Η μακάβρια λίστα με τις «κατά λάθος» καταρρίψεις επιβατικών αεροσκαφών

Γράφει ο Παναγιώτης Βελισσάρης – Λυμπερίδης > Το τραγικό συμβάν με την κατάρριψη (;) του Boeing 777 της Malaysia Airlines πάνω από την ανατολική Ουκρανία, σίγουρα είναι ένα από τα πιο αιματηρά της ιστορίας (298 νεκροί) αλλά δεν είναι το πρώτο περιστατικό τέτοιου είδους.
Κατά τον Ψυχρό Πόλεμο αλλά και τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα έχουν καταγραφεί παρόμοια δυστυχήματα που προκάλεσαν σοκ στην παγκόσμια κοινή γνώμη (και παραμένουν αντικείμενο έρευνας μέχρι τις ημέρες μας), απειλώντας με κλιμάκωση κατά τόπους ψυχρών και θερμών συγκρούσεων ανά τον πλανήτη.

Το πρώτο σοκ

Η πρώτη καταγεγραμμένη κατάρριψη αεροσκάφους πάνω από ζώνη αυξημένου κινδύνου εντοπίζεται τον Φεβρουάριο του 1973. Καθώς οι εντάσεις μεταξύ των αραβικών κρατών και του Ισραήλ κορυφωνόταν – οι μνήμες από τον πόλεμο των Έξι Ημερών ήταν ακόμη νωπές- οι επιβάτες ενός Boeing 727 των Λιβυκών Αραβικών Αερογραμμών, υπήρξαν τα τραγικά θύματα αυτής της αντιπαράθεσης.

Ισραηλινά μαχητικά αναχαίτισαν το επιβατικό αεροσκάφος που πετούσε πάνω από την κατεχόμενη περιοχή του Σινά και ζήτησαν την προσγείωση του σε κοντινό αεροδρόμιο. Μόλις το λιβυκό αεροσκάφος άλλαξε πορεία για να βγει εκτός εναέριου χώρου, τα Phantom F-4 το έστρεψαν τα πυρά τους εναντίον του αφού νόμιζαν πως ο πιλότος αγνοούσε τις εντολές τους, με αποτέλεσμα να συντριβεί στην έρημο.

Από τους 113 επιβαίνοντες οι 108 βρήκαν τραγικό θάνατο σε ένα περιστατικό που εκτόξευσε την ένταση στα ύψη μεταξύ των αραβικών κρατών και του Ισραήλ σε ακόμη μεγαλύτερα επίπεδα, λίγους μόνο μήνες πριν την έναρξη του πολέμου του Γιομ Κιπούρ.

Το Boeing που λίγο έλειψε να φέρει σύρραξη ΕΣΣΔ – ΗΠΑ

Μία δεκαετία αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1983, σημειώθηκε ένα περιστατικό που σημάδεψε Ψυχρό Πόλεμο και ώθησε τις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ στα πρόθυρα της ένοπλης αντιπαράθεσης.

Πρόκειται για την κατάρριψη ενός Boeing 747 των Κορεατικών Αερογραμμών. Το αεροσκάφος που είχε απογειωθεί από το Άνκορατζ της Αλάσκας με προορισμό τη Σεούλ, παρέκλινε της πορείας του όπως έγινε αργότερα γνωστό και βρέθηκε πάνω από τον σοβιετικό εναέριο χώρο, με αποτέλεσμα να καταρριφθεί από σοβιετικά μαχητικά.

Και οι 269 επιβάτες – ανάμεσα τους και ο Γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος Λόρενς Μακντόναλντ- βρήκαν τραγικό θάνατο, ενώ ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν καταδίκασε την κατάρριψη χρησιμοποιώντας ένα λεξιλόγιο που παρέπεμπε στα πρώτα (και πιο σκοτεινά) χρόνια του Ψυχρού Πολέμου.

Οι σοβιετικοί αφού στην αρχή αρνήθηκαν εμπλοκή στο περιστατικό, τελικά ισχυριστήκαν ότι η κατάρριψη οφειλόταν σε «υπερβολική αντίδραση» από την πλευρά των πιλότων. Όπως και να έχει εκ των υστέρων προέκυψε από τις έρευνες που έγιναν εκ των υστέρων, το τραγικό συμβάν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.

Το αεροπλάνο χάθηκε εξ αιτίας λάθος υπολογισμών στην πορεία του, με αποτέλεσμα να πετάει στα «τυφλά» πάνω από τον σοβιετικό εναέριο χώρο. Εάν είχε εφαρμοστεί το σύστημα GPS – το οποίο χρησιμοποιούσε τότε η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ-  μάλλον η ιστορία θα ήταν διαφορετική.

Μόνο έπειτα από το αίμα που χύθηκε και την ανησυχία που προκλήθηκε, τα GPS εγκαταστάθηκαν σε επιβατικά αεροσκάφη και χρησιμοποιούνται ευρέως μέχρι και σήμερα.

Το Ιρανικό αεροσκάφος που οι ΗΠΑ το πέρασαν για μαχητικό

Λίγα χρόνια αργότερα ήρθε η σειρά των ΗΠΑ να πρωταγωνιστήσουν ένα περιστατικό για το οποίο το πολεμικό ναυτικό της χώρας φέρει ακέραιη την ευθύνη, απ’ όποια οπτική γωνία και το διερευνήσει κανείς.

Στις 3 Ιουλίου του 1988 ένα αεροσκάφος Airbus A300, των Ιρανικών Αερογραμμών που απογειώθηκε από την Τεχεράνη με προορισμό το Ντουμπάι, ενώ πετούσε πάνω από διεθνή ύδατα, κατερρίφθη από πυραύλους εκτοξεύτηκαν από το αμερικανικό αντιτορπιλικό USS Vincennes. Και οι 290 επιβαίνοντες βρήκαν ακαριαίο θάνατο, στο πιο πολύνεκρο δυστύχημα τέτοιου είδους μέχρι το προχθεσινό στην ανατολική Ουκρανία.

Σε μία εποχή ιδιαίτερα ταραγμένη, καθώς βρισκόταν σε εξέλιξη ο πόλεμος μεταξύ Ιράκ και Ιράν, οι ΗΠΑ ανέλαβαν την προστασία των τάνκερ που αναχωρούσαν γεμάτα με πετρέλαιο από τον Περσικό Κόλπο. Κάπως έτσι βρέθηκε στην περιοχή το USS Vincennes, οι αξιωματικοί του οποίου δικαιολόγησαν την κατάρριψη του ιρανικού αεροσκάφους, ισχυριζόμενοι πως το μπέρδεψαν με… μαχητικό F14.

Ένας ισχυρισμός έωλος, καθώς το αεροσκάφος πετούσε σε ένα υψόμετρο που επέτρεπε στους υπεύθυνους να αναγνωρίσουν τον τύπο του, και το κυριότερο, εάν αποτελούσε πραγματικά απειλή…

Μόλις το 1996,  ΗΠΑ και Ιράν έφτασαν σε συμφωνία για καταβολή αποζημίωσης 61,8 εκατομμυρίων δολαρίων, ένα ποσό κυριολεκτικά ασήμαντο μπροστά στην απώλεια τόσων ανθρώπινων ζωών. Σημαντική λεπτομέρεια; Η Ουάσινγκτον ποτέ δεν ανέλαβε επίσημα την ευθύνη, ούτε ζήτησε συγγνώμη από την Τεχεράνη.

Η κατά λάθος κατάρριψη του ρωσικού Tupolev

Τέτοια τραγικά δυστυχήματα δεν σημειώθηκαν μονάχα κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά και στην πρόσφατη ιστορία.
Τον Οκτώβριο του 2001 αεροσκάφος Tupolev των αερογραμμών της Σιβηρίας που απογειώθηκε από το Τελ Αβιβ με προορισμό την πόλη του Νοβοσιμπίρσκ εξερράγη στον αέρα ενώ βρισκόταν πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι 78 επιβαίνοντες.
Οι έρευνες έδειξαν από την πρώτη στιγμή ότι το αεροσκάφος κατερρίφθη από ουκρανικό πύραυλο κατά τη διάρκεια στρατιωτικής άσκησης, γεγονός που αρχικά το Κίεβο αρνήθηκε μετ’ επιτάσεως, ωστόσο αργότερα αναγκάστηκε να το παραδεχθεί υπό το βάρος των αποδείξεων που παρουσίασε η Μόσχα.

Διαβάστε εδώ: http://newpost.gr/post/372018/h-makabria-lista-me-tis-kata-lathos-katarripseis-epibatikwn-aeroskafwn#ixzz38ghL4yjR