ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΟΡΘΟΦΩΝΙΑ.

Μιά βασική προϋπόθεση γιά τήν κοινωνική συμβίωση οποιοσδήποτε ανθρώπινης όμάδας είναι ή δυνατότητα επικοινωνίας άνάμεσα στά μέλη της. Όσο άνετότερα επικοινωνούν τόσο συνεκτικότερη είναι ή κοινωνία τους. Στίς αναπτυγμένες κοινωνίες ή ούσιαστικότερη έπαφή τών μελών τους πραγματοποιείται δταν επικοινωνεί τό άνώτερο χαρακτηριστικό τους, αύτό πού τά κάνει νά ξεχωρίζουν από τά άλλα ζώα, ή προηγμένη λογική τους. Αυτή ή επικοινωνία έκφράζεται άμεσα μέ τόν προφορικό λόγο, καί έμμεσα μέ τό γραπτό.

Ό προφορικός λόγος, πού φορέας του είναι ή φωνή, προσφέρει λοιπόν τή μεγαλύτερη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας άνάμεσα στούς ανθρώπους, όταν επικοινωνεί τό άνώτερο χαρακτηριστικό, ή λογική. Αύτό τό γεγονός κάνει τή φωνή άπαραίτητη στόν κοινωνικό άνθρωπο. Καί δέν είναι μόνο ή άπώλειά της πού δημιουργεί έμπόδια, άλλά καί ή παραμικρή της άτέλεια, πού μπορεί συχνά νά τόν φέρει σέ δύσκολη θέση ή νά τού χαρίσει τόν τίτλο τού «άκατάληπτου».

Όλοι δυστυχώς άκούμε καθημερινά άνθρώπους, πού δέν μπορούν νά άρθρώσουν ένα ή καί περισσότερα γράμματα, ή πού κόβουν τήν άναπνοή τους στό πιό σημαντικό σημείο τής πρότασης καί παίρνουν βαθιά άνάσα γιά νά συνεχίσουν, μέ άποτέλεσμα νά λαχανιάσουν σύντομα καί νά μή βγει κανένα νόημα από τά λεγόμενό τους. Άκούμε άλλους πού δέ μιλάνε καθαρά, άλλους πού μιλάνε μέσα άπό τά δόντια, μέ τή μύτη, μέ τό λάρυγγα, μέ τό φάρυγγα. Άκούμε άλλους πού τσιρίζουν, άλλους πού βροντοφωνάζουν, άλλους πού μιλούν τρεμουλιαστά. Άλλους πού έχουν λαθεμένη προφορά, πού μιλάνε βιαστικά, παράτονα, πηδηχτά, χωρίς σωστούς χρωματισμούς, χωρίς καλή στίξη, χωρίς ένταση, χωρίς πνοή.

Σίγουρα τέλος θά έχει τύχει καί σέ μάς τούς ίδιους νά βραχνιάσουμε καί νά μιλάμε μέ γδαρμένη τή φωνή, γδέρνοντάς την όλο καί περισσότερο γιά νά άκουστοΰμε.

Είναι κρίμα όταν άκούει κανείς πολιτικούς, δάσκαλους, καθηγητάδες, δικηγόρους, ήθοποιούς, παρουσιαστές, έκφωνητές, νά κάνουν τά λάθη αυτά σέ τέτοιο βαθμό, πού νά εκνευρίζουν πολλές φορές τό ακροατήριό τους. Κι είναι άκόμα πιό κρίμα όταν πολλοί πιτεύουν, πώς τά ελαττώματα αυτά είναι χαρακτηριστικά τού εαυτού τους καί αθεράπευτα. Κι όμως πρόκειται γιά άπλό ζήτημα παιδείας. Υπάρχει ή θεραπεία σέ όλα αύτά τά λάθη ένα πρός ένα, άρκεϊ νά δοθεί ή κατάλληλη προσοχή, νά άκολουθηθεΐ ή κατάλληλη διαδικασία καί νά έκτελεστοϋν οί κατάλληλες άσκήσεις, πού καί εύκολες καί λιγόλεπτες είναι.

Ή εφαρμοσμένη επιστήμη πού άσχολεϊται μέ τήν απάλειψη τών φωνητικών άτελειών καί τή θεραπεία όλων τών έλαττωμάτων, άλλά καί τή βελτίωση τού προφορικού λόγου καί τής φωνής, λέγεται αγωγή τον λόγου. Ξεκινάει δέ άπό τήν πηγή τής φωνής, τήν άναπνοή, προσδιορίζοντάς την καί δείχνοντας τούς τρόπους γύμνασής της. Εξετάζει μέ λεπτομέρεια τή δημιουργία τής φωνής καί μελετά όλες τίς δυνατότητες άσκησής της, τόσο γιά τή βελτίωση τής ίδιας τής φωνής, όσο καί γιά τή βελτίωση τού λόγου, πού φορέας του είναι ή φωνή. Τελειώνει μέ τήν υγιεινή τής φωνής, άφού έξετάζει πριν τίς φυσιολογικές καί όργανικές παθήσεις τής φωνής καί τίς δυνατότητες αντιμετώπισης καί θεραπείας τους.

Μ’ αύτά καταπιάνεται τό βιβλίο πού έχετε στά χέρια σας. Δέν θέλω νά σάς τό παρουσιάσω σάν κάποιο άρτιο σύγγραμμα, γραμμένο άπό αυθεντία έπιστημονική καί προορισμένο νά γίνει κλασικό στό είδος του. Τίποτε άπ’ δλα αυτά. Είναι ένα βιβλίο, πού προσπαθεί νά παρουσιάσει τήν αγωγή τον λόγον, προσαρμοσμένη γιά τήν ελληνική γλώσσα, πού σ’ αύτήν είναι γραμμένες καί οί ασκήσεις του. ’Αποτέλεσμα τής 30χρονης προσπάθειάς μου, πού τήν ξεκίνησα σάν βοηθός τού ακαταπόνητου πνευματικού μας εργάτη καί δάσκαλου Δημήτρη Ροντήρη, ενώ άπόχτησα πολύτιμη πείρα στήν 30χρονη επίσης καριέρα μου σάν ήθοποιός τού Εθνικού μας Θεάτρου καί σάν καθηγητής τής ’Ορθοφωνίας στή Δραματική Σχολή τού Εθνικού Θεάτρου καί σέ μιά δεκάδα άκόμα Δραματικές Σχολές τής ’Αθήνας.

Είναι ή πρώτη παρόμοια απόπειρα στήν Ελλάδα καί γι’ αυτό ζητάει τήν επιείκειά σας, άναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τή μεγάλη εύθύνη. Οί ατέλειες ήταν άναπόφευκτες καί μέ χαρά θά δεχτώ ύποδείξεις γιά τή βελτίωσή τους, βελτίωση πού επιδιώκω νά κάνω μέ μιά δεύτερη έκδοση τού βιβλίου.

‘Η πρώτη αυτή έκδοση έχει σάν σκοπό νά φέρει τό ελληνικό κοινό κάπως πιό κοντά στήν αγωγή τον λόγον, πού ή άξια της δυστυχώς ύποτιμιέται.

Θά ’θελα νά ευχαριστήσω όλους τούς μαθητές μου, πού στάθηκαν πολύτιμοι γιά μένα στήν εφαρμογή τού συστήματος μου καί ιδιαίτερα τών ασκήσεων. Ευχαριστώ όσους μέ βοή-θησαν μέ τήν πολύτιμη πείρα καί τή γνώση τους.

Τέλος, εύχαριστώ όλους έσάς, πού ενισχύετε τήν προσπάθειά μου, διαβάζοντας τούτο τό βιβλίο.

@Νίκος Δ. Παπακωνσταντίνου

https://terrapapers.com