ΤΡΩΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ

 

Με την βοήθεια του Κορνήλιου Καστοριάδη

Μούσαι , Μοίρα και Μόρος σε όλη την έκτασή τους , στην απόλυτη τραγωδία όλων των εποχών . Το κείμενο αυτό δεν ειναι ούτε θρησκευτικό ούτε προφητικό , ειναι ποιητικό. Ο Ομηρος δεν ειναι προφήτης , ειναι ποιητής , ειναι ο ποιητής. Ο ποιητής δεν απαγορεύει τίποτα , δεν επιβάλει τίποτα , δεν δίνει διαταγές ,δεν υπόσχεται τίποτε . ΛΕΓΕΙ και λέγοντας δεν αποκαλύπτει τίποτα ,υπενθυμίζει .Θυμίζει αυτό που έχει υπάρξει. Τα επαναφέρει στην Μνήμη των ανθρώπων με την βοήθεια των Μουσών ,θυγατέρων της Μνημοσύνης . Οι Μούσες διαφεντεύουν την ποίηση με την ισχυρότερη ,την ανώτερη έννοια του όρου , την δημιουργία του ωραίου.Οι Μούσες ειναι κόρες της Μνημοσύνης . Συγχρόνως αυτές ακριβώς οι θυγατέρες γεννούν την τροφή με την οποία τρέφεται η μητέρα τους , με την οποία τρεφόταν ήδη απο την γέννησή τους ,το νερό που έπινε και τον αέρα που ανέπνεε . Οι θυγατέρες αυτές ειναι μητέρες της μητέρας τους .

Οπως ο Κρόνος ανέτρεψε τον Ουρανό , όπως ο Δίας ανέτρεψε τον Κρόνο , θα έρθει και η μέρα που και ο Δίας θα ανατραπεί . Γιατί αυτή ειναι η μοίρα των ανθρώπων και των θεών .Κατά συνέπεια , καμμία εξουσία δεν ειναι αιώνια ,ούτε κάν η εξουσία των Θεών .

Η Μοίρα καθορίζει τα όρια ,μέσα στα οποία οι άνθρωποι αποφασίζουν ελεύθερα .Οταν οι άνθρωποι παραβαίνουν τά όρια που έχει όρίσει η Μοίρα τότε η Νέμεσις θα τιμωρήσει τον άνθρωπο για τα παραπτώματα και την ύβριν που έχει διαπράξει . Η ποινή βέβαια ειναι ο μόρος (θάνατος)

Την Μοίραν , το πεπρωμένον και αργότερα την ειμαρμένη την απεδέχοντο και οι Θεοί οι ίδιοι για τους εαυτούς τους . Η μοιρασιά έγινε με κλήρο. Με κλήρο , η μοίρα καθόρισε τον Δία να γίνει αρχηγός του αιθέρα και του πάνω κόσμου , ο Ποσειδώνας αρχηγός της θάλασσας και ο Αδη αρχηγός του κάτω κόσμου . Ειναι δε αυτονόητον οτι οι θεοί δεν ορίζουν την έσχατη μοίρα των ανθρώπων αφού δεν ειναι κυρίαρχοι , πόσο μάλλον την δική τους μοίρα.

Οι θεοί δεν ειναι παντογνώστες και παντοδύναμοι . Γνωρίζουν βέβαια περισσότερα απο τους ανθρώπους ,δεν γνωρίζουν όμως τα πάντα. Οι Ελληνες Θεοί εν κατακλείδι , ειναι αθάνατοι δεν ειναι όμως αιώνιοι , εφ΄ οσον έχουν γεννηθεί .

Η μοίρα του ανθρώπου ειναι ο μόρος , δηλαδή ο θάνατος. Η Ομηρική μοίρα δεν ειναι θεότητα ειναι απρόσωπη δύναμη , ύπατη νομιμότητα που επιβάλεται σε θεούς και ανθρώπους. Συμφιλίωση , θυσίες και ικεσίες δεν έχουν νόημα σε ένα μή όν. Η απόφαση ειναι τελεσίδικη .

Ο Εκτορας καταδιώκεται απο τον Αχιλλέα αλλά δεν μπορεί να ξεφύγει . Εχουν κάνει ήδη 4 φορές τον γύρο Τροίας και καθώς περνούν μπροστά απο τις ιερές πύλες , η μοίρα έχει αποφανθεί . Ο Απόλλων που έως τότε προστάτευε τον Εκτορα ,τον εγκαταλείπει στην μοίρα του , απροστάτευτο, ανήμπορος να κάνει οτιδήποτε. Ο Εκτορας νιώθει την άρση προστασίας του ως επιθανάτιο ρόγχο , σαν σώμα χωρίς ψυχή . Η ψυχή του έφυγε , πρίν δεί τον φυσικό θάνατο . Για ένα διάστημα ήταν ζωντανός-νεκρός μέχρι το δόρυ του Αχιλλέα φέρει εις πέρας το πρόσταγμα της μοίρας . Αυτή η απρόσωπη παντοδυναμία της μοίρας δεν είναι ούτε ο πατήρ Θεός ,ούτε ο Αλλάχ , αλλά ειναι ήδη η ιδέα ενός νόμου του κόσμου που δεν προσωποποιείται και στον οποίο υπόκεινται ακόμη και ίδιοι οι Θεοί.

Αλλά και κόντρα στην μοίρα σου δεν μπορείς να πάς , όπως ο Πάτροκλος. Πρέπει να ξέρεις τά όριά σου και τις δυνάμεις σου , διαφορετικά η ύβρις θα επηρεάσει την μοίραν,υπέρ μόρον , όπως λέει ο Ομηρος. Ο Πάτροκλος λοιπόν έφθασε να κηριεύσει την Τροία απο μόνος του ,αλλά ο Απόλλων που προστάτευε την πόλη του είπε .

«Φύγε , το ξέρεις καλά οτι δεν ειναι στην μοίρα σου να καταλάβεις την Τροία , αλλά ούτε στην μοίρα του Αχιλλέα , που ειναι σαφώς ανώτερός σου»

Οταν το κατάλαβε ο Πάτροκλος ήταν πλέον αργά. Η μοίρα είχε γράψει την ποινή . Μόρος , τελειωτικός θάνατος , οριστικός θάνατος , τέλος θανάτοιο , επαναλαμβάνεται συνέχεια στην Ιλιάδα και δεν μπορούμε να τον ωραιοποιήσουμε και να τον δώσουμε άλλη σημασία . Η ανθρωπότητα σπαταλά τον χρόνο της με ιστοριούλες για την αθανασία σε όλες της τις μορφές.Προφανώς δεν προέρχεται απο τους Αιγυπτίους ,που είχαν έναν ολόκληρο κύκλο μετεμψυχώσεων.

Οι Ελληνες ειναι οι πρώτοι και μοναδικοί έως σήμερα που πιστεύουν οτι ειναι θνητοί με την οριστική και τελική έννοια και δεν υπάρχει αθανασία και ακόμη παραπέρα οτι εκτός απο την γνώση του θανάτου , υπάρχει και η επιλογή του τρόπου του θανάτου.

Ετσι ο Αχιλλέας ενώ γνωρίζει οτι τίποτε δεν αξίζει όσο η ζωή εν τούτοις προτιμά και επιλέγει τον Θάνατο και την δόξα. Τραγική αυτή σύλληψη της έσχατης αντίφασης . «Τίποτα δεν αξίζει όσο η ζωή ,αλλά αν τίποτε δεν αξίζει περισσότερο απο την ζωή , τότε και η ζωή η ίδια δεν αξίζει τίποτα.»

Ο Σωκράτης ακολούθησε το ίδιο σκεπτικό όπως και ο Λιαντίνης πρόσφατα.

Ο Αχιλλέας και ο Πάτροκλος προτίμησαν τον δρόμο του κλέους παρά ένα ακλεή βίον.

Αλλωστε ποιός ήρωας πεθαίνει στα βαθειά του γεράματα.

Παρά το ηρωικόν στοιχείον που θέλουν να μας περάσουν μερικοί αναλυτές , οι ήρωες πάντα πριν ξεκινήσουν για την μάχη είχαν το δίλλημα . Να πάνε στην μάχη και να σκοτωθούν ή να το βάλουν στα πόδια ? Δεν ήταν εύκολη απόφαση.

Τραγική φιγούρα και ο απόλυτος ήρωας της Ιλιάδας ο Εκτωρ . Πριν ξεκινήσει για την τελική μάχη με τον Αχιλλέα , όπου ήξερε το τέλος του , χαιρετούσε και φιλούσε την γυναίκα του Ανδρομάχη η οποία έκλαιγε με αναφιλητά και ο γυιός του , το βρέφος στην αγκαλιά της γυναίκας του να γελά αθώα και να τον παίζει. Κανένας θεός ή άνθρωπος δεν θα ήθελε να ήταν στην θέση του.

Βέβαια και ο Οδυσσέας όταν η Κίρκη του πρότεινε να μείνει μαζί της και να τον κάνει αθάνατο , προτίμησε να επιστρέψει στο νησί του , να δεί την γυναίκα του και τον γιό του αλλά και να πεθάνει στην πατρίδα του.

Ο Ομηρος ειναι σαφές οτι τάσσεται με την πλευρά των Ελλήνων , όμως ειναι εξ ίσου σαφές οτι δεν κάνει καμία αξιολογική διάκριση μεταξύ Ελλήνων και Τρώων. Οι πρώτοι δεν εμφανίζονται ποτέ καλύτεροι ,ωραιότεροι και πιό θεεικοί απο τους δεύτερους.

Απο την άλλη πλευρά ,υπάρχει μία αριστοκρατική αντίληψη του κόσμου .Ο Θερσίτης ειναι άνθρωπος του λαού ,ειναι εκπρόσωπος της ανώνυμης μάζας που σαφέστατα υποτιμάται απο τον Ομηρο ακόμη και για το παρουσιαστικό του . Ειναι πολύ άσχημος ,αλλήθωρος και κουτσός... .Βρίζει τον Αγαμέμνονα ασκεί κριτική στην διεύθυνση των πολεμικών επιχειρήσεων και στον ίδιο τον πόλεμο. Ο Οδυσσέας του απαντά με περισσότερο έπαρση,τον βρίζει,τον χτυπά με το σκήπτρο του , σύμβολο της βασιλικής εξουσίας .Ο Θερσίτης δεν μπορεί , δεν τολμά να ανταπαντήσει και κλαίει απο οδύνη. Ενω το δειλό πλήθος γελά στο θέαμα αυτού του φτωχού ανθρωπάκου.

Ο Αγαμέμνων ειναι απλώς ένα τεράστιο παράσιτο. Διατάζει βέβαια, οι διαταγές του όμως διακρίνονται για την μετριότητά τους . Δεν ειναι ούτε γενναίος ,ούτε ανδρείος,ούτε επιδέξιος και όμως πάντοτε αυτός παίρνει το καλύτερο μέρος της λείας.

inioxosiolkos

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ