«Πληρώστε, αλλιώς θα σας λιώσουμε» 
Η λατινοαμερικάνικη χώρα δεν βάρεσε κανόνι εντελώς ξαφνικά χθες τα ξημερώματα, όπως συνέβη πριν από 12 χρόνια. Η χρεοκοπία της ήταν και προβλέψιμη και αντιμετωπίσιμη. Την ύστατη στιγμή, ο σύνδεσμος τραπεζών της Αργεντινής Adeba προσφέρθηκε να καταβάλει τους «λαγούς και τα πετραχήλια» που απαιτούσαν τα κερδοσκοπικά hedge funds-«γύπες» και να απεγκλωβίσει την κατάσταση.
Αποδόσεις 1.600%
Ομως οι γύπες -παρότι η πρόταση της Adeba ισοδυναμούσε με αποδόσεις 1.600% για τα «ακούρευτα» ομόλογα της Αργεντινής που είχαν στο χαρτοφυλάκιό τους- απαξίωσαν τον συμβιβασμό. Είναι εμφανές ότι λειτουργούσαν κατόπιν εντολής. Και η εντολή που είχαν ήταν να τραβήξουν το σχοινί στα άκρα μέχρις ότου σπάσει. Στόχος δεν ήταν μόνο η κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ, αλλά να περάσει ένα αυστηρό μήνυμα προς όλες τις υπερχρεωμένες κυβερνήσεις του κόσμου: «Οσοι κάνετε του κεφαλιού σας, όσοι διανοηθείτε μονομερές κούρεμα ομολόγων ή αναδιάρθρωση του χρέους σας, θα το πληρώσετε ακριβά. Το σύγχρονο διεθνές κανονιστικό πλαίσιο είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα μας και οι δικαστές αποφασίζουν με βάση αυτό».
Αποστολέας του μηνύματος ήταν φυσικά ο παγκόσμιος χρηματοπιστωτικός τομέας, που αβγατίζει τα κέρδη του από τον δανεισμό και την κερδοσκοπία και ο οποίος πίεσε επί χρόνια προκειμένου να μην υπάρξουν ουσιαστικοί διεθνείς κανόνες προστασίας των υπερχρεωμένων κρατών.
Ετσι, σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις, που μπορούν να προσφύγουν στους πτωχευτικούς κώδικες και να ζητήσουν προστασία από τους πιστωτές τους, οι κυβερνήσεις -που εκπροσωπούν εκατομμύρια πολιτών- στην ουσία δεν έχουν τέτοιο δικαίωμα.
Στις αρχές του 2000, η τότε αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Αν Κρούγκερ, είχε επιχειρήσει να διορθώσει αυτή την ανισορροπία καταθέτοντας σχετική πρόταση.
Καθ’ υπόδειξιν της Wall Street
Η πρόταση στραγγαλίστηκε πριν καν γεννηθεί από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, που έδρασε κατόπιν υπόδειξης των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών της Wall Street. Σε μια προσπάθεια να καλυφθεί το κενό ύπαρξης ενός μηχανισμού κρατικών χρεοκοπιών, το ΔΝΤ υποστήριξε στη συνέχεια τις ρήτρες συλλογικής δράσης (CAC), οι οποίες επέτρεπαν σε μια χώρα να συνάπτει συμφωνίες με τη συντριπτική πλειοψηφία των πιστωτών της, οι οποίες θα εφαρμόζονταν και προς όλους τους κατόχους των ομολόγων της. Ούτε οι CAC κατάφεραν να γίνουν πανάκεια, όμως. Αφενός γιατί χρειάζονται υπερβολικό χρόνο διαπραγματεύσεων προκειμένου να συμφωνηθούν, αφετέρου γιατί μπορεί να αμφισβητηθούν από τους πιστωτές.
Αυτό έπραξαν άλλωστε και τα δύο hedge funds που ενήγαγαν την Αργεντινή στα αμερικανικά δικαστήρια, διεκδικώντας το σύνολο των απαιτήσεών τους. Το Μπουένος Αϊρες, που ύστερα από δύο αναδιαρθρώσεις χρέους και μια συμφωνία με τη Λέσχη των Παρισίων τα είχε βρει με το 93% των κατόχων του χρέους της, βρέθηκε ξανά στο εδώλιο του κατηγορούμενου και μετά από δύο χρόνια δικαστικής διαμάχης οδηγήθηκε τελικά στο αδιέξοδο δίλημμα: ή να αποδεχθεί τη σε βάρος του απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου, που δικαίωνε τα κερδοσκοπικά funds, και να παραβιάσει σχετική απαγορευτική ρήτρα (RUFO) των συμφωνιών αναδιάρθρωσης με τους υπόλοιπους πιστωτές της, ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου επιτρέποντας στους τελευταίους να διεκδικήσουν περισσότερα, ή να αρνηθεί, βουτώντας στην τεχνική χρεοκοπία. Πτώχευσε τελικά, παρότι είχε να πληρώσει τους οφειλέτες της, και το μήνυμα εστάλη.
Το… τάιμινγκ
Ο χρόνος αποστολής του μηνύματος δεν είναι βέβαια τυχαίος. Δεκάδες χώρες στον κόσμο συσσωρεύουν ελλείμματα και χρέη από το κραχ του 2008 και την αναγκαστική διάσωση των τραπεζών. Τα χρέη αυτά δεν δείχνουν να μειώνονται, παρά την αυστηρή λιτότητα στην οποία επιδόθηκαν οι συντηρητικές κυβερνήσεις. Καθώς η παγκόσμια οικονομία οδεύει ολοταχώς προς μια μακροχρόνια περίοδο στασιμότητας, το πιο πιθανό είναι ότι η εξυπηρέτηση των δημόσιων χρεών από τις κυβερνήσεις θα δυσκολεύει όλο και περισσότερο. Ετσι, σε περίπτωση μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης -που δείχνει πολύ πιθανή- είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα προκληθεί κύμα στάσεων πληρωμών δημόσιου χρέους. Και το μήνυμα που στάλθηκε μέσω Αργεντινής προς τις χρεωμένες κυβερνήσεις είναι ξεκάθαρο: «Θα σας λιώσουμε αν δεν πληρώσετε αυτά που οφείλετε».
Η υπερβολική βία αυτού του μηνύματος δείχνει -από μια άλλη οπτική γωνία- και την αγωνία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου για τη διατήρηση της ισχύος του στον πολυπολικό κόσμο που προβλέπεται ότι θα έρθει τις επόμενες δεκαετίες. Και η «ομαλή» αποπληρωμή των κρατικών χρεών δείχνει να είναι μια από τις τελευταίες «μπάζες» του, πριν από τον ερχομό της νέας εποχής.
Του Μπάμπη Μιχάλη
www.oneminute.gr
http://ksipnistere.blogspot.gr/2014/08/blog-post_873.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου