''ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ'',''ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ'',''ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ'':ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΩΣΤΟΣ ΟΡΟΣ;Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΟΗΕ ΤΟΥ 1951

Συχνά ακούμε και τον όρο «λαθρομετανάστης» και «παράνομος μετανάστης», όρους που προσωπικά θεωρώ υποτιμητικούς καθώς ο άνθρωπος ως οντότητα δεν είναι ποτέ λαθραίος ή παράνομος. Μπορεί να κάνει μια παράνομη πράξη (όπως το να εισέλθει λαθραία σε μια χώρα), αλλά αυτό αφορά την πράξη όχι τον άνθρωπο.

Πρόσφυγας, λοιπόν, είναι κάποιος που αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα του εξαιτίας πολιτικής, εθνικής, φυλετικής και θρησκευτικής δίωξης ή επειδή ανήκει σε μια ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα η οποία διώκεται. Πρόσφυγας είναι επίσης όποιος κινδυνεύει στη χώρα του λόγω πολέμου ή γενικευμένης βίας. Για τους λόγους αυτούς δεν μπορεί να επιστρέψει στην πατρίδα του και δικαιούται άσυλο και διεθνή προστασία στη χώρα που καταφεύγει. Οι πρόσφυγες προστατεύονται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και από διεθνείς ευρωπαϊκές συμφωνίες και εθνικούς νόμους. Δικαιούνται να ζητήσουν άσυλο με βάση της Αρχής της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το να χορηγήσει μια χώρα άσυλο σε πρόσφυγες δεν είναι πράξη φιλανθρωπίας ούτε δείγμα καλής θέλησης αλλά υποχρέωση με βάση διεθνείς συνθήκες και εθνικούς νόμους.Και αυτό ισχύει και για την Ελλάδα.

Μετανάστες είναι όσοι εγκαταλείπουν τη χώρα τους προσπαθώντας να βρουν εργασία και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Συχνά υποχρεώνονται να φύγουν λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών και απόλυτης φτώχειας. Η διαφορά με τους πρόσφυγες είναι πως οι μετανάστες μπορούν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους και δεν κινδυνεύει η ζωή και η σωματική τους ακεραιότητα (αν και είναι μεγάλη συζήτηση κατά πόσο η απόλυτη φτώχεια δεν απειλεί και την ζωή κάποιου). Έχει σημασία να αναφερθεί πως συνήθως όταν εισέρχονται στην Ελλάδα, τόσο οι πρόσφυγες όσο και οι μετανάστες δεν διαθέτουν έγγραφα και δεν είναι εύκολο να εξακριβωθεί η ταυτότητα τους. Ακολουθούν συνήθως τους ίδιους επικίνδυνους δρόμους εισόδου. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να υπάρχει μια δίκαιη και γρήγορη διαδικασία ασύλου ώστε να ελεγχθούν οι άνθρωποι και να εξακριβωθεί ποιος είναι πρόσφυγας και ποιος είναι οικονομικός μετανάστης».



Λαθρομετανάστης: «Το κεντρικό νομοθέτημα για την μετανάστευση είναι ο Ν.3386/2005 («Για την είσοδο, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια», ο οποίος έχει τροποποιηθεί αρκετές φορές). Σε αυτόν τον νόμο ορίζονται συγκεκριμένα ποινικά αδικήματα, δηλαδή πράξεις που σύμφωνα με την μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας είναι παράνομες και τιμωρούνται (…). Σε καμία από αυτές τις ποινικές διατάξεις γίνεται χρήση των όρων «λαθρομετανάστης», ή «λαθρομετανάστευση». Επομένως η επιλογή του ποινικού νομοθέτη είναι να μην χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη ορολογία.

Μόνο σε ένα άρθρο περιλαμβάνεται ο όρος «λαθρομετανάστες» στον μεταναστευτικό νόμο, σε άλλο κεφάλαιο, πέραν των ποινικών κυρώσεων: στο άρθρο 76, το οποίο έχει τίτλο «Προϋποθέσεις και διαδικασία διοικητικής απέλασης». (…) Ο όρος «λαθρομετανάστευση» έχει χρησιμοποιηθεί σε κάποια προνομοθετικά κείμενα (αιτιολογικές εκθέσεις), κυρίως σε τμήματα που αναφέρονται στην μεταναστευτική πολιτική. (…) Δηλαδή η νομοθεσία, παρόλο που περιέχει περιστασιακά τον όρο, όταν έρχεται η ώρα να ορίσει το συγκεκριμένο περιεχόμενο ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με την μετανάστευση, αποφεύγει την χρήση του. Επομένως, οι όροι «λαθρομετανάστης» και «λαθρομετανάστευση» δεν είναι σαφείς νομικά. Αντιλαμβανόμαστε ότι παραπέμπει σε κάποια παρανομία, αλλά ο νόμος σιωπά ως προς το πώς ορίζεται η συγκεκριμένη παρανομία.

Έτσι, η χρήση του όρου «λαθρομετανάστες» στο δημόσιο λόγο, θεωρώ ότι προσβάλλει το τεκμήριο της αθωότητας αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των προσώπων, στα οποία αναφέρεται. Γιατί τους αποδίδει αυτομάτως την ιδιότητα του παρανόμου, χωρίς να προβλέπεται τέτοια ιδιότητα και, πολύ περισσότερο, χωρίς βέβαια να υπάρχει σχετική δικαστική απόφαση που να κηρύσσει τα πρόσωπα ένοχα. Έτσι πρόκειται τελικά για έναν όρο όχι μόνο τεχνικά ασαφή, αλλά, ανάλογα και με το πλαίσιο της χρήσης του, μπορεί να αποτελέσει και προσβολή της προσωπικότητας του άλλου, ως μια περίπτωση εξύβρισης».

Πότε ένας άνθρωπος θεωρείται πρόσφυγας και πότε μετανάστης - Ποια δικαιώματα έχει ένας πρόσφυγας

«Το πρόσωπο που συνεπεία γεγονότων και δεδικαιολογημένου φόβου διώξεως ευρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα».

Αυτός είναι ο ορισμός του πρόσφυγα, όπως διατυπώνεται στην Διακήρυξη του 1951 του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και όπως αναθεωρήθηκε από το Πρωτοκόλλο Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ του 1967.

Την Διακήρυξη αυτή έχουν υπογράψει 116 κράτη παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων και όλα τα ευρωπαϊκά.

Το πώς καθορίζεται το πότε ένας άνθρωπος υπάγεται στην κατηγορία αυτή και άρα θεωρείται πρόσφυγας και αποκτά τα αντίστοιχα δικαιώματα, εξαρτάται από συγκεκριμένες λεπτομέρειες, που αφορούν κατά κύριο λόγο στην ερμηνεία των όρων «φόβος» και «δεδικαιολογημένος» που συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό και που είναι δύσκολο να αποδοθούν αντικειμενικά.

Η κύρια διαφοροποίηση γίνεται μεταξύ των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών, για τους οποίους η Υπατη Αρμοστεία εξηγεί πως είναι «πρόσωπα που για λόγους διαφορετικούς από εκείνους που αναφέρονται στον ορισμό του πρόσφυγα εγκαταλείπουν οικειοθελώς τη χώρα τους με σκοπό να εγκατασταθούν αλλού».

Από τη στιγμή που ένας άνθρωπος χαρακτηρίζεται πρόσφυγας, τότε δικαιούται αμέσως ένα ειδικό διαβατήριο, το διαβατήριο Nansen, με το οποίο έχει το δικαίωμα να ταξιδέψει ελεύθερα και νόμιμα σε κάθε μια από τις 116 χώρες παγκοσμίως που έχουν υπογράψει την Διακήρυξη.

Ο ΟΗΕ μάλιστα αναφέρει ειδικά πως από τη στιγμή που πιστοποιείται ως πρόσφυγας, τότε είναι υπό την αιγίδα και την απόλυτη προστασία του Οργανισμού.

Διαβάστε εδώ ολόκληρο το εγχειρίδιο για τον καθορισμό των προσφύγων από τον ΟΗΕ

 

 

http://dynati-ellada.gr/index.php/epikairotita/item/11889-prosfygas-metanastis-lathrometanastis-poios-einai-o-sostos-oros-i-synthiki-oie-tou-1951