ΕΒΡΑΙΟΙ ΕΠΗΛΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ… ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΑΝΟΗΤΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ «ΕΛΛΗΝΑΣ ΕΒΡΑΙΟΣ» (Τι εθνικότητα είναι αυτή;) ΠΟΣΟΝ ΜΑΛΛΟΝ ΝΑ ΣΕ ΕΞΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΟΙΟΥΤΟΙ!
——————————————————————————————–
Βιογραφικά σημειώματα
Αλαλούφ, Δανιήλ
Εξελέγη βουλευτής ( μοναδικός κυβερνητικός μεταξύ των ισραηλιτών υποψηφίων ) στις εκλογές του 1932.
Αλατίνη, Κάρολος
Έμπορος- Φιλάνθρωπος. Έκανε δωρεά 25 χρυσά ναπολεόνια για την ανέγερση ελληνικού σχολείου. Παρασημοφορήθηκε από την Κυβέρνηση με το παράσημο του Σταυρού του Σωτήρος στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, για τα φιλελληνικά του αισθήματα.
Αλεβύ, Σολομών
Ραββίνος. Βρέθηκε με τον υιό του Ισαάκ Αλέβυ στην Θεσσαλονίκη το 1498. Είχε πλούσιες επιστημονικές και ιατρικές γνώσεις και ήταν γνωστός ως » Don Maestro Salomon Levy «. Αλμοσνίνο, Μωσέ Σημαντική προσωπικότητα της Θεσσαλονίκης την εποχή εκείνη. Γεννημένος ρήτορας, υπήρξε πρόσωπο σεβαστό ως σχολιαστής της Αλαχά και της Βίβλου. Ένα από τα πλέον σημαντικά έργα του, γραμμένο στα ισπανικά, είναι το Regimiento de la vida, που εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1564 και ανατυπώθηκε αργότερα στο Άμστερνταμ. Στο έργο του αυτό ο Αλμοσνίνο ασχολείται με το φιλοσοφικό πρόβλήμα του δαίμονα.
——————————————————————————————–
Βιογραφικά σημειώματα
Αλαλούφ, Δανιήλ
Εξελέγη βουλευτής ( μοναδικός κυβερνητικός μεταξύ των ισραηλιτών υποψηφίων ) στις εκλογές του 1932.
Αλατίνη, Κάρολος
Έμπορος- Φιλάνθρωπος. Έκανε δωρεά 25 χρυσά ναπολεόνια για την ανέγερση ελληνικού σχολείου. Παρασημοφορήθηκε από την Κυβέρνηση με το παράσημο του Σταυρού του Σωτήρος στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, για τα φιλελληνικά του αισθήματα.
Αλεβύ, Σολομών
Ραββίνος. Βρέθηκε με τον υιό του Ισαάκ Αλέβυ στην Θεσσαλονίκη το 1498. Είχε πλούσιες επιστημονικές και ιατρικές γνώσεις και ήταν γνωστός ως » Don Maestro Salomon Levy «. Αλμοσνίνο, Μωσέ Σημαντική προσωπικότητα της Θεσσαλονίκης την εποχή εκείνη. Γεννημένος ρήτορας, υπήρξε πρόσωπο σεβαστό ως σχολιαστής της Αλαχά και της Βίβλου. Ένα από τα πλέον σημαντικά έργα του, γραμμένο στα ισπανικά, είναι το Regimiento de la vida, που εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1564 και ανατυπώθηκε αργότερα στο Άμστερνταμ. Στο έργο του αυτό ο Αλμοσνίνο ασχολείται με το φιλοσοφικό πρόβλήμα του δαίμονα.
Αμαρίλιο, Ααρών, του Σολομώντος
Καβαλιστής και προσωπικότητα στον τομέα της » Αλαχά». Έζησε και πέθανε στην Θεσσαλονίκη (1772). Το 1756 σε μία σοβαρή οικονομική κρίση της Θεσσαλονίκης, πρότεινε και εφαρμόστηκε με επιτυχία η δικαιοστασία των χρεών (moratorium)
Αμπουλάφια, Αβραάμ, του Σαμουήλ
Γνωστός καβαλιστής ισπανική ς καταγωγής, ο Αμπουλάφια ταξίδεψε δύο φορές στην Ελλάδα. Την πρώτη φορά το 1261, παρέμεινε αρκετό καιρό στην Πάτρα όπου και παντρεύτηκε μία γυναίκα της εκεί Ισραηλιτικής Κοινότητας. Την δεύτερη φορά επισκέφθηκε την Πάτρα το 1279.
Αμπουλάφια, Χαΐμ, του Δαβίδ
Γεννημένος στην Ιερουσαλήμ, ο Αμπουλάφια διορίσθηκε ραββίνος στη Λάρισα το 1740 και μετά στη Θεσσαλονίκη όπου υπηρέτησε μέχρι το 1761. Εκείνο το χρόνο κλήθηκε να αντικαταστήσει στη Σμύρνη τον Ραββίνο Ιακώβ Σαούλ που είχε πεθάνει. Συγγραφέας σπουδαίων μελετών σε θέματα Εβραϊκού Νόμου οι οποίες όμως χάθηκαν στην μεγάλη πυρκαγια του 1772. Τμήμα των μελετών του που διασώθηκε, τυπώθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1806.
Αμπραβανέλ, Ισαάκ
Συμπλήρωσε ερμηνεία του Δευτερονομίου
Αρδίτης, Αλβέρτος
Χαρτέμπορος. Σοσιαλιστής ηγέτης από τους ιδρυτές του εκεί Εργατικού Κινήματος και εκδότης του εργατικού περιοδικού » Αβάντι «. Αναπληρωτής Δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Κατά τον Ναζιστικό διωγμό εκτοπίστηκε με τη γυναίκα του και τα παιδιά του σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Όλοι εκτελέστηκαν.
Ατουμάνο, Σίμων
Ο Σίμων ήταν ένας τέλειος εβραίος μελετητής Εργαζόταν όπως φαίνεται με μορφωμένα μέλη της μικρής εβραϊκής παροικίας που επιζούσε ακόμα στις Θήβες στα τέλη του 14ου αιώνα. Ο Σίμων μετέφρασε τουλάχιστον μέρος της Παλαιάς Διαθήκης από τα Εβραϊκά στα Ελληνικά και λατινικά. Ετοίμασε έτσι μία τρίγλωσση Βίβλο που αφιέρωσε στον Πάπα Ουρβανό τον 6ο.
Βελλέλης, Λάζαρος
Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές στην Κέρκυρα, φοίτησε σε πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας όπου ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της φιλολογίας. Ασχολήθηκε με ελληνικά και εβραϊκά θέματα και συνέγραψε πολλά έργα, τα κυριότερα των οποίων είναι : μία κριτική εργασία πάνω σε μία μετάφραση της Πεντατεύχου από ένα ανώνυμο, το 1547 ( στα γαλλικά), μία βραβευθείσα και εκδοθείσα μελέτη με θέμα » Ο Καποδίστριας ως θεμελιωτής της δημοτικής εκπαιδεύσεως εν Ελλάδι » ( Αθήνα 1908), μία μελέτη στην οποία αποδεικνύει την πλαστότητα των περίφημων παπύρων του Ασσουάν και της Ελεφαντίνης ( Λονδίνο 1909 ). Έκανε σημαντικές μεταφράσεις έργων και έγραψε πολλές μελέτες και άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.
Γιαχνιά, Ιακώβ
Γιατρός του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Ζούσε πότε στην Θεσσαλονίκη και πότε στην Κωνσταντινούπολη. Αρχηγός της Πορτογαλικής Συναγωγής της Θεσσαλονίκης και της Συναγωγής της Λισσαβόνας στην Κωνσταντινούπολη.
Γιονά, Ιακώβ
Πλανόδιος ραψωδός της Θεσσαλονίκης. Σχεδόν αγράμματος ο Γιακώβ έγραφε αυτοσχέδιους στίχους για διάφορα γεγονότα όπως διασκεδάσεις, γάμους, περιτομές. Τύπωσε σε ένα βιβλιαράκι 28 παλιές ισπανικές ρομάντζες, τραγούδια για το Πέσαχ και το Σαβουώτ, έξη στιχουργήματα διαφόρων ποιητών, και οκτώ δικά του που ιστορούν τις πυρκαγιές της Θεσσαλονίκης το 1877 και το 1890, το χαλάζι του 1898, σεισμούς και άλλα γεγονότα.
Γκεντάλια, Γιουδά
Πρώτος εβραίος εκδότης της Θεσσαλονίκης. Καταγωγή του από την Λισσαβώνα. Ίδρυσε το πρώτο εβραϊκό τυπογραφείο της Θεσσαλονίκης το 1515. Διηύθυνε το τυπογραφείο επί 25 χρόνια και εξέδωσε πολλά έργα. Οι γιοι του συνέχισαν την εργασία του.
Δαφάνο, Ελισαίος
Ραββίνος Κερκύρας. Με τίτλο «Μινχά» έγραψε ένα σονέτο στα εβραϊκά για την 50ετία του ραββίνου της Μάντοβα Μορντεχάϊ Μορτάρα Αλέβυ. Εγκατέλειψε την Κέρκυρα μετά τα αντισημιτικά γεγονότα του 1891.
Δε, Μόρδο, Αβραάμ
Διερμηνέας του Βρετανικού Προξενείου της Πάτρας.
Δε, Μόρδο, Λάζαρος, του Σάββατο
Ιατροφιλόσοφος. Σπούδασε ιατρική στην Πάδοβα. Διετέλεσε μέχρι το 1814 μέλος της Ιονίου Ακαδημίας. Συγγραφεύς πολλών σημαντικών ιατρικών διατριβών. Δίδαξε μαιευτική στην πρώτη δημόσια ανωτέρα Σχολή της Επτανησιακής Πολιτείας (1805-1814). Το 1814 διορίστηκε αρχίατρος Κερκύρας και υπό την ιδιότητά του αυτή εισήγαγε τον δαμαλισμό στην Κέρκυρα. Κατέλειπε σημαντικές εργασίες στα ιταλικά όπως : » Nozioni miscellanee intorno a Corcira,1809″ αφιερωμένο στον φίλο του Εμμανουήλ Θεοτόκη. » Alla virtu, sul amore della patria » (1811) » Memoria storica intorno alla musica degli antichi » (1814) κ.α.
Δε, Σέμος, Βίκτωρ, (Δρ.)
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Διέμενε στην Αλεξάνδρεια. Καθηγητής Ειδικής Παθολογίας. Υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Παράσημο των Ιπποτών του Ιταλικού Στέμματος.
Ερρέρα, Αλβέρτος
Ο Αλβέρτος Ερρέρα, λοχαγός του Ελληνικού στρατού, εκτοπίσθηκε στο Μπίρκεναου όπου τέθηκε επικεφαλής μιας ανταρσίας μέσα στο κρεματόριο αυτού του στρατοπέδου συγκεντρώσεως. Η ομάδα που απαρτίζονταν από 300 έλληνοεβραίους κρατούμενους, κατόρθωσε να αφοπλίσει τους φρουρούς. Τελικά μετά από ένα άνισο αγώνα ανατίναξαν το κτίριο που έθαψε τους περισσότερους κάτω από τα ερείπια. Όσοι γλίτωσαν εκτελέσθηκαν από τους Ναζί.
Ιμπν, Πόλια, Σεμτώβ, του Ιακώβ
Με καταγωγή από το Τολέδο Ισπανίας, ο καβαλιστής και λόγιος Ίμπν Πόλια διακινείται συνεχώς τον ελλαδικό χώρο. Τον βρίσκουμε το 1401 στη Χαλκίδα, το 1403 στη Θεσσαλονίκη, το 1404 στη Μεθώνη, το 1415 στις Θήβες.
Ιμπν, Σουάμπ, Γιεσούα
Εξόριστος της Πορτογαλίας. Κήρυττε στις ισπανικές και πορτογαλλικές συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Δική του συλλογή προσευχών εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1523.
Ιμπν, Σουάμπ, Γιοέλ
Αδελφός του Ιεσούα. Ρήτορας και συγγραφέας. Έγραψε μεταξύ άλλων » Σχόλια στους Ψαλμούς και Θρήνους του Ιερεμία «. Το έργο τυπώθηκε στη Βενετία το 1859
Καλομύτης, Άμπα, του Δαβίδ
Ο Άμπα, γιος του Δαβίδ, περιοριζόταν κυρίως στην δικαστική του δικαιοδοσία ,προνόμιο) πάνω στην Εβραϊκή κοινότητα του Νεγκρεπόντε.
Καλομύτης, Δαβίδ
Ο Δαβίδ Καλομύτης και οι κληρονόμοι του υπήρξαν μία πλούσια, σημαντική οικογένεια με δράση στο θαλάσσιο εμπόριο. Ο Δαβίδ απασχολούσε πράκτορες για το εμπόριο της μετάξης και της πορφύρας.
Κάλτι, Γιοσέφ, του Μόζε
Έλληνας εβραίος του δεύτερου ημίσεως του 15ου αιώνα, μαθητής του περίφημου Ραββίνου Δαβίδ Παρδολεόνε. Έγραψε μία μελέτη στη Λογική με τίτλο » Μινχάτ Γιεχούντα «. Το έργο δεν έχει εκδοθεί.
Κάμιτς, Ιωσήφ
Ιατρός
Καμχή, Γιουρδάν
Αρχιραββίνος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων. Τιμήθηκε με το παράσημο Μετζιντιέ, Γ” τάξεως.
Καψάλη, Ηλίας, του Ελκανά
Ραββίνος και ιστορικός. Σπούδασε στην Πάδοβα στην γιεσιβά του Ιουδά Μίντζ. Το 1515 επέστρεψε στην Κρήτη όπου από το 1518 διετέλεσε ραββίνος του Ηρακλείου. Συντάκτης ορισμένων από τις περίφημες «Τακανότ» της Κοινότητας του Ηρακλείου. Το έργο του » Seder Eliyahu Zuta » αποτελεί ανασκόπηση της ιστορίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Άλλο έργο του είναι το » Divrei Ha-yamim leMalchut Venezia » Ήταν κάτοχος μιας περίφημης συλλογής εβραϊκών χειρογράφων που τώρα βρίσκεται στο Βατικανό.
Κοέν, Αβραάμ
Ποιητής
Κοέν, Αβραάμ
Γιατρός κρητικής καταγωγής. Σπούδασε στην Πάδοβα. Το 177, δημοσίευσε το έργο του » Λόγος περί Ηθικής «. Το 1719, μετέφρασε τους Ψαλμούς του Δαβίδ. Πέθανε το 1729.
Κοέν, Αλβέρτος
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Σπούδασε στη Γαλλία και στην Ελβετία. Ιδρυτής της επιθεώρησης » Revue Juive «. Στον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Κοέν βρέθηκε στο Λονδίνο νομικός σύμβουλος της διακυβερνητικής επιτροπής για τους πρόσφυγες. Μετά το τέλος του πολέμου συμμετείχε στην σύνταξη της Διεθνούς Συνθήκης για την Προστασία των Προσφύγων. Το 1946 άρχισε να εργάζεται σαν διπλωμάτης του Ο.Η.Ε. Γνωστός και για το συγγραφικό του έργο, έγραψε μεταξύ “άλλων τον » Σολάλ» (1930) που αναφέρεται στην ιστορία μιας εβραϊκής οικογένειας από την Κεφαλονιά. Το 1968, το έργο του » Οι ωραίες του κυρίου » πήρε το μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας. Τα έργα του κυκλοφορούν σε ελληνική μετάφραση.
Κοέν, Ματαθίας
Πρόξενος της Ιταλίας στα Χανιά, επί 20 χρόνια. Ενημέρωνε τον τύπο της Κωνσταντινούπολης για τα γεγονότα που αφορούσαν στους Εβραίους της Κρήτης. Έγραφε και στον Εβραϊκό τύπο του Παρισιού. Έργα του στα ιταλικά : » Οι Ισραηλίτες της Κρήτης » (1879) και » Γράμμα από τα Χανιά » (1891)
Κοέν, Ματαθίας
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο από Κρητικούς γονείς. Σπούδασε στην Πάδοβα της Ιταλίας. Άφησε διάφορα ποιητικά έργα και άλλα ηθικολογικά κείμενα. Έγραφε στα Εβραϊκά
Κοέν, Σαμπετάϊ
Είχε τιμηθεί με το δημόσιο λειτούργημα του Κονδυλάδου. Επέβλεπε την δημόσια υγεία, έπαιρνε μέτρα κατά των επιδημιών και έλεγχε δύο φορές τον χρόνο τα φαρμακεία.
Κοέν, Χαΐμ, του Ηλία
Μεγαλοκτηματίας. Εξελέγη βουλευτής του Κυβερνητικού κόμματος το 1917.
Κουριέλ, Αλβέρτος
Εκλέγεται βουλευτής Θεσσαλονίκης του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η » Ισραηλιτική Επιθεώρησις «(5-7-12915) με την ευκαιρία εισόδου πέντε ισραηλιτών στη Βουλή, υπενθυμίζει ότι σε μία ακρόαση που είχε δώσει το 1878 ο Βασιλιάς Γεώργιος, στον Αρχιραββίνο Κερκύρας Ιωσήφ Εμ. Λεβή, είχε πει ότι » μία από τις ωραιότερες μέρες της βασιλείας του, θα ήταν εκείνη κατά την οποία θα έβλεπε ένα Ισραηλίτη στο Ελληνικό Κοινοβούλιο «.
Κωνσταντίνης, Αβραάμ
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο αλλά έζησε στην Αθήνα όπου χρημάτισε Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας. Παρασημοφορήθηκε το 1914 με το Χρυσό Σταυρό σαν επιβράβευση πατριωτισμού αλλά και συμβολής του στη βιομηχανική ανάπτυξη. Ο Κωνσταντίνης υπήρξε ενεργό μέλος του Ελληνικού Μυστικού Μακεδονικού Κομιτάτου. Ίδρυσε κοντά στον καταρράκτη του Γοργοποτάμου ηλεκτροκίνητο εργοστάσιο για την παραγωγή ασετυλίνης και χημικών λιπασμάτων.
Λεβή, Δαβίδ
Φιλάνθρωπος εκ των εγκρίτων μελών της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων και πρόεδρος αυτής επί πολλά χρόνια. Η Τουρκική Κυβέρνηση τον τίμησε με το Παράσημο Μετζιντιέ Β” Τάξεως και η Ελληνική Κυβέρνηση με τον Αργυρό Σταυρό Σωτήρος για τις υπηρεσίες του υπέρ των Ελλήνων αιχμαλώτων του Κινήματος του 1878. Απεβίωσε το 1913.
Λεβή, Μίνως, ή, Μεναχέμ
Διευθυντής στην Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά την διάρκεια της Κατοχής και συγκεκριμένα στις 22.4.41, συνόδευσε μαζί με τον Διοικητή και Υποδιοικητή της Τράπεζας, τον χρυσό του θησαυροφυλακίου της Ελλάδος στο εξωτερικό στην έδρα της Ελεύθερης Ελληνικής Κυβέρνησης. Παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Παράσημο του Σωτήρος από την Ελληνική Κυβέρνηση.
Λεβή, Μπεχωρούλα(Φαλκόνα), του Λέοντος
Η Μπεχωρούλα ή Φαλκόνα, σύζυγος Ηλία Χαζάν, απλή οικοκυρά είχε σαν χόμπι να κρατά λεπτομερές ημερολόγιο. Έτσι στις 50 σελίδες που διασώθηκαν, καταγράφει γεγονότα της καθημερινής ζωής άλλα συνηθισμένα και άλλα εντυπωσιακά αρκετά χρήσιμα όμως για να αντιληφθεί ο αναγνώστης πώς ήταν η ζωή στη Χαλκίδα εκείνη την εποχή.
Λεβή, Σαδής
Εκδότης της εβδομαδιαίας εφημερίδας στην ισπανική γλώσσα » Εποχή «.
Μαλλάχ, Ιωσήφ
Έμπορος. Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης, του Κυβερνητικού Κόμματος, το 1917
Ματαλών, Δαβίδ
Πρόεδρος της » Νέας Ισραηλιτικής Λέσχης » και του Μπενέ Μπερίτ. Εκλέγεται βουλευτής Θεσσαλονίκης του Κυβερνητικού Κόμματος το 1917. Επανεξελέγη στις εκλογές του 1928.
Μάτσας, Δαβίδ
Μαθητής του Μωϋσή Χανάν. Έγραψε ερμηνεία στο Άσμα Ασμάτων καθώς και ερμηνεία του Ταργκούμ. Άγνωστο αν τα δύο αυτά έργα έχουν δημοσιευθεί,.
Μπάλμπο, Μιχαήλ
Σαμπετάϊ Κοέν Ραββίνος και ποιητής. Εμφανίζεται περιστασιακά και στα Χανιά το 1471, 1475 και 1477 με τρία κηρύγματά του. Κοινοτικός ηγέτης. Έγραψε πολλές επιστολές και ποιήματα σε σύγχρόνους του μελετητές. Ένα του ποίημα έχει θέμα την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453. Εξ άλλου έγραψε και για διάφορα τοπικά θέματα της εβραϊκής κοινότητας του Ηρακλείου, όπως είναι η εξαγορά των «αγκουνότ » ( των μη δυναμένων να ξαναπαντρευτούν γυναικών ).
Μπαρ, Καλέμπ, Μιχαήλ
Ποιητής, με σπουδές στην Ισπανία.
Μπεν, Γκέρσον, Εφράϊμ
Γεννημένος στη Βέροια, ο Ριμπί Εφράϊμ ταξίδεψε πρώτα στη Λαμία, μετά στην Κωνσταντινούπολη και τελικά στο Νεγρεπόντε όπου και έγινε αρχηγός της εκεί Εβραϊκής κοινότητας.
Μπεν, Δαβίδ, Ιωσήφ
Γραμματικολόγος και λεξικογράφος. Έγραψε την ανέκδοτη εργασία » Μενοράτ Αμαόρ» ( μία σύντομη γραμματική και λεξικό που στηρίζεται σε γραπτά παλαιοτέρων εβραίων λογίων του Τολέδο).
Μπεν, Ελίγια, Σεμαριά, του Ιακώβ
Γνωστός ως «Κρητικός»(Ικριτί). Φιλόσοφος και βιβλικός σχολιαστής. Γεννημένος πιθανώς στη Ρώμη αλλά έγινε γνωστός ως Κρητικός γιατί όταν ήταν ακόμα παιδί η οικογένειά του μετανάστευσε και εγκαταστάθηκε στην Κρήτη όπου ο πατέρας του είχε διορισθεί ραββίνος. Ήξερε ελληνικά, ιταλικά και λατινικά και υπήρξε ο πρώτος εβραίος του Μεσαίωνα που μετέφρασε ελληνική Φιλολογία από το πρωτότυπο και όχι από τις Αραβικές η εβραϊκές μεταφράσεις όπως γινόταν πριν. Σπούδασε Ταλμούδ και φιλοσοφία. Προσκαλεσμένος στην αυλή του Βασιλιά της Νεάπολης Ροβέρτου, αφοσιώθηκε σε βιβλικές μελέτες και έγραψε βιβλικά σχόλια. Ο ερμηνευτικός του τρόπος ικανοποίησε ακόμα και τους Καραίτες Εβραίους και με την ελπίδα να τους συμφιλιώσει με τους Ραββανίτες, πήγε στην Ισπανία . Εκεί ορισμένες κατηγορίες διατυπώθηκαν εναντίον του φθάνοντας και μέχρι της μομφής ότι θεωρούσε τον εαυτό του ως Μεσσία. Πέθανε στη φυλακή. Έγραψε βιβλία Λογικής και Γραμματικής, βιβλικά σχόλια και ποιήματα λειτουργικά και λαϊκά.
Μπεν, Ματαθίας, Βενιαμίν,του Ζεέβ
Νταγιαν του Δικαστηρίου της Αρτας μετά το 1538. Προηγουμένως ήταν εγκατεστημένος στη Βενετία όπου συνέγραψε ένα έργο με 450 νομικές αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις. Το δημοσίευσε το 1534. Το έργο αυτό αποτελεί ενδιαφέρουσα πηγή για τις οικονομικές συνθήκες αλλά και την θρησκευτική ζωή των Εβραίων της Ελλάδος , Τουρκίας και Μικράς Ασίας.
Μπεναρόγια, Αβραάμ
Ο Μπεναρόγια εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1908 όπου ίδρυσε μαζί με άλλους εβραίους της Θεσσαλονίκης, την Φεντερασιόν Σοσιαλίστα Λαβοραδέρα. Η Φεντερασιόν υπήρξε επί πολλά χρόνια η μόνη συνδικαλιστική οργάνωση της Ελλάδας και στη συνέχεια βασικός πυρήνας για την ίδρυση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος. Στο πρόσωπο του Μπεναρόγια το ελληνικό εργατικό και σοσιαλιστικό κίνημα γνώρισε τον πρώτο θεωρητικό του αλλά και τον πιο φανατικό μαχητή του. Αν και ιδρυτής του ΚΚΕ, ο Μπεναρόγια διεγράφη από το κόμμα το 1925 σαν «πράκτορας ταξικού εχθρού». Στον πόλεμο της Αλβανίας σκοτώθηκε ο γιος του Λάζαρος και αργότερα εκτελέσθηκε η γυναίκα του από τους Γερμανούς. Το 1945 ίδρυσε μαζί με τον Αλέξανδρο Σβώλο το σοσιαλιστικό κόμμα ΣΚΕΛΔ του οποίου υπήρξε συναρχηγός. Πέθανε στο Ισραήλ σε ηλικία 97 ετών.
Μπενρουμπή, Ισαάκm
Μετά την καταστροφή των Σερρών από τους Βουλγάρους, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου παρέμεινε μέχρι το 1945, οπότε μετανάστευσε στο Ισραήλ ( τότε Παλαιστίνη).Συνεργάτης επί σειράν ετών στον Ραδιοφωνικό Σταθμό του Ισραήλ με το ψευδώνυμο Σιμόν-Σιμόν. Συγχρόνως εργάσθηκε ως διευθυντής της εφημερίδας EL TIEMPO, σε γλώσσα Λαδίνο. Έχει συγγράψει 6 μυθιστορήματα και δύο θεατρικά έργα σε γλώσσα Λαδίνο.
Μπεσαντζή, Μεντές
Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1926. Μέλος του Δ.Σ. της Σιωνιστικής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
Μπίβας, Γιουδά, του Σαμουήλ
Ο Ραββίνος Γιουδά Μπίβας, γεννημένος το 1780 στο Γιβραλτάρ, προερχόταν από οικογένεια ραββίνων και γιατρών με καταγωγή από την Ισπανία. Σπούδασε στο Λιβόρνο της Ιταλίας. Τοποθετήθηκε ραββίνος το 1832 στην Κέρκυρα όπου αναδιοργάνωσε την Κοινότητα και το εκπαιδευτικό της σύστημα. Πέθανε στην Χεβρώνα.
Νεχαμά, Ιωσήφ
Επίλεκτο μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης με σημαντική συμβολή στην κουλτούρα της πόλης. Έμεινε στην ιστορία κυρίως λόγω των έργων του, τα σημαντικότερα των οποίων είναι » Ο Σαμπετάϊ Σεβή, δήθεν προφήτης «, » Βιογραφίαι ενδόξων ανδρών » » Η Ποθητή Πόλη » ( La ville convoitee ) , η 7τομος ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από της Ρωμαϊκής εποχής, μέχρι των ημερών μας και τέλος το έργο IN MEMORIAM που συνέγραψε μετά τον πόλεμο σε συνεργασία με τον τότε ραββίνο της Θεσσαλονίκης Μιχαέλ Μόλχο.
Νταλμέντικο, Άμπα
Επίλεκτο μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της πόλης. Το 1875 πήρε μέρος στην Γενική Συνέλευση της πόλης ως εκπρόσωπος των Εβραίων. Λίγες μέρες μετά τον διορισμό του, ο Νταλμέντικο πρότεινε και έγινε εύκολα δεκτό, να καταργηθεί το κάψιμο του Ιούδα.
Νταλμέντικο, Γιουδά, του Ηλία
Σπούδασε στην Πάδοβα και υπήρξε ραββίνος των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων της Κρήτης.
Νταλμέντικο, Ηλίας
Φιλόσοφος, ταλμουδιστής. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο. Σπούδασε στην Ιταλία Ισλαμική και Ιουδαϊκή φιλοσοφία και ιδιαίτερα το έργο του Μαϊμονίδη και Αβερρόη. Στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβα δίδαξε στα ελληνικά και λατινικά στοιχεία της Ελληνικής φιλοσοφίας. Μαθητής του υπήρξε ο μετέπειτα Δούκας Πίκο ντελα Μιράντολα. Το 1494 επέστρεψε στην Κρήτη όπου το 1496 αποτελείωσε το σύγγραμά του » Behinat ha-Daat».Κύριο θέμα του έργου που εκδόθηκε το 1629, είναι η σχέση μεταξύ θρησκείας και φιλοσοφίας.
Νταλμέντικο, Ηλίας
Απόγονος γερμανικής οικογένειας που είχε μεταναστεύσει στην Κρήτη τον 14ο αιώνα. Ραββίνος Ηρακλείου. Απεβίωσε το 1553
Νταλμέντικο, Ιωσήφ, του Σολομώντος
Δισέγγονος του Ηλία Νταλμέντικο από μητρικής πλευράς. Σπούδασε στην Πάδοβα αστρονομία και μαθηματικά υπό τον Γαλιλαίο, και ιατρική και φιλοσοφία. Επέστρεψε στην Κρήτη όπου εργάσθηκε σαν γιατρός. Την εγκατέλειψε αργότερα για να ταξιδέψει στο Κάϊρο, Κωνσταντινούπολη και Βίλνα της Λιθουανίας, Αμβούργο και Αμστερνταμ. Κατέλειπε σημαντικό έργο. Πέθανε στην Πράγα. Στον τάφο του είναι γραμμένα τα εξής : » Τήρησε όσα κήρυξε. Υπήρξε προς όλους δίκαιος. Ο περίφημος ραββίνος, επιστήμονας, θείος φιλόσοφος και ο κράτιστος μεταξύ των ιατρών «
Νταλμέντικο, Σολομών
Ραββίνος. Φρόντισε να σπουδάσει ο γιος του ελληνική και ταλμουδική φιλολογία.
Ντε, Μεδίνα, Σαμουέλ
Εξέχων και σοφός Ραββίνος. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη και ίδρυσε εκεί Ακαδημία. Αυθεντία σε ζητήματα δικονομικού και ουσιαστικού δικαίου. Εξέδωσε δύο τόμους με τίτλο » Sheelot uteshuvot » ( ερωτήσεις και απαντήσεις) Το περιεχόμενό τους ρίχνει άπλετο φώ; στη ζωή των Εβραίων και των ραγιαδων του 16ου αιώνα. Πέθανε το 1589.
Ντεβουσάλ, Μωσέ
Ραββίνος. Υποδέχθηκε τον Σαμπετάϊ Τσβή που έκανε ένα θαύμα (;) στη Ρόδο. Ο Τσβή κέρδισε έναν οπαδό, τον γιό αυτού του Ραββίνου, Σελομό ο οποίος και τον ακολούθησε.
Ουζιέλ, Ιακώβ
Γιατρός – ποιητής. Έγραψε το έργο » Δαβίδ, ποίημα ηρωικό σε δώδεκα άσματα «. Το έργο εκδόθηκε στη Βενετία το 1624.
Πατσίφικο, Δαβίδ
Βρετανός υπήκοος. Έμπορος και διπλωμάτης. Το 1837 ήρθε στην Αθήνα όπου έζησε μερικά χρόνια πρώτα σαν εκπρόσωπος της Πορτογαλλίας. Το 1847, ο Κωλέττης σε ένδειξη καλής θέλησης προς τον Ρότσιλδ που βρισκόταν στην Αθήνα, απαγόρευσε το παραδοσιακό κάψιμο του Ιούδα. Ξέσπασε δυσαρέσκεια και ο όχλος έκαψε το σπίτι του Πατσίφικο. Εκείνος ζήτησε αποζημίωση από την Κυβέρνηση 800.000 δρχ. Μετά την άρνηση της Κυβέρνησης να πληρώσει, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Πάλμερστον έδωσε εντολή στον Ναύαρχο Πάρκ να αποκλείσει το λιμάνι του Πειραιά. Τελικά η Κυβέρνηση κατέβαλε στον Πατσίφικο 120.000 δρχ. και 500 λίρες Αγγλίας. Μετά από το επεισόδιο αυτό ο Πατσίφικο αποσύρθηκε στο Λονδίνο.
Πέσαχ, Μωϋσής, του Συμεών
Το 1892 ανέλαβε ως θρησκευτικός ηγέτης της κοινότητας Βόλου μέχρι τον θάνατό του. Το 1939 του απονέμεται από τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄ο χρυσούς σταυρός του Φοίνικος.Μετά την κατάρρευση του μετώπου το 1940, διέσωσε και φυγάδευσε στο εξωτερικό συμμάχους στρατιωτικούς, όταν δε άρχισε ο διωγμός των Ισραηλιτών από τους Γερμανούς, διέσωσε με προειδοποίησή του, πολλά μέλη του ποιμνίου του. Ελαβε το 1945 τιμητικό δίπλωμα του αρχηγείου της Μέσης Ανατολής και τον Σταυρό του Γεωργίου Α΄που του απένειμε το 1952 ο Βασιλιάς Παύλος.
Πέσαχ, Συμεών
Ο Αρχιραββίνος Πέσαχ, ανώτερος πνευματικός καθοδηγητής του εβραϊσμού της Θεσσαλίας, ανέπτυξε και μεγάλη δραστηριότητα στον Ελληνικό εθνικό τομέα και πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες και ευεργεσίες στην τότε υπόδουλο στους τούρκους ελληνική πατρίδα. Κατείχε μία τεράστια εβραϊκή βιβλιοθήκη ανεκτίμητης αξίας με είκοσι χιλιάδες τόμους την οποία κληροδότησε στον γιο του Μωϋσή Πέσαχ που ακολούθησε το λειτούργημα του πατέρα του.
Ρότσιλδ, Αύγουστος
Βιομήχανος με σημαντικές μονάδες στον Πειραιά. Το 1875 διορίσθηκε προξενικός πράκτορας στον Πειραιά της Γερμανικλής Αυτοκρατορίας. Η είδηση έγινε ευμενώς δεκτή από τον τύπο λόγω της μεγάλης υπόληψης της οποίας έχαιρε ο Ρότσιλδ.
Ροτσίφικο, Αλφρέδος
Ο Αλφρέδος Ρότσιλδ καταγόταν από τον Αγγλικό κλάδο των Ρότσιλδ. Εγκατεστημένος στην Αθήνα και ασχολούμενος παράλληλα με το εμπόριο και με τις τέχνες, ο Αλφρέδος αθλοθέτησε βραβείο για το καλλίτερο ελληνικό δραματικό έργο με θέμα τους νικηφόρους ελληνικούς πολέμους. Εξ άλλου ο Ρότσιλδ τιμήθηκε το 1914 με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος για τις καλές του υπηρεσίες κατά τον πόλεμο. Πέθανε το 1918.
Σακκής, Δαβίδ, του Ηλία
Γιατρός. Πήρε μέρος ως στρατιωτικός γιατρός κατά την δράση των Ελλήνων παρτιζάνων της Μακεδονίας και κατατάχθηκε αργότερα ως αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού στην Ιατρική Υπηρεσία. Πέθανε στην Θεσσαλονίκη με το βαθμό του Επιάτρου.
Σαλέμ, Σαμουήλ
Ραββίνος. Γνωστός κυρίως από το έργο του «Μέλεχ Σαλέμ» που εκδόθηκε το 1769 στην Θεσσαλονίκη. Παρά το γεγονός ότι το περιεχόμενο του βιβλίου του είναι θρησκευτικό, περιέχει διάφορεες πληροφορίες για εμπορικά θέματα της εποχής, όπως τις εξαγωγές βάμβακος, καπνού κλπ.
Σασσών, Δαβίδ
Ραββίνος. Βαθύς γνώστης της Τουρκικής Νομοθεσίας. Οι Τούρκοι έπαιρναν τη γνώμη του για θέματα που τους απασχολούσαν.
Σίδες, Ιακώβ
Διευθυντής Αστυνομίας Τρικάλων, παρασημοφορηθείς για τις υπηρεσίες του στο Μακεδονικό Κοσμιτάτο. Ο διορισμός του είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από πλευράς του τοπικού τύπου.
Στρούμσα, Χαϊμ, του Αβραάμ
Ραββίνος και ιεροκήρυκας Κομοτηνής από 1793 – 1801. Αργότερα κήρυξε στις συναγωγές Παλαιάς Καστίλης και Παλαιάς Καταλονίας στην Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια υπήρξε ραββίνος στις Σέρρες, Λάρισα και Καστοριά. Το 1804 λειτούργησε στην επανακαθιέρωση της Παλαιάς Ιταλικής Συναγωγής Θεσσαλονίκης.
Φερνάντεζ, Σολομών
Γενικός Πρόξενος της Ιταλίας στην Θεσσαλονίκη.
Φριζής, Μαρδοχαίος
Σπούδασε νομικά. Ως τελειόφοιτος κατατάχθηκε εθελοντής λοχίας. Το 1916 βγήκε από την Σχολή Ουλαμών έφεδρος ανθυπολοχαγός. Το 1923 προήχθη σε λοχαγό. Συνταγματάρχης στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο, ο Μαρδοχαίος Φριζής έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος στο Καλπάκι, στις 5 Δεκεμβρίου,1940.
Χαϊμης, Μωυσής
Λόγιος και δημοσιογράφος, ο Μωϋσής Χαΐμης γεννήθηκε στην Κέρκυρα και ασχολήθηκε από νωρίς με την δημοσιογραφία. Δημοσίευσε τον » Ισραηλιτικό Χρονογράφο » στην Κέρκυρα ( 1899-1901) και την » Ισραηλιτική Επιθεώρηση» στην Αθήνα (1912-1916). Πρόκειται για τα Με πρωτοβουλία του, ιδρύθηκαν τα πρώτα εβραϊκά περιοδικά της Ελλάδας που εκδόθηκαν στα ελληνικά. Υπεράσπισε τα δίκαια και τις πολιτικές απόψεις της Ελλάδας στις δύσκολες στιγμές των πολέμων, σαν ανταποκριτής του «Σέκολο» (Μιλάνο), » Ωρα » (Παλέρμο), » Πίκκολο» (Τεργέστη ), » Μπούρς Αιζυπσιέν » ( Αίγυπτος) και υπήρξε μόνιμα επί 25ετία, ανταποκριτής της » Τριμπούνα » της Ρώμης. Εξ άλλου συνεργάσθηκε και με ελληνικά περιοδικά όπως την » νεοελληνική Επιθεώρηση» και τον «Νουμά». Στο τελευταίο αυτό περιοδικό δημοσίευσε τις απόψεις του σχετικά με την διαμάχη για την επικράτηση της δημοτικής. Ανέλαβε σημαντικές αποστολές πολιτικής φύσεως για λογαριασμό της Ελληνικής Κυβέρνησης. Ως πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Κερκύρας, ίδρυσε φιλανθρωπικά ιδρύματα και ταμεία.
Χακοέν, Δαβίδ, του Χαΐμ
Κερκυραϊκής καταγωγής. Αρχηγός της Ισραηλιτικής Κοινότητας με επιρροή στις κοινότητες της Ανατολής και της Ιταλίας.
Χακοέν, Ελιγιαου, (Ραμπί)
Σοφός ραββίνος ο οποίος είχε γράψει σχόλια πάνω στις εργασίες του γνωστού σοφού του 12ου αιώνα Αβραάμ ΄Ιμπν Έζρα.
Χακοέν, Μωϋσής
Ταλμουδιστής και λειτουργικός ποιητής. Συγγραφεύς του έργου » Yashir Moshe» ( Μάντουα 1612) που περιείχε μία στιχοποίηση του Βιβλίου της Εσθήρ.
Χακοέν, Μωϋσής
Ραββίνος. Συγγραφέας μιάς συλλογής responsa με τίτλο » Kehunat Olam » που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1740.
Χακοέν, Σαμουέλ, του Ελιάο
Πιθανολογείται ότι πρόκειται για τον γιό του Ραββίνου Ελιάου Χακοέν και αυτό φαίνεται από ένα χειρόγραφο που άφησε ο Σαμουήλ και στο οποίο γράφει : » Το » Σέφερ Α-Σαχότ» που έγραψε ο Αβραάμ (Ίμπν Εζρα)… το συμπλήρωσα με το χέρι μου, εγώ,ο Σαμουήλ Χακοέν γιος του Ελία Χακοέν με την βοήθεια του Κυρίου κατά το έτος 5068 από δημιουργίας κόσμου ( δηλαδή 1308 μ.Χ.) σύμφωνα, όπως εξηγεί, με τον υπολογισμό του χρόνου που χρησιμοποιούμε εδώ, στην κοινότητα των Σερρών. Και είθε ο Κύριος να βοηθήσει εμένα, τους γιούς και τους εγγονούς μου, να εκπληρώσουμε την προσευχή Του και να διαλογισθούμε πάνω σ” αυτήν για πάντα
Χατζή, Ιτσχάκ, εφέντη
Ασπάσθηκε τον Μωαμεθανισμό στην κωμόπολη Ναρτέ κοντά στα Γιάννενα. Το 1815, ο Χατζής ήταν Καθηγητής Μαθηματικών στην Ecole du Genie της Κωνσταντινούπολης και συγχρόνως εργαζόταν ως επόπτης των οχυρωματικών έργων στη Ρούμελη. Το 1822 ονομάσθηκε επίσημος μεταφραστής του Διβανίου. Γνώριζε τέλεια αραβικά, ελληνικά, περσικά, λατινικά και γαλλικά.
Χόρν, Παντελής
Από πατέρα Γερμανοεβραίο και μητέρα το γένος Κουντουριώτη. Σπούδασε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, έγινε αξιωματικός και έφθασε στον βαθμό του υποναυάρχου. Όμως μέσα του είχε φλέβα συγγραφική και αφιερώθηκε στο θέατρο. Έγραψε πολλά θεατρικά έργα δράματα και κωμωδίες. Το κοινό τον αγαπούσε και παρακολουθούσε τα έργα του με θερμό ενδιαφέρον. Έγραψε και ποιήματα ορισμένα των οποίων είχαν εβραϊκό θέμα. Πατέρας του δημοφιλούς και αξέχαστου ηθοποιού Δημήτρη Χόρν, ο Παντελής Χόρν πέθανε στην Αθήνα στην διάρκεια της Κατοχής, το 1941.
ΠΗΓΗ: ΕΛΙΑ-Τα εβραϊκά ονοματεπώνυμα στην Ελλάδα από το αρχείο του Ιωσήφ Σιακκή
Καβαλιστής και προσωπικότητα στον τομέα της » Αλαχά». Έζησε και πέθανε στην Θεσσαλονίκη (1772). Το 1756 σε μία σοβαρή οικονομική κρίση της Θεσσαλονίκης, πρότεινε και εφαρμόστηκε με επιτυχία η δικαιοστασία των χρεών (moratorium)
Αμπουλάφια, Αβραάμ, του Σαμουήλ
Γνωστός καβαλιστής ισπανική ς καταγωγής, ο Αμπουλάφια ταξίδεψε δύο φορές στην Ελλάδα. Την πρώτη φορά το 1261, παρέμεινε αρκετό καιρό στην Πάτρα όπου και παντρεύτηκε μία γυναίκα της εκεί Ισραηλιτικής Κοινότητας. Την δεύτερη φορά επισκέφθηκε την Πάτρα το 1279.
Αμπουλάφια, Χαΐμ, του Δαβίδ
Γεννημένος στην Ιερουσαλήμ, ο Αμπουλάφια διορίσθηκε ραββίνος στη Λάρισα το 1740 και μετά στη Θεσσαλονίκη όπου υπηρέτησε μέχρι το 1761. Εκείνο το χρόνο κλήθηκε να αντικαταστήσει στη Σμύρνη τον Ραββίνο Ιακώβ Σαούλ που είχε πεθάνει. Συγγραφέας σπουδαίων μελετών σε θέματα Εβραϊκού Νόμου οι οποίες όμως χάθηκαν στην μεγάλη πυρκαγια του 1772. Τμήμα των μελετών του που διασώθηκε, τυπώθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1806.
Αμπραβανέλ, Ισαάκ
Συμπλήρωσε ερμηνεία του Δευτερονομίου
Αρδίτης, Αλβέρτος
Χαρτέμπορος. Σοσιαλιστής ηγέτης από τους ιδρυτές του εκεί Εργατικού Κινήματος και εκδότης του εργατικού περιοδικού » Αβάντι «. Αναπληρωτής Δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Κατά τον Ναζιστικό διωγμό εκτοπίστηκε με τη γυναίκα του και τα παιδιά του σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Όλοι εκτελέστηκαν.
Ατουμάνο, Σίμων
Ο Σίμων ήταν ένας τέλειος εβραίος μελετητής Εργαζόταν όπως φαίνεται με μορφωμένα μέλη της μικρής εβραϊκής παροικίας που επιζούσε ακόμα στις Θήβες στα τέλη του 14ου αιώνα. Ο Σίμων μετέφρασε τουλάχιστον μέρος της Παλαιάς Διαθήκης από τα Εβραϊκά στα Ελληνικά και λατινικά. Ετοίμασε έτσι μία τρίγλωσση Βίβλο που αφιέρωσε στον Πάπα Ουρβανό τον 6ο.
Βελλέλης, Λάζαρος
Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές στην Κέρκυρα, φοίτησε σε πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας όπου ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της φιλολογίας. Ασχολήθηκε με ελληνικά και εβραϊκά θέματα και συνέγραψε πολλά έργα, τα κυριότερα των οποίων είναι : μία κριτική εργασία πάνω σε μία μετάφραση της Πεντατεύχου από ένα ανώνυμο, το 1547 ( στα γαλλικά), μία βραβευθείσα και εκδοθείσα μελέτη με θέμα » Ο Καποδίστριας ως θεμελιωτής της δημοτικής εκπαιδεύσεως εν Ελλάδι » ( Αθήνα 1908), μία μελέτη στην οποία αποδεικνύει την πλαστότητα των περίφημων παπύρων του Ασσουάν και της Ελεφαντίνης ( Λονδίνο 1909 ). Έκανε σημαντικές μεταφράσεις έργων και έγραψε πολλές μελέτες και άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.
Γιαχνιά, Ιακώβ
Γιατρός του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Ζούσε πότε στην Θεσσαλονίκη και πότε στην Κωνσταντινούπολη. Αρχηγός της Πορτογαλικής Συναγωγής της Θεσσαλονίκης και της Συναγωγής της Λισσαβόνας στην Κωνσταντινούπολη.
Γιονά, Ιακώβ
Πλανόδιος ραψωδός της Θεσσαλονίκης. Σχεδόν αγράμματος ο Γιακώβ έγραφε αυτοσχέδιους στίχους για διάφορα γεγονότα όπως διασκεδάσεις, γάμους, περιτομές. Τύπωσε σε ένα βιβλιαράκι 28 παλιές ισπανικές ρομάντζες, τραγούδια για το Πέσαχ και το Σαβουώτ, έξη στιχουργήματα διαφόρων ποιητών, και οκτώ δικά του που ιστορούν τις πυρκαγιές της Θεσσαλονίκης το 1877 και το 1890, το χαλάζι του 1898, σεισμούς και άλλα γεγονότα.
Γκεντάλια, Γιουδά
Πρώτος εβραίος εκδότης της Θεσσαλονίκης. Καταγωγή του από την Λισσαβώνα. Ίδρυσε το πρώτο εβραϊκό τυπογραφείο της Θεσσαλονίκης το 1515. Διηύθυνε το τυπογραφείο επί 25 χρόνια και εξέδωσε πολλά έργα. Οι γιοι του συνέχισαν την εργασία του.
Δαφάνο, Ελισαίος
Ραββίνος Κερκύρας. Με τίτλο «Μινχά» έγραψε ένα σονέτο στα εβραϊκά για την 50ετία του ραββίνου της Μάντοβα Μορντεχάϊ Μορτάρα Αλέβυ. Εγκατέλειψε την Κέρκυρα μετά τα αντισημιτικά γεγονότα του 1891.
Δε, Μόρδο, Αβραάμ
Διερμηνέας του Βρετανικού Προξενείου της Πάτρας.
Δε, Μόρδο, Λάζαρος, του Σάββατο
Ιατροφιλόσοφος. Σπούδασε ιατρική στην Πάδοβα. Διετέλεσε μέχρι το 1814 μέλος της Ιονίου Ακαδημίας. Συγγραφεύς πολλών σημαντικών ιατρικών διατριβών. Δίδαξε μαιευτική στην πρώτη δημόσια ανωτέρα Σχολή της Επτανησιακής Πολιτείας (1805-1814). Το 1814 διορίστηκε αρχίατρος Κερκύρας και υπό την ιδιότητά του αυτή εισήγαγε τον δαμαλισμό στην Κέρκυρα. Κατέλειπε σημαντικές εργασίες στα ιταλικά όπως : » Nozioni miscellanee intorno a Corcira,1809″ αφιερωμένο στον φίλο του Εμμανουήλ Θεοτόκη. » Alla virtu, sul amore della patria » (1811) » Memoria storica intorno alla musica degli antichi » (1814) κ.α.
Δε, Σέμος, Βίκτωρ, (Δρ.)
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Διέμενε στην Αλεξάνδρεια. Καθηγητής Ειδικής Παθολογίας. Υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης. Παράσημο των Ιπποτών του Ιταλικού Στέμματος.
Ερρέρα, Αλβέρτος
Ο Αλβέρτος Ερρέρα, λοχαγός του Ελληνικού στρατού, εκτοπίσθηκε στο Μπίρκεναου όπου τέθηκε επικεφαλής μιας ανταρσίας μέσα στο κρεματόριο αυτού του στρατοπέδου συγκεντρώσεως. Η ομάδα που απαρτίζονταν από 300 έλληνοεβραίους κρατούμενους, κατόρθωσε να αφοπλίσει τους φρουρούς. Τελικά μετά από ένα άνισο αγώνα ανατίναξαν το κτίριο που έθαψε τους περισσότερους κάτω από τα ερείπια. Όσοι γλίτωσαν εκτελέσθηκαν από τους Ναζί.
Ιμπν, Πόλια, Σεμτώβ, του Ιακώβ
Με καταγωγή από το Τολέδο Ισπανίας, ο καβαλιστής και λόγιος Ίμπν Πόλια διακινείται συνεχώς τον ελλαδικό χώρο. Τον βρίσκουμε το 1401 στη Χαλκίδα, το 1403 στη Θεσσαλονίκη, το 1404 στη Μεθώνη, το 1415 στις Θήβες.
Ιμπν, Σουάμπ, Γιεσούα
Εξόριστος της Πορτογαλίας. Κήρυττε στις ισπανικές και πορτογαλλικές συναγωγές της Θεσσαλονίκης. Δική του συλλογή προσευχών εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1523.
Ιμπν, Σουάμπ, Γιοέλ
Αδελφός του Ιεσούα. Ρήτορας και συγγραφέας. Έγραψε μεταξύ άλλων » Σχόλια στους Ψαλμούς και Θρήνους του Ιερεμία «. Το έργο τυπώθηκε στη Βενετία το 1859
Καλομύτης, Άμπα, του Δαβίδ
Ο Άμπα, γιος του Δαβίδ, περιοριζόταν κυρίως στην δικαστική του δικαιοδοσία ,προνόμιο) πάνω στην Εβραϊκή κοινότητα του Νεγκρεπόντε.
Καλομύτης, Δαβίδ
Ο Δαβίδ Καλομύτης και οι κληρονόμοι του υπήρξαν μία πλούσια, σημαντική οικογένεια με δράση στο θαλάσσιο εμπόριο. Ο Δαβίδ απασχολούσε πράκτορες για το εμπόριο της μετάξης και της πορφύρας.
Κάλτι, Γιοσέφ, του Μόζε
Έλληνας εβραίος του δεύτερου ημίσεως του 15ου αιώνα, μαθητής του περίφημου Ραββίνου Δαβίδ Παρδολεόνε. Έγραψε μία μελέτη στη Λογική με τίτλο » Μινχάτ Γιεχούντα «. Το έργο δεν έχει εκδοθεί.
Κάμιτς, Ιωσήφ
Ιατρός
Καμχή, Γιουρδάν
Αρχιραββίνος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων. Τιμήθηκε με το παράσημο Μετζιντιέ, Γ” τάξεως.
Καψάλη, Ηλίας, του Ελκανά
Ραββίνος και ιστορικός. Σπούδασε στην Πάδοβα στην γιεσιβά του Ιουδά Μίντζ. Το 1515 επέστρεψε στην Κρήτη όπου από το 1518 διετέλεσε ραββίνος του Ηρακλείου. Συντάκτης ορισμένων από τις περίφημες «Τακανότ» της Κοινότητας του Ηρακλείου. Το έργο του » Seder Eliyahu Zuta » αποτελεί ανασκόπηση της ιστορίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Άλλο έργο του είναι το » Divrei Ha-yamim leMalchut Venezia » Ήταν κάτοχος μιας περίφημης συλλογής εβραϊκών χειρογράφων που τώρα βρίσκεται στο Βατικανό.
Κοέν, Αβραάμ
Ποιητής
Κοέν, Αβραάμ
Γιατρός κρητικής καταγωγής. Σπούδασε στην Πάδοβα. Το 177, δημοσίευσε το έργο του » Λόγος περί Ηθικής «. Το 1719, μετέφρασε τους Ψαλμούς του Δαβίδ. Πέθανε το 1729.
Κοέν, Αλβέρτος
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Σπούδασε στη Γαλλία και στην Ελβετία. Ιδρυτής της επιθεώρησης » Revue Juive «. Στον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Κοέν βρέθηκε στο Λονδίνο νομικός σύμβουλος της διακυβερνητικής επιτροπής για τους πρόσφυγες. Μετά το τέλος του πολέμου συμμετείχε στην σύνταξη της Διεθνούς Συνθήκης για την Προστασία των Προσφύγων. Το 1946 άρχισε να εργάζεται σαν διπλωμάτης του Ο.Η.Ε. Γνωστός και για το συγγραφικό του έργο, έγραψε μεταξύ “άλλων τον » Σολάλ» (1930) που αναφέρεται στην ιστορία μιας εβραϊκής οικογένειας από την Κεφαλονιά. Το 1968, το έργο του » Οι ωραίες του κυρίου » πήρε το μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας. Τα έργα του κυκλοφορούν σε ελληνική μετάφραση.
Κοέν, Ματαθίας
Πρόξενος της Ιταλίας στα Χανιά, επί 20 χρόνια. Ενημέρωνε τον τύπο της Κωνσταντινούπολης για τα γεγονότα που αφορούσαν στους Εβραίους της Κρήτης. Έγραφε και στον Εβραϊκό τύπο του Παρισιού. Έργα του στα ιταλικά : » Οι Ισραηλίτες της Κρήτης » (1879) και » Γράμμα από τα Χανιά » (1891)
Κοέν, Ματαθίας
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο από Κρητικούς γονείς. Σπούδασε στην Πάδοβα της Ιταλίας. Άφησε διάφορα ποιητικά έργα και άλλα ηθικολογικά κείμενα. Έγραφε στα Εβραϊκά
Κοέν, Σαμπετάϊ
Είχε τιμηθεί με το δημόσιο λειτούργημα του Κονδυλάδου. Επέβλεπε την δημόσια υγεία, έπαιρνε μέτρα κατά των επιδημιών και έλεγχε δύο φορές τον χρόνο τα φαρμακεία.
Κοέν, Χαΐμ, του Ηλία
Μεγαλοκτηματίας. Εξελέγη βουλευτής του Κυβερνητικού κόμματος το 1917.
Κουριέλ, Αλβέρτος
Εκλέγεται βουλευτής Θεσσαλονίκης του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η » Ισραηλιτική Επιθεώρησις «(5-7-12915) με την ευκαιρία εισόδου πέντε ισραηλιτών στη Βουλή, υπενθυμίζει ότι σε μία ακρόαση που είχε δώσει το 1878 ο Βασιλιάς Γεώργιος, στον Αρχιραββίνο Κερκύρας Ιωσήφ Εμ. Λεβή, είχε πει ότι » μία από τις ωραιότερες μέρες της βασιλείας του, θα ήταν εκείνη κατά την οποία θα έβλεπε ένα Ισραηλίτη στο Ελληνικό Κοινοβούλιο «.
Κωνσταντίνης, Αβραάμ
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο αλλά έζησε στην Αθήνα όπου χρημάτισε Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας. Παρασημοφορήθηκε το 1914 με το Χρυσό Σταυρό σαν επιβράβευση πατριωτισμού αλλά και συμβολής του στη βιομηχανική ανάπτυξη. Ο Κωνσταντίνης υπήρξε ενεργό μέλος του Ελληνικού Μυστικού Μακεδονικού Κομιτάτου. Ίδρυσε κοντά στον καταρράκτη του Γοργοποτάμου ηλεκτροκίνητο εργοστάσιο για την παραγωγή ασετυλίνης και χημικών λιπασμάτων.
Λεβή, Δαβίδ
Φιλάνθρωπος εκ των εγκρίτων μελών της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων και πρόεδρος αυτής επί πολλά χρόνια. Η Τουρκική Κυβέρνηση τον τίμησε με το Παράσημο Μετζιντιέ Β” Τάξεως και η Ελληνική Κυβέρνηση με τον Αργυρό Σταυρό Σωτήρος για τις υπηρεσίες του υπέρ των Ελλήνων αιχμαλώτων του Κινήματος του 1878. Απεβίωσε το 1913.
Λεβή, Μίνως, ή, Μεναχέμ
Διευθυντής στην Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά την διάρκεια της Κατοχής και συγκεκριμένα στις 22.4.41, συνόδευσε μαζί με τον Διοικητή και Υποδιοικητή της Τράπεζας, τον χρυσό του θησαυροφυλακίου της Ελλάδος στο εξωτερικό στην έδρα της Ελεύθερης Ελληνικής Κυβέρνησης. Παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Παράσημο του Σωτήρος από την Ελληνική Κυβέρνηση.
Λεβή, Μπεχωρούλα(Φαλκόνα), του Λέοντος
Η Μπεχωρούλα ή Φαλκόνα, σύζυγος Ηλία Χαζάν, απλή οικοκυρά είχε σαν χόμπι να κρατά λεπτομερές ημερολόγιο. Έτσι στις 50 σελίδες που διασώθηκαν, καταγράφει γεγονότα της καθημερινής ζωής άλλα συνηθισμένα και άλλα εντυπωσιακά αρκετά χρήσιμα όμως για να αντιληφθεί ο αναγνώστης πώς ήταν η ζωή στη Χαλκίδα εκείνη την εποχή.
Λεβή, Σαδής
Εκδότης της εβδομαδιαίας εφημερίδας στην ισπανική γλώσσα » Εποχή «.
Μαλλάχ, Ιωσήφ
Έμπορος. Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης, του Κυβερνητικού Κόμματος, το 1917
Ματαλών, Δαβίδ
Πρόεδρος της » Νέας Ισραηλιτικής Λέσχης » και του Μπενέ Μπερίτ. Εκλέγεται βουλευτής Θεσσαλονίκης του Κυβερνητικού Κόμματος το 1917. Επανεξελέγη στις εκλογές του 1928.
Μάτσας, Δαβίδ
Μαθητής του Μωϋσή Χανάν. Έγραψε ερμηνεία στο Άσμα Ασμάτων καθώς και ερμηνεία του Ταργκούμ. Άγνωστο αν τα δύο αυτά έργα έχουν δημοσιευθεί,.
Μπάλμπο, Μιχαήλ
Σαμπετάϊ Κοέν Ραββίνος και ποιητής. Εμφανίζεται περιστασιακά και στα Χανιά το 1471, 1475 και 1477 με τρία κηρύγματά του. Κοινοτικός ηγέτης. Έγραψε πολλές επιστολές και ποιήματα σε σύγχρόνους του μελετητές. Ένα του ποίημα έχει θέμα την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453. Εξ άλλου έγραψε και για διάφορα τοπικά θέματα της εβραϊκής κοινότητας του Ηρακλείου, όπως είναι η εξαγορά των «αγκουνότ » ( των μη δυναμένων να ξαναπαντρευτούν γυναικών ).
Μπαρ, Καλέμπ, Μιχαήλ
Ποιητής, με σπουδές στην Ισπανία.
Μπεν, Γκέρσον, Εφράϊμ
Γεννημένος στη Βέροια, ο Ριμπί Εφράϊμ ταξίδεψε πρώτα στη Λαμία, μετά στην Κωνσταντινούπολη και τελικά στο Νεγρεπόντε όπου και έγινε αρχηγός της εκεί Εβραϊκής κοινότητας.
Μπεν, Δαβίδ, Ιωσήφ
Γραμματικολόγος και λεξικογράφος. Έγραψε την ανέκδοτη εργασία » Μενοράτ Αμαόρ» ( μία σύντομη γραμματική και λεξικό που στηρίζεται σε γραπτά παλαιοτέρων εβραίων λογίων του Τολέδο).
Μπεν, Ελίγια, Σεμαριά, του Ιακώβ
Γνωστός ως «Κρητικός»(Ικριτί). Φιλόσοφος και βιβλικός σχολιαστής. Γεννημένος πιθανώς στη Ρώμη αλλά έγινε γνωστός ως Κρητικός γιατί όταν ήταν ακόμα παιδί η οικογένειά του μετανάστευσε και εγκαταστάθηκε στην Κρήτη όπου ο πατέρας του είχε διορισθεί ραββίνος. Ήξερε ελληνικά, ιταλικά και λατινικά και υπήρξε ο πρώτος εβραίος του Μεσαίωνα που μετέφρασε ελληνική Φιλολογία από το πρωτότυπο και όχι από τις Αραβικές η εβραϊκές μεταφράσεις όπως γινόταν πριν. Σπούδασε Ταλμούδ και φιλοσοφία. Προσκαλεσμένος στην αυλή του Βασιλιά της Νεάπολης Ροβέρτου, αφοσιώθηκε σε βιβλικές μελέτες και έγραψε βιβλικά σχόλια. Ο ερμηνευτικός του τρόπος ικανοποίησε ακόμα και τους Καραίτες Εβραίους και με την ελπίδα να τους συμφιλιώσει με τους Ραββανίτες, πήγε στην Ισπανία . Εκεί ορισμένες κατηγορίες διατυπώθηκαν εναντίον του φθάνοντας και μέχρι της μομφής ότι θεωρούσε τον εαυτό του ως Μεσσία. Πέθανε στη φυλακή. Έγραψε βιβλία Λογικής και Γραμματικής, βιβλικά σχόλια και ποιήματα λειτουργικά και λαϊκά.
Μπεν, Ματαθίας, Βενιαμίν,του Ζεέβ
Νταγιαν του Δικαστηρίου της Αρτας μετά το 1538. Προηγουμένως ήταν εγκατεστημένος στη Βενετία όπου συνέγραψε ένα έργο με 450 νομικές αποφάσεις και γνωμοδοτήσεις. Το δημοσίευσε το 1534. Το έργο αυτό αποτελεί ενδιαφέρουσα πηγή για τις οικονομικές συνθήκες αλλά και την θρησκευτική ζωή των Εβραίων της Ελλάδος , Τουρκίας και Μικράς Ασίας.
Μπεναρόγια, Αβραάμ
Ο Μπεναρόγια εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1908 όπου ίδρυσε μαζί με άλλους εβραίους της Θεσσαλονίκης, την Φεντερασιόν Σοσιαλίστα Λαβοραδέρα. Η Φεντερασιόν υπήρξε επί πολλά χρόνια η μόνη συνδικαλιστική οργάνωση της Ελλάδας και στη συνέχεια βασικός πυρήνας για την ίδρυση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος. Στο πρόσωπο του Μπεναρόγια το ελληνικό εργατικό και σοσιαλιστικό κίνημα γνώρισε τον πρώτο θεωρητικό του αλλά και τον πιο φανατικό μαχητή του. Αν και ιδρυτής του ΚΚΕ, ο Μπεναρόγια διεγράφη από το κόμμα το 1925 σαν «πράκτορας ταξικού εχθρού». Στον πόλεμο της Αλβανίας σκοτώθηκε ο γιος του Λάζαρος και αργότερα εκτελέσθηκε η γυναίκα του από τους Γερμανούς. Το 1945 ίδρυσε μαζί με τον Αλέξανδρο Σβώλο το σοσιαλιστικό κόμμα ΣΚΕΛΔ του οποίου υπήρξε συναρχηγός. Πέθανε στο Ισραήλ σε ηλικία 97 ετών.
Μπενρουμπή, Ισαάκm
Μετά την καταστροφή των Σερρών από τους Βουλγάρους, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου παρέμεινε μέχρι το 1945, οπότε μετανάστευσε στο Ισραήλ ( τότε Παλαιστίνη).Συνεργάτης επί σειράν ετών στον Ραδιοφωνικό Σταθμό του Ισραήλ με το ψευδώνυμο Σιμόν-Σιμόν. Συγχρόνως εργάσθηκε ως διευθυντής της εφημερίδας EL TIEMPO, σε γλώσσα Λαδίνο. Έχει συγγράψει 6 μυθιστορήματα και δύο θεατρικά έργα σε γλώσσα Λαδίνο.
Μπεσαντζή, Μεντές
Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 1926. Μέλος του Δ.Σ. της Σιωνιστικής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
Μπίβας, Γιουδά, του Σαμουήλ
Ο Ραββίνος Γιουδά Μπίβας, γεννημένος το 1780 στο Γιβραλτάρ, προερχόταν από οικογένεια ραββίνων και γιατρών με καταγωγή από την Ισπανία. Σπούδασε στο Λιβόρνο της Ιταλίας. Τοποθετήθηκε ραββίνος το 1832 στην Κέρκυρα όπου αναδιοργάνωσε την Κοινότητα και το εκπαιδευτικό της σύστημα. Πέθανε στην Χεβρώνα.
Νεχαμά, Ιωσήφ
Επίλεκτο μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης με σημαντική συμβολή στην κουλτούρα της πόλης. Έμεινε στην ιστορία κυρίως λόγω των έργων του, τα σημαντικότερα των οποίων είναι » Ο Σαμπετάϊ Σεβή, δήθεν προφήτης «, » Βιογραφίαι ενδόξων ανδρών » » Η Ποθητή Πόλη » ( La ville convoitee ) , η 7τομος ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από της Ρωμαϊκής εποχής, μέχρι των ημερών μας και τέλος το έργο IN MEMORIAM που συνέγραψε μετά τον πόλεμο σε συνεργασία με τον τότε ραββίνο της Θεσσαλονίκης Μιχαέλ Μόλχο.
Νταλμέντικο, Άμπα
Επίλεκτο μέλος της Ισραηλιτικής Κοινότητας της πόλης. Το 1875 πήρε μέρος στην Γενική Συνέλευση της πόλης ως εκπρόσωπος των Εβραίων. Λίγες μέρες μετά τον διορισμό του, ο Νταλμέντικο πρότεινε και έγινε εύκολα δεκτό, να καταργηθεί το κάψιμο του Ιούδα.
Νταλμέντικο, Γιουδά, του Ηλία
Σπούδασε στην Πάδοβα και υπήρξε ραββίνος των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων της Κρήτης.
Νταλμέντικο, Ηλίας
Φιλόσοφος, ταλμουδιστής. Γεννήθηκε στο Ηράκλειο. Σπούδασε στην Ιταλία Ισλαμική και Ιουδαϊκή φιλοσοφία και ιδιαίτερα το έργο του Μαϊμονίδη και Αβερρόη. Στο Πανεπιστήμιο της Πάδοβα δίδαξε στα ελληνικά και λατινικά στοιχεία της Ελληνικής φιλοσοφίας. Μαθητής του υπήρξε ο μετέπειτα Δούκας Πίκο ντελα Μιράντολα. Το 1494 επέστρεψε στην Κρήτη όπου το 1496 αποτελείωσε το σύγγραμά του » Behinat ha-Daat».Κύριο θέμα του έργου που εκδόθηκε το 1629, είναι η σχέση μεταξύ θρησκείας και φιλοσοφίας.
Νταλμέντικο, Ηλίας
Απόγονος γερμανικής οικογένειας που είχε μεταναστεύσει στην Κρήτη τον 14ο αιώνα. Ραββίνος Ηρακλείου. Απεβίωσε το 1553
Νταλμέντικο, Ιωσήφ, του Σολομώντος
Δισέγγονος του Ηλία Νταλμέντικο από μητρικής πλευράς. Σπούδασε στην Πάδοβα αστρονομία και μαθηματικά υπό τον Γαλιλαίο, και ιατρική και φιλοσοφία. Επέστρεψε στην Κρήτη όπου εργάσθηκε σαν γιατρός. Την εγκατέλειψε αργότερα για να ταξιδέψει στο Κάϊρο, Κωνσταντινούπολη και Βίλνα της Λιθουανίας, Αμβούργο και Αμστερνταμ. Κατέλειπε σημαντικό έργο. Πέθανε στην Πράγα. Στον τάφο του είναι γραμμένα τα εξής : » Τήρησε όσα κήρυξε. Υπήρξε προς όλους δίκαιος. Ο περίφημος ραββίνος, επιστήμονας, θείος φιλόσοφος και ο κράτιστος μεταξύ των ιατρών «
Νταλμέντικο, Σολομών
Ραββίνος. Φρόντισε να σπουδάσει ο γιος του ελληνική και ταλμουδική φιλολογία.
Ντε, Μεδίνα, Σαμουέλ
Εξέχων και σοφός Ραββίνος. Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη και ίδρυσε εκεί Ακαδημία. Αυθεντία σε ζητήματα δικονομικού και ουσιαστικού δικαίου. Εξέδωσε δύο τόμους με τίτλο » Sheelot uteshuvot » ( ερωτήσεις και απαντήσεις) Το περιεχόμενό τους ρίχνει άπλετο φώ; στη ζωή των Εβραίων και των ραγιαδων του 16ου αιώνα. Πέθανε το 1589.
Ντεβουσάλ, Μωσέ
Ραββίνος. Υποδέχθηκε τον Σαμπετάϊ Τσβή που έκανε ένα θαύμα (;) στη Ρόδο. Ο Τσβή κέρδισε έναν οπαδό, τον γιό αυτού του Ραββίνου, Σελομό ο οποίος και τον ακολούθησε.
Ουζιέλ, Ιακώβ
Γιατρός – ποιητής. Έγραψε το έργο » Δαβίδ, ποίημα ηρωικό σε δώδεκα άσματα «. Το έργο εκδόθηκε στη Βενετία το 1624.
Πατσίφικο, Δαβίδ
Βρετανός υπήκοος. Έμπορος και διπλωμάτης. Το 1837 ήρθε στην Αθήνα όπου έζησε μερικά χρόνια πρώτα σαν εκπρόσωπος της Πορτογαλλίας. Το 1847, ο Κωλέττης σε ένδειξη καλής θέλησης προς τον Ρότσιλδ που βρισκόταν στην Αθήνα, απαγόρευσε το παραδοσιακό κάψιμο του Ιούδα. Ξέσπασε δυσαρέσκεια και ο όχλος έκαψε το σπίτι του Πατσίφικο. Εκείνος ζήτησε αποζημίωση από την Κυβέρνηση 800.000 δρχ. Μετά την άρνηση της Κυβέρνησης να πληρώσει, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Πάλμερστον έδωσε εντολή στον Ναύαρχο Πάρκ να αποκλείσει το λιμάνι του Πειραιά. Τελικά η Κυβέρνηση κατέβαλε στον Πατσίφικο 120.000 δρχ. και 500 λίρες Αγγλίας. Μετά από το επεισόδιο αυτό ο Πατσίφικο αποσύρθηκε στο Λονδίνο.
Πέσαχ, Μωϋσής, του Συμεών
Το 1892 ανέλαβε ως θρησκευτικός ηγέτης της κοινότητας Βόλου μέχρι τον θάνατό του. Το 1939 του απονέμεται από τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄ο χρυσούς σταυρός του Φοίνικος.Μετά την κατάρρευση του μετώπου το 1940, διέσωσε και φυγάδευσε στο εξωτερικό συμμάχους στρατιωτικούς, όταν δε άρχισε ο διωγμός των Ισραηλιτών από τους Γερμανούς, διέσωσε με προειδοποίησή του, πολλά μέλη του ποιμνίου του. Ελαβε το 1945 τιμητικό δίπλωμα του αρχηγείου της Μέσης Ανατολής και τον Σταυρό του Γεωργίου Α΄που του απένειμε το 1952 ο Βασιλιάς Παύλος.
Πέσαχ, Συμεών
Ο Αρχιραββίνος Πέσαχ, ανώτερος πνευματικός καθοδηγητής του εβραϊσμού της Θεσσαλίας, ανέπτυξε και μεγάλη δραστηριότητα στον Ελληνικό εθνικό τομέα και πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες και ευεργεσίες στην τότε υπόδουλο στους τούρκους ελληνική πατρίδα. Κατείχε μία τεράστια εβραϊκή βιβλιοθήκη ανεκτίμητης αξίας με είκοσι χιλιάδες τόμους την οποία κληροδότησε στον γιο του Μωϋσή Πέσαχ που ακολούθησε το λειτούργημα του πατέρα του.
Ρότσιλδ, Αύγουστος
Βιομήχανος με σημαντικές μονάδες στον Πειραιά. Το 1875 διορίσθηκε προξενικός πράκτορας στον Πειραιά της Γερμανικλής Αυτοκρατορίας. Η είδηση έγινε ευμενώς δεκτή από τον τύπο λόγω της μεγάλης υπόληψης της οποίας έχαιρε ο Ρότσιλδ.
Ροτσίφικο, Αλφρέδος
Ο Αλφρέδος Ρότσιλδ καταγόταν από τον Αγγλικό κλάδο των Ρότσιλδ. Εγκατεστημένος στην Αθήνα και ασχολούμενος παράλληλα με το εμπόριο και με τις τέχνες, ο Αλφρέδος αθλοθέτησε βραβείο για το καλλίτερο ελληνικό δραματικό έργο με θέμα τους νικηφόρους ελληνικούς πολέμους. Εξ άλλου ο Ρότσιλδ τιμήθηκε το 1914 με τον Αργυρό Σταυρό του Σωτήρος για τις καλές του υπηρεσίες κατά τον πόλεμο. Πέθανε το 1918.
Σακκής, Δαβίδ, του Ηλία
Γιατρός. Πήρε μέρος ως στρατιωτικός γιατρός κατά την δράση των Ελλήνων παρτιζάνων της Μακεδονίας και κατατάχθηκε αργότερα ως αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού στην Ιατρική Υπηρεσία. Πέθανε στην Θεσσαλονίκη με το βαθμό του Επιάτρου.
Σαλέμ, Σαμουήλ
Ραββίνος. Γνωστός κυρίως από το έργο του «Μέλεχ Σαλέμ» που εκδόθηκε το 1769 στην Θεσσαλονίκη. Παρά το γεγονός ότι το περιεχόμενο του βιβλίου του είναι θρησκευτικό, περιέχει διάφορεες πληροφορίες για εμπορικά θέματα της εποχής, όπως τις εξαγωγές βάμβακος, καπνού κλπ.
Σασσών, Δαβίδ
Ραββίνος. Βαθύς γνώστης της Τουρκικής Νομοθεσίας. Οι Τούρκοι έπαιρναν τη γνώμη του για θέματα που τους απασχολούσαν.
Σίδες, Ιακώβ
Διευθυντής Αστυνομίας Τρικάλων, παρασημοφορηθείς για τις υπηρεσίες του στο Μακεδονικό Κοσμιτάτο. Ο διορισμός του είχε προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από πλευράς του τοπικού τύπου.
Στρούμσα, Χαϊμ, του Αβραάμ
Ραββίνος και ιεροκήρυκας Κομοτηνής από 1793 – 1801. Αργότερα κήρυξε στις συναγωγές Παλαιάς Καστίλης και Παλαιάς Καταλονίας στην Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια υπήρξε ραββίνος στις Σέρρες, Λάρισα και Καστοριά. Το 1804 λειτούργησε στην επανακαθιέρωση της Παλαιάς Ιταλικής Συναγωγής Θεσσαλονίκης.
Φερνάντεζ, Σολομών
Γενικός Πρόξενος της Ιταλίας στην Θεσσαλονίκη.
Φριζής, Μαρδοχαίος
Σπούδασε νομικά. Ως τελειόφοιτος κατατάχθηκε εθελοντής λοχίας. Το 1916 βγήκε από την Σχολή Ουλαμών έφεδρος ανθυπολοχαγός. Το 1923 προήχθη σε λοχαγό. Συνταγματάρχης στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο, ο Μαρδοχαίος Φριζής έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος στο Καλπάκι, στις 5 Δεκεμβρίου,1940.
Χαϊμης, Μωυσής
Λόγιος και δημοσιογράφος, ο Μωϋσής Χαΐμης γεννήθηκε στην Κέρκυρα και ασχολήθηκε από νωρίς με την δημοσιογραφία. Δημοσίευσε τον » Ισραηλιτικό Χρονογράφο » στην Κέρκυρα ( 1899-1901) και την » Ισραηλιτική Επιθεώρηση» στην Αθήνα (1912-1916). Πρόκειται για τα Με πρωτοβουλία του, ιδρύθηκαν τα πρώτα εβραϊκά περιοδικά της Ελλάδας που εκδόθηκαν στα ελληνικά. Υπεράσπισε τα δίκαια και τις πολιτικές απόψεις της Ελλάδας στις δύσκολες στιγμές των πολέμων, σαν ανταποκριτής του «Σέκολο» (Μιλάνο), » Ωρα » (Παλέρμο), » Πίκκολο» (Τεργέστη ), » Μπούρς Αιζυπσιέν » ( Αίγυπτος) και υπήρξε μόνιμα επί 25ετία, ανταποκριτής της » Τριμπούνα » της Ρώμης. Εξ άλλου συνεργάσθηκε και με ελληνικά περιοδικά όπως την » νεοελληνική Επιθεώρηση» και τον «Νουμά». Στο τελευταίο αυτό περιοδικό δημοσίευσε τις απόψεις του σχετικά με την διαμάχη για την επικράτηση της δημοτικής. Ανέλαβε σημαντικές αποστολές πολιτικής φύσεως για λογαριασμό της Ελληνικής Κυβέρνησης. Ως πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Κερκύρας, ίδρυσε φιλανθρωπικά ιδρύματα και ταμεία.
Χακοέν, Δαβίδ, του Χαΐμ
Κερκυραϊκής καταγωγής. Αρχηγός της Ισραηλιτικής Κοινότητας με επιρροή στις κοινότητες της Ανατολής και της Ιταλίας.
Χακοέν, Ελιγιαου, (Ραμπί)
Σοφός ραββίνος ο οποίος είχε γράψει σχόλια πάνω στις εργασίες του γνωστού σοφού του 12ου αιώνα Αβραάμ ΄Ιμπν Έζρα.
Χακοέν, Μωϋσής
Ταλμουδιστής και λειτουργικός ποιητής. Συγγραφεύς του έργου » Yashir Moshe» ( Μάντουα 1612) που περιείχε μία στιχοποίηση του Βιβλίου της Εσθήρ.
Χακοέν, Μωϋσής
Ραββίνος. Συγγραφέας μιάς συλλογής responsa με τίτλο » Kehunat Olam » που εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1740.
Χακοέν, Σαμουέλ, του Ελιάο
Πιθανολογείται ότι πρόκειται για τον γιό του Ραββίνου Ελιάου Χακοέν και αυτό φαίνεται από ένα χειρόγραφο που άφησε ο Σαμουήλ και στο οποίο γράφει : » Το » Σέφερ Α-Σαχότ» που έγραψε ο Αβραάμ (Ίμπν Εζρα)… το συμπλήρωσα με το χέρι μου, εγώ,ο Σαμουήλ Χακοέν γιος του Ελία Χακοέν με την βοήθεια του Κυρίου κατά το έτος 5068 από δημιουργίας κόσμου ( δηλαδή 1308 μ.Χ.) σύμφωνα, όπως εξηγεί, με τον υπολογισμό του χρόνου που χρησιμοποιούμε εδώ, στην κοινότητα των Σερρών. Και είθε ο Κύριος να βοηθήσει εμένα, τους γιούς και τους εγγονούς μου, να εκπληρώσουμε την προσευχή Του και να διαλογισθούμε πάνω σ” αυτήν για πάντα
Χατζή, Ιτσχάκ, εφέντη
Ασπάσθηκε τον Μωαμεθανισμό στην κωμόπολη Ναρτέ κοντά στα Γιάννενα. Το 1815, ο Χατζής ήταν Καθηγητής Μαθηματικών στην Ecole du Genie της Κωνσταντινούπολης και συγχρόνως εργαζόταν ως επόπτης των οχυρωματικών έργων στη Ρούμελη. Το 1822 ονομάσθηκε επίσημος μεταφραστής του Διβανίου. Γνώριζε τέλεια αραβικά, ελληνικά, περσικά, λατινικά και γαλλικά.
Χόρν, Παντελής
Από πατέρα Γερμανοεβραίο και μητέρα το γένος Κουντουριώτη. Σπούδασε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, έγινε αξιωματικός και έφθασε στον βαθμό του υποναυάρχου. Όμως μέσα του είχε φλέβα συγγραφική και αφιερώθηκε στο θέατρο. Έγραψε πολλά θεατρικά έργα δράματα και κωμωδίες. Το κοινό τον αγαπούσε και παρακολουθούσε τα έργα του με θερμό ενδιαφέρον. Έγραψε και ποιήματα ορισμένα των οποίων είχαν εβραϊκό θέμα. Πατέρας του δημοφιλούς και αξέχαστου ηθοποιού Δημήτρη Χόρν, ο Παντελής Χόρν πέθανε στην Αθήνα στην διάρκεια της Κατοχής, το 1941.
ΠΗΓΗ: ΕΛΙΑ-Τα εβραϊκά ονοματεπώνυμα στην Ελλάδα από το αρχείο του Ιωσήφ Σιακκή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου