μία σοφή ή λογική πρόταση. Τουλάχιστον όχι πριν αρχίσει ένα μέρος, μικρό έστω, της κοινωνίας να εννοεί το ατομικό μέσα από το κοινό συμφέρον και να αποκτά παράλληλα γνώση και πολιτική παιδεία. Με την ελπίδα να γίνει αυτό το μικρό τμήμα ο καταλύτης για το σύνολο της κοινωνίας.
Θεωρώ λοιπόν πως πρέπει πρώτα να πετύχουμε ένα ελάχιστο πολιτικής κοινωνίας. Και θα το καταφέρουμε αυτό αν καταφέρουμε να πάρουμε μέρος από την εξουσία που τώρα ασκεί το καθεστώς και την επιστρέψουμε στον φυσικό της ιδιοκτήτη: τους πολλούς. Με μικρές και προσεκτικές κινήσεις πάντα.
Αν γίνει αυτό ως αρχή, η κοινωνία θα ξαναβρεί τον χαμένο της δρόμο. Διότι συμμετέχοντας οι πολλοί στην λήψη της πολιτική απόφασης, θα αναπτύξουν και πολιτική παιδεία και θα συγκροτήσουν εν τέλει την ελάχιστη απαιτούμενη πολιτική κοινωνία. Η παιδεία προκύπτει μέσα από την πράξη εξάλλου.
Η πολιτική παιδεία είναι αποτέλεσμα πράξης και εμπειρίας που αποκτάται με την πράξη.
Οταν λοιπόν ξανάχουμε πολίτες με πολιτική παιδεία, εξαιτίας της συμμετοχής τους στην λήψη των κυβερνητικών αποφάσεων και τον έλεγχό τους, τότε θα έχουμε αρχίσει να διαβαίνουμε τον σωστό δρόμο.
Μα για να τα έχουμε όλα αυτά δεν αρκεί μόνο ο διαφωτισμός, που επιχειρούμε πολλοί από το διαδίκτυο αλλά και δια ζώσης, ο οποίος είναι βέβαια ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ. Παιδεία είπαμε σημαίνει πράξη, συμμετοχή. Ο ενεργός πολίτης θα προκύψει όταν το σύστημα εξουσίας, πολίτευμα, κόμματα και πολιτικοί αρχηγοί, αποφασίσουν ή εξαναγκαστούν να μοιραστούν μέρος της απολυταρχικής εξουσίας που τώρα κατέχουν και ασκούν, με τον πολίτη, με τον απλό άνθρωπο.
Ωστε μέσα από την συμμετοχή σε διαδικασίες και συζητήσεις αναζήτησης του κοινού συμφέροντος, έξω από την κομματική και παραταξιακή λογική, να μορφωθεί πολιτικά ο απλός άνθρωπος . Και από μονάδα που εννοεί μόνο το ατομικό της συμφέρον να συγκροτήσει πολιτική κοινωνία και συλλογικότητα που μοχθεί (με άμεση και προσωπική συμμετοχή σε θεσμούς) για το κοινό καλό.
Είναι θλιβερή η διαπίστωση ότι όχι μόνο προς αυτή την κατεύθυνση δεν πάμε, θεσμικά και πολιτειακά, αλλά και κομματικά-ιδιωτικά να το εξετάσουμε, θα δούμε πως τα κόμματα και οι ηγεσίες δεν θέλουν ούτε τα μέλη στις οργανώσεις τους. Οι οποίες κομματικές οργανώσεις βάσης παρόλο τον τωρινό οικονομικό χαμό παραμένουν άδειες. Σε όλα τα κόμματα.
Δεν βλέπω γενναίες προτάσεις λοιπόν από κόμματα και ηγεσίες κομματικές (ασε δε τα ΜΜΕ) προς την κατεύθυνση του να δημιουργηθεί, με συμμετοχή και θεσμούς που θα το επιβάλλουν,
ο ενεργός πολίτης. Οι αλλαγές που μέχρι τώρα προτείνουν οι κομματικές ηγεσίες είναι επιφανειακές και επικοινωνιακές. Οχι ουσιαστικές.
Θραξ ο Αναρμόδιος