Εκδορείς συνταξιούχων

Ασφαλισμένοι συνωστίζονται σε εξειδικευμένα δικηγορικά γραφεία αναζητώντας έξοδο

Η ζημιά έγινε. Η όλη διαπραγμάτευση των τελευταίων ημερών με την τρόικα για τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και την κατάργηση κάθε διάταξης που οδηγεί στη σύνταξη πριν από τα 62 σπρώχνει μαζικά τους ασφαλισμένους – αυτούς που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα – στην έξοδο.

Μέχρι το τέλος του χρόνου, περισσότεροι από 100.000 ασφαλισμένοι θα έχουν εγκαταλείψει την αγορά εργασίας για να προστεθούν στη μακριά λίστα των συνταξιούχων. Ο… πανικός – είτε αποδειχτεί δικαιολογημένος είτε όχι – υπολογίζεται ότι θα αυξήσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη...

κατά περισσότερα από 500 - 600 εκατομμύρια ευρώ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα οικονομικά των Ταμείων αλλά και τον κρατικό προϋπολογισμό. Η χώρα των περίπου 3,5 εκατομμυρίων εργαζομένων θα έχει το 2015 κοντά στα τρία εκατομμύρια συνταξιούχους. Όσο για τη συνταξιοδοτική δαπάνη, θα ξεπεράσει τα 28 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση.

Μέχρι και χθες το πρωί, δεν ήταν καθόλου σαφές αν η κατάργηση των διατάξεων που επιτρέπουν την πρόωρη συνταξιοδότηση θα ισχύσει τελικώς από το 2019 (όπως θέλει η κυβέρνηση) ή νωρίτερα. Περίπου 250.000 εργαζόμενοι στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα διάβαζαν από τη μια το e-mail της ελληνικής κυβέρνησης και από την άλλη τις πληροφορίες για τις αντιρρήσεις της τρόικας. Το αποτέλεσμα; Σπεύδουν οι περισσότεροι στα γραφεία εξειδικευμένων στα ασφαλιστικά δικηγόρων και ζητούν να κινηθούν οι διαδικασίες για την άμεση αποχώρησή τους.

Στο Δημόσιο, μάλιστα, υποβάλλουν την παραίτησή τους χωρίς να καταθέσουν καν αίτηση συνταξιοδότησης, αξιοποιώντας το δικαίωμα που τους δίνει ο νόμος να ανακαλέσουν την παραίτηση μέσα σε έναν μήνα. Ήδη, πάνω από 17.000 άτομα έχουν αποχωρήσει από τον στενό δημόσιο τομέα, ενώ οι αποχωρήσεις ασφαλισμένων στο ΙΚΑ προσεγγίζουν τις 30.000. Και στο ΙΚΑ και στο Δημόσιο, ήδη προκύπτει ότι οι αποχωρήσεις θα είναι περισσότερες σε σχέση με πέρυσι. Και ο Δεκέμβριος μόλις ξεκίνησε.

Ασφαλιστικό νομοσχέδιο

Να λοιπόν γιατί έγινε κιόλας η ζημιά. Ήδη σε εκκρεμότητα βρίσκονται περισσότερες από 250.000 κύριες και επικουρικές συντάξεις. Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν παραιτηθεί από τις εργασίες τους και περιμένουν να τους απονεμηθεί η σύνταξη. Κάποιοι περιμένουν για έξι μήνες, κάποιοι για δώδεκα μήνες, κάποιοι για περισσότερα από δύο χρόνια.

Τι κερδίσαμε με όλη αυτήν τη φασαρία; Το να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο ο κατάλογος, η τρόικα να απαιτήσει ακόμη περισσότερες αλλαγές στο ασφαλιστικό και η ελληνική κυβέρνηση να εμφανίζεται – μέσω του περίφημου πλέον e-mail – διατεθειμένη να υποχωρήσει προκειμένου να ολοκληρωθεί αυτός ο γύρος αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας. Να λοιπόν που το ασφαλιστικό βρίσκεται και πάλι προ των πυλών.

Το λέει και το… e-mail με σαφήνεια. Τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να κατεβάσει ασφαλιστικό νομοσχέδιο στη Βουλή για να προωθήσει την εξάλειψη κάθε διάταξης που επιτρέπει τη συνταξιοδότηση πριν από τα 67 (ή τα 62 με 40 χρόνια προϋπηρεσίας). Το ίδιο νομοσχέδιο θα διαχωρίζει πλήρως τις κοινωνικές παροχές από τις συνταξιοδοτικές δαπάνες (ανοίγοντας τον δρόμο για το ψαλίδισμά τους), θα αυξάνει σε 20 τα απαραίτητα χρόνια εργασίας προκειμένου να μπορέσει κάποιος να συνταξιοδοτηθεί στα 67 ενώ θα προωθεί την περαιτέρω ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων σύμφωνα με το «υβριδικό σενάριο» που σχεδίασε το ΚΕΠΕ.

Λίγους μήνες αργότερα, εκεί γύρω στον Απρίλιο, θα έρθει μια ακόμη νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή, η οποία θα «ψαλιδίζει» το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης προκειμένου να υπάρξει… δικαιοσύνη (λέει το e-mail, αλλά στην πραγματικότητα αυτό που θα υπάρξει θα είναι η περικοπή) στην καταβολή του ΕΚΑΣ.

E-mail - φωτιά

Πέραν όλων των άλλων, το «ραβασάκι» της τρόικας λέει και:

- για τριετές πάγωμα συντάξεων,

- για είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών από τον μηχανισμό της εφορίας,

- για μέτρα που θα πλήξουν όσους γεννήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου του 1975.

Στο ερώτημα γιατί θα γίνουν όλα αυτά, η απάντηση κυβέρνησης και τρόικας είναι «για το καλό μας». Για να αποκτήσουμε ένα βιώσιμο, δίκαιο και ισότιμο για όλους ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο θα αντέξει τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες. Θα εξελιχθούν όμως έτσι τα πράγματα; Ή μήπως οι αλλεπάλληλες φημολογίες – πόσω μάλλον όταν οι φημολογίες επιβεβαιώνονται – περί νέου ασφαλιστικού νόμου θα σπρώξουν τόσες χιλιάδες ασφαλισμένους στη σύνταξη με αποτέλεσμα να εκτοξευτεί για μια ακόμη φορά η συνταξιοδοτική δαπάνη;

Μέσα από το περίφημο e-mail που απέστειλε η ελληνική πλευρά στην τρόικα μάθαμε επιτέλους τι είναι αυτό που θέλει να περάσει η κυβέρνηση ως ασφαλιστικό νομοσχέδιο από τη Βουλή, ενώ αποκτήσαμε σαφή εικόνα και για το τι ζητάει η τρόικα. Το «μαλακό σενάριο» που έχει καταστρώσει η ελληνική κυβέρνηση είναι αρκετά βαρύ. Το άλλο σενάριο, όμως, αυτό που θέλει η τρόικα, είναι πραγματικά εφιαλτικό καθώς οδηγεί σε νέες μειώσεις συντάξεων για όσους σκοπεύουν να φύγουν μετά την 1η Ιανουαρίου 2015 αλλά και σε εγκλωβισμό χιλιάδων εργαζομένων για πέντε, επτά ή και 10 χρόνια στην αγορά εργασίας. Μπορεί οι μειώσεις να μη νομοθετηθούν τώρα. Φαίνεται όμως ότι και από τον Ιανουάριο η τρόικα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα διατηρήσει το δικαίωμα να παρεμβαίνει προκειμένου να εξασφαλίσει τον θεμελιώδη γι’ αυτή στόχο: το ολοένα και μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα.

Παρεμβάσεις

Ποιο είναι λοιπόν το περίφημο «ασφαλιστικό πακέτο», τουλάχιστον όπως θέλει να το περάσει η ελληνική κυβέρνηση; Χωρίζεται, όπως προκύπτει από το e-mail, σε δύο μέρη.

Το πρώτο μέρος αφορά μέτρα με άμεσο εισπρακτικό αποτέλεσμα και το δεύτερο «θεσμικές παρεμβάσεις» οι οποίες αγγίζουν όρια ηλικίας και λοιπές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Μπορεί οι παρεμβάσεις εκ πρώτης όψεως να φαίνονται ήπιες, ωστόσο οι συνέπειες μπορεί να είναι ανυπολόγιστες. Και αυτό διότι στο ασφαλιστικό παίζει ρόλο και η ψυχολογία. Ιδού λοιπόν το πακέτο, αρχής γενομένης από τα μέτρα άμεσης απόδοσης:

1. Όλες οι συντάξεις θα παραμείνουν παγωμένες για τα επόμενα τρία χρόνια. Δηλαδή για το 2015, το 2016 και το 2017. Ας προβλέπουμε ότι θα υπάρξει ανάπτυξη 2,9% το 2015 και ακόμη μεγαλύτερη το 2016 και το 2017. Ας γνωρίζουμε όλοι ότι η ανάπτυξη φέρνει πληθωρισμό. Οι συντάξεις θα παραμείνουν καθηλωμένες στα σημερινά επίπεδα, που σημαίνει ότι σε πραγματικούς όρους θα μειωθούν. Όσο για τον κρατικό προϋπολογισμό, θα εξοικονομήσει περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ για το 2015 και 140 εκατομμύρια ευρώ για το 2016 και το 2017.

2. Ποσό της τάξεως των 82 έως 123 εκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση προβλέπει ότι θα εξοικονομήσει η ελληνική κυβέρνηση από το «ψαλίδισμα» των συντάξεων χηρείας. Για να γίνει αυτό, δεν θα χρειαστεί νέος νόμος. Αρκεί η ενεργοποίηση του «άρθρου 13» του Νόμου 3863/2010. Τι προβλέπει αυτό; Περικοπές των συντάξεων που «μεταβιβάζονται» σε συγγενικά πρόσωπα (κατά κύριο λόγο από τον εκλιπόντα σύζυγο στη σύζυγο) με τη συμπλήρωση μιας τριετίας από τον θάνατο. Αν ληφθεί υπόψη ότι σε ετήσια βάση οι συντάξεις χηρείας ανέρχονται περίπου στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ αλλά και το γεγονός ότι από το συγκεκριμένο μέτρο το υπουργείο Εργασίας προσβλέπει σε εξοικονόμηση της τάξεως του 8%, τότε προκύπτει και το ποσό που προαναφέρθηκε.

3. Από 23 έως 37 εκατομμύρια ευρώ εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθούν και από τα οικογενειακά επιδόματα που εισπράττουν οι συνταξιούχοι. (σ.σ.: πρόκειται για ποσά που δίδονται σε συνταξιούχους με ανήλικα παιδιά, επιδόματα για τις συζύγους κ.λπ.). Υποτίθεται ότι τα χρήματα θα βρεθούν από τις διασταυρώσεις με τα στοιχεία της εφορίας, τον ΑΜΚΑ κ.λπ., μέσα από τις οποίες θα εντοπιστούν όσοι εξακολουθούν να εισπράττουν τα επιδόματα παράνομα.

Το «μεγάλο» ΙΚΑ

Σε επίπεδο «μεταρρυθμίσεων», μεταξύ άλλων, προωθούμε ως ελληνική πλευρά τις συγχωνεύσεις των ασφαλιστικών ταμείων. Η ελληνική πλευρά δεν φαίνεται να προωθεί τη λύση «ένα Ταμείο για όλους», όπως προβλέπει το 1ο, σενάριο της έρευνας του ΚΕΠΕ, αλλά τις οριζόντιες ενισχυμένες δομές, σύμφωνα με το «υβριδικό σενάριο 3», όπως το έχει βαφτίσει το ΚΕΠΕ. Στην πραγματικότητα, το ΙΚΑ θα γιγαντωθεί καθώς θα προστεθούν σε αυτό τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης ενώ θα προχωρήσουν οι εσωτερικές ενοποιήσεις στους επιμέρους τομείς των υπόλοιπων ταμείων όπως είναι ο ΟΑΕΕ, το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και το ΕΤΑΑ.

Σαφής αναφορά γίνεται στο e-mail για αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους (βλέπε ΟΑΕΕ), έτσι ώστε οι εισφορές να υπολογίζονται βάσει των πραγματικών εισοδημάτων και όχι των τεκμαρτών. Με δεδομένη όμως την οικονομική κατάσταση που βρίσκεται το Ταμείο, η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση προγραμματίζεται να λειτουργήσει από τον Ιούλιο του 2017. Η κυβέρνηση όμως θέλει να δείξει προθέσεις και δεσμεύεται να νομοθετήσει από τώρα.

Και όσον αφορά τα όρια ηλικίας; Η κυβέρνηση συμφωνεί να εξαφανίσει κάθε νομοθετικό παράθυρο που επιτρέπει τη συνταξιοδότηση πριν από τα 62 με 40 χρόνια εργασίας ή πριν από τα 67 που είναι και το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Αναγνωρίζοντας όμως τον σάλο που θα προκληθεί στην κοινωνία, η ελληνική πλευρά ζητάει μια… μικρή μεταβατική περίοδο. Στην πραγματικότητα, αυτή η μικρή μεταβατική περίοδος είναι μέχρι το 2019, αν και το e-mail αφήνει πολλά περιθώρια διαπραγμάτευσης με τα τεχνικά κλιμάκια πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Γεννημένοι μετά την 1.1.1975

Οι σημερινοί 40άρηδες θα είναι και οι μεγάλοι χαμένοι της ιστορίας καθώς προωθούνται και ένα και δύο και τρία μέτρα εις βάρος τους:

1. Για όσους έχουν γεννηθεί μετά την 1.1.1975 και έχουν ασφαλιστικό παρελθόν μεγαλύτερο των 15 ετών αλλά μικρότερο των 20 ετών, οι παροχές θα είναι συνδεδεμένες με το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί. Αυτή η αλλαγή θα νομοθετηθεί μέσα στον Δεκέμβριο.

2. Για αυτούς που έχουν γεννηθεί μετά την 1.1.1975 και έχουν ένσημα που αντιστοιχούν σε λιγότερα από 15 χρόνια, εγκρίνεται από την ελληνική πλευρά η θέσπιση αυστηρών κριτηρίων για την απόδοση της κατώτατης σύνταξης. Ουσιαστικά, το σύστημα απονομής της κατώτατης σύνταξης θα χρηματοδοτείται στο εξής από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι από τα ασφαλιστικά ταμεία ενώ στην τελική φάση θα επέλθει εναρμόνιση με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

3. Η σύνταξη στα 67 δεν θα απονέμεται με 15 χρόνια εργασίας, όπως ισχύει σήμερα, αλλά με 20 χρόνια. Το μέτρο θα αγγίξει αυτούς που έχουν γεννηθεί μετά τη 1.1.1975. 

Από Το Ποντίκι

https://www.blogger.com/home?pli=1