Οι σπάνιες γαίες στον βυθό της Μεσογείου – το μεγάλο μυστικό

Γράφει ο δρ. Σωτήρης Καμενόπουλος* –

Πρόσφατα η Αμερικανική Διοίκηση απέκλεισε τις σπάνιες γαίες από την τελική λίστα των κινεζικών προϊόντων στα οποία θα επιβληθούν δασμοί ύψους 200 δισ. δολαρίων. Εάν οι ΗΠΑ τελικώς επέβαλλαν δασμούς στις κινεζικές σπάνιες γαίες θα «πυροβολούσαν» την αμερικανική βιομηχανία. Θα ήταν μία εντελώς λανθασμένη απόφαση η οποία τελικώς διορθώθηκε.

Μία τέτοια απόφαση, πιθανώς θα επηρέαζε την παραγωγή υδρογονανθράκων και τις τιμές τους παγκοσμίως. Αν υπάρξει πρόβλημα διαθεσιμότητας σπανίων γαιών θα δημιουργηθεί πρόβλημα στη διύλιση υδρογονανθράκων, ενώ η μειωμένη προσφορά, θα αυξήσει την τιμή του τελικού προϊόντος. 

Οι σπάνιες γαίες είναι μέταλλα που χρησιμοποιούνται σε μία πλειάδα τεχνολογικών προϊόντων: από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τα κινητά τηλέφωνα, τους μαγνητικούς τομογράφους, τις ανεμογεννήτριες μέχρι τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα.

Οι ΗΠΑ – και ολόκληρος ο δυτικός κόσμος – δεν είναι ακόμη έτοιμες να απεγκλωβιστούν από τις κινεζικές σπάνιες γαίες. Προς το παρόν δεν υπάρχει «Plan B» και παραμένουν ευάλωτες. Ωστόσο, υπάρχει μία συγκεκριμένη χρήση των σπάνιων γαιών, η οποία ίσως δεν έχει αναδειχθεί όσο πρέπει: ορισμένες σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία υδρογονανθράκων.

Επί παραδείγματι, το δημήτριο και το λανθάνιο χρησιμοποιούνται στους καταλύτες ενώ το λουτέτσιο στη διύλιση. Αυτή ακριβώς η χρήση των σπάνιων γαιών είναι ίσως ένας από τους λόγους που οι ΗΠΑ απέκλεισαν τελικώς τις σπάνιες γαίες από τους δασμούς που επέβαλλαν στην Κίνα. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Πετρελαίου (American Oil Institute) το 2012 στήριζε την επικύρωση UNCLOS (μαζί με το πανίσχυρο Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο- US Chamber of Commerce και την Αμερικανική Ένωση Σπάνιων Γαιών- Rare Earths Association).

Να ξακαθαριστεί το τοπίο με τις ΑΟΖ

Γιατί όμως όλοι αυτοί οι πανίσχυροι αμερικανικοί οργανισμοί από κοινού στήριζαν την επικύρωση της UNCLOS; Διότι, πέραν των θαλασσιών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, όλοι αυτοί χρειάζονται (και) τις σπάνιες γαίες των θαλασσών ώστε να απεγκλωβιστούν από το κινεζικό μονοπώλιο των σπάνιων γαιών.

Για όσους δεν πιστεύουν παρατίθεται η επιστολή στήριξης της επικύρωσης της UNCLOS που εστάλη το 2012 στο Κογκρέσο. Οι αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν στο τέλος της επιστολής τους πανίσχυρους αμερικανικούς οργανισμούς, οι οποίοι στήριζαν το 2012 την επικύρωση της UNCLOS. Ωστόσο για λόγους ευκολίας των αναγνωστών παρατίθεται η λίστα:

«…The undersigned organizations strongly urge accession to the Convention on the Law of the Sea.
Sincerely,
– American Petroleum Institute
– Chamber of Shipping of America
– Financial Services Roundtable
– International Association of Drilling Contractors
– Marine Retailers Association of the Americas
– National Association of Manufacturers
– National Marine Manufacturers Association
– North American Submarine Cable Association
– RARE, The Association for Rare Earth
– TechAmerica
– Telecommunications Industry Association
– U.S. Chamber of Commerce»

Όλα αυτά είχαν επισημανθεί σε σχετική αρθρογραφία το 2014. Πώς θα εξορυχθούν οι σπάνιες γαίες και άλλα κρίσιμα ορυκτά από τους βυθούς των θαλασσών αν πρώτα δεν ξεκαθαρισθούν οι ΑΟΖ; Γίνεται λογικά αντιληπτό τι θα σήμαινε για την Ελλάδα τυχόν επικύρωση από τις ΗΠΑ της UNCLOS. Θα μπορούσε άραγε αυτή η επιστολή να είναι ισχυρό χαρτί στα χέρια του ελληνοαμερικανικού λόμπυ; Θα μπορούσαν όλοι αυτοί οι πανίσχυροι αμερικανικοί οργανισμοί να μετατραπούν σε εν δυνάμει ισχυρούς συμμάχους μας στο θέμα της ΑΟΖ;

Δεν το γνωρίζω. Υπάρχουν πιο ειδικοί από εμένα σε αυτά τα θέματα. Το ελληνοαμερικανικό λόμπυ κάνει κάτι γι’ αυτό στις ΗΠΑ; Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό το πόσο όμορφα τελικά συνδέονται όλα μαζί σε ένα πολύπλοκο παζλ. Σπάνιες γαίες, υδρογονάνθρακες, UNCLOS, ΑΟΖ, δασμοί, Κίνα, ΗΠΑ, Ανατολική Μεσόγειος. Αυτή είναι η «Μεγάλη Εικόνα». Προσωπικώς, τα είχα επισημάνει σε παρέμβασή μου από το 2014.

---

* Ο δρ. Σωτήρης Καμενόπουλος είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Οι τομείς του ερευνητικού του ενδιαφέρoντος είναι η βιώσιμη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, η γεωπολιτική και η διαχείριση κινδύνων.
slpress.gr

https://www.triklopodia.gr