GOBEKLI TEPE:Ο ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ 11.500 Π.Χ.

Το Γκόμπεκλι Τεπέ (Göbekli Tepe) είναι αρχαιολογικός τόπος στην σημερινή Τουρκία ο οποίος βρίσκεται ακόμα υπό ανασκαφή. Το Γκόμπεκλι Τεπέ είναι μια τοποθεσία της Τουρκίας κοντά στα σύνορα με την Συρία και απέχει 15 χιλιόμετρα από την πόλη Ούρφα .

 Σε αυτή την περιοχή έχουν βρεθεί προϊστορικοί ναοί της νεολιθικής εποχής που έχουν χρονολογηθεί γύρω στο 11.500 π.Χ. και είναι οι αρχαιότεροι στον κόσμο. Πιστεύεται ότι κατασκευάστηκαν από κυνηγούς-συλλέκτες .

Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1964 από την Αμερικανό αρχαιολόγο Πήτερ Μπένεκτιτ ο οποίος προσδιόρισε μόνο ότι στην περιοχή υπήρχε δραστηριότητα την νεολιθική εποχή. Το 1994 τις ανασκαφές συνέχισαν Τούρκοι αρχαιολόγοι του Γερμανικού αρχαιολογικού ινστιτούτου υπό την διεύθυνση του αρχαιολόγου Κλάους Σμιθ του Πανεπιστήμιου της Χαϊδελβέργης. Μέχρι τότε τον λόφο χρησιμοποιούσαν γεωργοί καλλιεργώντας τον και συχνά μετακινούσαν μεγάλες πέτρες σε αρμακάδες.

Οι πρώτες έρευνες των αρχαιολόγων έδειξαν ότι δεν πρόκειται για φυσικό λόφο και αργότερα ανακάλυψαν τους πρώτους μεγάλιθους σε σχήμα Τ.

 Ο αρχαιολογικός χώρος.
Ανακαλύφθηκαν στρώματα πολλών χιλιετιών δραστηριότητας . Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο χώρος χρησιμοποιούνταν για τελετές γονιμότητας και πιστεύουν οι μεγάλιθοι στο κέντρο των κύκλων συμβολίζουν την γυναίκα.

Το αρχαιότερο στρώμα πιστεύεται ότι ίσως φτάνει και στην Μεσολιθική εποχή και περιλαμβάνει μεγάλιθους σε κυκλικό σχήμα , τον χώρο περιβάλει χτιστός πέτρινος τοίχος. Το δεύτερο στρώμα χρονολογείται στην προ-Β Κεραμική Νεολιθική απεκάλυψε πολλά παρακείμενα ορθογώνια δωμάτια . Το πιο πρόσφατο στρώμα αποτελείται από ιζήματα, ως το αποτέλεσμα της διάβρωσης και της γεωργικής δραστηριότητας.

 Οι ναοί έχουνε μεγάλες διαστάσεις , ενώ η ύπαρξη πολλών μεγάλιθων δίπλα δίπλα δείχνει την ύπαρξη πολλών ιερών. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Κλάους Σμιθ , ο οποίος κάνει κάποιες μυθολογικές εικασίες, πιστεύει ότι οι μεγάλιθοι με το σχήμα Τ ίσως συμβόλιζαν μυθικά πλάσματα, ίσως προγόνων, ή και και θεούς. Πιστεύει ότι ίσως συγχέονται με την μυθολογία των αρχαίων Σουμερίων που πίστευαν ότι στο ιερό βουνό Du-Ku κατοικούσαν οι θεότητες Annuna, πολύ αρχαίοι θεοί χωρίς επιμέρους ονόματα.

Είναι επίσης εμφανές ότι το ζώο και άλλες εικόνες είναι ειρηνικού χαρακτήρα και δεν παρέχουν ενδείξεις οργανωμένης βίας.

 Αρχιτεκτονική
Οι ναοί περιλαμβάνουν μεγάλιθους σε κυκλικό σχήμα οι οποίοι δεν ξεπερνούν τα 30 μέτρα, οι πέτρινοι στύλοι έχουν σχήμα Τ και επάνω τους έχουν χαραχθεί ανάγλυφες μορφές ζώων όπως αλεπούδες σκορπιοί φίδια κ.α., στο κέντρο κάθε κύκλου υπάρχουν δύο μεγάλιθοι.

Οι τοίχοι είναι κατασκευασμένοι από ακατέργαστη ξηρή πέτρα ενώ το δάπεδο από ασβεστολιθικές πέτρες. Πολύ κοντά στον χώρο βρέθηκε και το λατομείο εξόρυξης των μεγάλιθων, εκεί έχουν βρεθεί μισοτελειωμένοι μεγάλιθοι. Στο χώρο βρέθηκαν εργαλεία από γυαλί και οστά ζώων . Παρόλα αυτά απόδειξη κατοικιών και οικισμού δεν υπάρχει , καθώς δεν έχουν βρεθεί καθόλου ίχνη οικόσιτων φυτών και ζώων, και η ερμηνεία που έχει δοθεί στα κτίρια είναι ότι ήταν ναοί.

 Χρονολογικό πλαίσιο
 Όλες οι δηλώσεις σχετικά με τον αρχαιολογικό χώρο πρέπει να θεωρηθούν προκαταρκτικές, αφού μόνο το 1,5% του χώρου της συνολικής έκτασης έχουν ανασκαφεί μέχρι σήμερα (2008). Οι ανασκαφές έφεραν στο φως μέχρι σήμερα πολύ λίγα στοιχεία για οικιστική χρήση. Μέσω της μεθόδου χρονολόγησης με άνθρακα 14, το τέλος του στρώματος ΙΙΙ θα μπορούσε να προσδιορίζεται περίπου στο 9000 π.Χ. . Το στρώμα Ι εκτιμάται στο 11.000 π.Χ. ή και νωρίτερα.

Το II στρώμα χρονολογείται περίπου στο 8.000 π.Χ.. Έτσι, το σύμπλεγμα δημιουργήθηκε, πριν τη λεγόμενη Νεολιθική επανάσταση, δηλαδή την αρχή της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, η οποία θεωρείται ότι άρχισε μετά το 9000 π.Χ..

 Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι χρησιμοποιήθηκαν μέχρι και 500 άτομα για εξάγουν τους μεγάλιθους (κάποιοι από αυτούς ζυγίζουν και 50 τόνους) από τα γύρω λατομεία και να τους μεταφέρουν σε απόσταση 100 έως 500 μέτρα . Στις αρχές της 8ης χιλιετίας η περιοχή έχασε την σημασία της και με την πάροδο του χρόνου ξεχάστηκε. Άγνωστο παραμένει ο λόγος που έγινε η σκόπιμη κάλυψη όλου του χώρου με 300 έως 500 κυβικά χώμα.


 Βιβλιογραφία: 

• Badisches Landesmuseum Karlsruhe (ed.): Vor 12.000 Jahren in Anatolien. Die ältesten Monumente der Menschheit. Begleitbuch zur Ausstellung im Badischen Landesmuseum vom 20. Januar bis zum 17. Juni 2007. Theiss, Stuttgart 2007, ISBN 978-3-8062-2072-8
  • DVD-ROM: MediaCultura (Hrsg.): Vor 12.000 Jahren in Anatolien. Die ältesten Monumente der Menschheit. Theiss, Stuttgart 2007, ISBN 978-3-8062-2090-2
• David Lewis-Williams and David Pearce, "An Accidental revolution? Early Neolithic religion and economic change", Minerva, 17 #4 (July/August, 2006), pp. 29-31.
• Klaus-Dieter Linsmeier and Klaus Schmidt: Ein anatolisches Stonehenge. In: Moderne Archäologie. Spektrum-der-Wissenschaft-Verlag, Heidelberg 2003, S. 10-15, ISBN 3-936278-35-0
• K. Pustovoytov, Weathering rinds at exposed surfaces of limestone at Göbekli Tepe. Neo-lithics 2000, 24-26 (14C-Dates).
• K. Schmidt, Göbekli Tepe and the rock art of the Near East, TÜBA-AR 3 (2000) 1-14.
• Klaus Schmidt: Sie bauten die ersten Tempel. Das rätselhafte Heiligtum der Steinzeitjäger. München 2006, ISBN 3-406-53500-3
• Klaus Schmidt: Göbekli Tepe, Southeastern Turkey. A preliminary Report on the 1995–1999 Excavations. In: Palèorient CNRS Ed., Paris 26.2001,1, 45–54, ISSN|0513-9345
• Klaus Schmidt: Frühneolithische Tempel. Ein Forschungsbericht zum präkeramischen Neolithikum Obermesopotamiens. In: Mitteilungen der deutschen Orient-Gesellschaft 130, Berlin 1998, 17–49, ISSN|0342-118X
• K. Pustovoytov: Weathering rinds at exposed surfaces of limestone at Göbekli Tepe. In: Neo-lithics. Ex Oriente, Berlin 2000, 24–26 (14C-Dates)
• J. E. Walkowitz: Quantensprünge der Archäologie. In: Varia neolithica IV. Beier und Beran, Langenweissbach 2006, ISBN 3-937517-43-X
• Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

http://www.visaltis.net/2014/10/gobekli-tepe-11500.html